Σε μία Ομιλία του (εις Β΄προς Τιμόθεον ) ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει μεταξύ άλλων: Δεν μπορεί, δεν είναι δυνατόν να έχει γενναιότητα και ανδρείον φρόνημα ένας άνθρωπος, που δεν γνωρίζει να αγαπά. Γιατί το υπόβαθρον όλων των αγαθών δεν είναι τίποτε άλλο από την αγάπη. Στην αγάπη κρέμονται όλος ο νόμος και οι προφήτες, λέγει ο Κύριος (Ματθ. ΚΒ: 40 ).
Όπου υπάρχει αγάπη, εξαφανίζονται όλα τα κακά. Τίποτε άλλο δεν κάνει τον άνθρωπον τόσον ταπεινόν όσον η αγάπη. Όλα τότε γίνονται ήσυχα, όλα γίνονται ήρεμα και γεμάτα ειρήνη. Η αγάπη, όπως λέγει και ο Απόστολος Παύλος, είναι η εκπλήρωσις όλου του νόμου.
***
ΥΠΟΤΑΞΟΥ ΣΤΟΝ ΘΕΟΝ.
Διαβάζω στον ΙΣΤ λόγο του Αγίου Ισαάκ του Σύρου μια φοβερή και αποκαλυπτική διδασκαλία και την μεταφέρω κατά λέξη: Όποιος υποτάξη τον εαυτόν του στον Θεό βρίσκεται πολύ κοντά στο να υποτάξη τα πάντα στον εαυτόν του. Σε όποιον εγνώρισε τον εαυτόν του δίνεται η γνώση των πάντων. Διότι η γνώση του εαυτού σου είναι πλήρωμα της γνώσεως των όλων. Με την υποταγή της ψυχής σου θα υποταγούν σε σένα τα πάντα. Όσον καιρό βασιλεύει η ταπείνωση στη διαγωγή σου, θα σου είναι υποταγμένη η ψυχή σου και μαζί με αυτήν θα σου είναι υποταγμένα τα πάντα. Διότι τότε γεννιέται στην καρδιά σου η εκ Θεού ειρήνη. Και όσον καιρό βρίσκεται έξω από αυτήν την ταπείνωση, θα καταδιωχθής όχι μόνον από τα πάθη, αλλά και από τα συναπαντήματα.
***
ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΗΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ.
Το αποκαλύπτει ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής: Εκείνοι, που ζητούν τον Κύριο δεν πρέπει να τον ζητούν έξω από τον εαυτόν τους, αλλά μέσα τους, με την έμπρακτη πίστη. Γιατί η Αγία Γραφή λέγει : Είναι κοντά σου ο λόγος, στο στόμα σου και στην καρδιά σου
(Ρωμ. Ι: 8 ), δηλαδή ο λόγος της πίστεως, γιατί ο ζητούμενος λόγος, είναι αυτός ο Χριστός.
***
ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟΝ ΘΑΡΡΟΣ.
Αυτό το θάρρος το χρειαζόμαστε όλοι και ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, μας εξηγεί πως θα το βρούμε (Πρακτικά και Θεολογικά Κεφάλαια ) :
«Εκείνος, που έχει οδηγόν του τον φόβον του Θεού, δεν φοβάται και όταν ακόμα ζη ανάμεσα σε πονηρούς ανθρώπους. Διότι, όταν έχει μέσα του τον φόβον του Θεού, κρατά το ανίκητον όπλον της πίστεως, ένα όπλον με το οποίον μπορεί να επιτύχη τα πάντα, ακόμα και αυτά, που φαίνονται δύσκολα και ακατόρθωτα σε πολλούς. Ο άνθρωπος, που φοβάται τον Θεόν, ζη μεν ανάμεσα σε κακούς και πονηρούς ανθρώπους, αλλά μοιάζει με γίγαντα ανάμεσα σε μαϊμούδες, ή με λιοντάρι, που βρυχάται ανάμεσα σε αδύνατα σκυλιά και σε αλεπούδες, γιατί το θάρρος του το βρίσκει και το αντλεί από τον φόβον του Θεού, που νοιώθει μέσα του».
Γι’ αυτό ας έχουμε πάντοτε στην καρδιά μας τον φόβον του Θεού, που είναι ο απέραντος σεβασμός και η αγάπη προς τον Κύριον.
Αυτό το θάρρος το χρειαζόμαστε όλοι και ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, μας εξηγεί πως θα το βρούμε (Πρακτικά και Θεολογικά Κεφάλαια ) :
«Εκείνος, που έχει οδηγόν του τον φόβον του Θεού, δεν φοβάται και όταν ακόμα ζη ανάμεσα σε πονηρούς ανθρώπους. Διότι, όταν έχει μέσα του τον φόβον του Θεού, κρατά το ανίκητον όπλον της πίστεως, ένα όπλον με το οποίον μπορεί να επιτύχη τα πάντα, ακόμα και αυτά, που φαίνονται δύσκολα και ακατόρθωτα σε πολλούς. Ο άνθρωπος, που φοβάται τον Θεόν, ζη μεν ανάμεσα σε κακούς και πονηρούς ανθρώπους, αλλά μοιάζει με γίγαντα ανάμεσα σε μαϊμούδες, ή με λιοντάρι, που βρυχάται ανάμεσα σε αδύνατα σκυλιά και σε αλεπούδες, γιατί το θάρρος του το βρίσκει και το αντλεί από τον φόβον του Θεού, που νοιώθει μέσα του».
Γι’ αυτό ας έχουμε πάντοτε στην καρδιά μας τον φόβον του Θεού, που είναι ο απέραντος σεβασμός και η αγάπη προς τον Κύριον.
***
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΜΑΣ
Αντιγράφω από την «Φιλοκαλίαν» (Α τόμος ), τι αναφέρει ο Άγιος
Ησύχιος ο Πρεσβύτερος (Λόγος προς Θεόδουλον ) :
Τυφλώνεται ο νους με τα εξής τρία πάθη: την φιλαργυρία, την κενοδοξία και την ηδονή.
Η γνώση και η πίστη, που είναι σύντροφοι της ανθρώπινης φύσεως, από τίποτε άλλο δεν αδυνάτισαν παρά από τις τρεις αυτές κακίες. Ο θυμός και η οργή και οι πόλεμοι και οι φόνοι και όλος ο κατάλογος των λοιπών κακών εξ αιτίας των προηγουμένων αυτών παθών ισχυροποιήθηκαν πάρα πολύ μεταξύ των ανθρώπων.
Φιλαργυρία, κενοδοξία και ηδονή είναι οι τρεις μεγάλοι εχθροί μας.
Αντιγράφω από την «Φιλοκαλίαν» (Α τόμος ), τι αναφέρει ο Άγιος
Ησύχιος ο Πρεσβύτερος (Λόγος προς Θεόδουλον ) :
Τυφλώνεται ο νους με τα εξής τρία πάθη: την φιλαργυρία, την κενοδοξία και την ηδονή.
Η γνώση και η πίστη, που είναι σύντροφοι της ανθρώπινης φύσεως, από τίποτε άλλο δεν αδυνάτισαν παρά από τις τρεις αυτές κακίες. Ο θυμός και η οργή και οι πόλεμοι και οι φόνοι και όλος ο κατάλογος των λοιπών κακών εξ αιτίας των προηγουμένων αυτών παθών ισχυροποιήθηκαν πάρα πολύ μεταξύ των ανθρώπων.
Φιλαργυρία, κενοδοξία και ηδονή είναι οι τρεις μεγάλοι εχθροί μας.
***
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ.
Τον σκοπόν της εξομολογήσεως, μας εξηγεί ο Μέγας Βασίλειος, λέγοντας :
Η εξομολόγηση των αμαρτημάτων έχει τον ίδιο σκοπόν, που έχει η επίδειξη των σωματικών πληγών στον γιατρόν. Όπως λοιπόν οι άνθρωποι δεν δείχνουν τις πληγές του σώματος σε όλους, ούτε στον πρώτον τυχόντα, αλλά στους έμπειρους για την θεραπεία των πληγών, έτσι και η εξομολόγηση των αμαρτημάτων πρέπει να γίνεται σ’ αυτούς, που μπορούν να τα θεραπεύσουν,
κατά τον λόγον του Αποστόλου Παύλου: Υμείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των αδυνάτων βαστάζετε (Ρωμ. ΙΕ:1 ), δηλαδή να τα αφαιρήτε με επιμέλεια.
Θεραπευτική λοιπόν εξομολόγηση.
Τον σκοπόν της εξομολογήσεως, μας εξηγεί ο Μέγας Βασίλειος, λέγοντας :
Η εξομολόγηση των αμαρτημάτων έχει τον ίδιο σκοπόν, που έχει η επίδειξη των σωματικών πληγών στον γιατρόν. Όπως λοιπόν οι άνθρωποι δεν δείχνουν τις πληγές του σώματος σε όλους, ούτε στον πρώτον τυχόντα, αλλά στους έμπειρους για την θεραπεία των πληγών, έτσι και η εξομολόγηση των αμαρτημάτων πρέπει να γίνεται σ’ αυτούς, που μπορούν να τα θεραπεύσουν,
κατά τον λόγον του Αποστόλου Παύλου: Υμείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των αδυνάτων βαστάζετε (Ρωμ. ΙΕ:1 ), δηλαδή να τα αφαιρήτε με επιμέλεια.
Θεραπευτική λοιπόν εξομολόγηση.
***
ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ.
Αυτό μας συμβουλεύει ο Όσιος Φιλόθεος ο Σιναϊτης λέγοντας:
«Με κάθε προσοχή, την κάθε ώρα και στιγμή ας φυλάξουμε την καρδιά μας από λογισμούς, που θαμπώνουν τον ψυχικό καθρέφτη, στον οποίον εικονίζεται και φανερώνεται φωτεινός ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος είναι η σοφία και η δύναμη του Θεού Πατέρα (Α΄ Κορ. Α:24 ).
Ας ζητούμε ακατάπαυστα μέσα στην καρδιά μας την βασιλεία των ουρανών, τον κόκκον του σινάπεως, το μαργαριτάρι και το προζύμι και όλα τα άλλα θα τα βρούμε μέσα μας μυστικά, αν βέβαια καθαρίσουμε τα μάτια του νου. Γι’ αυτό ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είπε: «Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας» (Λουκ. ΙΖ:21 ), και με αυτό εφανέρωσε ότι η θεότητα μένει μέσα στην καρδιά».
***
ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ.
Μας το εξηγεί με σαφήνεια ο Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος στην «Β/ Εκατοντάδα κεφαλαίων», με τα εξής: Ο Θεός επιτρέπει να μας έρχονται πειρασμοί ανάλογα με την αρρώστια των παθών και τη σήψη της αμαρτίας, που είναι μέσα μας, και μας ετοιμάζει το πικρόν φάρμακον των κριμάτων του, είτε δριμύτερον είτε ηπιώτερον. Αν η ύλη της αμαρτίας μέσα μας αντιμετωπίζεται και θεραπεύεται εύκολα, αποτελείται δηλαδή από λογισμούς φιληδονίας και φιλοζωϊας, τότε το ποτήρι των πειρασμών, μας δίδεται ανακατεμένο με συμπάθεια από τον Γιατρό των ψυχών μας, γιατί σφάλλουμε σε ανθρώπινα νοήματα και επηρεαζόμαστε ακόμη από τα ανθρώπινα. Εάν όμως η ύλη είναι δυσκολοθεράπευτη και έχει προχωρήσει σε βάθος και προκαλεί σήψη θανάσιμη, καθώς αποτελείται από λογισμούς αλαζονείας και άκρας υπερηφανείας, τότε το ποτήρι των πειρασμών, μας δίδεται χωρίς αραίωση, με ρυθμό δριμύτατον, ώστε μέσα στην φωτιά των αλλεπαλλήλων πειρασμών να λιώση και να υποχωρήση η νόσος με την ταπείνωση και έτσι να φύγη από τις ψυχές μας. Και αφού ξεπλύνουμε με δάκρυα τους αλμυρούς λογισμούς, να παρουσιασθούμε καθαροί μέσα στο φως της ταπεινώσεως στον Γιατρό των ψυχών μας». Μας καθαρίζουν πνευματικά οι πειρασμοί, γι’ αυτό ας μη παραπονιόμαστε για τα όποια λυπηρά μας βρίσκουν.
***
ΠΟΤΕ ΕΙΣΑΙ ΔΥΝΑΤΟΣ.
Στον «Α΄ Λόγον περί νηστείας» ο Μέγας Βασίλειος γράφει μεταξύ άλλων ότι : «Εάν θέλης να κάνης δυνατόν τον νουν σου, δάμασε την σάρκα με την νηστεία. Διότι αυτό είναι, που λέγει ο Απόστολος Παύλος ότι : όσον ο έξωθεν άνθρωπος φθείρεται, τοσούτον ο εσωτερικός ανακαινούται. Και το : όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμι.
Ας μη παραμελούμε λοιπόν την νηστεία.
***
ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΚΙ ΕΜΕΙΣ.
Αντιγράφω από τον Άγιο Συμεών τον Ν. Θεολόγον τα εξής: «Όλους τους πιστούς οφείλουμε να τους βλέπουμε ωσάν έναν, και να σκεπτόμαστε ότι ο καθένας από αυτούς είναι ο Χριστός. Και να έχουμε για τον καθένα τέτοιαν αγάπη, ώστε να είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε για χάρη του και την ζωή μας. Γιατί οφείλουμε να μη λέμε ούτε να θεωρούμε κανέναν άνθρωπον κακόν, αλλά όλους να τους βλέπουμε ως καλούς. Και αν δης έναν αδελφόν να ενοχλήται από πάθη, να μη τον μισήσης. Μίσησε τα πάθη, που τον πολεμούν. Και αν τον δης να τυραννήται από επιθυμίες και συνήθειες προηγουμένων αμαρτιών, περισσότερον σπλαγχνίσου τον, μη τυχόν δικιμάσης κι εσύ πειρασμόν, αφού είσαι φτιαγμένος από υλικόν, που εύκολα γυρίζει από το καλό στο κακό. Η αγάπη προς τον αδελφόν σε προετοιμάζει να αγαπήσης περισσότερον τον Θεόν. Το μυστικόν λοιπόν της αγάπης προς τον Θεόν είναι η αγάπη προς τον αδελφόν. Γιατί, αν δεν αγαπάς τον αδελφόν σου, που τον βλέπεις, πως είναι δυνατόν να αγαπάς τον Θεόν, που δεν τον βλέπεις (Α΄ Ιω. Δ:20 )».
***
Ο Άγιος Διάδοχος λέει ότι:
O σατανάς δε θέλει ποτέ να μάθουν οι Χριστιανοί και να πιστεύουν ότι αυτός βρίσκεται στην καρδιά και από εκεί τους πολεμάει, αλλά θέλει να νομίζουν ότι τους πολεμάει εξωτερικά. Κατόπιν τούτου οι περισσότεροι Χριστιανοί και ιδιαίτερα οι λογιώτατοι πολλές φορές πιστεύουν ότι οι λογισμοί έρχονται σ’ αυτούς όχι εσωτερικά, δηλαδή από την καρδιά, αλλά από τη λογική τους, δηλαδή τις σκέψεις τους και τούτο, για να μη μάθουν να πολεμούν το σατανά με την καρδιακή μνήμη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δηλαδή με τη Νοερά και καρδιακή προσευχή!.. «Τω δε Βασιλεί των αιώνων, αφθάρτω, αοράτω, μόνο σοφώ Θεώ, τιμή και δόξα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
Με την συνήθεια, την ασταμάτητη προσοχή και την αδιάλειπτη προσευχή γίνεσαι δύσκολος στόχος του πονηρού. Μαζί με αυτά, η καλλιέργεια της αγάπης, της ευσπλαχνίας, της πίστης, της συμπόνοιας, της κατάνυξης, της αυτοκατηγορίας, της ελπίδας στον Θεό, της τακτικής εξομολόγησης και Θείας Κοινωνίας, αποκτάς ένα γερό οπλοστάσιο και καθιστάς τον εαυτό σου θωρακισμένο με την χάρη του Θεού και σχεδόν απρόσβλητον από τα θανατηφόρα βέλη του διαβόλου. Ο Κύριος είπε: «Άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν». Γι’ αυτό γνωρίζοντας την ασθένεια σου, ταπεινώσου, και έχε εις τον Θεό την ελπίδα σου ίνα μη καταισχυνθής και δόξαζε κατά πάντα τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι νυν και αεί και εις τους αιώνας. Αμήν.
***
ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΠΙΣΤΟΣ ΔΟΥΛΟΣ.
Στον πρώτο τόμο της «Φιλοκαλίας» διαβάζω την ακόλουθη διδασκαλία του Αγίου Μάρκου του Ασκητού: «Δεν είναι ακόμη δούλος πιστός εκείνος, που βασίζεται στην ψιλή γνώση των θείων (απλή διανοητική γνώση ), αλλά εκείνος, που δείχνει την πίστη του με την εκπλήρωση των εντολών του Χριστού».
Να πως μπορούμε όλοι να γίνουμε πιστοί δούλοι και φίλοι του Χριστού.
Στον πρώτο τόμο της «Φιλοκαλίας» διαβάζω την ακόλουθη διδασκαλία του Αγίου Μάρκου του Ασκητού: «Δεν είναι ακόμη δούλος πιστός εκείνος, που βασίζεται στην ψιλή γνώση των θείων (απλή διανοητική γνώση ), αλλά εκείνος, που δείχνει την πίστη του με την εκπλήρωση των εντολών του Χριστού».
Να πως μπορούμε όλοι να γίνουμε πιστοί δούλοι και φίλοι του Χριστού.
***
ΠΡΩΤΑ ΠΟΛΕΜΑ ΤΑ ΕΚΟΥΣΙΑ.
Γράφει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς «Προς την Μοναχήν Ξένην» τα εξής:
«Κάθε αγωνιστής γίνεται τέλειος με την υπομονήν των εκουσίων και ακουσίων κόπων, από τους οποίους άλλοι έχουν εξωτερικά αίτια και άλλοι καταβάλλονται από εμάς τους ίδιους. Ό,τι γίνεται στα φυτά της γης από την φύσιν και από τις γεωργικές επινοήσεις και τις μεταβολές των εποχών, τούτο γίνεται με την προαίρεσή μας και σε μας, τα λογικά κλήματα του Χριστού, όταν υπακούμε σε Αυτόν, τον γεωργόν των ψυχών μας, εφ’ όσον είμαστε αυτεξούσιοι. Χωρίς υπομονήν σε εκείνα, που μας βρίσκουν άθελά μας, ούτε οι κόποι, που καταβάλλουμε θεληματικά, θα ευλογηθούν από τον Θεόν. Γιατί η αγάπη προς τον Θεόν δοκιμάζεται κυρίως με την θλίψι των πειρασμών. Πρέπει λοιπόν η ψυχή να κατορθώση πρώτον τα εκούσια, και αφού με αυτά εθιστούμε στο να καταφρονούμε την δόξα και την ηδονή, τότε θα υποφέρουμε εύκολα και τους ακούσιους πειρασμούς».
***
ΑΝ ΖΗΤΑΣ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ.
Μέγα κατόρθωμα η ειρήνη με τον Θεόν, τους ανθρώπους και τον εαυτόν μας.
Διαβάζω από το «Γεροντικόν» τα εξής για την ειρήνη:
«Είπεν ο Αββάς Ποιμήν, ότι έλεγε ο Αββάς Παφνούτιος: Όλες τις ημέρες της ζωής των Γερόντων,
δυο φορές τον μήνα πήγαινα σ’ αυτούς, διανύοντας δώδεκα μίλια,
και κάθε λογισμό μου τον φανέρωνα και τίποτε άλλο δεν μου έλεγαν παρά το εξής:
Όπου και αν πας, μη έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτόν σου και θα ειρηνεύης.
***
ΤΙ ΑΛΛΟ ΘΕΛΕΙΣ;
Αντιγράφω από την «ΟΣΤ/Ομιλία εις το κατά Ματθαίον» του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου:
«Αμφιβάλλετε, αδελφοί μου; Ιδού τι μας λέγει ο Κύριος: Εγώ πατήρ, φησίν ο Χριστός, εγώ αδελφός, εγώ νυμφίος, εγώ οικία, εγώ τροφή, εγώ ιμάτιον, εγώ ρίζα, εγώ θεμέλιος, παν όπερ αν θέλης εγώ, μηδενός εν χρεία καταστής. Εγώ και δουλεύσω, ήλθον γαρ διακονήσαι ου διακονηθήναι. Εγώ και φίλος, και μέλος, και κεφαλή και αδελφός και αδελφή, και μήτηρ, πάντα εγώ, μόνον οικείως έχε προς εμέ. Εγώ πένης δια σε, και αλήτης δια σε, επί σταυρού δια σε, επί τάφου δια σε, άνω υπέρ σου εντυγχάνω τω Πατρί, κάτω υπέρ σου πρεσβευτής παραγέγονα παρά του Πατρός. Πάντα μοι συ, και αδελφός, και συγκληρονόμος και φίλος και μέλος. Τι πλέον θέλεις;».
Όλα, μας τα δίνει ο Χριστός. Γιατί δεν τα παίρνουμε; Γιατί;
***
ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης γράφει στα «137 Ωφέλιμα Κεφάλαιά» του, έναν πολύ αποκαλυπτικόν λόγον:
«Όπως οι απαρχές των κολάσεων είναι κρυμμένες στις ψυχές των αμαρτωλών, έτσι και οι προπληρωμές των αγαθών ενεργούν και μετέχονται στις καρδιές των δικαίων με την χάριν του Πνεύματος. Βασιλεία των ουρανών είναι η ενάρετη πολιτεία και ζωή, όπως και Κόλασις είναι η έξις των παθών».
Από μας και από τώρα αρχίζουν όλα τα καλά ή τα κολάσιμα.
***
Λόγος Γέροντος:
Με την συνήθεια, την ασταμάτητη προσοχή και την αδιάλειπτη προσευχή γίνεσαι δύσκολος στόχος του πονηρού. Μαζί με αυτά, η καλλιέργεια της αγάπης, της ευσπλαχνίας, της πίστης, της συμπόνοιας, της κατάνυξης, της αυτοκατηγορίας, της ελπίδας στον Θεό, της τακτικής εξομολόγησης και Θείας Κοινωνίας, αποκτάς ένα γερό οπλοστάσιο και καθιστάς τον εαυτό σου θωρακισμένο με την χάρη του Θεού και σχεδόν απρόσβλητον από τα θανατηφόρα βέλη του διαβόλου. Ο Κύριος είπε: «Άνευ εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν». Γι’ αυτό γνωρίζοντας την ασθένεια σου, ταπεινώσου, και έχε εις τον Θεό την ελπίδα σου ίνα μη καταισχυνθής και δόξαζε κατά πάντα τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι νυν και αεί και εις τους αιώνας. Αμήν.
***
Η ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΩΝ. του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου:
Τίποτε δεν κάνει τόσον χαρούμενη την ζωή μας, όσο η ευχαρίστηση, που αισθανόμαστε στην Εκκλησία. Στην Εκκλησία διακηρύττεται η χαρά των χαρούμενων ανθρώπων, στην Εκκλησία βρίσκεται η ευθυμία των στενοχωρημένων, η ευχαρίστηση των λυπημένων, στην Εκκλησία η ανακούφιση των ταλαιπωρημένων, στην Εκκλησία η ανάπαυση των κουρασμένων. Ελάτε κοντά μου, λέγει ο Κύριος, όλοι όσοι μοχθήτε και κοπιάζετε και είσθε φορτωμένοι με το βάρος των θλίψεων και των αμαρτιών και εγώ θα σας ξεκουράσω (Ματθαίου ΙΑ: 28 ).
Τι πιο αγαπητό θα μπορούσε να υπάρξη από αυτή τη φωνή;
Τι γλυκύτερο από αυτή την πρόσκληση;
Ο Κύριος σε προσκαλεί στην Εκκλησία για πλούσιο γεύμα, σε
προτρέπει σε ανάπαυση…
***
Η ΚΑΡΔΙΑ ΝΑ ΜΕΤΑΝΟΗ. Μέγα το γεγονός της μετανοίας. Δεν αρκεί όμως να γίνεται μόνον με το μυαλό και τα λόγια, αλλά πρωτίστως από την καρδιά. Γι’ αυτό και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει (Ομιλία Ζ/περί μετανοίας ) τα εξής:
Μετάνοια είναι όχι αυτή, που διακηρύσσεται με τα λόγια, αλλά εκείνη, που βεβαιώνεται με έργα. Δηλαδή μετάνοια , που βγαίνει μέσα από την καρδιά. Λουσθήτε, λέγει, και γίνετε καθαροί. Βγάλετε τις πονηρίες από τις καρδιές σας απέναντι στα μάτια μου.
Αυτό είναι το πιο κρίσιμο σημείον της μετανοίας. Γι’ αυτό ας μετανοούμαι αληθινά και προπαντός μέσα από την καρδιά μας, ολοκαρδίως.
***
ΚΑΘΑΡΣΙΣ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΩΝ.
Αντιγράφω από το βιβλίο «Περί συνεχούς Θείας Μεταλήψεως» του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου μια συμβουλή του για την κάθαρση των αμαρτημάτων. Λέγει ο Άγιος:
Αγαπάς, Χριστιανέ, να αφεθούν και τα παραμικρά εκείνα σφάλματα, όσα ως άνθρωπος σφάλλεις είτε με τα μάτια είτε με τα αυτιά σου; Πλησίαζε εις τα Μυστήρια με φόβον και συντετριμμένην καρδίαν και θέλουν αφεθή και θα συγχωρηθούν. Τούτο βεβαιώνει και ο Άγιος Αναστάσιος Αντιοχείας: Ουκούν ει μεν μικρά τινα και ανθρώπινα και ευσυγχώρητα πταίομεν, οίον δια γλώσσης ή δι’ ακοής ή δι’ οφθαλμών κλεπτόμενοι ή κενοδοξίας ή λύπης ή θυμού ή τινος των τοιούτων, καταμεμφόμενοι εαυτούς και εξομολογούμενοι τω Θεώ, ούτω των Αγίων Μυστηρίων μετέχομεν, πιστεύοντες ότι εις κάθαρσιν τοιούτων η Μετάληψις των Θείων Μυστηρίων γίνεται.
Γι’ αυτό ας μεταλαβαίνουμε συχνά καταλλήλως προετοιμαζόμενοι.
***
ΓΙΑΤΙ ΗΛΘΕΝ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ.
Για την μεγίστη δωρεάν του Θεού στο γένος των ανθρώπων,
με την Ενσάρκωση και την Σταυρική Θυσία του Χριστού,
μας εξηγεί ο Μέγας Αθανάσιος, λέγοντας:
Ο Λόγος ενηνθρώπησεν, δια να θεοποιηθώμεν εμείς. Εφανερώθη
δια σώματος δια να γνωρίσωμεν εμείς τον αόρατον Πατέρα. Υπέμεινε την ύβριν
από τους ανθρώπους, δια να κληρονομήσωμεν εμείς την αθανασίαν…. Δι’ αυτό ακριβώς
ο Υιός του Θεού έγινεν υιός του ανθρώπου, δια να γίνουν υιοί Θεού οι υιοί του ανθρώπου,
τουτέστιν του Αδάμ. Έτσι εμείς όπου γεννηθήκαμεν κάτωθεν, γεννώμεθα εκ δευτέρου
άνωθεν, ήγουν από τον Θεόν. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έχει μητέρα μόνον επί της γης,
και εμείς έχομεν Πατέρα μόνον εν ουρανώ.
***
ΠΙΟ ΓΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ. Σε έναν Λόγον του στα «Ασκητικά» του, ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος γράφει τα εξής θεοφώτιστα:
Η χαρά, που νοιώθει όποιος αγαπά τον Θεόν, είναι πιο δυνατή από τούτη την ζωή.
Η αγάπη είναι πιο γλυκειά από την ζωή. Και πιο γλυκειά ακόμα είναι
η γνώση του Θεού από την οποία γεννιέται η αγάπη.
Έτσι, ζώντας αυτήν την αγαπητική σχέση, φροντίζει να ζητά το έλεός Του με ειλικρινή μετάνοια και άγια ταπείνωση.
Πιο σπουδαία λοιπόν και πιο γλυκειά και από την ζωή μας είναι η αγάπη προς τον Θεόν.
***
ΝΑ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ.
Ο λαμπρός Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, μας συμβουλεύει σε ό,τι κάνουμε να προηγείται η προσευχή.
Ακούστε τι μας λέγει:
Από όσα αξίζουν στη ζωή, τίποτε δεν είναι πολυτιμότερον από την προσευχή.
Αν προηγείται στις δουλειές μας η προσευχή, η αμαρτία δεν βρίσκει πέρασμα
να μπή στην ψυχή μας, και θα εγκατασταθή στην καρδιά μας η μνήμη του Θεού.
***
ΤΟ «ΠΑΝ» ΚΑΙ ΤΟ «ΜΗΔΕΝ». Με επιγραμματικόν και σύντομον λόγον ο Μέγας Βασίλειος, μας διδάσκει την ταπεινοφροσύνην, λέγοντας: «Χωρίς την ταπεινοφροσύνην το παν γίνεται μηδέν.
Και με την ταπεινοφροσύνην το μηδέν γίνεται παν».
Ας επαληθεύσουμε την αλήθεια αυτή, δοκιμάζοντάς την στην προσωπική μας ζωή.
***
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟΝ.
Μας το εξηγεί ο Μέγας Μακάριος ο Αιγύπτιος με ένα παράδειγμα, λέγοντας :
«Φιλονικεί, ας πούμε κάποιος με έναν αδελφό και εξετάζοντας διακρίνει, ότι πρώτα συγκρούεται με τον εαυτόν του και αντιλέγει: Να μιλήσω ή να μην μιλήσω; Να απαντήσω σε αυτές τις βρισιές, που μου είπε ή καλύτερα να σωπάσω; Έτσι δηλαδή και τις εντολές του Θεού ακολουθεί, αλλά και δεν εγκαταλείπει την δική του γνώμη, ούτε προτιμά να απαρνηθή εντελώς τον εαυτόν του. Αν λοιπόν η ζυγαριά της καρδιά γείρη έστω και λίγο προς το μέρος της αγάπης του κόσμου, αμέσως ο κακός λόγος φθάνει μέχρι τα χείλη. Κατόπιν ο νους τεντώνεται σαν τόξο από μέσα και χτυπά τον πλησίον με τα λόγια και το κακό φθάνει στα χέρια, καμμιά φορά και σε τραύματα, αλλά και μέχρι τον φόνο. Βλέπουμε λοιπόν από πού άρχισε και που έφθασε μια μικρή κίνηση της ψυχής. Έτσι συμβαίνει σε κάθε αμάρτημα και κάθε πράξη, όπου η κακία κολακεύει και χαϊδεύει το θέλημα της ψυχής με κοσμικές επιθυμίες και σαρκικές ηδονές. Έτσι γίνεται και η μοιχεία, έτσι και η κλοπή, έτσι και η πλεονεξία, έτσι και η κενοδοξία, έτσι το οποιοδήποτε κακόν».
Γι’ αυτό ας προσέχουμε την ζυγαριά της καρδιάς να γέρνη πάντοτε προς το θέλημα του Θεού και όχι του κόσμου.
***
ΜΑΝΑ ΜΑΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στις «Διδαχές» του, όσες διεσώθηκαν, λέγει ότι η Εκκλησία είναι «ωσάν την Μάνα».
Ιδού τα λόγια του:
«Κιβωτός είναι η Αγία Εκκλησία μας. Και όσοι αδελφοί σέβουν μέσα εις την Εκκλησίαν, θέλουν συγχωρηθή τα αμαρτήματά τους, και δεν θέλουν να πνιγούν από τα σφάλματά τους. Η αγία Εκκλησία είναι ωσάν την Μάνα. Όταν σφάλλη ο υιός της, τον μαλώνει και πάλιν τον συμπαθεί. Η αγία μας Εκκλησία είναι μία πηγή, οπού ποτίζει όλους τους διψασμένους. Και πρέπει κάθε ημέραν να λειτουργούν οι ιερείς, δια να ευλογήση ο Θεός την χώραν σας, τα χωράφια σας, τον τόπον και όλα τα έργα των χειρών σας».
Διότι η Θεία Λατρεία είναι σαν ένα αόρατον δίχτυ, που απλώνεται στη ζωή όλων των πιστών της περιοχής, όπως ο ήλιος.
***
ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ.
Ο άγιος Διάδοχος Φωτικής γράφει στο έργον του : «Εκατόν πρακτικά κεφάλαια» τα εξής για την κορωνίδα των αρετών:
«Όποιος αγαπά τον Θεόν, πιστεύει και γνήσια, τότε και τα έργα της πίστεως τα κάνει σωστά. Αλλά αυτός, που πιστεύει μονάχα και δεν έχει αγάπην, δεν έχει ούτε αυτήν την πίστη, που νομίζει ότι έχει, γιατί πιστεύει με κάποια ελαφρότητα του νου, αφού δεν νοιώθει την δόξα της αγάπης. Λοιπόν πίστις, που γίνεται με την αγάπη είναι το μεγάλο κεφάλαιο… Όποιος βαστά τον Θεόν με την αγάπη είναι πιο μεγάλος από την πίστη του, επειδή βρίσκεται ολόκληρος κυριευμένος από τον πόθον του Θεού».
Είναι αυτό, που λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί» (Α΄ Κορ. ΙΓ: 2 ).
***
Η ΤΕΛΕΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ. Την περιγράφει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγοντας τα εξής: «Όπως το σώμα, όταν πεθαίνει, χωρίζεται από όλα τα πράγματα του κόσμου, έτσι και ο νους, όταν προσεύχεται τέλεια, είναι ωσάν να πεθαίνει και να χωρίζεται από όλα τα νοήματα του κόσμου. Γιατί αν δεν πεθάνη αυτόν τον θάνατον, δεν είναι δυνατόν να βρεθή και να ζήση μαζί με τον Θεόν».
Ιδού η τέλεια προσευχή.
***
ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΜΑΣ.
Οι θλίψεις της ζωής, μας βοηθούν όσον δεν το κατανοούμε. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, μας λέγει σχετικώς :
«Όποιος λέγει ότι ο δίκαιος δεν πρέπει να έχει θλίψεις, είναι ωσάν να υποστηρίζη ότι δεν ταιριάζει στον αθλητή να έχει ανταγωνιστήν».
Διαφορετικά δεν θα υπήρχε αγώνας για την σωτηρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου