Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου. -- Ο Άγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός,

Ο Άγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, Μητροπολίτης Ἐφέσου, ὑπῆρξε ἀτρόμητος ὁμολογητὴς τῆς πίστεως στὴν Σύνοδο τῆς Φερράρας – Φλωρεντίας, ἀφοῦ δὲν ὑπέκυψε στὶς παπικὲς πιέσεις καὶ τοὺς ἐκβιασμοὺς καὶ παρέμεινε μέχρι τέλους ὁμολογητὴς τῆς πίστεως. Ὄχι μόνον κατὰ τὴν Σύνοδο ἐκείνη ἀπέδειξε τὶς πλάνες τῶν Λατίνων, ἀλλὰ ταυτοχρόνως ἀπέδειξε καὶ τὶς νοθεῖες, ποὺ ἔκαναν οἱ Λατῖνοι στὰ κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Στὴν ἀρχή, βεβαίως, ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικὸς συμπεριφέρθηκε μὲ εὐγένεια, ἀλλὰ ἀργότερα, ὅταν διεπίστωσε τὶς ἀλχημίες, τὶς πιέσεις, τὶς νοθεῖες, τοὺς ἐκβιασμοὺς καὶ τὶς πονηρίες τῶν Λατίνων, ὑπῆρξε ὁμολογητὴς τῆς πίστεως. Ἡ στάση του ἦταν πέρα γιὰ πέρα Ρωμαϊκή, γιατί οἱ ἀληθινοὶ Ρωμηοὶ εἶναι ἀριστοκράτες τοῦ πνεύματος, μποροῦν νὰ συνδιαλέγωνται μὲ νηφαλιότητα, ἠρεμία καὶ εὐγένεια, ἀλλὰ ὅταν πρόκειται γιὰ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν ἀποκαλυπτικὴ ἀλήθεια, καὶ ὅταν βλέπουν τὶς ἀλχημίες τῶν ἄλλων, τότε γίνονται ὁμολογηταὶ τῆς πίστεως. Γιατί ὁ Χριστὸς δὲν θέλει ἁπλῶς ἀναζητητάς, ἀλλὰ ὁμολογητάς. Ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικὸς εἶχε σαφῆ γνώση τοῦ πράγματος. Γνώριζε δηλαδὴ ὅτι ἐμεῖς ἀπεκόψαμε τοὺς Λατίνους ἀπὸ τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, γιατί οἱ Λατῖνοι ὑπέπεσαν στὴν αἵρεση τοῦ Filioque.
Θὰ παραθέσω ἕνα κείμενό του, ποὺ εἶναι ἀρκετὰ ἐκφραστικό. Γράφει ὁ ἅγιος Μάρκος: «Τὴν μὲν αἰτίαν τοῦ σχίσματος ἐκεῖνοι δεδώκασι, τὴν προσθήκην ἐξενεγκόντες ἀναφανδόν, ἣν ὑπ᾽ ὀδόντα πρότερον ἔλεγον. ἡμεῖς δὲ αὐτῶν ἐσχίσθημεν πρότεροι, μᾶλλον δὲ ἐσχίσαμεν αὐτοὺς καὶ ἀπεκόψαμεν τοῦ κοινοῦ τῆς Ἐκκλησίας σώματος. Διὰ τί εἰπέ μοι: Πότερον, ὡς ὀρθὴν ἔχοντας δόξαν, ἢ ὀρθῶς τὴν προσθήκην ἐξενεγκόντας; Καὶ τίς ἂν τοῦτο εἴποι, μὴ σφόδρα τὸν ἐγκέφαλον διασεσεισμένος; Ἀλλὰ ὡς ἄτοπα καὶ δυσσεβῆ φρονοῦντας καὶ παραλόγως τὴν προσθήκην ποιήσαντας. Οὐκοῦν ὡς αἱρετικοὺς αὐτοὺς ἀπεστράφημεν καὶ διὰ τοῦτο αὐτῶν ἐχωρίσθημεν... αἱρετικοὶ εἰσὶν ἄρα, καὶ ὡς αἱρετικοὺς αὐτοὺς ἀπεκόψαμεν». Ἀπὸ τὸ κείμενο αὐτὸ μποροῦμε νὰ σχολιάσουμε μερικὲς ἀλήθειες. Πρῶτον, ὅτι οἱ Λατῖνοι φανέρωσαν τὴν αἵρεση τοῦ Filioque, τὴν ὁποία προηγουμένως πίστευαν μυστικῶς, τὴν ἔλεγαν κάτω ἀπὸ τὰ δόντια τους. Δεύτερον, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι χωρισθήκαμε μὲ τὴν θέλησή μας ἀπὸ τοὺς Λατίνους, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο ἰσοδυναμεῖ μὲ τὸ ὅτι τοὺς ἀπεκόψαμε ἀπὸ τὸ κοινὸ τῆς Ἐκκλησίας Σῶμα, ὡς φρονοῦντας δυσσεβῆ δόγματα, καὶ ἐπειδὴ πρόσθεσαν τὴν λέξη Filioque στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως παραλόγως. Τρίτον, οἱ Λατῖνοι μὲ τὴν προσθήκη τοῦ Filioque εἶναι αἱρετικοὶ καὶ ὡς αἱρετικοὺς ἀπεκόψαμε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ὅσοι ἰσχυρίζονται ὅτι ὀρθῶς πιστεύουν οἱ Λατῖνοι καὶ ὀρθῶς ἐξέφρασαν τὸ δόγμα περὶ τοῦ Filioque, αὐτοὶ εἶναι «σφόδρα τὸν ἐγκέφαλον διασεσεισμένοι». Δηλαδὴ ἔχουν πάθει διάσειση ἐγκεφάλου. Ἑπομένως, κατὰ τὴν διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τὸ ἐκφράζει ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, οἱ Λατῖνοι εἶναι αἱρετικοί, ἀποκεκομμένοι ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ φυσικὰ εἶναι ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας καὶ δὲν ἔχουν μυστήρια.