Oι φονείς τον Χριστού -- Του Φώτη Κόντογλου

«Ήδη βάπτεται κάλαμος αποφάσεως παρά κριτών αδίκων και Ιησούς δικάζεται και κατακρίνεται σταυρώ. Και πάσχει η κτίσις, εν σταυρώ καθορώσα τον Κύριον. Αλλ' ο φύσει σώματος δι' εμέ πάσχων, αγαθέ Κύριε, δόξα σοι».

Ο άνθρωπος δεν έφταξε που σκότωσε τόσους ανθρώπους, σκότωσε και τον Χριστό. Δεν τον σκότωσε κανένα θηρίο, δεν τον σκότωσε τουλάχιστον κανένας κακούργος, παρά τον σκοτώσανε οι άνθρωποι που βαστούσανε τον νόμο του Μωυσή και που περίμενε ο λαός να του δείξουνε τον δρόμο του Θεού, οι γραμματείς κ' οι φαρισαίοι. Αυτοί ήτανε κρυφοδαγκανιάρηδες σκύλοι, τυλιγμένοι με προβιά αρνίσια για να ξεγελάνε  τον κόσμο.  Πονηροί, υποκριτές, μαθητάδες του  σατανά, που απάτησε τον Αδάμ για να τον καταπιεί, γλυκομιλώντας του  και λέγοντάς του   πως θα γίνει Θεός αν πορευθεί  κατά τα  λόγια του. Ο υποκριτής είναι ένα τέρας  πιο σιχαμερό από κάθε άλλο, που κάθεται κρυμμένο στα σκοτεινά τάρταρα της  ψευτιάς κι απέξω στήνει τις παγίδες του για να παραπλανέσει κανέναν αθώον άνθρωπο.  Είναι εγωιστής, σκληρός,   αλύπητος,   φιλάργυρος, φοβιτσιάρης, αλλά αυτά τα σκεπάζει με ψεύτικη ταπείνωση,   με συμπονετικά λόγια, με γλυκομιλήματα. Ο υποκριτής δεν έχει Θεό και νόμο και καμώνεται ίσα-ίσα πως φοβάται τον Θεό και τον νόμο του.

Είναι μιά ψυχή σαπισμένη και βρωμερή κι αμετανόητη. Ο κάθε αμαρτωλός  μπορεί  να μετανοιώσει, ο υποκριτής είναι αμετανόητος, σαν νάκανε συμβόλαιο με τον διάβολο. Όλοι οι αμαρτωλοί μπορούνε να σωθούνε και μάλιστα ν' αγιάσουνε, πλήν ο υποκριτής δεν έχει σωτηρία, θα πεθάνει υποκριτής. Ο Χριστός δεν απέλπισε κανέναν, όλους τους φώναζε κοντά του και τους έδινε ελπίδα, εξόν έναν μονάχα, τον υποκριτή. Το «ουαί!» ήγουν το «αλλοίμονο!» δεν το είπε ούτε για τον τελώνη, ούτε για την πόρνη, ούτε καν για τον φονιά. Ίσια ίσια είπε πως αυτοί δείχνουνε τον δρόμο του Θεού στους φαρισαίους. Το «ουαί» το είπε μονάχα για τον υποκριτή, για τον αγιάτρευτον. Αφού ο Χριστός, που ήρθε να γιατρέψει όλες τις αρρώστειες της ψυχής μας, απέλπισε τον υποκριτή, ποιος θα μπορέσει να τον σώσει; Κ' αυτό γίνεται γιατί όποιος έχει τούτη την αρρώστεια δεν θαρρεί τον εαυτό του για άρρωστον, αλλά ίσια-ίσια θαρρεί πως είναι πολύ καλά, και περιπαίζει κρυφά τους άλλους, κ' έχει την ιδέα πως η πονηρία του είναι η πιο μεγάλη γνώση και σοφία και το να μετανοιώσει είναι για δαύτον σαν να γίνει κουτός από έξυπνος, αθώος από πονηρός, φανερός από κρυφός, μ' έναν λόγο άρρωστος από γερός.

Όποιος ακούσει τα λόγια που είπε ο Χριστός για τους φαρισαίους, τρέμει. «Αλλοίμονό σας, γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, γιατί σφαλάτε τη βασιλεία των ουρανών μπροστά στους ανθρώπους, κι ούτε σεις μπαίνετε μέσα και τους άλλους δεν αφήνετε να μπούνε. Αλλοίμονό σας, γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, γιατί κατατρώτε τα σπίτια των χηρών και κάνετε ατέλειωτες προσευχές· για τούτο θάχετε πιο μεγάλο κρίμα. Αλλοίμονό σας, γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, γιατί κάνετε άνω κάτω στεριά και θάλασσα για να κάνετε ένα μαθητή και σαν γίνει μαθητής σας, τον κάνετε γυιό του διαβόλου χειρότερον από εσάς...

Αλλοίμονό σας, γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, γιατί αποδεκατίζετε τον δυόσμο και τ' άνηθο και το κύμινο κι αφήσατε τα πιο βαριά της θρησκείας, τη συμπόνια και την πίστη... Στραβοί, που θέλετε να οδηγήσετε τους άλλους, εσείς που λαμπικάρετε τα κουνούπι και καταπίνετε την γκαμήλα. Αλλοίμονό σας, γραμματείς και φαρισαίοι υποκριτές, γιατί καθαρίζετε απέξω μονάχα το ποτήρι και το πινάκι κι από μέσα είναι γεμάτα κλεψιά και ατιμία». Και σαν να μη φτάνανε τόσα «αλλοίμονο» λέγει παρακάτω:   «Φίδια,   γεννήματα  της οχιάς, πώς θα ξεφύγετε από την κρίση που θα σας ρίξει στην αιώνια φωτιά; Για τούτο, να, εγώ σας στέλνω προφήτες και σοφούς και γραμματείς κι από δαύτους θα σκοτώσετε κάμποσους και θα τους σταυρώσετε και θα τους δείρετε στα συμβούλιά σας και θα τους κυνηγήσετε από πολιτεία σε πολιτεία, για νάρθει απάνω στα κεφάλια σας κάθε αίμα δίκαιο που χύνεται απάνω στη γη, από το αίμα του Άβελ του αθώου έως το αίμα του Ζαχαρία του γυιού του Βαραχία που τον σκοτώσατε ανάμεσα στην εκκλησιά και στην άγια τράπεζα».

Αυτοί λοιπόν οι ψευτοθεοφοβούμενοι, αυτοί που φαινόντανε ήσυχοι και γνωστικοί και σεβάσμιοι, αυτοί σκοτώσανε τον Χριστό κι όχι ο Βαραββάς ή κανένας άλλος ληστής, ή κανένας Ρωμαίος στρατιώτης, που πέρασε τη ζωή του μέσα στα αίματα. Ο Πιλάτος, ο ηγεμόνας της Ιουδαίας, πόσα έκανε για να τον γλυτώσει από τα νύχια τους! Αδιαφόρετα. Αυτοί είχανε βάλει τον απλό τον κόσμο, που δεν ένοιωθε ο δυστυχής τι έκανε, να φωνάζει : «Σταύρωσέ τον, σταύρωσέ τον!» Μα οι φαρισαίοι, δηλαδή οι υποκριτές, ξέρανε τι κάνανε, γιατί ο υποκριτής ξέρει πάντα καλά τι κάνει. Για τους απλούς, για τους ξεγελασμένους, είπε ο Χριστός : «Πατέρα, συγχώρησέ τους γιατί δεν γνωρίζουνε τι κάνουνε».

Και πρόσεξε να δεις την οικονομία του Θεού, πώς, την ώρα που κρεμότανε απάνω στον σταυρό, έρριξε το έλεός του στον ληστή που είτανε σταυρωμένος μαζί του, δηλαδή σε μιαν απλή ψυχή που είχε πέσει σε κρίματα βαρειά και που σκότωσε κιόλας, δίχως να ξέρει τι κάνει, δίχως δηλαδή να είναι υποκριτής πολύξερος. Για τούτο, μ' ένα λόγο που είπε, συγχωρέθηκε κι άγιασε κι ο πρώτος που μπήκε στον παράδεισο ήτανε ένας φονιάς. Θαυμάσετε, Χριστιανοί, το έλεος! Ο ληστής άνοιξε τον παράδεισο για να μπούνε από πίσω του οι προφήτες, οι απόστολοι, οι ιεράρχες, οι όσιοι, οι μάρτυρες. Τι μυστήρια ξεσκέπασε στα μάτια μας ο φιλάνθρωπος κι ο γλυκύτατος Χριστός μας! Όσα είχε πρωτύτερα ο άνθρωπος για αδύνατα, για αδιόρθωτα, για άσβυστα, για αμετατόπιστα, ο Χριστός τα έσβυσε, τα έκανε σαν να μην γινήκανε· συγχώρησε τον ληστή που μετάνοιωσε και παρευθύς σβύσανε όσα έκανε, σαν να μη γινήκανε.

Πού είναι πια εκείνο το αρχαίο ρητό «Τα γενόμενα ουκ απογίνονται», δηλ. «όσα γινήκανε δεν ξεγίνουνται»; Αυτή την καταδίκη, αυτή την άσπαστη αλυσίδα, που έπνιγε τον άνθρωπο, ο Χριστός την έσπασε, τον σκληρό νόμο τον κατάργησε. Όχι με κανένα αστροπελέκι, σαν και κείνα που έρριχνε ο Δίας, μα με τη συγχώρηση. Αυτή είναι η ελευθερία των τέκνων του Θεού, που μας χάρισε. Ο ληστής ξαναγεννιέται άγιος· κ' ο μαθητής του Χριστού που έτρωγε μαζί του στο τραπέζι, και που τον φώναζε φίλο, ο υποκριτής ο Ιούδας, γίνεται από γυιός του Θεού, γυιός του χαμού, «υιός της απωλείας».

Ο σεισμός που γίνηκε την ημέρα που σταυρώθηκε ο   Κύριος,  αναποδογύρισε την οικουμένη, γκρέμνισε τον παλιό  τον κόσμο, τους νόμους του,  τις συνήθειές του, κατά τα λόγια που έγραψε υστερώτερα ο Απόστολος Παύλος : «Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε καινά τα πάντα».

Αυτός ο σεισμός και τ' αναποδογύρισμα γίνηκε μέσα στον άνθρωπο. Τρισκαλότυχοι όποιοι αρπαχθήκανε και πεταχθήκανε έξω από το σκοτεινό μνήμα τους, όπως οι νεκροί που βγήκανε από τους τάφους  τη  μέρα   που   σταυρώθηκε ο Χριστός. Γιατί αυτοί που λέγω καλότυχους, ήτανε πρωτύτερα με το κεφάλι  κάτω  και με τα πόδια απάνω,  και  θαρρούσανε πως έτσι ήτανε καλά, κι ο σεισμός του Χριστού τους αναποδογύρισε και τους έστησε απάνω στα ποδάρια  τους.  

Κ' έτσι  μπορέσανε να κυττάξουνε καλά και να νοιώσουνε την αληθινή όψη του κόσμου,  όπως τον έκανε ο Θεός. Με το αναποδογύρισμα του κόσμου της ψευτιάς, λευτερώθηκε ο άνθρωπος, γιατί ξαναγεννήθηκε στον  κόσμο της  αλήθειας, στον κόσμο του Χριστού, που λέγει : «Εγώ είμαι το φως του κόσμου. Όποιος ακολουθά εμένα, δεν θα περπατήσει στο  σκοτάδι, μα θάχει το φως της ζωής». Κι αλλού λέγει : «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς», δηλαδή θα «γνωρίσετε την αλήθεια, εμένα,  κι όχι τις  αλήθειες  των φιλοσόφων και των ηθικολόγων  που  είναι ψευτιές, και που για τούτο δεν μπορούνε να σας ελευθερώσουνε».

Ο άγιος  Γρηγόριος ο Σιναΐτης λέγει : «Γνώσιν αληθείας, την της χάριτος αίσθησιν είναι κυρίως νόμισον. Τας δε λοιπάς νοήσεων εμφάσεις και πραγμάτων αποδείξεις αποκαλείν δει». Ήγουν : «Γνώση της αλήθειας να ξέρεις πως είναι το να νοιώσεις τη θεία χάρη μέσα σου. Τις δε άλλες (που τις λένε γνώσεις της αλήθειας), πρέπει να τις λένε φανερώματα των νοημάτων κι αποδείξεις των πραγμάτων».

Κι ο άγιος Μάρκος ο ασκητής λέγει το ίδιο πράγμα με άλλα λόγια: «Έτερόν εστι γνώσις πραγμάτων, και έτερόν εστι αληθείας επίγνωσις». Αυτή τη μια και μονάχη αλήθεια, τη νοιώθουνε όσοι πηγαίνουνε κοντά στον Χριστό με απλή διάνοια και με αγάπη και με ταπείνωση. Για να μας φέρει αυτή την αλήθεια, σταυρώθηκε σήμερα. Όποιος τον πιστεύει και τον αγαπά, αυτός πιστεύει κι αγαπά την αλήθεια. Για τούτο να μην τον ρωτάμε το Χριστό, σαν νάναι φιλόσοφος: «Τι είναι η αλήθεια;», όπως έκανε ο Πιλάτος, που είχε ο δυστυχής μπροστά του την αλήθεια και ρωτούσε «Τί εστιν αλήθεια;», περιμένοντας να ακούσει κάποια λόγια κούφια, από κείνα που λένε οι άνθρωποι για τις ψεύτικες αλήθειες τους.