ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΑ ---- του αειμνήστου Στεργίου Σάκκου, Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Κατανοῶ τήν δυσπιστία, πού ἐνδεχομένως προξενεῖ ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου. Ἡ σοβαρή οἰκονομική κρίση τῶν ἡμερῶν μας, ἡ μείωση τῶν ἐνεργειακῶν πόρων, οἱ ἀθρόες ἀπολύσεις, τά ψαλιδίσματα τῶν φτωχοσυντάξεων, οἱ περικοπές τῶν μισθῶν, τά ἀπανωτά χαράτσια, ἡ συνεχιζόμενη εἰσροή οἰκονομικῶν μεταναστῶν, ἡ αὐξανόμενη ἀνεργία, ἡ διογκούμενη φτώχεια και τά τόσα συναφῆ προβλήματα, πού μαστίζουν ὄχι μόνο τήν πατρίδα μας ἀλλά καί ὅλες τίς λεγόμενες ἀνεπτυγμένες χῶρες, δέν ἐπιτρέπουν εὐχάριστες προβλέψεις στον οἰκονομικό τομέα. Κι ὅμως, ὑπάρχουν πρά γματα εὐχάριστα καί συμφέροντα, πού προγραμμάτισε για τόν καθένα ἀπό μᾶς ἡ Οἰκονομία· ὑπογραμμίζω τό κεφαλαῖο στην ἀρχή τῆς λέξεως. Ναί, δέν πρόκειται γιά τήν οἰκονομία τῆς ζήτησης καί προσφορᾶς ἀγαθῶν, τῶν οἴκων ἀξιολόγησης, τῶν ἐπενδύσεων και τοῦ ἐμπορίου. Πρόκειται γιά την Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ! Ἀλλά τί εἶναι ἡ Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ; Εἶναι τό σχέδιο, πού πρίν γίνει ὁ κόσμος καί πρίν ὑπάρξει ὁ χρόνος, κατέστρωσε ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Διαχειρίζεται τό σπουδαιότερο κεφάλαιο τῆς ἀνθρωπότητος, τήν σωτηρία μας, τήν λύτρωση τῆς ψυχῆς μας ἀπό τήν ἁμαρτία.

Ἄν τό ἀνώτερο ἀπό ὅλα τά ἐπίγεια ἀγαθά εἶναι ἡ ὑγεία, τό ἀνώτερο ἀπό τά πνευματικά καί αἰώνια ἀγαθά εἶναι ἡ σωτηρία. Ἀποτελεῖ την ὕψιστη ἀναζήτηση, τήν ὑπέρτατη ἀνάγκη ὅλων. Ἅγιοι καί ἄγριοι, φιλάνθρωποι καί ἀπάνθρωποι, ληστές καί ἀσκητές, ἀπαθεῖς καί παραδομένοι στά πάθη, οἱ πάντες, εἴτε το ὁμολογοῦμε εἴτε ὄχι, ποθοῦμε την σωτηρία, δηλαδή τήν ἀπαλλαγή ἀπό κάθε τι, πού βαραίνει τήν ψυχή μας, τήν ἀπόλυτη καί ἀτέρμονη χαρά καί εὐτυχία. Ἄν μπορούσαμε να ἀποκρυπτογραφήσουμε τό καρδιοχτύπι μας, θά ἀκούγαμε τό μήνυμα τῆς καρδιᾶς μας: «Θέλω σωτηρία». Καί ὁ φιλάργυρος, πού σωρεύει πλούτη, τήν σωτηρία ἀναζητᾶ μέσα σ᾿ αὐτά. Καί ὁ φιλήδονος, πού με βουλιμία πέφτει στίς ἡδονές, αὐτό θέλει, μία γλυκειά καί ἀτέλειωτη ζωή. Καί ὁ φιλόδοξος, πού μέ ὅλες του τίς δυνάμεις ἀγωνίζεται να ἀποσπάσει τήν ἀναγνώριση τῶν ἄλλων, τήν δόξα, οὐσιαστικά ἐπιθυμεῖ τήν μέγιστη καί ἀτέλειωτη δόξα, πού μόνο ἡ σωτηρία ἐγγυᾶται.

Ὡστόσο, ἡ σωτηρία εἶναι ἀγαθό πνευματικό. Δέν περιορίζεται στα ὅρια αὐτοῦ τοῦ κόσμου μήτε ζυγίζεται μέ τά γήινα σταθμά. Ἁπλώνεται στήν ἀτέρμονη αἰωνιότητα καί βαραίνει ὅσο ἡ πολύτιμη καί μοναδική ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Γιά την ἐξασφάλισή της ἔγινε ἄνθρωπος ὁ ἄπειρος Θεός. Ὁ ἄχρονος μπῆκε στήν τροχιά τῆς δικῆς μας ἱστορίας καί σημάδεψε τήν πορεία τοῦ χρόνου μέ τήν ἐνανθρώπησή του. Ὁ Μονογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔζησε ὡς ταπεινός ἄνθρωπος ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, τους δίδαξε μέ τόν λόγο καί τό παράδειγμά του, θεράπευσε πολλούς ἀπό ἀσθένειες καί νοσήματα, «διῆλθεν εὐεργετῶν...» καί τελικά ἔχυσε πάνω στόν σταυρό τό ἄχραντο αἷμα του γιά ὅλους. Μόνο αὐτό ἔχει τήν δύναμη νά καθαρίζει και νά ἐξαλείφει ἀπό τήν ψυχή την ἁμαρτία, νά σώζει. Ἡ γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τό κέντρο καί τήν μείζονα προσφορά τῆς θείας Οἰκονομίας. Γι᾿ αὐτό φωτίσθηκαν οἱ οὐρανοί καί σκίρτησε ἡ γῆ ἐκεῖνο τό βράδυ, ὅταν οἱ στρατιές τῶν ἀγγέλων ἀνήγγειλαν στούς ἔκθαμβους βοσκούς τῆς Βηθλεέμ ὅτι «ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ»! Πῶς τό εἰσπράττει αὐτό το μήνυμα ὁ σημερινός ἄνθρωπος; Εἶναι ἀλήθεια ὅτι, πνιγμένος στήν καθημερινότητα καί φορτωμένος με μύρια ἄλλα θέματα, ἐ λά χιστα σκέφτεται τήν ψυχή του καί τήν σωτηρία της. Πανικόβλητος γιά τήν οἰκονομική κρίση, τήν ὁποία ἐπιδεινώνει ἡ διάχυτη ραθυμία συνδυασμένη με τήν καταναλωτική μανία, ἐλάχιστα νοιάζεται γιά τήν Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ. Καί –τί τραγικό!– ἀποστρέφεται τήν λιτότητα, πού τοῦ ἐπιβάλλει ἡ οἰκονομική κρίση, ἀλλά εἶναι πολύ φειδωλός στό νά ἀξιοποιήσει τά δῶρα τῆς Οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτό παραμένει φτωχός, ἀνήσυχος καί ἀνειρήνευτος. Τήν σωτηρία, πού οἰκονόμησε για μᾶς ὁ Θεός, τήν προσλαμβάνουμε μέ τήν δική μας πίστη, πού ἐκδηλώνεται μέ τήν μετάνοια καί τά ἔργα ἀγάπης. Τίς μέρες αὐτές τίς γιορταστικές, πόσοι καί πόσο θά ἑτοιμασθοῦμε, γιά νά ὑποδεχθοῦμε τόν ἄναρχο Θεό, ὁ ὁποῖος μπαίνει στο προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ὡς «παιδίον νέον»; Δέν ἐννοῶ ἑτοιμασία ὅ,τι σχετίζεται μέ τίς γαστρονομικές μας ἐπιδόσεις, μέ τίς ἐνδυματολογικές ἐπιδείξεις, τόν τουρισμό, τά ρεβεγιόν καί τίς τόσες κοσμικές ἐκδηλώσεις. Ἐννοῶ τήν ἑτοιμασία ἐκείνη, πού θά μᾶς βοηθήσει να προσεγγίσουμε καί νά οἰκειοποιηθοῦμε τά δῶρα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ, τήν χαρά, τήν εἰρήνη, τήν λύτρωση. Διαφωτιστική καί ἐξαιρετικά ἐπίκαιρη γιά τά σημερινά δεδομένα ἀκούγεται ἡ προτροπή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Νά μή στήσουμε χορούς, ἀδελφοί, οὔτε νά στολίσουμε τις πλατεῖες... Νά μή ἐπιδοθοῦμε στις ἀπολαύσεις τῆς γεύσης οὔτε νά ψάξουμε γιά τά καλύτερα φορέματα, γιά τήν λάμψη τῶν διαμαντιῶν και τοῦ χρυσοῦ, γιά τά βαψίματα, πού ἀλλοιώνουν τό πρόσωπο, τήν θεία εἰκόνα... Νά μή παραδοθοῦμε στα μεθύσια καί στά ἄσωτα γλέντια, πού πᾶνε μαζί μέ τήν ἀσέλγεια... Ὅλα αὐτά τά κάνουν οἱ εἰδωλολάτρες. Αὐτοί ἔχουν θεούς, πού χαίρονται μέ τίς μυρωδιές τῶν κρεάτων και τούς λατρεύουν μέ τόν ἡδονισμό τῆς κοιλιᾶς... Ἀλλά ἡ δική μας τρυφή νά εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ... Να ταξιδέψουμε μαζί μέ τόν ἀστέρα, να προσφέρουμε στόν Κύριό μας δῶρα μαζί μέ τούς μάγους. Νά Τόν δοξάσουμε καί νά Τόν ὑμνήσουμε μαζί μέ τούς βοσκούς καί τούς ἀγγέλους... Νά Τόν ἀκολουθήσουμε ὕστερα σέ ὅλα τά στάδια τῆς ζωῆς Του... γιά νά συσταυρωθοῦμε καί να συμβασιλεύσουμε μαζί Του» (Εἰς τά Θεοφάνεια, Λόγος 38ος).

Γιά νά χαροῦμε τά πλούτη τῆς θείας Οἰκονομίας, πού Ἐκεῖνος μᾶς χαρίζει, ὀφείλουμε νά δείξουμε πλούσια τήν δική μας ἀγάπη. Ὑπάρχουν πολλοί τρόποι γιά ὅσους θά ἤθελαν νά ἀνταποκριθοῦν. Αὐτοί θά εἶναι οἱ κερδισμένοι, οἱ εὐλογημένοι τοῦ Θεοῦ.