Η προσκύνησις των αγίων εικόνων. -- Του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού.

«Επειδή ο Θεός από ευσπλαγχνία και χάριν της σωτηρίας μας έγινε αληθινά άνθρωπος, δεν φανερώθηκε, όπως στον Αβραάμ, υπό μορφήν ανθρώπου, ούτε όπως στους προφήτες, αλλά έγινε αληθινά και ουσιαστικά άνθρωπος και έζησε πάνω στην γη και τους ανθρώπους συνανεστράφη, έκανε θαύματα, έπαθε, εσταυρώθη, ανέστη, ανελήφθη και όλα αυτά έχουν γίνει πραγματικά και έγιναν ορατά από τους ανθρώπους, περιεγράφησαν γραπτώς, για να διδαχθούμε και να τα θυμόμαστε εμείς, που δεν είμαστε παρόντες, όταν συνέβησαν αυτά και για να δεχθούμε τον μακαρισμό του Κυρίου, αφού θα πιστεύσουμε χωρίς να δούμε, αλλά μόνο αφού ακούσουμε. Κι΄ επειδή δεν γνωρίζουν όλοι γράμματα, ούτε και βρίσκουν καιρό για διάβασμα, οι πατέρες εθεώρησαν καλόν, να ζωγραφίζωνται όλα αυτά τα γεγονότα σε εικόνες, όπως γίνεται για μερικά ηρωϊκά κατορθώματα, για να τα θυμόμαστε με συντομία. Πολλές φορές, πραγματικά, ενώ δεν έχομε στην σκέψη μας το πάθος του Κυρίου, μόλις δούμε την εικόνα της Σταυρώσεως του Χριστού κι΄ αφού θυμηθούμε το σωτήριο πάθος, σκύβουμε και προσκυνούμε, όχι την ύλη, αλλά αυτό, που εικονίζεται. Όπως ακριβώς δεν προσκυνούμε την ύλη του Ευαγγελίου, ούτε την ύλην του Σταυρού, αλλά εκείνο, που έχει τυπωθή πάνω στην ύλη. Και για την Θεομήτορα ισχύει το ίδιο. Διότι η τιμή προς το πρόσωπόν Της, ανάγεται εις τον σαρκωθέντα εξ Αυτής Κύριον. Παρόμοια γίνεται και με τα κατορθώματα των αγίων ανδρών, που μας παρακινούν προς την ανδρειοσύνη και τον ζήλον και την μίμησι της αρετής τους και την δόξαν του Θεού. Η έκφρασις τιμής προς τους αγίους (που κι΄ εκείνοι προέρχονται από το ανθρώπινο γένος) αποδεικνύει, κατά κάποιον τρόπο, την συμπάθεια, που οφείλουμε προς τον κοινόν Δεσπότην και η τιμή, που εκφράζουμε προς την εικόνα διαβαίνει στο πρωτότυπο. Είναι δε άγραφος η παράδοσις αυτή, όπως ακριβώς και το να προσκυνούμε στραμμένοι προς την ανατολή και το να προσκυνούμε τον Σταυρόν και άλλα με αυτά παρόμοια».


(Από το βιβλίον «ΕΚΔΟΣΙΣ ΑΚΡΙΒΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ» του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού).

Δεν υπάρχουν σχόλια: