Εγκώμιον εις τον ευσεβή και σοφόν Ελεάζαρον

Καθώς ο ευσεβής λογισμός υπήρξεν εξαίρετος κυβερνήτης του πατρός ημών Ελεαζάρου κατευθύνων το πλοίον της ευσεβείας μέσα στο πέλαγος των παθών, αυτός δεχόμενος τας απειλάς του τυράννου και καταταλαιπωρούμενος από τον κατακλυσμόν των βασανιστηρίων, κατ' ουδένα τρόπον μετέτρεψε το πηδάλιον της ευσεβείας, έως ότου έφθασεν στον λιμένα της αθανάτου νίκης.

Ποτέ δεν έδειξε τόσην αντοχήν μία πόλις, όταν επολιορκείτο με πολυποικίλους πολιορκητικάς μηχανάς, όσην έδειξεν ο αγιώτατος Ελεάζαρος. Και μολονότι η ιερά ψυχή του κατεκαίετο από τας κακοποιήσεις και τας στρεβλώσεις, ενίκησεν εν τούτοις τους πολιορκητάς του χάρις στον υπέρμαχον της ευσεβείας λογισμόν. Αφού εξέτεινε γύρω από τον εαυτόν του τον νουν, ωσάν απόκρημνον και απόρθητον ακρόπολιν, συνέτριψε τας λυσσαλέας εφόδους των παθών.

Ω άξιε λειτουργέ της ιερωσύνης, δεν εμόλυνες τους ιερούς οδόντας σου ούτε προσέφερες εις την μικροφαγίαν την κοιλίαν σου, που είχε δεχθή την θεοσέβειαν με τον καθαρμόν του Νόμου. Ω ακόλουθε και τηρητά του νόμου και φιλόσοφε του θείου βίου, τέτοιοι λοιπόν πρέπει να είναι οι ιεροί λειτουργοί, να υπερασπίζουν τον Νόμον με το ίδιόν των αίμα και τον γενναίον ιδρώτα των δια πάθους μέχρι θανάτου. Συ, πάτερ, με την πολήν καρτερίαν σου, έδωκες το κύρος της δόξης στον σεβααμόν μας προς τον Νόμον και αγωνισθείς δια την ευσέβειαν με σεμνότητα λόγων δεν κατέλυσες την πατροπαράδοτον ευσέβειαν, αλλά τουναντίον δια των έργων σου επεσφράγισες τους λόγους της θείας φιλοσοφίας.

Ω γέρον, ισχυρότερε από τα βασανιστήρια! Πρεσβύτα, ορμητικώτερε από το πυρ! Βασιλεύ μέγιστε επί των παθών, Ελεάζαρε! Όπως ο πρόγονος ημών ο Ααρών, ωπλισμένος ασφαλώς με το θυμιατήριον, καταδιώκων δια μέσου του πλήθους του λαού μας, ενίκησε τον πυρπολητήν άγγελον, έτσι και ο απόγονος του Ααρών, ο Ελεάζαρος, ενώ έλυωνε από το πυρ, δεν μετέβαλε τον λογισμόν του.

Το δε υπεροχώτερον, ενώ ήτο γέρων και είχον ήδη εξασθενήσει αι σωματικαί του δυνάμεις, αι σάρκες είχαν χαλαρωθή και τα νεύρα του είχαν κουρασθή, έδειξε νεανικόν φρόνημα και κατά το πνεύμα δια του λογισμού, και με τον ισάξιον του πνεύματος λογισμόν ηχρήστευσε την πολυκέφαλον στρέβλαν του μαρτυρίου.

Ω μακάριον γήρας, σεβαστή λευκότης και ζωή, σύμφωνος προς τον Νόμον, που τον ωλοκλήρωσε πιστή σφραγίς θανάτου!

Εάν, λοιπόν, ένας ανήρ γέρων κατεφρόνησε τα μέχρι θανάτου βασανιστήρια δια την θεοσέβειαν, πρέπει να ομολογήσωμεν ότι ο ευσεβής λογισμός είναι κύριος των παθών. Θα είχαν, ίσως, μερικοί την εξής αντίρρησιν· δεν γίνονται όλοι κύριοι επί των παθών, διότι δεν έχουν όλοι σώφρονα τον λογισμόν. Αλλά όσοι με όλην την ψυχήν των κάμνουν αντικείμενον της φροντίδος των την ευσέβειαν, μόνον αυτοί έχουν την δύναμιν να κυριαρχήσουν επί των παθών της σαρκός, με την πίστιν, ότι δεν αποθνήσκουν ενώπιον του Θεού όπως δεν απέθανον ούτε οι πατριάρχαι ημών 'Αβρααμ, Ισαάκ και Ιακώβ, αλλά είναι ζώντες εν τω Θεώ. Δεν αποτελεί λοιπόν αντίθετον απόδειξιν το γεγονός ότι μερικοί κυριαρχούνται από τα πάθη εξ αιτίας ασθενούς λογισμού. Ας σκεφθώμεν τούτο· ποιός, ενώ ζη ευσεβώς με τους οφθαλμούς εστραμμένους προς όλην την κλίμακα της φιλοσοφίας της ζωής, εάν έχη πίστιν στον Θεόν και γνωρίζη ότι μακαριότης είναι το να υπομένη κάθε τόσον χάριν της αρετής, ποιός δεν θα αποδειχθή κύριος των παθών εξ αιτίας του σεβασμού του προς τον Θεόν;

Μονος ο σοφός και σώφρων είναι ανδρείος και κύριος των παθών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: