ΕΝΩΣΙΣ Ή ΥΠΟΤΑΓΗ; --- του αειμνήστου Σεργίου Σάκκου, Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Δια μίαν νέαν Εκκλησίαν

Μέσα στη χαρακτηριστική των καιρών μας γενική σύγχυση και ανατροπή των εννοιών, γίνεται ένα σοβαρό μπέρδεμα, που προσβάλλει ό,τι ιερότερο σ΄ αυτό τον κόσμο, την αγία μας Εκκλησία, και θέτει σε κίνδυνο ό,τι πολυτιμότερο, τη σωτηρία μας. Ποιο είναι το μπέρδεμα; Θα το εκθέσω απλά· Γνώρισμα της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας, της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, είναι η οικουμενικότητα, το να απλώνει, δηλαδή, την αγάπη και να προτείνει τη σωστική δύναμή της σε όλη την οικουμένη. Η Εκκλησία, κατά το παράδειγμα του Κυρίου και Αρχηγού της Ιησού Χριστού, «θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α΄ Τιμ. 2, 4). Σε καμμία περίπτωση, όμως και για κανένα λόγο η Εκκλησία δεν αδικεί την αλήθεια, για να εξυπηρετήσει δήθεν την αγάπη, διότι αποκομμένη από την αλήθεια η αγάπη εκφυλίζεται σε απάτη. Αυτή την απάτη προβάλλει εντυπωσιακά και φαντασμαγορικά η αίρεση του Οικουμενισμού. Αν μας ενοχλεί η μαζοποίηση και χυλοποίηση των πάντων κάτω από τον οδοστρωτήρα της παγκοσμιοποίησης, δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη η μετάλλαξη της οικουμενικότητος της Εκκλησίας στο πονηρό και διάτρητο οικουμενιστικό μοντέλο, που προωθεί ο Οικουμενισμός ανασταίνοντας τον σαρωτικά απέλπιδα συγκρητισμό. Αυτός θα αποτελεί τη βάση της προσχεδιασμένης και ήδη εκκολαπτόμενης νέας εκκλησίας.

Αλλά το άρθρο αυτό δεν προτίθεται να αναφερθεί διεξοδικά στην αίρεση του Οικουμενισμού, για την οποία άλλωστε έχουν γραφεί και γράφονται πολλά. Ο γράφων, ως μέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και χωρίς καθόλου να αμφισβητεί την ορθοδοξία οποιουδήποτε άλλου ορθοδόξου, αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει την αγωνία και τον πόνο του για τα τεκταινόμενα εις βάρος της Ορθοδοξίας· Εν ονόματι της οικουμενιστικής ενότητος και αγάπης καταπατούνται κατάφωρα και ασύστολα θεσμοί αιώνων. Παραθεωρείται ως ξεπερασμένο και αναχρονιστικό το ιερό Πηδάλιο της Εκκλησίας, διαγράφονται ιεροί κανόνες, αθετείται η ευαγγελική γραμμή, την οποία με ακρίβεια και φόβο Θεού ακολούθησαν οι άγιοι πατέρες μας, και επιχειρείται η «μετάθεσις ορίων» τα οποία εκείνοι έθεσαν και υπερασπίσθηκαν με θυσίες, δάκρυ και αίμα. Σ΄ αυτό το πλαίσιο εκτυλίχθηκαν στα τέλη του παρελθόντος έτους δύο γεγονότα τα οποία απάδουν προς την παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, γι΄ αυτό εμβάλλουν σε αγωνία και προβληματισμό, πληγώνουν και σκανδαλίζουν τον πιστό λαό. Πρόκειται για την επίσκεψη του πάπα Βενεδίκτου Ράτσιγκερ στο Φανάρι κατά την θρονική εορτή του αγίου Ανδρέα και όλες τις τιμές που ανεπίτρεπτα του αποδόθηκαν από τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη, σαν να επρόκειτο για κάποιον ορθόδοξο πρωθιεράρχη. Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από αυτό και ακολούθησε η παρά τη θέληση της Ιεραρχίας επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου μας με συνοδία ιεραρχών στο Βατικανό, η συνάντησή του με τον πάπα, η κοινή δήλωσής τους. Το χειρότερο είναι ότι αυτές οι σοβαρές, αθέμιτες και ανήκουστες παραβάσεις εντέχνως αποχρωματίζονται από το πνευματικό τους κόστος· Αποσιωπάται η πραγματική ζημία, που προξενούν και διατυμπανίζεται ένα κάλπικο κέρδος. Αυτό κάνουν φλάμπουρο κάποιοι δημοσιογράφοι και διαμορφώνουν ανάλογα την κοινή γνώμη. Οι παραβάσεις προβάλλονται κυρίως ως διπλωματικές επιτυχίες. Καλύπτονται και ωραιοποιούνται κάτω από το χιτώνα της κοινής προσπάθειας για την κοινωνική δικαιοσύνη, της αγάπης για τον άνθρωπο και της μέριμνας για τα «μείζονα» προβλήματά του, τα οποία βέβαια εκτιμώνται με καθαρά κοσμικά, πολιτικά και υλιστικά κριτήρια. Η θεολογική διάσταση, η αλήθεια του δόγματος αγνοείται και αποσιωπάται εντελώς. Μέσα σ΄ ένα σκόπιμα καλλιεργούμενο κλίμα ενθουσιασμού για τη «μεγάλη επιτυχία» ο κόσμος παραπλανάται και αποκοιμίζεται με το γλυκερό παραμύθι της οικουμενιστικής ενότητος, ενώ όσοι διαφωνούν ή εκφράζονται με δυσπιστία ή ανησυχία, στιγματίζονται ως φανατικοί φονταμενταλιστές, ασυγχρόνιστοι, στενοκέφαλοι και πάντως άγευστοι αγάπης.                

Αξιοσημείωτο είναι ότι στις συναντήσεις τόσο της Κωνσταντινουπόλεως όσο και του Βατικανού έγινε αναφορά στην ανανέωση του από καιρού «παγωμένου» θεολογικού διαλόγου Ορθοδοξίας και Παπισμού και εκφράσθηκε η λαχτάρα για τη μετοχή στο κοινό ποτήριο του Μυστηρίου. Εξάλλου ο σημερινός πάπας φέρεται ως καλός γνώστης και θαυμαστής της Ορθοδοξίας. Αλλά σε τι τάχα μάς ωφελεί αυτό; Μήπως δήλωσε παραίτηση από το παπικό πρωτείο; Μήπως αποκήρυξε το επάρατο filioque ή κάποια από τις άλλες δογματικές πλάνες του παπισμού; Μήπως αποδοκίμασε την πολυκακούργα Ουνία και το πλήθος των εγκλημάτων του παπισμού εις βάρος της Ορθοδοξίας; Μήπως υποσχέθηκε πως δεν θα επαναληφθούν; Απλώς ευχήθηκε για την ένωση γενικά και αόριστα ή μάλλον πολύ συγκεκριμένα· όταν μιλά για ένωση ο παπικός Οικουμενισμός εννοεί την υποταγή της Ορθοδοξίας στην εξουσία του πάπα. Είναι γνωστή από παλιά αυτή η νοοτροπία του παπισμού. Το θλιβερό είναι ότι στις μέρες μας, δυστυχώς, βρίσκει όχι λίγους υποστηρικτές και μεταξύ των ορθοδόξων θεολόγων και ιεραρχών. Βέβαια, η επιστροφή των πλανεμένων στην αλήθεια της ορθοδόξου πίστεως είναι ο πόθος και ο πόνος όλων μας. Οι προσπάθειες για προσέγγιση έχουν ξεκινήσει εδώ και δέκα αιώνες. Πολλές φορές όμως ναυάγησε ο περοβόητος διάλογος, διότι από πλευράς των παπικών εκδηλώθηκαν τάσεις παραγκωνισμού της αλήθειας εν ονόματι της αγάπης. Σωστά είχε διακηρύξει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος στο Χαλέπι το 2003: «Ο διάλογος της αγάπης διευκολύνει στο να υπάρχει καταλλαγή με τους ρωμαιοκαθολικούς (εν. παπικούς), αλλά δεν συμβάλλει στην επί της ουσίας ενότητα και επί πλέον δρα αρνητικά, διότι οδηγεί στην περιθωριοποίηση των εκκλησιολογικών, θεολογικών και δογματικών διαφορών. Μόνον η άρση των διαφορών αυτών μπορεί να οδηγήσει τον διάλογο σε αγαθά αποτελέσματα». Ωστόσο, χωρίς να συντελεσθεί καμμία άρση των δογματικών διαφορών σπεύδουμε να αγκαλιάσουμε τον πάπα σαν να θέλουμε να ενισχύσουμε την ιδέα του ότι είναι ο θρησκευτικός πλανητάρχης. Μήπως θαμπωθήκαμε από την αγαπολογία και ωραιολογία των παπικών και λησμονούμε την αλήθεια; Αλλά, όπως έλεγε ο αείμνηστος π. Γεώργιος Φλωρόφσκι, οι διάλογοι με το Βατικανό οφείλουν να μεταφέρουν την αλήθεια της Ορθοδοξίας διαφορετικά δεν έχουν λόγο διενεργείας. Δεν είναι της ώρας μία διεξοδική αναφορά στην ιστορία, που μαρτυρεί ακαταγώνιστα ότι η παπική αγάπη εξαντλείται στα λόγια, ενώ στην ουσία επιζητεί την κυριαρχία. Παραπέμπω στη δίτομη «Μελέτη ιστορική περί των αιτίων του σχίσματος», του αγίου Νεκταρίου. Εκεί θα δει ο αναγνώστης ότι οι πρώτες απόπειρες των παπών για την εξάσκηση ηγεμονικής εξουσίας στην Εκκλησία εκδηλώνονται ήδη από τον 2^ο μ.Χ. αιώνα, όταν ο πάπας Βίκτωρ αφόριζε όλους όσοι διαφωνούσαν μαζί του! Μετά την απόσχισή του από την Ορθοδοξία ο παπισμός ζητά στήριγμα στο ξίφος της πολιτικοστρατιωτικής δυνάμεως. Τα αλλεπάλληλα στίφη των σταυροφόρων, και μάλιστα της τετάρτης σταυροφορίας (1204 μ.Χ.), που ήρθαν με το πρόσχημα να ελευθερώσουν τους αγίους τόπους, ήθελαν να επιβάλουν δυναμικά την παπική εξουσία στην ορθόδοξη Ανατολή. Πόσο γελάσθηκαν! Η προσπάθεια στη Φερράρα – Φλωρεντία, τις παραμονές της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως από τους Τούρκους, απέτυχε. Μέσα στον γενικό πανικό και την πίεση που ασκούσαν οι παπικοί, ήταν αρκετή η άρνηση ενός Μάρκου Ευγενικού, για να ακυρώσει τα σχέδιά τους και να αναγκάσει τον πάπα να ομολογήσει ηττημένος· «Μάρκος ουχ υπέγραψεν, ουδέν εποιήσαμεν»! Η ψευδένωση επί Βέκκου ήταν μία γελοιότητα, ενώ οι φοβερές μηχανορραφίες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έπεσαν στο κενό, καθώς τα παπικά εγκλήματα διόγκωσαν την αγανάκτηση του λαού. Αποτροπιαστικά εγκλήματα έγιναν και αργότερα (1941 – 1945). Στην Κροατία οι ούστασι – οι ναζί του παπισμού – κατακρεούργησαν 800.000 Ορθοδόξους, οι οποίοι αρνούνταν να προσχωρήσουν στον παπισμό. Φρικιαστικές βιαιότητες με φωτογραφίες και ντοκουμέντα περιέχουν δύο ιστορικές μελέτες γραμμένες, μάλιστα από παπικούς, οι οποίοι ομολογούν ότι ντρέπονται για το θρήσκευμά τους. (Βλ. Ed. Paris Genoside in Satellite Croatia, 1941 -  1945, mtf. L. Perkins, Melburne 1981 και  M.A. Rivelli, L. Atchivescovo del genocidio Milano 1998). Τον αρχιτέκτονα αυτής της θηριωδίας, καθολικό αρχιεπίσκοπο του Ζάγκρεμπ Στέπινατς, είχε ανακηρύξει άγιο ο προηγούμενος πάπας Ιωάννης Παύλος Βοϊτίλα. Κι εμείς προσκαλέσαμε και δεχθήκαμε αυτόν τον πάπα στην Αθήνα με τιμές, ενώ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βατικανό ο Αρχιεπίσκοπός μας κ. Χριστόδουλος έψαλε στον τάφο του «αιωνία η μνήμη»!                   

Από τον 16^ο αιώνα την επέκταση της θρησκευτικοπολιτικής εξουσίας του παπισμού στην Ανατολή ανέλαβε η Ουνία. Διατηρώντας πλήρως τα δόγματα και το λειτουργικό τυπικό της Ορθοδόξου Εκκλησίας επιβάλλει μόνο έναν όρο στους ορθοδόξους που προσηλυτίζει· την υποταγή στον πάπα! Ασύλληπτα όργια διέπραξαν οι ουνίτες παλαιότερα αλλά και πρόσφατα, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Κατ΄ επανάληψη Ορθόδοξοι ιεράρχες καταδίκασαν την Ουνία και τόνισαν ότι «το θέμα αυτό αποτελεί το μείζον πρόβλημα» στις σχέσεις μας με τον παπισμό. Ωστόσο, κατά την επίσκεψη του πάπα στο Φανάρι, ανάμεσα στις άλλες εκδηλώσεις αγάπης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης δώρισε χρυσό σταυρό στον καρδινάλιο Ιγνάτιο, αρχηγό των ουνιτών! Ξέρουμε τι κάνουμε; Τέτοιες συμπεριφορές παραπέμπουν σ΄ εκείνο το σοφό για την περίπτωσή του σύστημα του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη (132 – 63 π.Χ.)· Παίρνοντας καθημερινά μεγαλύτερη αλλά όχι θανατηφόρα ποσότητα δηλητηρίου απέκτησε ανοσία στο δηλητήριο. Μ΄ αυτόν τον τρόπο ήθελε να προφυλαχθεί από πιθανό δηλητηριασμό από τους εχθρούς του Ρωμαίους. Αντίθετα εμείς με καθημερινές μικρές ή μεγάλες δόσεις οικουμενισμού αμβλύνουμε τα κριτήρια της Ορθοδοξίας, τόσο ώστε μόνοι μας να «βγάζουμε τα μάτια μας». Και φθάσαμε να μη αντιλαμβανόμαστε καν ότι ο πάπας δεν ζητά ένωση αλλά υποταγή. Το θέμα, όμως, είναι μεγάλο· θα συνεχίσουμε, συν Θεώ.