PHILOKALIAN DISTINCTION BETWEEN ORTHODOXY AND HERESY by Protopresbyter fr. George D. Metallinos

1.   Introduction

It is a known fact that a precise definition of Orthodoxy as a Church is impossible, because “Orthodoxy-Church” is a Divine-human magnitude and, as far as its divine element is concerned, it supersedes every intellectual-logical conception. So, if we wished to somehow define Orthodoxy, we could say the following:  Orthodoxy is the presence of the Uncreated in the world and in History, and the potential of the created to become sanctified and attain theosis. A (Christian) Deismus: “Deus Creator, sed non Gubernator” (A God Creator, but not Governor) – is a pure delusion, orthodoxically speaking. The Time-less and supra-Time element is constantly within the world and within Time, so that it may sanctify Time and transform it into the Time of the divine Kingdom, into eternity (see the words of the Apostle Paul:  “It is necessary for this perishable thing to clothe itself with imperishability, and this mortal thing to clothe itself with immortality” – Cor.I, 15:53).

ΙΟΥΔΑΣ: ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ»; -- της κ. Δάφνης Βαρβιτσιώτη

Μέ τό Πάσχα ἐπί θύραις, ἐπανέρχεται στήν μνήμη ὅλων ἡ παγκοσμίου ἐμβέλειας ―καί μέχρι πρότινος ἀδιανόητη― ἐκστρατεία γιά τήν ἠθική ἀποκατάσταση τοῦ Ἰούδα τοῦ ᾽Ισκαριώτου, τήν ὁποίαν ἐνορχήστρωσαν, τά τελευταῖα χρόνια, διάφοροι φορεῖς, φαινομενικῶς ἄσχετοι μεταξύ τους. Στήν ῾Ελλάδα, οἱ πρῶτες σχετικές προσπάθειες ἐμφανίσθηκαν στις ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ 1990, κυρίως ὑπό μορφήν τηλεοπτικῶν συζητήσεων. Εἴτε ἐνεπίγνωστα, εἴτε ὄχι, οἱ συζητήσεις αὐτές ἐξυπηρετοῦσαν τήν ἐκστρατεία ὑπονομεύσεως τῶν ἠθικῶν ἐρεισμάτων τῶν δυτικῶν κοινωνιῶν, τήν ὁποίαν ἔχουν ἐξαπολύσει ἐναντίον τους οἱ φορεῖς τῆς Νέας ᾽Εποχῆς. Καί, εἴτε ἐνεπίγνωστα, εἴτε ὄχι, οἱ συζητήσεις αὐτές ἐναπέθεσαν, μέσα στήν συνείδηση τοῦ ἀνυποψίαστου μέσου Ἕλληνα, τόν σπόρο τῆς σχετικοποιήσεως ἑνός συμβόλου, τό ὁποῖο ἀντιπροσώπευε, ἐπί δύο χιλιετίες, τόν ῞Υπατο Προδότη.

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ (Αθωνικά άνθη)

«Την πάνσεπτον εγκράτειαν εναρξώμεθα φαιδρώς, ακτίνας απολάμποντες των αγίων εντολών, Χριστού του Θεού ημών· αγάπης την λαμπρότητα, προσευχής την αστραπήν, αγνείας καθαρότητα, ανδρείας την ισχύν· όπως λαμπροφόροι προφθάσωμεν εις την αγίαν Ανάστασιν…» Εκκλ. Υμνογραφία.

Με πόσην νοσταλγίαν και χαράν ο πνευματικός άνθρωπος περιμένει την αγίαν περίοδον της Μεγ. Τεσσαρακοστής! Γνωρίζει ότι όλος ο κύκλος των ημερών αυτών ανταποκρίνεται περισσότερον προς τας ανάγκας της πεπτωκυίας ανθρωπίνης φύσεως. Όλαι, βεβαίως, αι ημέραι του έτους είναι άγιαι και εκάστη εξ αυτών θα μας φέρη κάποιο μήνυμα, ενός, δύο ή περισσοτέρων αγίων, που εορτάζουν την γενέθλιον ημέραν της τελειώσεώς των, είτε μαρτυρικώς, είτε «εν ειρήνη». Επίσης άλλαι ημέραι αναφέρονται εις τον εορτασμόν γεγονότων, σχετιζομένων με την επί γης παρουσίαν του Κυρίου και το απολυτρωτικόν του έργον. Όλα εις την Εκκλησίαν είναι με μεγάλην και θείαν σοφίαν ρυθμισμένα υπό των αγίων Πατέρων, ώστε να υπάρχη συγκερασμένον δι΄ όλου του εορταστικού κύκλου το κατά Θεόν πένθος με την πνευματικήν χαράν.

Τρεις ρωσικές παροιμίες για τον παγκόσμιο-πολυμορφικό ολοκληρωτισμό --- Του Κωνσταντίνου Βαθιώτου Καθηγητού Πανεπιστημίου Θράκης

«Μια αρχή της μηχανικής μάς λέει πως ένας μόνο άνθρωπος μπορεί, μ’ ένα αρκετά μακρύ μοχλό, να κινήσει ολόκληρο τον κόσμο. Ο Αλεξάντρ Σολζενίτσυν αποτελεί μια ζωντανή απόδειξη της αρχής αυτής.

Η πένα του χρησιμεύει ως μοχλός, ένας μοχλός που γίνεται ακόμη πιο ισχυρός χάρη στην ευφυία του συγγραφέα, το ταλέντο του, το κουράγιο του και την αδάμαστη ακεραιότητά του.

Προσπαθεί να κινήσει έναν κόσμο που περισσότερο από ποτέ άλλοτε είναι παραδομένος στην τρέλα και στη δειλία. Ένα κόσμο που χαιρετά τον τρόμο, το έγκλημα και την καταπίεση […]».

(L. Kirkland)

-------------------------

Ο/Η Δημήτριος Χατζηνικολάου είπε...

«Οὐαί οἱ λέγοντες τό πονηρόν καλόν καί τό καλόν πονηρόν, οἱ τιθέντες τό σκότος φῶς καί τό φῶς σκότος, οἱ τιθέντες τό πικρόν γλυκύ καί τό γλυκύ πικρόν. Οὐαί οἱ συνετοί ἐν ἑαυτοῖς καί ἐνώπιον αὐτῶν ἐπιστήμονες οἱ δικαιοῦντες τόν ἀσεβῆ ἕνεκεν δώρων καί τό δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες» (Ἠσ. 5:20-23).

ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ

Βουνόν δε δασύ και κατάσκιον είναι η Θεοτόκος· βουνόν μεν λέγεται διότι καθώς το όρος και το βουνόν ούτε αροτριάται, ούτε γεωργείται, ούτε σπείρεται από ανθρώπους αλλ΄ αυτοφυώς και αγεωργήτως βλαστάνει τα υψηλά δένδρα και τα χαμόκλαδα και το χορτάρι· ούτω και η Θεοτόκος ασπόρως και αγεωργήτως εβλάστησε τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, ως δένδρον μεν υψηλόν, δια το ύψος της Θεότητος ως χαμόκλαδον δε, δια την ταπεινότητα της ανθρωπίνης φύσεως και ως χόρτον, διότι τρέφει τους αυτώ πιστεύοντας. Δασύ δε βουνόν λέγεται η Θεοτόκος καθώς εις το δασύ βουνόν δεν μπαίνει τσεκούρι, ούτε χέρι ανθρώπου κόπτει τα ξύλα αυτού δια την πολλήν δασύτητα. Σίδηρος = (λογισμός πονηρός) δεν ανέβη εις Αυτήν ο γεννών σκωρίαν: (μολυσμόν και φθοράν πάθους σαρκικού), ούτε χειρ ανθρωπίνη ίνα κόψη την παρθενίαν Αυτής. Όθεν ο Δανιήλ είπε περί του όρους τούτου της Παρθένου: «Εθεώρουν, έως ου ετμήθη λίθος από όρους άνευ χειρός». Δανιήλ β: 45.

Τη Γ΄ (3η) Απριλίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών και Ομολογητού ΝΙΚΗΤΑ Ηγουμένου της Μονής Μηδικίου.

Νικήτας ο Όσιος Πατήρ ημών και Ομολογητής, εκ νεαράς ηλικίας αγαπήσας την εγκράτειαν, αφήκε τον κόσμον και απήλθεν εις τα όρη και εις την ησυχίαν, όπου ειργάζετο πάσαν αρετήν· όθεν εκ τούτου υψώθη και έγινε μέγας και περιβόητος, επειδή δε εκυβερνάτο με την του λόγου διάκρισιν, έγινε και οικονόμος ψυχών και πιστός Ιερεύς του Θεού. Διωχθείς δε εκ του ποιμνίου του παρά των εικονομάχων, ως προσκυνητής των θείων και αγίων Εικόνων, κατεδικάσθη εις πικράς εξορίας. Αλλ’ αυτός, ευχαριστών δι’ όλας τας κακοπαθείας, τας οποίας εδοκίμασε χάριν των θείων Εικόνων, εδείχθη δόκιμος αγωνιστής και την μεν ψυχοβλαβή αίρεσιν των θεομάχων, δια των διδασκαλιών και παρακινήσεων αυτού, ήλεγξε, πολλούς δε παρεκίνησε και να μαρτυρήσωσι ακόμη δια τον σεβασμόν των προς τας αγίας Εικόνας. Όθεν και διπλάς τας λαμπάδας ανάψας, της ομολογίας, δηλαδή, και της ασκήσεως, διπλούς και τους στεφάνους εκ χειρός Κυρίου εδέχθη, προς τον Οποίον μεταστάς, ανεπαύσατο.

ΔΙΔΑΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

ΗΛΙΟΥ ΜΗΝΙΑΤΗ Επισκόπου Κερνίκης και Καλαβρύτων.                                                               

Διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε, έχοντα πνεύμα άλαλον (Μάρκ. θ: 17).              

«Αφοβία μεγάλη το φοβείσθαι τους νόμους», είπεν ένας σοφός. Όποιος δηλαδή φοβείται τους νόμους, αυτός δεν φοβείται καμμίαν τιμωρίαν. Φοβερός είναι ο Κριτής, φοβερά και η Κρίσις. Όστις όμως έχει φόβον και του Κριτού και της κρίσεως, αυτός θέλει ζήσει χωρίς τον φόβον και από του Κριτού την οργήν και από της Κρίσεως την τιμωρίαν. Νομίζω ότι σας έδωκα άλλην φοράν να εννοήσετε δια τινος τρόπου οποίος τρόμος μέλλει να είναι εις την Δευτέραν του Χριστού Παρουσίαν, όταν ο Κριτής είναι Θεός, όλος οργή, χωρίς έλεος, διότι η δικαιοσύνη του κάνει κρίσιν και εκδίκησιν· και ο κρινόμενος αμαρτωλός, πταίστης χωρίς απολογίαν, διότι η συνείδησίς του κάμνει την κατηγορίαν και την απόφασιν. Έρχομαι λοιπόν σήμερον να σας είπω, ότι δεν είναι άλλος τρόπος δια να μη φοβήσθε, ούτε εκείνον τον φοβερόν Κριτήν, ούτε εκείνην την φοβεράν Κρίσιν, παρά το να έχετε τον φόβον και του Κριτού και της Κρίσεως.

Ο Κύριος ωμίλησε προς εμέ και είπεν· (ΙΕΖΕΚΙΗΛ : ΛΔ΄ 1-11)

“υιέ ανθρώπου, προφήτευσε εναντίον των πνευματικών ποιμένων του ισραηλιτικού λαού. Προφήτευσε και ειπέ στους ποιμένας αυτούς αυτά· λέγει ο Κύριος· Αλλοίμονον εις σας, ποιμένες του Ισραηλιτικού λαού. Μήπως τον εαυτόν των μόνον περιθάλπουν και δια τον εαυτόν των μόνον ενδιαφέρονται οι ποιμένες; Οι αληθινοί ποιμένες δεν βόσκουν τα πρόβατα των;

Ιδού όμως, ότι το γάλα των προβάτων τρώγετε, με τα μαλλιά αυτών κατασκευάζετε ενδύματα και ενδύεσθε. Το παχύτερον από αυτά το σφάζετε· και εν τούτοις τα πρόβατά μου δεν τα βόσκετε.

«Καί συνέτριψας μοχλούς αἰωνίους...» (Τό σπήλαιον τοῦ Πλάτωνος) -- Γράφει ὁ κ. Λουκᾶς Μπακάλης, φιλόλογος

Αἰῶνες πρὶν ἀπὸ τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἑλληνικὸς - ὅπως καὶ ὁ ὑπόλοιπος, πλὴν τοῦ ἑβραϊκοῦ- κόσµος, ζοῦσε στὸ σκοτάδι τῆς ἀγνωσίας τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καὶ στὴν πλάνη τῶν εἰδώλων. Οἱ ἄνθρωποι, ὡς «µὴ ἔχοντες ἐλπίδα», κατατρυχόµενοι ἀπὸ τὰ καθηµερινὰ πιεστικὰ καὶ συνεχῶς ἄλυτα προβλήµατά τους, παραδίδονταν χωρὶς φραγµοὺς στὰ πάθη τους, τὰ ὁποῖα µὲ τὴ σειρά τους, τοὺς ὑποδούλωναν στὶς ἐπιθυµίες τῆς σάρκας καὶ τῶν αἰσθήσεων... Καὶ συνεχῶς κατέβαιναν ἠθικὰ ὅλο καὶ «πιὸ βαθιὰ στοῦ κακοῦ τὴ σκάλα». Οἱ κοινωνίες εἶχαν φθάσει στὸ ἔσχατο σηµεῖο τῆς σήψης: Οἱ ἐλεύθεροι ἄνθρωποι γιὰ ἐλάχιστα χρέη καταντοῦσαν δοῦλοι. Οἱ δοῦλοι λογαριάζονταν ὡς ζῷα. Οἱ ἀδύνατοι καὶ ἀνήµποροι πετάγονταν στοὺς Ἀποθέτες καὶ τὸν Καιάδα. Οἱ γέροντες ἄνω τῶν 60 ὑποχρεώνονταν νὰ πιοῦν κώνειο, γιὰ νὰ φύγουν ἀπὸ τὴ ζωή «οἰκειοθελῶς» (νῆσος Κέα καὶ αλλού). Οἱ γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά, τέλος, εἶχαν τὴν ἀξία εὐτελοῦς ἀντικειµένου (res), χωρὶς κανένα δικαίωµα.

ΤΗ Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Τη αυτή ημέρα Κυριακή Τετάρτη των Νηστειών, μνήμην επιτελούμεν του εν Αγίοις Πατρός ημών Ιωάννου συγγραφέως της Κλίμακος.                            

Ιωάννης ο Όσιος Πατήρ ημών εγεννήθη εν Παλαιστίνη περί το έτος φκγ΄ (523). Εις ηλικίαν δέκα εξ ετών, φρόνιμος ων και κατά πολλά φιλόθεος, παρέδωκεν ο μακάριος την ζωήν του εις τον Θεόν, γενόμενος εις Αυτόν θυσία ιερωτάτη, ανελθών ως Αναχωρητής εις το Σίναιον όρος. Είτα, μετά δέκα εννέα χρόνους, εισέρχεται εις τον αγώνα της ησυχίας, ελθών εις το Μοναστήριον της ασκήσεως, όπερ ευρίσκεται μακράν του Κυριακού σημεία πέντε, εις τόπον καλούμενον Θωλάν. Εκεί διέμεινε τεσσαράκοντα χρόνους θερμαινόμενος εις την καρδίαν από την προς τον Θεόν αγάπην.