Παληό και Νέο ημερολόγιο -- Του αειμνήστου Αθανασίου Σακαρέλλου, Θεολόγου

3. Δεν έπρεπε να αποκηρύξουν ολόκληρη Εκκλησία

1. Εντύπωση προκαλεί η κατηγορία αυτή των Νεοημερολογιτών. Λένε ότι έπρεπε να παραμείνουν ενωμένοι με τουςΝεοημερολογίτες, επειδή οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες είχαν και έχουν «κοινωνία» με την Εκκλησία του Νέου. Για να στηρίξουν την κατηγορία τους αυτή, επικαλούνται τον ισχυρισμό, ότι η Εκκλησία της Ρώμης, μολονότι δίδασκε κακοδοξίες, ήταν ζωντανή Εκκλησία, μέχρι το 1054, που αποσχίστηκε! Ισχυρίζονται ακόμα ορισμένοι ότι μια τοπική Εκκλησία είναι ζωντανή Εκκλησία, ακόμη κι’ αν διδάσκει αιρέσεις. Αρκεί μόνο να έχει «κοινωνία» με τις άλλες τοπικές Εκκλησίες! Τι έχει να παρατηρήσει κάποιος στους πιοπάνω ισχυρισμούς ;

2. Όσοι υποστηρίζουν τα παραπάνω ξεκινούν από εσφαλμένες βάσεις. Έτσι, καταλήγουν σε επικίνδυνα συμπεράσματα, ικανά να τινάξουν στον αέρα το οικοδόμημα της Ορθοδοξίας! Οι εσφαλμένες βάσεις είναι δύο. Πρώτον, η Εκκλησία της Ρώμης δεν αποσχίστηκε το 1054, όπως ανιστόρητα υποστηρίζουν πολλοί. Και, δεύτερον, δεν δίδασκε ποτέ κακοδοξίες, μέχρι που αποσχίστηκε. Όλα αυτά τα εξετάσαμε ήδη. Επομένως, καταρρέει από μόνη της η κατηγορία αυτή. Και θα μπορούσαμε εδώ, να κλείσουμε τη συζήτησή της.

3. Όμως, θα κάνουμε μια υπόθεση. Έτσι, θα φανεί πόσο εσφαλμένη είναι η εκκλησιολογία αυτή, που ακολουθούν όσοι υποστηρίζουν την πιο πάνω κατηγορία. Θα δεχθούμε προς στιγμή, αυτό που λένε οι οπαδοί του Νέου Ημερολογίου. Ότι, δηλαδή, το σχίσμα έγινε δήθεν το 1054 και ότι η Εκκλησία της Ρώμης δίδασκε μέχρι τότε κακοδοξίες και αιρέσεις! Είναι δυνατό ποτέ, κι’ αν ακόμη ήταν έτσι τα πράγματα, να ήταν ζωντανή και πραγματική μια τέτοια τοπική Εκκλησία, μόνο και μόνο επειδή, όπως υποθέσαμε, ότι είχαν «κοινωνία» μαζί της οι άλλες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες ; Η απάντηση, που είναι υποχρεωμένος να δώσει ένας ειλικρινής Ορθόδοξος, είναι αρνητική! Εξηγούμε τους λόγους:

α. Η Εκκλησία είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την αλήθεια. Η κεφαλή της, ο Χριστός, είναι η αλήθεια, όπως το είπε ο ίδιος: « Εγώ ειμί η ζωή, η οδός και η αλήθεια». Και το Άγιο Πνεύμα, που ζωογονεί και καθοδηγεί την Εκκλησία, είναι «το πνεύμα της αληθείας». Αυτό το άγιο Πνεύμα υποσχέθηκε ο Χριστός στους μαθητές Του, την πρώτη εκείνη Εκκλησία, που θα τους οδηγούσε «εις πάσαν την αλήθειαν». Γι’ αυτό, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, κάνει διάκριση μεταξύ της αλήθειας και της πλάνης, όταν γράφει: «ημείς εκ του Θεού εσμέν. Ο γινώσκων τον Θεόν ακούει ημών. Ος ουκ έστιν εκ του Θεού ουκ ακούει ημών. Εκ τούτου γινώσκομεν το Πνεύμα της αληθείας και το πνεύμα της πλάνης». Ο Ευαγγελιστής δηλαδή τονίζει, ότι στην Εκκλησία υπάρχει το άγιο Πνεύμα, που διδάσκει την αλήθεια, με το οποίο ο πιστός, όταν ακούει τα λόγια της, γνωρίζει το Θεό, σε αντίθεση με τα λόγια, που διδάσκει το «πνεύμα της πλάνης», που είναι ο διάβολος, ο «πατέρας του ψεύδους». Γι’ αυτό η πλάνη είναι έξω από την Εκκλησία. Η ορθή πίστη, η Ορθόδοξη πίστη, είναι η αλήθεια. Η κακοδοξία και η αίρεση είναι η πλάνη. Το τονίζουμε αυτό, γιατί ακούγεται πολλές φορές ένα ψευδεπίγραφο κήρυγμα, εξ ίσου επικίνδυνο. Σύμφωνα μ’ αυτό, αρκεί κάποιος « να είναι με την Εκκλησία κι’ ας πλανάται μαζί της, παρά να είναι έξω από την Εκκλησία και να ορθοτομεί την αλήθεια»! Ισχυρίζονται μάλιστα, ότι τα λόγια αυτά είναι του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου! Κανένας όμως ποτέ δεν θέλησε να υποδείξει που λέει αυτά τα λόγια ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Αμφιβάλλουμε πολύ, αν λέει κάτι τέτοια ο άγιος! Άλλωστε, όσο και αν ψάξαμε στα συγγράμματά του, δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε αυτά τα λόγια, αν πράγματι τα είπε. Η Εκκλησία είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» και όχι εστία πλάνης! Εκκλησία στην οποία υπάρχει πλάνη, δεν είναι Εκκλησία του Χριστού! Είναι «παρασυναγωγή του διαβόλου», από την οποία πρέπει να φεύγει ο πιστός, αν θέλει να σώσει την ψυχή του και να μη κολασθεί αιώνια! Δεν νοείται λοιπόν η Εκκλησία, έξω από την αλήθεια. Δεν μπορεί να νοηθεί στην πλάνη, που είναι η κακοδοξία, η αίρεση. Το φως δεν μπορεί ταυτόχρονα να συνυπάρχει με το σκοτάδι. Έτσι δεν μπορεί να συνυπάρχει ταυτόχρονα η Εκκλησία, που είναι η αλήθεια, με την πλάνη, που είναι το ψέμα! Επομένως, καταρρέει ο ισχυρισμός των ηγετών του Νέου Ημερολογίου, ότι δήθεν ήταν ζωντανή και πραγματική Εκκλησία της Ρώμης προ του 1054, καίτοι δίδασκε επί τρεις αιώνες προηγουμένως κακοδοξίες και αιρέσεις! Το «κριτήριο αυτό της αλήθειας» είναι το θεμελιωδέστερο αξίωμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είναι η σπουδαιότερη βασική αρχή και διδασκαλία της, υπέρ της οποίας αγωνίστηκαν οι άγιοι Πατέρες και πολλοί άγιοι θυσίασαν τη ζωή τους. Αυτή τη διδαχή μας άφησαν, ως παρακαταθήκη.

β. Υπάρχει και μια δεύτερη σημαντική αρχή στην Εκκλησία. Είναι «η κοινωνία», που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των τοπικών Εκκλησιών. Οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες είναι πολλές. Με την «κοινωνία», που υπάρχει μεταξύ τους, εξασφαλίζεται η ενότητά τους σε ένα σώμα, στο σώμα Χριστού. Η «κοινωνία» όμως μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, για να λειτουργεί σωστά, προϋποθέτει δύο πράγματα. Πρώτα πρώτα, να μην έχει μία Εκκλησία καμία «κοινωνία» με αιρετική Εκκλησία. Και, ύστερα, να μην έχει «κοινωνία», ούτε με άλλη Ορθόδοξη Εκκλησία, που διατηρεί «κοινωνία» με Εκκλησία αιρετική! Αυτά είναι ξεκαθαρισμένα πράγματα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Όσο βασική και αν είναι η αρχή αυτή της «κοινωνίας» μεταξύ των τοπικών Εκκλησιών, δεν μπορεί όμως να υποκαταστήσει ποτέ την πρώτη αρχή, το κριτήριο της «αλήθειας», που πρέπει απαραίτητα να υπάρχει σε κάθε Εκκλησία. Αν, έστω, μία μόνο τοπική Εκκλησία απολέσει την «αλήθεια» της πίστεως, τότε με την δεύτερη αρχή, την αρχή της «κοινωνίας» μπορεί να βρεθούν όλες οι λεγόμενες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, ως συγκοινωνούντα δοχεία, στην πλάνη! Για το λόγο αυτό έχει υποχρέωση κάθε πιστός, να διακόπτει «κοινωνία» από μια αιρετική Εκκλησία, ή Εκκλησία που «κοινωνεί» με αιρετική Εκκλησία, γιατί αυτή είναι στην πραγματικότητα «ψευδεκκλησία»! Σε μια τέτοια περίπτωση, η αρχή της «κοινωνίας» είναι δυνατό ν’ αποτελέσει το όχημα, με το οποίο ένας πιστός μπορεί να βρεθεί στην πλάνη και την απώλεια. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που οι Ορθόδοξοι έπαυαν την «κοινωνία» με την Ρώμη, κάθε φορά που ένας Φραγκόφιλος καταλάμβανε τον παπικό θρόνο, με τελευταία φορά το 1009, που έγινε το οριστικό σχίσμα.

4. Το να πέσει μια τοπική Εκκλησία στην πλάνη δεν είναι σπάνιο. Επίσης, μία Εκκλησία, που έπεσε στην αίρεση, το να συμπαρασύρει με την «κοινωνία», και τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες στην πλάνη, δεν είναι αδύνατο. Έχει συμβεί το φαινόμενο αυτό στην Εκκλησία. Συνέβη στη περίπτωση του αγίου Μαξίμου του Ομολογητή (580 - 662). Αυτός, με τον μαθητή του Αναστάσιο και έναν άλλο Αναστάσιο, αποκρισσάριο του πάπα Ρώμης, είχαν διακόψει «κοινωνία» με όλα τα Πατριαρχεία, λόγω της αιρέσεως του μονοθελητισμού! Το σαθρό επιχείρημα των αιρετικών της εποχής εκείνης, το έτος 655, εναντίον του αγίου Μαξίμου, ήταν αυτό που λένε και σήμερα οι επιφανείς ηγέτες του Νέου Ημερολογίου στους πιστούς του Παληού: -Με ποία Ορθόδοξη Εκκλησία έχετε κοινωνία; Και εφόσον δεν έχετε με καμία, άρα είστε εκτός Εκκλησίας! Όσοι εξακολουθούν να λένε τ’ ανωτέρω δεν μπορούν ποτέ να φανταστούν, ότι στην Εκκλησία δεν ανήκουν όσοι δεν είναι Ορθόδοξοι, αλλά και από τους λεγόμενους Ορθοδόξους όσοι «κοινωνούν» με αιρετικούς! Γι’ αυτό ο άγιος Μάξιμος, με τον μαθητή του Αναστάσιο και τον άλλο Αναστάσιο, τον αποκρισσάριο, αρνήθηκαν κάθε «κοινωνία» με όλα τα Πατριαρχεία, που είχαν υποκύψει στην κακοδοξία του μονοθελητισμού και μονοενεργητισμού! Αξίζει τον κόπο να δούμε πως περιγράφει τα γεγονότα αυτά ο βιογράφος του αγίου Μαξίμου: «…έρχονται σ’ αυτόν ( τον άγιο Μάξιμο) άλλοι…που τους είχε στείλει ο (αιρετικός) πατριάρχης και του λένε: - Εσύ σε ποια εκκλησία ανήκεις; Του Βυζαντίου (= ΚΠόλεως), της Ρώμης, της Αντιόχειας, της Αλεξάνδρειας, των Ιεροσολύμων; Ορίστε, όλες αυτές και μαζί και οι επαρχίες τους ενώθηκαν ( εννοούν ότι ενώθηκαν με «κοινωνία» με την αιρετική τότε ΚΠολη). Αν είσαι, λοιπόν, και εσύ της Καθολικής (= Ορθόδοξης) Εκκλησίας, ενώσου, μήπως ανοίγοντας νέα, διαφορετική οδό στη ζωή, πάθεις εκείνα που δεν περιμένεις. Σ’ αυτούς ο μακάριος επίκαιρα και συνετά αποκρίνεται: - Καθολική Εκκλησία είπε ο Κύριος ότι είναι η ορθή και σωτήρια ομολογία της πίστεως. Γι’ αυτό και μακάρισε τον Πέτρο, που ομολόγησε καλά, πάνω στο οποίο διακήρυξε ο Θεός των όλων ότι θα οικοδομήσει αυτή την Εκκλησία…». Ο άγιος Μάξιμος αρνήθηκε «κοινωνία» με όλα τα Πατριαρχεία. Αναθεματίστηκε, κακοποιήθηκε, εξορίστηκε! Του έκοψαν μάλιστα το χέρι και τη γλώσσα να μη διδάσκει την Ορθοδοξία! Για τους αγώνες του αυτούς τον μακάρισε η Στ΄ Οικουμενική Σύνοδος και τον μακαρίζει μέχρι σήμερα η Ορθοδοξία. Τρία άτομα, ο Μάξιμος και οι δύο Αναστάσιοι, ήταν τότε η Εκκλησία του Χριστού! Ίσως, να υπήρχαν κι’ άλλοι, άγνωστοι σε μας. Η Εκκλησία του Χριστού δεν προσδιορίζεται από τον μεγάλο αριθμό των μελών της. Οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν, ότι και τρεις πιστοί, είναι δυνατό, να είναι η Εκκλησία. Ο άγιος Θεόδωρος Στουδίτης λέγει: «(Η Εκκλησία) και εν τρισίν Ορθοδόξοις οριζομένη, κατά τους αγίους. Στην Εκκλησία του Χριστού, όπως είπαμε πιο πάνω, ανήκουν όσοι έχουν την αλήθεια της πίστεως και δεν κοινωνούν με αιρετικούς. Γι’ αυτό και ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς τονίζει: «Και γαρ οι της του Χριστού εκκλησίας της αληθείας εισί και οι μη της αληθείας όντες, ουδέ της του Χριστού εκκλησίας εισί». Επομένως, δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός των ηγετών του Νέου ημερολογίου ότι ήταν ζωντανή και πραγματική η Εκκλησία του παπισμού προ του 1054, μολονότι κήρυττε κακοδοξίες, επειδή δήθεν είχαν «κοινωνία» με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες! Για το λόγο αυτό, η κατηγορία τους, ότι οι πιστοί του Παληού Ημερολογίου έπρεπε να έχουν «κοινωνία» με τους οπαδούς του Νέου Ημερολογίου, για να είναι εντός Εκκλησίας, είναι αβάσιμη και κακόδοξη.