Η είδηση της καταστροφής του τουρκο-αιγυπτιακού στόλου στο Ναβαρίνο ξεσήκωσε βίαιες αντιδράσεις στην Κωνσταντινούπολη. Εκδηλώθηκε ένα ισχυρό κύμα αντιδυτικού αισθήματος στην οθωμανική πρωτεύουσα και η Υψηλή Πύλη διέκοψε τις σχέσεις της με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο μένος στράφηκε εναντίον της Ρωσίας. Η Πύλη κατήγγειλε τη σημαντική για τα ρωσικά συμφέροντα στα Βαλκάνια Συνθήκη του Άκερμαν (1826).
Μην αφήνοντας αναπάντητη την οθωμανική πρόκληση, η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τον Απρίλιο του 1828. Ο ρωσικός στρατός διέσχισε τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και διέβη τον Δούναβη. Η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων στη Βαλκανική Χερσόνησο, όμως, αναχαιτίστηκε απρόσμενα στα ισχυρά οθωμανικά φρούρια νοτίως του Δούναβη, στη Σούμλα, τη Σιλίστρια και τη Βάρνα. Το γεγονός ότι ο οθωμανικός στρατός ήταν απασχολημένος στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας έδωσε την ευκαιρία στους Βρετανούς και τους Γάλλους να ρυθμίσουν τις εκκρεμότητες σχετικά με την ελληνική υπόθεση. Τον Αύγουστο του 1828, σύναψαν συμφωνία με τον τοπάρχη της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, η οποία προέβλεπε την απομάκρυνση των αιγυπτιακών δυνάμεων από τον Μοριά.
Τον Μάιο του 1829, οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν να διασπάσουν τη γραμμή άμυνας των Οθωμανών νοτίως του Δούναβη. Ο δρόμος για την κυρίευση των Βαλκανίων ήταν ανοιχτός. Τον Αύγουστο έπεσε χωρίς την παραμικρή αντίσταση η Αδριανούπολη, πόλη με ιστορική σημασία για τους Οθωμανούς, καθότι υπήρξε πρωτεύουσα του κράτους έως την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Ήταν η πρώτη φορά που ο ρωσικός στρατός κατάφερε να φθάσει τόσο νότια εντός της επικράτειας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η προέλαση προς την Κωνσταντινούπολη αποτελούσε ένα δέλεαρ για τη ρωσική ηγεσία.
Η ρωσική ηγεσία βρέθηκε αντιμέτωπη με το δίλημμα της διάλυσης του μεγάλου της αντιπάλου στα Βαλκάνια. Ανατέθηκε σε ειδική επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο διαμελισμός του οθωμανικού κράτους τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ερχόταν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της Ρωσίας, καθώς θα δημιουργούσε πολλές επιπλοκές στις σχέσεις της χώρας με τις υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις. Η οικειοποίηση εδαφών της Βαλκανικής από τις έτερες Δυνάμεις θα έφερνε αντιμέτωπη τη Ρωσία με πληθώρα «εχθρών» στην περιοχή, οι οποίοι θα αντικαθιστούσαν τους «αδιάφορους» Οθωμανούς.
Λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση των πορισμάτων της επιτροπής, έφθασε στην Πετρούπολη η είδηση της υπογραφής της Συνθήκης της Αδριανουπόλεως στις 2/14 Σεπτεμβρίου 1829. Παρότι οι αποφάσεις της επιτροπής δεν επηρέασαν την παρούσα συνθήκη, αποτέλεσαν τη βάση για τη διαμόρφωση της ρωσικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια. Βάσει των διατάξεων της συνθήκης, η Ρωσία έλαβε υπό την κατοχή της το σύνολο του Δέλτα του Δούναβη καθώς και περιοχές στον Καύκασο, πεδίο όπου επέδειξε ξεχωριστό ενδιαφέρον η ρωσική πολιτική κατά τον 19ο αιώνα. Η συνθήκη επέβαλε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να καταβάλει ένα τεράστιο ποσό στη Ρωσία ως πολεμική αποζημίωση. Ακόμη, εξασφάλισε το άνοιγμα των Στενών για τα ρωσικά εμπορικά πλοία εγγυώμενη το ελεύθερο εμπόριο σε όλη την αυτοκρατορία.
Η Συνθήκη της Αδριανουπόλεως ενσωμάτωσε τους όρους των προηγούμενων συμφωνιών, οι οποίες σχετίζονταν με το Ελληνικό Ζήτημα. Σύμφωνα με το άρθρο 10, η Πύλη αποδεχόταν τη δημιουργία ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους. Επρόκειτο για ένα σημαντικό βήμα προς την ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου