Μία η ευλογημένη λύπη.
Στο έργον του «Περί των οκτώ λογισμών της κακίας» ο Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος γράφει μεταξύ άλλων:
«Μόνον μια λύπη να έχουμε, την μετάνοια για τις αμαρτίες μας ενωμένη με την αγαθή ελπίδα, για την οποίαν ο Απόστολος Παύλος λέγει: Η κατά θεόν λύπη προξενεί μετάνοια, που οδηγεί σε οριστική σωτηρία (Β΄Κορ. Ζ/10 ). Και αυτό, γιατί η κατά Θεόν λύπη τρέφοντας την ψυχή με την ελπίδα, που ακολουθεί την μετάνοια, είναι ανάμικτη με χαρά. Γι’ αυτό η λύπη κάνει τον άνθρωπον πρόθυμον και υπάκουον για κάθε καλή πράξη, ευκολοπλησίαστον, ταπεινόν, υπομονετικόν, πράον σε κάθε αγαθόν κόπον και κάθε συντριβή, αφού η λύπη αυτή είναι κατά Θεόν…»
Όλες οι άλλες λύπες είναι εκ του πονηρού. Η αληθινή πίστη δίνει πάντα χαρά στον πιστόν.
ΜΗΝ ΑΜΕΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ.
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέγει σε μια από τις «Διδαχές» του, που διασώθηκαν:
«Ο ανεξομολόγητος άνθρωπος είναι όμοιος με έναν αβάπτιστον και είναι αδύνατον να σωθή. Και ανίσως ένας όπου απέθανεν εάν μεν και επρόφτασεν και εξωμολογήθη, και ας μη κοινώνησεν, είναι ελπίδα εις αυτόν. Εάν δε και δεν εξωμολογήθη, ας κοινωνήση όσες φορές θέλει, τίποτες δεν ωφελείται, μάλιστα βλάπτεται, επειδή και κοινωνεί ανάξια και αλοίμονον εις αυτόν. Πρώτον πρέπει να γίνεται η Εξομολόγησις, έπειτα η Αγία Κοινωνία. Πρώτον να πλύνωμεν και να καθαρίσωμεν το αγγείον και ύστερα να βάλωμεν το πολύτιμον πράγμα μέσα».
Φοβερός ο λόγος αυτός του Αγίου Πατροκοσμά για όσους παραμελούν την Εξομολόγηση.
***«Εκατοντάδα κεφαλαίων»
του Αγίου Νικήτα του Στηθάτου:
«Να μη παραδέχεσαι τοὺς λογισμούς, που σπέρνει μέσα σου ο
εχθρός (διάβολος) από υποψίες εναντίον του πλησίον.Είναι ψεύτικοι και ολέθριοι και τελείως απατηλοί.Γνώριζε ότι με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν οι δαίμονες να σπρώξουν σε βάραθρον καταστροφής τις ψυχές εκείνων, που προοδεύουν στις αρετές.Γιατί με άλλον τρόπο δεν μπορούν οι δαίμονες να ρίξουν κανένα αγωνιστή στο βυθό της κατακρίσεως και της έμπρακτης αμαρτίας, παρά εάν τον πείσουν να δεχθή πονηρές υποψίες από την εξωτερική διαγωγή και τις διαθέσεις του πλησίον».
***
Αιτία της χαράς.
Μια αποκαλυπτική αλήθεια από το «Γνωμικόν Ανθολόγιον» του Αγίου Ηλία του Εκδίκου:
Ο θείος Απόστολος Παύλος μας προτρέπει να υπομένουμε πιστεύοντας, να χαιρόμαστε ελπίζοντας και να επιμένουμε στην προσευχή (Ρωμ. ΙΗ:12 ), για να μείνη μόνιμα σε μας το αγαθό της χαράς. Και αφού είναι έτσι, εκείνος, που δεν υπομένει, δεν είναι πιστός. Και εκείνος, που δεν χαίρεται, δεν έχει καλές ελπίδες, επειδή απέρριψε την αιτία της χαράς, δηλαδή την προσευχή, με το να μη επιμένη σ’ αυτήν.
***
Η ΑΓΑΠΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ.
Στα «Εκατόν ψυχωφελή κεφάλαια» ο Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης (Συρίας) γράφει:
«Δικαιολογημένα η αγάπη ωνομάστηκε μητρόπολις
των αρετών και συγκεφαλαίωσις του νόμου και των προφητών
(Ρωμ. ΙΓ/. 9 – 10). Ας καταβάλουμε λοιπόν κάθε κόπον, μέχρις
ότου επιτύχουμε την ιερή αγάπη. Με αυτήν ας αποτινάξουμε την
τυραννία των παθών και ας υψωθούμε στους ουρανούς πετώντας
με τα φτερά των αρετών και θα δούμε τον Θεόν, όσον είναι δυνατόν
στην ανθρώπινη φύση».
***
ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΚΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ.
Στο έργον του «Περί αρετής» ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος γράφει:
«Είπε κάποιος άγιος να μελετάς τα καλά, για να μη μελετήσης τα κακά, διότι ο νους δεν ανέχεται να μένη αργός. Ας παραδώσουμε λοιπόν τον νουν μας στην μελέτη των λόγων του Θεού και στις προσευχές και στους καλούς λογισμούς.
Διότι η μάταιη μελέτη κάνει να ξεφυτρώνουν έργα ματαιότητος, ενώ η καλή μελέτη προσφέρει σαν ανταπόδοση καλόν καρπόν».
***
ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΝ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει στὸ «Συμβουλευτικὸν Εγχειρίδιον» για την Παναγίαν Θεοτόκον την «προστασίαν πάντων των Χριστιανών» ότι είναι το καταφύγιον όλων των πονεμένων και δυστυχισμένων αυτού του κόσμου. Και αυτό γίνεται, διότι:
«Νυν η Θεοτόκος ως Μήτηρ Θεού αμέσως μετά τον Θεόν ούσα και ασυγκρίτως υπερβάσα όχι μόνον ανθρώπους, αλλά και αυτάς τας πρώτας και ανωτάτας τάξεις των αγγέλων, Χερουβίμ και Σεραφίμ, δι᾽εαυτής διανέμει τον πλούτον όλων των εκ Θεού χαρισμάτων και θείων ελλάμψεων, εις όλους αγγέλους ομού και ανθρώπους, καθώς όλη κοινώς η του Χριστού φρονεί Εκκλησία».
Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς…
***
Ο ΤΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.
Τὸν καρδιακόν ουρανόν περιγράφει ο Άγιος Φιλόθεος ο Σιναΐτης στα «Νηπτικά Κεφάλαιά» του, λέγοντας:
«Όπου υπάρχει ταπείνωσις, όπου υπάρχει μνήμη
Θεού, που αποτελείται απὸ νήψη και προσευχή, και όπου υπάρχει
συνεχής προσευχή, η οποία στρέφεται κατά των εχθρών δαιμόνων, εκεί ασφαλώς είναι ο τόπος του Θεού, δηλαδή καρδιακός ουρανός, όπου η φάλλαγγα των δαιμόνων φοβάται να παραμείνη, επειδὴ στον τόπον αυτόν κατοικεί ο Θεός».
***
ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΗΣ ΠΛΕΟΝΕΞΙΑΣ.
Ο Μ. Αντώνιος λέγει σε μια απὸ τις «Συμβουλὲς» του, που διεσώθηκαν, τα εξής για την πλεονεξία:
«Εκείνοι, που δεν αρκούνται σε αυτά, που χρει-
άζονται για να ζουν, αλλά επιθυμούν περισσότερα, υποδουλώνουν τον εαυτόν τους στα πάθη, που ταράζουν την ψυχή και της φέρνουν λογισμούς και φαντασίες, ότι το να θέλουν λίγα ή πολλά είναι το ίδιο. Και όπως τα ρούχα, που είναι μεγαλύτερα από το σώμα εμποδίζουν εκείνους, που τρέχουν στο αγώνισμα του δρόμου, έτσι και η επιθυμία του ανθρώπου να έχει περισσότερα από όσα πρέπει, εμποδίζει τις ψυχές και δεν τις αφήνει να αγωνίζονται ή να σωθούν».
***ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΣΤΕ.
Στο έργον του «Περὶ προσευχής» ο Άγιος Νείλος ο Ασκητής γράφει μεταξύ άλλων για το ιερὸν αυτό έργον τις τρεις βασικές προϋποθέσεις της αληθινής προσευχής:
«Να έχεις αδιάσπαστη προσοχή στην προσευχή σου. Και αφού αρνηθής το σώμα και την ψυχή, ζήσε νοερά. Αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση, ενώ η δεύτερη είναι: Να προσεύχεσαι στον ιερόν τόπον της προσευχής όχι φαρισαϊκώς, αλλά τελωνικώς, για να δικαιωθής και εσύ από τον Κύριον. Τρίτη προϋπόθεση της καλής προσευχής είναι: Να μη θέλης να γίνονται τα ζητήματά σου, όπως νομίζεις εσύ, αλλά όπως θέλει ο Θεός, και θα είσαι ατάραχος και γεμάτος ευγνωμοσύνη στην προσευχή σου».
Προσοχή λοιπόν, ταπείνωση και εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού.
***
ΠΟΤΕ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος, γράφει στα «Εκατὸν
παρηγορητικά κεφάλαιά» του τα εξής:
«Η σελήνη, η οποία μεγαλώνει και πάλι μικραίνει, είναι τύπος του ανθρώπου, ο οποίος άλλοτε πράττει καλά και άλλοτε αμαρτάνει και κατόπιν με την μετάνοια επανέρχεται στην ενάρετη ζωή. Λοιπόν δεν χάθηκε ο νους όποιου αμάρτησε, καθώς νομίζουν μερικοί, όπως το σώμα της σελήνης δεν λιγόστεψε, αλλά μόνο το φως της. Αποκτά λοιπόν ο ανθρωπος πάλιν την λαμπρότητά του με την μετάνοια, όπως η σελήνη, μετά το λιγόστεμά της, ξαναντύνεται πάλι το φως.
Γιατί η Αγία Γραφή λέγει: "Εκείνος, που πιστεύει στον Χριστόν
και αν πεθάνη, θα ζήση" (Ιωαν. ΙΑ: 26) και θα γνωρίση ότι εγώ ο
Κύριος μίλησα» (Ιεζ. ΙΖ: 24).
Ποτέ απελπισία λοιπόν όσον και αν
εχουμε αμαρτήσει. Μόνον μετάνοια και πολλή προσευχή.
***
Η ΣΚΑΛΑ ΤΗΣ ΑΝΟΔΟΥ.
Αντιγράφω απὸ τα «Εκατὸν
Ψυχωφελή Κεφάλαια» του Αγίου Θεοδώρου Εδέσσης:
«Έχουμε μάθει ότι απὸ την εγκράτεια και την ταπείνωση γεννιέται η απάθεια και απὸ την πίστη η πνευματική γνώση. Από αυτά προχωρεί η ψυχή στην διάθεση και την αγάπη. Αφού οικειοποιηθή την θείαν αγάπη, ανεβαίνει προς το ύψος της με τα φτερά της καθαρής προσευχής ακατάπαυστα, μέχρις ότου φθάση στην πλήρη γνώση του Υιού του Θεού και γίνη τέλειος άνδρας με την πλήρη τελειότητα, που είχε ο Χριστός, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος (Εφ. Δ:Ι3 )».
***
YΠΟΜΟΝΗ ΣΕ ΟΣΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ.
Ο Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνὸς γράφει στο «Πρώτο Βιβλίον» του:
«Να αρχίζουμε από την υπομονή όσων μας συμβαίνουν, και τότε να προχωρούμε στις υπόλοιπες αρετές με δύναμη και προθυμία, έχοντας σκοπόν να ευαρεστήσουμε τον Θεόν. Όλοι χρεωστούμε να φυλάγουμε τις εντολές του Θεού ως Χριστιανοί, επειδή δεν χρειαζόμαστε σωματικόν πόνον, για να αποκτήσουμε τις ψυχικές αρετές, αλλά μονάχα προαίρεση και προθυμία, για να λάβουμε την δωρεάν, όπως λένε ο Μ. Βασίλειος, ο Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος και οι λοιποί. Πλην όμως οι ψυχικές αρετές κατορθώνονται ευκολώτερον δια μέσου των σωματικών πράξεων».
Υπομονή.
***
ΚΟΛΛΗΣΕ ΣΤΗΝ «ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ».
Αντιγράφω από τον «Λόγον προς Θεόδουλον», του Αγίου Ησυχίου του Πρεσβυτέρου:
«Μακάριος πραγματικά είναι εκείνος, που έχει κολλήσει την “Ευχή του Ιησού” (“το Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”) στην διάνοια του και φωνάζει προς Αυτόν ακατάπαυστα μέσα στην καρδιά του, όπως είναι ενωμένος ο αέρας με τα σώματά μας ή η φλόγα με το κερί. Όταν περνά ο ήλιος πάνω απὸ την γη, φέρνει την ημέρα. Και το άγιον και σεβάσμιον όνομα του Κυρίου, όταν λάμπη συνεχώς μέσα στον νου μας, θα γεννήση αναρίθμητες έννοιες, λαμπρές σαν τον ήλιο».
Να ένας εύκολος δρόμος προς την αληθινή μακαριότητα.
***
Συμεών ο Νέος Θεολόγος:
- "Ευτυχισμένοι είναι όσοι κλαίνε πάντοτε πικρά για τα αμαρτήματά τους, γιατί θα τους
καταλάβει το φως του Χριστού και θα μετατρέψει τα πικρά δάκρυα σε γλυκά."
- "Πίστη σημαίνει να πεθαίνει κάποιος για χάρη του Χριστού και των εντολών Του
και να πιστεύει ότι αυτός ο θάνατος προξενεί ζωή."
***
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος :
«Δεν μπόρεσες μετά το βάπτισμα να διαφυλάξεις καθαρό το σώμα σου; Μπορείς με τη μετάνοια να καθαρίσεις τον εαυτό σου, μπορείς με χρήματα, με ελεημοσύνη.
Αλλά δεν έχεις χρήματα;
Μπορείς όμως να επισκέπτεσαι τον άρρωστο, να πηγαίνεις στο φυλακισμένο, να δίνεις ένα ποτήρι κρύο νερό, να φιλοξενείς τον ξένο στο σπίτι σου, να προσφέρεις δύο οβολούς, όπως η χήρα, και να στενάζεις μαζί με εκείνους πού υποφέρουν. Διότι και αυτό είναι ελεημοσύνη.
Αλλά είσαι έρημος και φτωχός εντελώς και ασθενής κατά το σώμα και δεν μπορείς ούτε να βαδίσεις;
Υπόφερε τα όλα αυτά με ευχαρίστηση και θα καρπωθείς μεγάλη αμοιβή. Διότι και τού φτωχού Λαζάρου αυτό ήταν το κατόρθωμα. Καθόσον εκείνος δεν βοήθησε κανένα με χρήματα».
***
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ.
Αντιγράφω από την «Κλίμακα» του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου
(Λόγος περί καταλαλιάς) τα εξής σημαντικά:
«Όπως η οίηση (έπαρση, υπερηφάνεια) και χωρίς να υπάρχη άλλο πάθος, μπορεί να καταστρέψη τον άνθρωπον, έτσι και η κατάκριση εάν και μόνη υπάρχει μέσα μας, μπορεί να μας καταστρέψη ολοσχερώς, αφού άλλωστε
και ο Φαρισαίος εκείνος της παραβολής εξ αιτίας αυτής κατεδικάσθη».
Γι' αυτό ας αποφεύγουμε τελείως την κατάκριση των άλλων
ανθρώπων.
***
Η ΚΑΚΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ.
Στην «Γ/ Εκατοντάδα διαφόρων κεφαλαίων» του Αγίου Μαξίμου του
Ομολογητού διαβάζω:
«Ο Αδάμ αφού συγκατατέθηκε στην πλευρά του (δηλαδή
την Εύα), που του πρότεινε την ηδονή, έβγαλε έξω από τον Παρά-
δεισον το ανθρώπινον γένος (Γεν. Γ/ 24 ). Και ο Κύριος, που υπέ-
μεινε τον πόνο από το κέντημά της, έβαλε τον ληστή μέσα στον
Παράδεισον (Λουκ. ΚΓ/ 41 ). Ας αγαπήσουμε λοιπόν την κακο-
πάθεια του σώματος και ας μισήσουμε την ηδονή του. Γιατι η
πρώτη εισάγει στον Παράδεισον και μας αποκαθιστά στα αγα-
θά, ενώ η άλλη μας βγάζει έξω και μας χωρίζει από τα αγαθά».
***
ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ.
Μας το αποκαλύπτει ο μεγάλος Άγιος Ισαὰκ ο Σύρος (Λόγος ΚΒ/), λέγοντας:
«Η ελπίδα στον Θεόν γεννιέται από την καρδιακή πίστη, που είναι καλή και συνοδεύεται από διάκριση και γνώση. Γεννιέται επίσης και μια άλλη ελπίδα, από την ανομία, αλλά αυτή είναι ψεύτικη ελπίδα. Ο άνθρωπος, που δεν δείχνει καμμιά φροντίδα για τα πρόσκαιρα πράγματα, αλλά αφιερώνει τον εαυτόν του εντελώς στον Κύριον νύκτα και ημέρα, που δεν δίνει σημασία σε κανένα κοσμικό ζήτημα, λόγω της μεγάλης επιμελείας του για τις αρετές και ασχολείται πλήρως με τα θεία, και γι᾽ αυτό αμελεί να προμηθευθή τροφές και ενδύματα και να ετοιμάση τόπον κατασκηνώσεως του σώματος και όλα τα άλλα, αυτός καλώς και με επιστημοσύνη ελπίζει στον Κύριον. Διότι αυτός θα του ετοιμάση όσα χρειάζεται.
Αυτή είναι πραγματικά η αληθινή και σοφωτάτη ελπίς».
***
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
«Η νυκτερινή προσευχή λυγίζει τόν Θεό»
Αυτός ο λόγος μου απευθύνεται και στους άνδρες και στις γυναίκες.
Κάμψε τα γόνατα σου, στέναξε, παρακάλεσε τον Κύριο να σου δείξη ευσπλαγχνία· περισσότερο συγκινείται κατά την διάρκεια των νυκτερινών προσευχών, όταν τον καιρό της αναπαύσεως εσύ τον κάνεις καιρό θρήνων.
Θυμήσου ποια λόγια έλεγε ο Δαυϊδ: Εκοπίασα με τους στεναγμούς μου. Θα λούσω κάθε νύκτα το κρεβάτι μου με δάκρυα και το στρώμα μου. Θα το πλημμυρίσω με τα δάκρυα μου" (Ψαλμ.στ΄, 7).
Όση απολαυστική ζωή και αν κάνης, δεν είναι τόσο απολαυστική όσο η ζωή εκείνου. Όσο πλούσιος και αν είσαι, δεν είσαι πιο πλούσιος από τον Δαυΐδ.
Και πάλι ο ίδιος λέγει: "Μέσα στα μεσάνυχτα σηκωνόμουν για να εξομολογηθώ μπροστά στην δικαιοσύνη σου τα κρίματά μου" (Ψαλμ. Ρη΄,62).
Την ώρα εκείνη δεν ενοχλεί η κενοδοξία· διότι πώς μπορεί να γίνη αυτό την ώρα πού όλοι κοιμούνται και δεν βλέπουν; την ώρα εκείνη δεν μας επιτίθεται η αδιαφορία και το χασμουρητό· διότι πώς μπορεί να γίνη αυτό τη στιγμή πού η ψυχή διεγείρεται από τόσα πολλά; Μετά από τις παννυχίδες αυτού του είδους και ο ύπνος είναι γλυκύς και αποκαλύψεις γίνονται θαυμάσιες.
***
ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ Γέροντας είδε μια μέρα με τα μάτια του κάποιον αδελφό να πέφτη σε βαρύ αμάρτημα, κι' όχι μόνο δεν τον κατέκρινε, αλλά έκλαψε και είπε:
«Αυτός έπεσε σήμερα κι' εγώ έξάπαντος αύριο. Κι' αυτός μεν χωρίς άλλο θα μετανοήση, ενώ εγώ δεν είμαι βέβαιος γι' αυτό».
***
Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης
γράφει στην «Κλίμακά» του (ΙΕ Λόγος περί αγνείας) τα εξής:
«Ὅσον άφθαρτος και ασώματος είναι ο Κύριος, τόσον ευφραίνεται με την αγνότητα και αφθαρσία του σώματός μας. Αντιθέτως, καθώς ἰσχυρίζονται μερικοί οι δαίμονες, με κανένα άλλο δεν χαίρονται τόσον, όσον με την δυσωδία της πορνείας, και με κανένα άλλο πάθος, όσον με τον μολυσμό του σώματος».
Προσοχή.
***
ΜΟΝΟΝ ΕΛΕΟΣ ΝΑ ΖΗΤΟΥΜΕ.
Αντιγράφω από τον Άγιο
Ιωάννην τον Χρυσόστομον τα εξής:
«Μηδέν έτερον ζητήσητε ή
μόνον έλεος παρά Κυρίου της δόξης. Ζητούντες δε έλεος, εν ταπεινή και ελεεινή καρδία, ζητείτε και βοάτε από πρωΐας έως εσπέρας, ει δυνατόν και όλην την νύκτα, το “Κύριε Ἰησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς”. Και βιάσασθε τον νούν υμών εις τούτο το εργον έως θανάτου». Η «νοερά προσευχή» είναι το πιο ισχυρόν όπλον του πνευματικού αγώνος, το οποίον ο πιστός μπορεί να το χρησιμοποιήση αποτελεσματικά όλες τις ώρες της ζωής του.
***
ΣΥΓΧΩΡΗΣΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΗΘΗΣ.
Μιλώντας για την προσευχή, ο νηπτικός Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, γράφει στο «Προοίμιον περί προσευχής»:
«Όποιος θέλει να λάβη το πρώτον του αίτημα, το οποίον είναι η συγχώρησις των αμαρτημάτων του, πρέπει και αυτός προσευχόμενος να συγχωρή τα αμαρτήματα όπου έκαμαν εις αυτόν οι άλλοι, καθώς είπεν ο Κύριος: “ Όταν στήκητε προσευχόμενοι, αφίετε ει τι έχητε κατά τινος, ίνα και ο Πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς, αφή υμίν τα παραπτώματα υμών” (Μαρκ. ΙΑ´ 25)».
Δηλαδή, συγχώρησε πρώτος εσύ για να συγχωρηθής.
***
ΣΗΜΕΙΟΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης γράφει στην «Κλίμακά» του (Λόγος περί πραγματικής μετανοίας) τα ακόλουθα:
«Σημείον της πραγματικής και επιμελημένης μετανοίας είναι το να θεωρούμε τον εαυτόν μας άξιον για όλες τις θλίψεις, που μας συμβαίνουν, τις ορατές, που προέρχονται από τα πράγματα και τους ανθώπους, και τις αόρατες, που προέρχονται από τους δαίμονες και για πολύ περισσότερες».
Γι' αυτό, ας μη γογγύζουμε και ας μη παραπονιόμαστε.
***
ΟΧΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ.
Την συμβουλή αυτή μας δίνει ο
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος («Λόγος ΝΗ´»), που μας λέγει:
«Η δικαιολογία δεν είναι χαρακτηριστικόν της ζωης των Χριστιανών, επειδή δεν βρίσκεται γραμμένη στην διδασκαλία του Χριστού. Να ευφραίνεσαι μαζί με τους ευφραινομένους και να κλαις μαζί με τους κλαίοντες, διότι αυτό είναι το σημάδι της καθαρότητος… Γίνε φίλος με όλους τους ανθρώπους, αλλά μόνος σου, μέσα στην διάνοιά σου. Γίνε κοινωνός των παθημάτων όλων των ανθρώπων, αλλά σωματικώς να απομακρυνθής από όλους».
Προσοχή στις σχέσεις με τους άλλους.
***
ΜΕ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
Αυτό το καράβι, μας
οδηγεί στον Παράδεισο της αγάπης, μας λέγει ο Άγιος Ισαάκ ο
Σύρος («Λόγος ΟΒ´»), που γράφει:
«Όπως δεν είναι δυνατόν να
περάση κανείς την μεγάλη θάλασσα χωρίς πλοίον ή καράβι, έτσι δεν μπορεί να περάση προς την αγάπη χωρίς φόβο. Την βρωμερή θάλασσα, που έχει τεθή ανάμεσα σε μας και τον νοερό παράδεισον, μπορούμε να την περάσουμε με το καράβι της μετανοίας, που οδηγείται από τους κωπηλάτες του φόβου. Και αν δεν κυβερνούν οι κωπηλάτες του φόβου το πλοίον της μετανοίας, με το οποίον διαπερνούμε την θάλασσα του κόσμου τούτου προς τον Θεόν, καταποντιζόμαστε στην βρωμερή θάλασσα. Η μετάνοια είναι το πλοίον, ο φόβος ο κυβερνήτης, η αγάπη ο θείος λιμήν».
Εμπρός, ας ξεκινήσουμε την σωτήριον αυτήν
πορείαν προς την αγάπη του Θεού.
***
Ψήγματα Χρυσού από τους Ασκητικούς Λόγους του(Aνωνύμου Αγιορείτου μοναχού))
ΜΕΛΕΤΗΜΑ 1ον
1. Ο φόβος του Θεού είναι η αρχή της αρετής, που γεννάται από την πίστη και
σπέρνεται στην καρδιά, που καταγίνεται στα της σωτηρίας της ψυχής.
2. Αρχή της εναρέτου ζωής ειναι το να καταγίνεσαι στη μελέτη των Θείων Λόγων,
αποφεύγοντας την τιμή του κόσμου, που είναι ατιμία.
3. Χωρίς τη θέρμη, της προς τον Θεόν πίστεως, δεν μπορούμε ν’ απαλλαγούμε από
τη δουλεία των παθών.
4. Όταν στερούμεθα της Θείας Χάριτος επί πολύ, τότε γνωσιολογικά απορρίπτουμε
τη Θεία Πρόνοια (=δαιμονισμός).
5. Αρχή της αληθινής ζωής του πιστού είναι ο φόβος του Θεού και η θεία ηδονή
που γεννάται απ’ Αυτόν μέσα στην καρδιά μας.
6. Ο λόγος του Θεού, δηλαδή η αρετή, φυτρώνει στις καρδιές, που δεν
φροντίζουν και δεν μεριμνούν για τα πράγματα του κόσμου τούτου.
7. Θέλεις να νιώσεις τη γλυκύτητα της ενώσεως με το Θεό μέσα σου; Αγάπησε το
Θεό και τους ανθρώπους.
8. Καθώς το ζωγραφισμένο νερό δεν θεραπεύει τη δίψα, έτσι και ο διδάσκων,
χωρίς να έχει κτήμα την αρετή, δεν τη μεταδίδει στους άλλους.
9. Όσα καλά ή κακά είναι ενωμένα με το σώμα, θα σε συνοδεύουν μέχρι τον τάφο.
Όσα όμως είναι ενωμένα με την ψυχή, θ’ αποτελέσουν την αιώνια προίκα σου!
10. Κάθε καλό, που ενεργείται μέσα σου να το κρύβεις, διότι το Βάπτισμα και η
πίστη έγιναν μεσίτες σ’ αυτό το καλό.
***
Αββά Ισαάκ του Σύρου
….Και αφού ο Θεός κάνει το θαύμα με τον κόκκο του σίτου, αλλά και αναρίθμητα άλλα θαύματα, δεν είναι όντως «άφρων», ανόητος, όποιος νομίζει, ότι ο Θεός δεν θα κάνη το θαύμα της ζωοποιήσεως και αναστάσεως των νεκρών σωμάτων των ανθρώπων, που αξίζουν ασυγκρίτως περισσότερο από τους κόκκους του σίτου; Ήδη ο Θεός, μας ανέστησε από το μηδέν, από την ανυπαρξία και μας έκανε πρόσωπα, λογικά και συνειδητά όντα. Και δεν είναι όντως «άφρων», ανόητος, όποιος νομίζει ότι ο Θεός αδυνατεί να μας αναστήση από τους τάφους; Έγινε η δυσκολώτερη ανάστασι, από την ανυπαρξία, και δεν μπορεί να γίνη η ευκολώτερη, από τους τάφους; Εκφραζόμεθα έτσι, καίτοι για το Θεό δεν υπάρχουν δυσκολώτερα και ευκολώτερα, αλλά όλα για τον Θεό είναι εύκολα. Φωνάζει ο Παύλος προς τους Χριστιανούς, μεταξύ των οποίων υπήρχαν αμφισβητίες της αναστάσεως : «εκνήψατε δικαίως και μη αμαρτάνετε. Αγνωσίαν γαρ Θεού τινες έχουσι. Προς εντροπήν υμίν λέγω» (Α΄Κορ. Ιε:34). Αφυπνισθήτε δηλαδή τελείως και μη ασεβείτε. Διότι μερικοί έχουν άγνοια του Θεού. Σας το λέγω για να εντραπήτε…..
Στο έργον του «Περί των οκτώ λογισμών της κακίας» ο Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος γράφει μεταξύ άλλων:
«Μόνον μια λύπη να έχουμε, την μετάνοια για τις αμαρτίες μας ενωμένη με την αγαθή ελπίδα, για την οποίαν ο Απόστολος Παύλος λέγει: Η κατά θεόν λύπη προξενεί μετάνοια, που οδηγεί σε οριστική σωτηρία (Β΄Κορ. Ζ/10 ). Και αυτό, γιατί η κατά Θεόν λύπη τρέφοντας την ψυχή με την ελπίδα, που ακολουθεί την μετάνοια, είναι ανάμικτη με χαρά. Γι’ αυτό η λύπη κάνει τον άνθρωπον πρόθυμον και υπάκουον για κάθε καλή πράξη, ευκολοπλησίαστον, ταπεινόν, υπομονετικόν, πράον σε κάθε αγαθόν κόπον και κάθε συντριβή, αφού η λύπη αυτή είναι κατά Θεόν…»
Όλες οι άλλες λύπες είναι εκ του πονηρού. Η αληθινή πίστη δίνει πάντα χαρά στον πιστόν.
ΜΗΝ ΑΜΕΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ.
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέγει σε μια από τις «Διδαχές» του, που διασώθηκαν:
«Ο ανεξομολόγητος άνθρωπος είναι όμοιος με έναν αβάπτιστον και είναι αδύνατον να σωθή. Και ανίσως ένας όπου απέθανεν εάν μεν και επρόφτασεν και εξωμολογήθη, και ας μη κοινώνησεν, είναι ελπίδα εις αυτόν. Εάν δε και δεν εξωμολογήθη, ας κοινωνήση όσες φορές θέλει, τίποτες δεν ωφελείται, μάλιστα βλάπτεται, επειδή και κοινωνεί ανάξια και αλοίμονον εις αυτόν. Πρώτον πρέπει να γίνεται η Εξομολόγησις, έπειτα η Αγία Κοινωνία. Πρώτον να πλύνωμεν και να καθαρίσωμεν το αγγείον και ύστερα να βάλωμεν το πολύτιμον πράγμα μέσα».
Φοβερός ο λόγος αυτός του Αγίου Πατροκοσμά για όσους παραμελούν την Εξομολόγηση.
***«Εκατοντάδα κεφαλαίων»
του Αγίου Νικήτα του Στηθάτου:
«Να μη παραδέχεσαι τοὺς λογισμούς, που σπέρνει μέσα σου ο
εχθρός (διάβολος) από υποψίες εναντίον του πλησίον.Είναι ψεύτικοι και ολέθριοι και τελείως απατηλοί.Γνώριζε ότι με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν οι δαίμονες να σπρώξουν σε βάραθρον καταστροφής τις ψυχές εκείνων, που προοδεύουν στις αρετές.Γιατί με άλλον τρόπο δεν μπορούν οι δαίμονες να ρίξουν κανένα αγωνιστή στο βυθό της κατακρίσεως και της έμπρακτης αμαρτίας, παρά εάν τον πείσουν να δεχθή πονηρές υποψίες από την εξωτερική διαγωγή και τις διαθέσεις του πλησίον».
***
Αιτία της χαράς.
Μια αποκαλυπτική αλήθεια από το «Γνωμικόν Ανθολόγιον» του Αγίου Ηλία του Εκδίκου:
Ο θείος Απόστολος Παύλος μας προτρέπει να υπομένουμε πιστεύοντας, να χαιρόμαστε ελπίζοντας και να επιμένουμε στην προσευχή (Ρωμ. ΙΗ:12 ), για να μείνη μόνιμα σε μας το αγαθό της χαράς. Και αφού είναι έτσι, εκείνος, που δεν υπομένει, δεν είναι πιστός. Και εκείνος, που δεν χαίρεται, δεν έχει καλές ελπίδες, επειδή απέρριψε την αιτία της χαράς, δηλαδή την προσευχή, με το να μη επιμένη σ’ αυτήν.
***
Η ΑΓΑΠΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ.
Στα «Εκατόν ψυχωφελή κεφάλαια» ο Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης (Συρίας) γράφει:
«Δικαιολογημένα η αγάπη ωνομάστηκε μητρόπολις
των αρετών και συγκεφαλαίωσις του νόμου και των προφητών
(Ρωμ. ΙΓ/. 9 – 10). Ας καταβάλουμε λοιπόν κάθε κόπον, μέχρις
ότου επιτύχουμε την ιερή αγάπη. Με αυτήν ας αποτινάξουμε την
τυραννία των παθών και ας υψωθούμε στους ουρανούς πετώντας
με τα φτερά των αρετών και θα δούμε τον Θεόν, όσον είναι δυνατόν
στην ανθρώπινη φύση».
***
ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΚΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ.
Στο έργον του «Περί αρετής» ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος γράφει:
«Είπε κάποιος άγιος να μελετάς τα καλά, για να μη μελετήσης τα κακά, διότι ο νους δεν ανέχεται να μένη αργός. Ας παραδώσουμε λοιπόν τον νουν μας στην μελέτη των λόγων του Θεού και στις προσευχές και στους καλούς λογισμούς.
Διότι η μάταιη μελέτη κάνει να ξεφυτρώνουν έργα ματαιότητος, ενώ η καλή μελέτη προσφέρει σαν ανταπόδοση καλόν καρπόν».
***
ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΝ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει στὸ «Συμβουλευτικὸν Εγχειρίδιον» για την Παναγίαν Θεοτόκον την «προστασίαν πάντων των Χριστιανών» ότι είναι το καταφύγιον όλων των πονεμένων και δυστυχισμένων αυτού του κόσμου. Και αυτό γίνεται, διότι:
«Νυν η Θεοτόκος ως Μήτηρ Θεού αμέσως μετά τον Θεόν ούσα και ασυγκρίτως υπερβάσα όχι μόνον ανθρώπους, αλλά και αυτάς τας πρώτας και ανωτάτας τάξεις των αγγέλων, Χερουβίμ και Σεραφίμ, δι᾽εαυτής διανέμει τον πλούτον όλων των εκ Θεού χαρισμάτων και θείων ελλάμψεων, εις όλους αγγέλους ομού και ανθρώπους, καθώς όλη κοινώς η του Χριστού φρονεί Εκκλησία».
Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς…
***
Ο ΤΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.
Τὸν καρδιακόν ουρανόν περιγράφει ο Άγιος Φιλόθεος ο Σιναΐτης στα «Νηπτικά Κεφάλαιά» του, λέγοντας:
«Όπου υπάρχει ταπείνωσις, όπου υπάρχει μνήμη
Θεού, που αποτελείται απὸ νήψη και προσευχή, και όπου υπάρχει
συνεχής προσευχή, η οποία στρέφεται κατά των εχθρών δαιμόνων, εκεί ασφαλώς είναι ο τόπος του Θεού, δηλαδή καρδιακός ουρανός, όπου η φάλλαγγα των δαιμόνων φοβάται να παραμείνη, επειδὴ στον τόπον αυτόν κατοικεί ο Θεός».
***
ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΗΣ ΠΛΕΟΝΕΞΙΑΣ.
Ο Μ. Αντώνιος λέγει σε μια απὸ τις «Συμβουλὲς» του, που διεσώθηκαν, τα εξής για την πλεονεξία:
«Εκείνοι, που δεν αρκούνται σε αυτά, που χρει-
άζονται για να ζουν, αλλά επιθυμούν περισσότερα, υποδουλώνουν τον εαυτόν τους στα πάθη, που ταράζουν την ψυχή και της φέρνουν λογισμούς και φαντασίες, ότι το να θέλουν λίγα ή πολλά είναι το ίδιο. Και όπως τα ρούχα, που είναι μεγαλύτερα από το σώμα εμποδίζουν εκείνους, που τρέχουν στο αγώνισμα του δρόμου, έτσι και η επιθυμία του ανθρώπου να έχει περισσότερα από όσα πρέπει, εμποδίζει τις ψυχές και δεν τις αφήνει να αγωνίζονται ή να σωθούν».
***ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΣΤΕ.
Στο έργον του «Περὶ προσευχής» ο Άγιος Νείλος ο Ασκητής γράφει μεταξύ άλλων για το ιερὸν αυτό έργον τις τρεις βασικές προϋποθέσεις της αληθινής προσευχής:
«Να έχεις αδιάσπαστη προσοχή στην προσευχή σου. Και αφού αρνηθής το σώμα και την ψυχή, ζήσε νοερά. Αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση, ενώ η δεύτερη είναι: Να προσεύχεσαι στον ιερόν τόπον της προσευχής όχι φαρισαϊκώς, αλλά τελωνικώς, για να δικαιωθής και εσύ από τον Κύριον. Τρίτη προϋπόθεση της καλής προσευχής είναι: Να μη θέλης να γίνονται τα ζητήματά σου, όπως νομίζεις εσύ, αλλά όπως θέλει ο Θεός, και θα είσαι ατάραχος και γεμάτος ευγνωμοσύνη στην προσευχή σου».
Προσοχή λοιπόν, ταπείνωση και εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού.
***
ΠΟΤΕ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος, γράφει στα «Εκατὸν
παρηγορητικά κεφάλαιά» του τα εξής:
«Η σελήνη, η οποία μεγαλώνει και πάλι μικραίνει, είναι τύπος του ανθρώπου, ο οποίος άλλοτε πράττει καλά και άλλοτε αμαρτάνει και κατόπιν με την μετάνοια επανέρχεται στην ενάρετη ζωή. Λοιπόν δεν χάθηκε ο νους όποιου αμάρτησε, καθώς νομίζουν μερικοί, όπως το σώμα της σελήνης δεν λιγόστεψε, αλλά μόνο το φως της. Αποκτά λοιπόν ο ανθρωπος πάλιν την λαμπρότητά του με την μετάνοια, όπως η σελήνη, μετά το λιγόστεμά της, ξαναντύνεται πάλι το φως.
Γιατί η Αγία Γραφή λέγει: "Εκείνος, που πιστεύει στον Χριστόν
και αν πεθάνη, θα ζήση" (Ιωαν. ΙΑ: 26) και θα γνωρίση ότι εγώ ο
Κύριος μίλησα» (Ιεζ. ΙΖ: 24).
Ποτέ απελπισία λοιπόν όσον και αν
εχουμε αμαρτήσει. Μόνον μετάνοια και πολλή προσευχή.
***
Η ΣΚΑΛΑ ΤΗΣ ΑΝΟΔΟΥ.
Αντιγράφω απὸ τα «Εκατὸν
Ψυχωφελή Κεφάλαια» του Αγίου Θεοδώρου Εδέσσης:
«Έχουμε μάθει ότι απὸ την εγκράτεια και την ταπείνωση γεννιέται η απάθεια και απὸ την πίστη η πνευματική γνώση. Από αυτά προχωρεί η ψυχή στην διάθεση και την αγάπη. Αφού οικειοποιηθή την θείαν αγάπη, ανεβαίνει προς το ύψος της με τα φτερά της καθαρής προσευχής ακατάπαυστα, μέχρις ότου φθάση στην πλήρη γνώση του Υιού του Θεού και γίνη τέλειος άνδρας με την πλήρη τελειότητα, που είχε ο Χριστός, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος (Εφ. Δ:Ι3 )».
***
YΠΟΜΟΝΗ ΣΕ ΟΣΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ.
Ο Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνὸς γράφει στο «Πρώτο Βιβλίον» του:
«Να αρχίζουμε από την υπομονή όσων μας συμβαίνουν, και τότε να προχωρούμε στις υπόλοιπες αρετές με δύναμη και προθυμία, έχοντας σκοπόν να ευαρεστήσουμε τον Θεόν. Όλοι χρεωστούμε να φυλάγουμε τις εντολές του Θεού ως Χριστιανοί, επειδή δεν χρειαζόμαστε σωματικόν πόνον, για να αποκτήσουμε τις ψυχικές αρετές, αλλά μονάχα προαίρεση και προθυμία, για να λάβουμε την δωρεάν, όπως λένε ο Μ. Βασίλειος, ο Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος και οι λοιποί. Πλην όμως οι ψυχικές αρετές κατορθώνονται ευκολώτερον δια μέσου των σωματικών πράξεων».
Υπομονή.
***
ΚΟΛΛΗΣΕ ΣΤΗΝ «ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ».
Αντιγράφω από τον «Λόγον προς Θεόδουλον», του Αγίου Ησυχίου του Πρεσβυτέρου:
«Μακάριος πραγματικά είναι εκείνος, που έχει κολλήσει την “Ευχή του Ιησού” (“το Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”) στην διάνοια του και φωνάζει προς Αυτόν ακατάπαυστα μέσα στην καρδιά του, όπως είναι ενωμένος ο αέρας με τα σώματά μας ή η φλόγα με το κερί. Όταν περνά ο ήλιος πάνω απὸ την γη, φέρνει την ημέρα. Και το άγιον και σεβάσμιον όνομα του Κυρίου, όταν λάμπη συνεχώς μέσα στον νου μας, θα γεννήση αναρίθμητες έννοιες, λαμπρές σαν τον ήλιο».
Να ένας εύκολος δρόμος προς την αληθινή μακαριότητα.
***
Συμεών ο Νέος Θεολόγος:
- "Ευτυχισμένοι είναι όσοι κλαίνε πάντοτε πικρά για τα αμαρτήματά τους, γιατί θα τους
καταλάβει το φως του Χριστού και θα μετατρέψει τα πικρά δάκρυα σε γλυκά."
- "Πίστη σημαίνει να πεθαίνει κάποιος για χάρη του Χριστού και των εντολών Του
και να πιστεύει ότι αυτός ο θάνατος προξενεί ζωή."
***
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος :
«Δεν μπόρεσες μετά το βάπτισμα να διαφυλάξεις καθαρό το σώμα σου; Μπορείς με τη μετάνοια να καθαρίσεις τον εαυτό σου, μπορείς με χρήματα, με ελεημοσύνη.
Αλλά δεν έχεις χρήματα;
Μπορείς όμως να επισκέπτεσαι τον άρρωστο, να πηγαίνεις στο φυλακισμένο, να δίνεις ένα ποτήρι κρύο νερό, να φιλοξενείς τον ξένο στο σπίτι σου, να προσφέρεις δύο οβολούς, όπως η χήρα, και να στενάζεις μαζί με εκείνους πού υποφέρουν. Διότι και αυτό είναι ελεημοσύνη.
Αλλά είσαι έρημος και φτωχός εντελώς και ασθενής κατά το σώμα και δεν μπορείς ούτε να βαδίσεις;
Υπόφερε τα όλα αυτά με ευχαρίστηση και θα καρπωθείς μεγάλη αμοιβή. Διότι και τού φτωχού Λαζάρου αυτό ήταν το κατόρθωμα. Καθόσον εκείνος δεν βοήθησε κανένα με χρήματα».
***
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ.
Αντιγράφω από την «Κλίμακα» του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου
(Λόγος περί καταλαλιάς) τα εξής σημαντικά:
«Όπως η οίηση (έπαρση, υπερηφάνεια) και χωρίς να υπάρχη άλλο πάθος, μπορεί να καταστρέψη τον άνθρωπον, έτσι και η κατάκριση εάν και μόνη υπάρχει μέσα μας, μπορεί να μας καταστρέψη ολοσχερώς, αφού άλλωστε
και ο Φαρισαίος εκείνος της παραβολής εξ αιτίας αυτής κατεδικάσθη».
Γι' αυτό ας αποφεύγουμε τελείως την κατάκριση των άλλων
ανθρώπων.
***
Η ΚΑΚΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ.
Στην «Γ/ Εκατοντάδα διαφόρων κεφαλαίων» του Αγίου Μαξίμου του
Ομολογητού διαβάζω:
«Ο Αδάμ αφού συγκατατέθηκε στην πλευρά του (δηλαδή
την Εύα), που του πρότεινε την ηδονή, έβγαλε έξω από τον Παρά-
δεισον το ανθρώπινον γένος (Γεν. Γ/ 24 ). Και ο Κύριος, που υπέ-
μεινε τον πόνο από το κέντημά της, έβαλε τον ληστή μέσα στον
Παράδεισον (Λουκ. ΚΓ/ 41 ). Ας αγαπήσουμε λοιπόν την κακο-
πάθεια του σώματος και ας μισήσουμε την ηδονή του. Γιατι η
πρώτη εισάγει στον Παράδεισον και μας αποκαθιστά στα αγα-
θά, ενώ η άλλη μας βγάζει έξω και μας χωρίζει από τα αγαθά».
***
ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ.
Μας το αποκαλύπτει ο μεγάλος Άγιος Ισαὰκ ο Σύρος (Λόγος ΚΒ/), λέγοντας:
«Η ελπίδα στον Θεόν γεννιέται από την καρδιακή πίστη, που είναι καλή και συνοδεύεται από διάκριση και γνώση. Γεννιέται επίσης και μια άλλη ελπίδα, από την ανομία, αλλά αυτή είναι ψεύτικη ελπίδα. Ο άνθρωπος, που δεν δείχνει καμμιά φροντίδα για τα πρόσκαιρα πράγματα, αλλά αφιερώνει τον εαυτόν του εντελώς στον Κύριον νύκτα και ημέρα, που δεν δίνει σημασία σε κανένα κοσμικό ζήτημα, λόγω της μεγάλης επιμελείας του για τις αρετές και ασχολείται πλήρως με τα θεία, και γι᾽ αυτό αμελεί να προμηθευθή τροφές και ενδύματα και να ετοιμάση τόπον κατασκηνώσεως του σώματος και όλα τα άλλα, αυτός καλώς και με επιστημοσύνη ελπίζει στον Κύριον. Διότι αυτός θα του ετοιμάση όσα χρειάζεται.
Αυτή είναι πραγματικά η αληθινή και σοφωτάτη ελπίς».
***
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
«Η νυκτερινή προσευχή λυγίζει τόν Θεό»
Αυτός ο λόγος μου απευθύνεται και στους άνδρες και στις γυναίκες.
Κάμψε τα γόνατα σου, στέναξε, παρακάλεσε τον Κύριο να σου δείξη ευσπλαγχνία· περισσότερο συγκινείται κατά την διάρκεια των νυκτερινών προσευχών, όταν τον καιρό της αναπαύσεως εσύ τον κάνεις καιρό θρήνων.
Θυμήσου ποια λόγια έλεγε ο Δαυϊδ: Εκοπίασα με τους στεναγμούς μου. Θα λούσω κάθε νύκτα το κρεβάτι μου με δάκρυα και το στρώμα μου. Θα το πλημμυρίσω με τα δάκρυα μου" (Ψαλμ.στ΄, 7).
Όση απολαυστική ζωή και αν κάνης, δεν είναι τόσο απολαυστική όσο η ζωή εκείνου. Όσο πλούσιος και αν είσαι, δεν είσαι πιο πλούσιος από τον Δαυΐδ.
Και πάλι ο ίδιος λέγει: "Μέσα στα μεσάνυχτα σηκωνόμουν για να εξομολογηθώ μπροστά στην δικαιοσύνη σου τα κρίματά μου" (Ψαλμ. Ρη΄,62).
Την ώρα εκείνη δεν ενοχλεί η κενοδοξία· διότι πώς μπορεί να γίνη αυτό την ώρα πού όλοι κοιμούνται και δεν βλέπουν; την ώρα εκείνη δεν μας επιτίθεται η αδιαφορία και το χασμουρητό· διότι πώς μπορεί να γίνη αυτό τη στιγμή πού η ψυχή διεγείρεται από τόσα πολλά; Μετά από τις παννυχίδες αυτού του είδους και ο ύπνος είναι γλυκύς και αποκαλύψεις γίνονται θαυμάσιες.
***
ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ Γέροντας είδε μια μέρα με τα μάτια του κάποιον αδελφό να πέφτη σε βαρύ αμάρτημα, κι' όχι μόνο δεν τον κατέκρινε, αλλά έκλαψε και είπε:
«Αυτός έπεσε σήμερα κι' εγώ έξάπαντος αύριο. Κι' αυτός μεν χωρίς άλλο θα μετανοήση, ενώ εγώ δεν είμαι βέβαιος γι' αυτό».
***
Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης
γράφει στην «Κλίμακά» του (ΙΕ Λόγος περί αγνείας) τα εξής:
«Ὅσον άφθαρτος και ασώματος είναι ο Κύριος, τόσον ευφραίνεται με την αγνότητα και αφθαρσία του σώματός μας. Αντιθέτως, καθώς ἰσχυρίζονται μερικοί οι δαίμονες, με κανένα άλλο δεν χαίρονται τόσον, όσον με την δυσωδία της πορνείας, και με κανένα άλλο πάθος, όσον με τον μολυσμό του σώματος».
Προσοχή.
***
ΜΟΝΟΝ ΕΛΕΟΣ ΝΑ ΖΗΤΟΥΜΕ.
Αντιγράφω από τον Άγιο
Ιωάννην τον Χρυσόστομον τα εξής:
«Μηδέν έτερον ζητήσητε ή
μόνον έλεος παρά Κυρίου της δόξης. Ζητούντες δε έλεος, εν ταπεινή και ελεεινή καρδία, ζητείτε και βοάτε από πρωΐας έως εσπέρας, ει δυνατόν και όλην την νύκτα, το “Κύριε Ἰησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς”. Και βιάσασθε τον νούν υμών εις τούτο το εργον έως θανάτου». Η «νοερά προσευχή» είναι το πιο ισχυρόν όπλον του πνευματικού αγώνος, το οποίον ο πιστός μπορεί να το χρησιμοποιήση αποτελεσματικά όλες τις ώρες της ζωής του.
***
ΣΥΓΧΩΡΗΣΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΗΘΗΣ.
Μιλώντας για την προσευχή, ο νηπτικός Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, γράφει στο «Προοίμιον περί προσευχής»:
«Όποιος θέλει να λάβη το πρώτον του αίτημα, το οποίον είναι η συγχώρησις των αμαρτημάτων του, πρέπει και αυτός προσευχόμενος να συγχωρή τα αμαρτήματα όπου έκαμαν εις αυτόν οι άλλοι, καθώς είπεν ο Κύριος: “ Όταν στήκητε προσευχόμενοι, αφίετε ει τι έχητε κατά τινος, ίνα και ο Πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς, αφή υμίν τα παραπτώματα υμών” (Μαρκ. ΙΑ´ 25)».
Δηλαδή, συγχώρησε πρώτος εσύ για να συγχωρηθής.
***
ΣΗΜΕΙΟΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης γράφει στην «Κλίμακά» του (Λόγος περί πραγματικής μετανοίας) τα ακόλουθα:
«Σημείον της πραγματικής και επιμελημένης μετανοίας είναι το να θεωρούμε τον εαυτόν μας άξιον για όλες τις θλίψεις, που μας συμβαίνουν, τις ορατές, που προέρχονται από τα πράγματα και τους ανθώπους, και τις αόρατες, που προέρχονται από τους δαίμονες και για πολύ περισσότερες».
Γι' αυτό, ας μη γογγύζουμε και ας μη παραπονιόμαστε.
***
ΟΧΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ.
Την συμβουλή αυτή μας δίνει ο
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος («Λόγος ΝΗ´»), που μας λέγει:
«Η δικαιολογία δεν είναι χαρακτηριστικόν της ζωης των Χριστιανών, επειδή δεν βρίσκεται γραμμένη στην διδασκαλία του Χριστού. Να ευφραίνεσαι μαζί με τους ευφραινομένους και να κλαις μαζί με τους κλαίοντες, διότι αυτό είναι το σημάδι της καθαρότητος… Γίνε φίλος με όλους τους ανθρώπους, αλλά μόνος σου, μέσα στην διάνοιά σου. Γίνε κοινωνός των παθημάτων όλων των ανθρώπων, αλλά σωματικώς να απομακρυνθής από όλους».
Προσοχή στις σχέσεις με τους άλλους.
***
ΜΕ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.
Αυτό το καράβι, μας
οδηγεί στον Παράδεισο της αγάπης, μας λέγει ο Άγιος Ισαάκ ο
Σύρος («Λόγος ΟΒ´»), που γράφει:
«Όπως δεν είναι δυνατόν να
περάση κανείς την μεγάλη θάλασσα χωρίς πλοίον ή καράβι, έτσι δεν μπορεί να περάση προς την αγάπη χωρίς φόβο. Την βρωμερή θάλασσα, που έχει τεθή ανάμεσα σε μας και τον νοερό παράδεισον, μπορούμε να την περάσουμε με το καράβι της μετανοίας, που οδηγείται από τους κωπηλάτες του φόβου. Και αν δεν κυβερνούν οι κωπηλάτες του φόβου το πλοίον της μετανοίας, με το οποίον διαπερνούμε την θάλασσα του κόσμου τούτου προς τον Θεόν, καταποντιζόμαστε στην βρωμερή θάλασσα. Η μετάνοια είναι το πλοίον, ο φόβος ο κυβερνήτης, η αγάπη ο θείος λιμήν».
Εμπρός, ας ξεκινήσουμε την σωτήριον αυτήν
πορείαν προς την αγάπη του Θεού.
***
Ψήγματα Χρυσού από τους Ασκητικούς Λόγους του(Aνωνύμου Αγιορείτου μοναχού))
ΜΕΛΕΤΗΜΑ 1ον
1. Ο φόβος του Θεού είναι η αρχή της αρετής, που γεννάται από την πίστη και
σπέρνεται στην καρδιά, που καταγίνεται στα της σωτηρίας της ψυχής.
2. Αρχή της εναρέτου ζωής ειναι το να καταγίνεσαι στη μελέτη των Θείων Λόγων,
αποφεύγοντας την τιμή του κόσμου, που είναι ατιμία.
3. Χωρίς τη θέρμη, της προς τον Θεόν πίστεως, δεν μπορούμε ν’ απαλλαγούμε από
τη δουλεία των παθών.
4. Όταν στερούμεθα της Θείας Χάριτος επί πολύ, τότε γνωσιολογικά απορρίπτουμε
τη Θεία Πρόνοια (=δαιμονισμός).
5. Αρχή της αληθινής ζωής του πιστού είναι ο φόβος του Θεού και η θεία ηδονή
που γεννάται απ’ Αυτόν μέσα στην καρδιά μας.
6. Ο λόγος του Θεού, δηλαδή η αρετή, φυτρώνει στις καρδιές, που δεν
φροντίζουν και δεν μεριμνούν για τα πράγματα του κόσμου τούτου.
7. Θέλεις να νιώσεις τη γλυκύτητα της ενώσεως με το Θεό μέσα σου; Αγάπησε το
Θεό και τους ανθρώπους.
8. Καθώς το ζωγραφισμένο νερό δεν θεραπεύει τη δίψα, έτσι και ο διδάσκων,
χωρίς να έχει κτήμα την αρετή, δεν τη μεταδίδει στους άλλους.
9. Όσα καλά ή κακά είναι ενωμένα με το σώμα, θα σε συνοδεύουν μέχρι τον τάφο.
Όσα όμως είναι ενωμένα με την ψυχή, θ’ αποτελέσουν την αιώνια προίκα σου!
10. Κάθε καλό, που ενεργείται μέσα σου να το κρύβεις, διότι το Βάπτισμα και η
πίστη έγιναν μεσίτες σ’ αυτό το καλό.
***
Αββά Ισαάκ του Σύρου
….Και αφού ο Θεός κάνει το θαύμα με τον κόκκο του σίτου, αλλά και αναρίθμητα άλλα θαύματα, δεν είναι όντως «άφρων», ανόητος, όποιος νομίζει, ότι ο Θεός δεν θα κάνη το θαύμα της ζωοποιήσεως και αναστάσεως των νεκρών σωμάτων των ανθρώπων, που αξίζουν ασυγκρίτως περισσότερο από τους κόκκους του σίτου; Ήδη ο Θεός, μας ανέστησε από το μηδέν, από την ανυπαρξία και μας έκανε πρόσωπα, λογικά και συνειδητά όντα. Και δεν είναι όντως «άφρων», ανόητος, όποιος νομίζει ότι ο Θεός αδυνατεί να μας αναστήση από τους τάφους; Έγινε η δυσκολώτερη ανάστασι, από την ανυπαρξία, και δεν μπορεί να γίνη η ευκολώτερη, από τους τάφους; Εκφραζόμεθα έτσι, καίτοι για το Θεό δεν υπάρχουν δυσκολώτερα και ευκολώτερα, αλλά όλα για τον Θεό είναι εύκολα. Φωνάζει ο Παύλος προς τους Χριστιανούς, μεταξύ των οποίων υπήρχαν αμφισβητίες της αναστάσεως : «εκνήψατε δικαίως και μη αμαρτάνετε. Αγνωσίαν γαρ Θεού τινες έχουσι. Προς εντροπήν υμίν λέγω» (Α΄Κορ. Ιε:34). Αφυπνισθήτε δηλαδή τελείως και μη ασεβείτε. Διότι μερικοί έχουν άγνοια του Θεού. Σας το λέγω για να εντραπήτε…..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου