Μεσούσης της πανδημίας και της πλήρους υπαγωγής των εργασιακών καθηκόντων τόσο εις τον ιδιωτικό όσο και εις τον δημόσιο τομέα, εις την υποχρέωση λήψεως προληπτικών μέτρων, κατά τρόπο εξαναγκαστικό επί ποινής αποκλεισμού εκ της εργασίας, αποτελεί μία δυσμενή πραγματικότητα η οποία αφενός δεν τιμάει το Δημοκρατικό μας πολίτευμα και εξ ετέρου προσκρούει σφόδρα προς τον Νομικό μας Πολιτισμό.
Προς το παρόν, εισέτι και από την σκοπιά του εργατικού δικαίου, ως ειδικότερος και ιδιαίτατα ευαίσθητος κλάδος του δικαίου, ο εμβολιασμός δεν είναι νομοθετικά υποχρεωτικός πέραν της επιβολής των προσφιλών τοις πάσι προληπτικών μέτρων περιστολής του κινδύνου διαδόσεως του ιού.
Εν άλλοις δηλαδή λόγοις, η επιχειρηματολογία
περί της διελκυστίνδας αξιολογικής σταθμίσεως θεμελιωδών Συνταγματικών
δικαιωμάτων όπως έχω εκθέσει πλειστάκις, δέον όπως επιβάλλεται να
πραγματοποιείται υπό του εκάστοτε εργοδότη, με κράτιστο γνώμονα την αρχή της
αναλογικότητας καθ’ υπαγόρευση με την άρθρο 281 και 288 του Α.Κ, υπό την έννοια
δηλαδή ότι σταθμίζεται με σκοπό την πρακτική κατά περίσταση εναρμόνιση των
εξίσου διακυβευόμενων αντικρουόμενων δικαιωμάτων, αφενός του αυτοκαθορισμού
της ατομικής υγείας και εξ ετέρου του
καθήκοντος αλληλεγγύης προς την δημόσια υγεία.
Ως εκ τούτου η χρυσή τομή εις τον βαθμό
υποχώρησης των ως άνω συγκρουόμενων αγαθών, θα το υποδείξει η στάθμιση
υποκείμενη κατά περίσταση εις την αρχής της αναλογικότητας.
Ειδικότερον ο Ν. 3850/2010 (άρθρο 42 παράγραφος
1 και 5) προβλέπει κατ’ αρχήν την γενική υποχρέωση του εργοδότη : «να
εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές
της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια
τρίτων καθώς και να «λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας
και της ασφάλειας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων
πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης καθώς και της
δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων».
Ωσαύτως ένα ευρύ πλέγμα ενοχικών υποχρεώσεων
του εργοδότη που δεν καλύπτονται από τις διατάξεις του δημοσίου δικαίου
θεμελιώνεται στην καλή πίστη του άρθρου 288 του Α.Κ εν συνδυασμώ με το άρθρο
662 του Α.Κ περί της ασφάλειας και υγιεινής των χώρων εργασίας.
Ως εκ τούτου λοιπόν, τοιουτοτρόπως
εξειδικεύεται η ενοχική υποχρέωση πρόνοιας του εργοδότη, να λαμβάνει ενίοτε τα
αναγκαία μέτρα προστασία των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων,
κατά την εργασία τους, συνεκτιμώντας οπωσδήποτε την φύση της εργασίας καθώς και
την τυχόν έκθεση σε κινδύνους, λαμβάνοντας υπόψη και την κατάσταση της υγείας
του καθ’ εκάστου.
Εν πάση περιπτώσει, η λήψη προληπτικών μέτρων,
περί της υγείας, υπόκειται εις τον έλεγχο της τυχόν καταχρηστικής άσκησης του
διευθυντικού δικαιώματος κατ’ άρθρο 281 του Α.Κ του εργοδότη, ούτως ώστε εξ αφορμής της πανδημίας, να μην επιβληθούν
άκρατα ιδιαζόντως επαχθή δια τον εργαζόμενο μέτρα όπως λ.χ, η επί μακρόν θέση σε αναστολή της εργασίας του
εργαζομένου, όλως αναιτιολόγητα και δη άνευ αποδοχών, πρακτικές οι οποίες
ανυπερθέτως συνιστούν μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του, γεγονός
το οποίο πέραν ότι παραβιάζει κατάφωρα την εργατική νομοθεσία συνιστά εν ταυτώ
και μία μορφή διακριτικής μεταχείρισης εις βάρος του εργαζομένου, όπου πλήττει
εκ βάθρων το δικαίωμα της προσωπικότητά του αλλά και εν γένει την ανθρώπινης
αξιοπρέπειας του.
Περαιτέρω, το διευθυντικό δικαίωμα εν τω
πλαισίω της πανδημίας, ελέγχεται και από την αρχής της αναλογικότητας, δηλαδή,
ο εργοδότης δύναται να εφαρμόσει τα ηπιότερα μέτρα πρόληψης υγιεινής ή να θέσει
τους εργαζομένους σε εναλλακτικό τρόπο εργασίας, εφόσον αυτοί αρνούνται να
συμμορφωθούν με μία μορφή ιατρικής πράξης άνευ της συναίνεσή τους, η οποία
επιβάλλεται απλώς καταναγκαστικώς δια νόμου όπως η διαρκής υποβολής σε
αυτοέλεγχο μέσω των τεστ, όπως σήμερον λαμβάνει χώρα.
Εν κατακλείδι, η κατάσταση έχει εκτραχηλιστεί,
η εισβολή της πανδημίας, έχει μεταβάλλει όχι μόνον τις ανθρώπινες διαπροσωπικές
σχέσεις, αλλά έχει αποκρυσταλλώσει μία νέα τάξη πραγμάτων ακόμη και εις τις
εργασιακές σχέσεις, το μείζον πάντως εις αυτή την δυσχερή συγκυρία είναι να
μείνουμε αλώβητοι με όπλο μας την Συνταγματική έννομη τάξη, να καταστούμε
αυτόκλητοι θεματοφύλακες της Δημοκρατίας αντικρούοντας πρακτικές ολοκληρωτικού
τύπου, οι οποίες εργαλειοποιούν την δημόσια υγεία, εις βάρος των κεκτημένων
δικαιωμάτων μας όπως υπό την σκοπιά της εργασίας, υπάρχουν ορισμένες ακραίες
φωνές οι οποίες προβάλλουν πιστοποιητικά ιατρικών φρονημάτων, ζητώντας σφόδρα
την απόλυση των αντιφρονούντων.
Η φρενίτιδα της ιού, φαίνεται ότι θα καταλείψει
περισσότερα τραύματα από ότι θα εξαλείψει, με συνέπεια η χαίνουσα αυτή και
όζουσα κοινωνική πληγή εις το μέλλον, θα πυορροεί επί μακρόν, εις τους κόλπους
της υπό ανάπτυξη ελλαδικής κοινωνίας.
Χαράλαμπος Β. Κατσιβαρδάς
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου