Τὴν Τετάρτην 14 Ἰουλίου ἑωρτάσαμεν
τὸν Ἅγιον Νικόδημον τὸν Ἁγιορείτην, ὁ ὁποῖος εἶναι μέγας διδάσκαλος τοῦ Γένους
καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Εἰς τὴν πολύπονον ἐπίγειον ζωήν του παρήγαγεν ὀγκωδέστατον ἔργον
καὶ ἐπηρέασε δραστικῶς τὴν πορείαν τῆς θεολογικῆς σκέψεως τοῦ συγχρόνου ἐκκλησιαστικοῦ
βίου τῆς Οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας. Καταθέτομεν ὡρισμένας ἀπὸ τὰς «Συνταγματικὰς
θέσεις» τοῦ Ἁγίου. Διὰ τὸ ζήτημα τῆς συμπροσευχῆς μετὰ τῶν ἑτεροδόξων λέγει:
«“μέγα ἁμάρτημα λογιάζει ὁ παρών Κανών (ΞΕ΄ Ἀποστολικός) τό νά ἔμβη τινάς
Χριστιανός μέσα εἰς συναγωγήν Ἰουδαίων ἤ αἱρετικῶν διά νά προσευχηθῇ …πόσῳ μᾶλλον
παρανομεῖ ὁ Χριστιανός ἐκεῖνος ὅπου συμπροσεύχεται με τούς σταυρωτάς τοῦ Χριστοῦ;”
(ἑρμηνεία στον ΞΕ΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 84–85).
Προφανῶς ἀναφέρεται σέ ἁπλή συμπροσευχή, διότι δέ νοεῖται Θ. Λειτουργία καί συλλείτουργο σέ… ἑβραϊκή συναγωγή! “ὅποιος ἤθελε συμπροσευχηθῆ μέ ἐκεῖνον ὅπου ἀφορίσθη ἀπό τήν ὁμήγυριν, καί τήν προσευχήν τῶν πιστῶν, κἄν καί δέν ἤθελεν συμπροσευχηθῇ μέσα εἰς τήν ἐκκλησίαν, ἀλλά μέσα εἰς τόν οἶκον ὁ τοιοῦτος ἤ ἱερωμένος εἶναι ἤ λαϊκός ἄς ἀφορίζεται” (ἑρμηνεία στόν Ι΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 13). Αὐτός πού ἀποκόπτεται ἀπό τήν κοινή λατρεία, δέν εἶναι ἀποδεκτός οὔτε σέ κατʼ ἰδίαν συμπροσευχή. Καί ἐδῶ δεν πρόκειται γιά Θ. Λειτουργία καί συλλείτουργο, διότι ὁ λαϊκός δέν συλλειτουργεῖ. “ὁ παρών Κανών (ΜΕ΄ Ἀποστολικός) διορίζει ὅτι ὅποιος Ἐπίσκοπος, ἤ Πρεσβύτερος, ἤ Διάκονος ἤθελε συμπροσευχηθῆ μονάχα, ἀλλʼ ὄχι καί νά συλλειτουργήση μέ αἱρετικούς ἄς ἀφορίζεται… εἰ δέ καί ἐσυγχώρησεν εἰς τούς αἱρετικούς νά ἐνεργήσουν κανένα λειτούργημα ὡσάν κληρικοί, ἄς καθαιρῆται” (ἑρμηνεία στον ΜΕ΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 50–51). Καί ἐδῶ ἀντιδιαστέλλεται σαφέστατα ἡ συμπροσευχή ἀπό τή συλλειτουργία καί ὡς πρός τήν πράξη τοῦ παραβάτου καί ὡς πρός τίς συνέπειες. Στήν ἑρμηνεία τοῦ ΙΑ΄ Ἀποστολικοῦ δέχεται ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὡς δυνατές καί τίς δύο ἔννοιες: ἤ ὅτι τό “συνεύξηται λαμβάνεται ἀντί τοῦ συλλειτουργήση” ἤ “δηλοῖ κατά τήν κυριολεξία του, τό νά συμπροσευχηθῆ” (ἑρμηνεία στόν ΙΑ΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 14)». Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης δίδει ἀπάντησιν καὶ εἰς ὅλους ἐκείνους τοὺς Πατριάρχας, τοὺς Ἀρχιεπισκόπους καὶ τοὺς Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι διακηρύσσουν ὅτι Μουσουλμάνοι, Ὀρθόδοξοι, Ἑβραῖοι καὶ Εἰδωλολάτραι εἴμεθα τέκνα τοῦ ἴδιου Θεοῦ. Λέγει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «“Ἐκεῖνοι —οἱ παλαιοὶ Μάρτυρες— διὰ τὴν πίστιν τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐμαρτύρησαν; Καὶ οὗτοι —οἱ Νεομάρτυρες— ὁμοίως· ἐκεῖνοι διὰ τὸ ὄνομα καὶ τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔχυσαν τὸ αἷμα; Καὶ οὗτοι ὁμοίως· ἵνα μὴ εἴπω ὅτι, οὗτοι ἔχουσι τί περισσότερον ἀπὸ ἐκείνους· καθʼ ὅτι ἐκεῖνοι μὲν ἠγωνίσθησαν κατὰ τῆς πολυθεΐας, καὶ εἰδωλολατρείας, ἥτις εἶναι μία προφανὴς ἀσέβεια, ὁπού δύσκολα ἠμπορεῖ νὰ ἀπατήση ἕνα λογικὸν νοῦν, οὗτοι δὲ ἠγωνίσθησαν κατὰ τῆς τῶν ἀλλοπίστων μονοπροσώπου μονοθεΐας, ἥτις εἶναι μία κεκρυμμένη ἀσέβεια ὁπού εὐκόλως δύναται νὰ ἀπατήση τὸ νοῦν”.
Προφανῶς ἀναφέρεται σέ ἁπλή συμπροσευχή, διότι δέ νοεῖται Θ. Λειτουργία καί συλλείτουργο σέ… ἑβραϊκή συναγωγή! “ὅποιος ἤθελε συμπροσευχηθῆ μέ ἐκεῖνον ὅπου ἀφορίσθη ἀπό τήν ὁμήγυριν, καί τήν προσευχήν τῶν πιστῶν, κἄν καί δέν ἤθελεν συμπροσευχηθῇ μέσα εἰς τήν ἐκκλησίαν, ἀλλά μέσα εἰς τόν οἶκον ὁ τοιοῦτος ἤ ἱερωμένος εἶναι ἤ λαϊκός ἄς ἀφορίζεται” (ἑρμηνεία στόν Ι΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 13). Αὐτός πού ἀποκόπτεται ἀπό τήν κοινή λατρεία, δέν εἶναι ἀποδεκτός οὔτε σέ κατʼ ἰδίαν συμπροσευχή. Καί ἐδῶ δεν πρόκειται γιά Θ. Λειτουργία καί συλλείτουργο, διότι ὁ λαϊκός δέν συλλειτουργεῖ. “ὁ παρών Κανών (ΜΕ΄ Ἀποστολικός) διορίζει ὅτι ὅποιος Ἐπίσκοπος, ἤ Πρεσβύτερος, ἤ Διάκονος ἤθελε συμπροσευχηθῆ μονάχα, ἀλλʼ ὄχι καί νά συλλειτουργήση μέ αἱρετικούς ἄς ἀφορίζεται… εἰ δέ καί ἐσυγχώρησεν εἰς τούς αἱρετικούς νά ἐνεργήσουν κανένα λειτούργημα ὡσάν κληρικοί, ἄς καθαιρῆται” (ἑρμηνεία στον ΜΕ΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 50–51). Καί ἐδῶ ἀντιδιαστέλλεται σαφέστατα ἡ συμπροσευχή ἀπό τή συλλειτουργία καί ὡς πρός τήν πράξη τοῦ παραβάτου καί ὡς πρός τίς συνέπειες. Στήν ἑρμηνεία τοῦ ΙΑ΄ Ἀποστολικοῦ δέχεται ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὡς δυνατές καί τίς δύο ἔννοιες: ἤ ὅτι τό “συνεύξηται λαμβάνεται ἀντί τοῦ συλλειτουργήση” ἤ “δηλοῖ κατά τήν κυριολεξία του, τό νά συμπροσευχηθῆ” (ἑρμηνεία στόν ΙΑ΄ Ἀποστολικό, Πηδάλιον, σ. 14)». Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης δίδει ἀπάντησιν καὶ εἰς ὅλους ἐκείνους τοὺς Πατριάρχας, τοὺς Ἀρχιεπισκόπους καὶ τοὺς Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι διακηρύσσουν ὅτι Μουσουλμάνοι, Ὀρθόδοξοι, Ἑβραῖοι καὶ Εἰδωλολάτραι εἴμεθα τέκνα τοῦ ἴδιου Θεοῦ. Λέγει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «“Ἐκεῖνοι —οἱ παλαιοὶ Μάρτυρες— διὰ τὴν πίστιν τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐμαρτύρησαν; Καὶ οὗτοι —οἱ Νεομάρτυρες— ὁμοίως· ἐκεῖνοι διὰ τὸ ὄνομα καὶ τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔχυσαν τὸ αἷμα; Καὶ οὗτοι ὁμοίως· ἵνα μὴ εἴπω ὅτι, οὗτοι ἔχουσι τί περισσότερον ἀπὸ ἐκείνους· καθʼ ὅτι ἐκεῖνοι μὲν ἠγωνίσθησαν κατὰ τῆς πολυθεΐας, καὶ εἰδωλολατρείας, ἥτις εἶναι μία προφανὴς ἀσέβεια, ὁπού δύσκολα ἠμπορεῖ νὰ ἀπατήση ἕνα λογικὸν νοῦν, οὗτοι δὲ ἠγωνίσθησαν κατὰ τῆς τῶν ἀλλοπίστων μονοπροσώπου μονοθεΐας, ἥτις εἶναι μία κεκρυμμένη ἀσέβεια ὁπού εὐκόλως δύναται νὰ ἀπατήση τὸ νοῦν”.
(“Νέον Μαρτυρολόγιον, ἤτοι
Μαρτύρια τῶν νεοφανῶν Μαρτύρων, τῶν μετὰ τὴν ἅλωσιν…”, ἐκδοτικὸς οἶκος “Ἀστήρ”,
σελ. 12)»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου