Τη αυτή ημέρα (3η Ιουλίου), η σύναξις της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ της επονομαζομένης ΓΑΛΑΚΤΟΤΡΟΦΟΥΣΗΣ.


Η Αγία εικών της Υπεραγίας Θεοτόκου της επιλεγομένης Γαλακτοτροφούσης ευρίσκετο, κατά τας προφορικάς παραδόσεις, τας εν τη Ιερά Μονή του Χιλιανδαρίου φυλαττομένας, κατ’ αρχάς εν τη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, τη ευρισκομένη 25 σχεδόν στάδια μακράν της Ιερουσαλήμ. Ότε δε ο μέγας καθηγητής και κτίτωρ της μοναδικής καθ’ όλην την Ανατολήν Λαύρας, Σάββας ο Ηγιασμένος, έμελλεν εκ του προσκαίρου τούτου βίου να απέλθη προς Κύριον, προφητικώς είπεν εις τους περικυκλώσαντας τον κράββατον αυτού αδελφούς, ότι μετά παρέλευσιν καιρού μέλλει να επισκεφθή την Λαύραν αυτού βασιλόπαις τις, Σέρβος το γένος και συνώνυμος αυτώ, Σάββας δηλαδή ονόματι· όθεν η Εικών της Θεοτόκου η Γαλακτοτροφούσα να δοθή εις αυτόν εκ της Λαύρας ευλογίας χάριν·
και ούτως ο Ηγιασμένος Σάββας ησύχως και ιλαρώς απήλθε προς Κύριον κατά το τέταρτον έτος της του Μεγάλου Ιουστινιανού βασιλείας, δηλαδή κατά τον στ΄ αιώνα. Παρήλθον έκτοτε υπέρ τους εξ αιώνες και επί της θαυμασίας αυτού Λαύρας ίστατο ακίνητος η θεία Εικών της Γαλακτοτροφούσης, εν τη ιδία αυτής θέσει, και επί τη προσδοκία της εκπληρώσεως των προφητικών και τελευταίων υπέρ αυτής διατάξεων του Ηγιασμένου Σάββα, αίτινες μετεβιβάζοντο προφορικώς από αιώνος εις αιώνα, εν τη ρηθείση αυτού Λαύρα. Τέλος κατά τον ιγ΄ (13ον) αιώνα έρχεται εις την Παλαιστίνην ο Άγιος Σάββας ο κτίτωρ της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου προς τον οποίον εγνωστοποίησαν τας του Ηγιασμένου Σάββα προφητικάς διατάξεις και ευλογήσαντες αυτόν του προσέφερον ομού μετά της θαυματουργού Εικόνος της Γαλακτοτροφούσης και την Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της επιλεγομένης Τριχειρούσης. Επιστρέφων δε ο Άγιος Σάββας εκ Παλαιστίνης εις Σερβίαν επεσκέφθη και το Άγιον Όρος του Άθω, εν ω είχε και την ιδίαν αυτού Μονήν του Χιλιανδαρίου, όπου και αφιέρωσεν εις αναφαίρετον διαδοχήν και ως ανεκτίμητον κόσμημα την Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου την «Γαλακτοτροφούσαν», θέσας αυτήν εις την Εκκλησίαν της εν Καρυαίς ευρισκομένης Κέλλης υποκειμένης εις την Μονήν του Χιλιανδαρίου, και επιλεγομένης Τυπικαρείον, την δε Εικόνα της Τριχειρούσης έφερε μεθ’ εαυτού εις Σερβίαν. Άξιον δε σημειώσεως είναι ότι η Αγία αύτη Εικών, εναντίον του κοινού έθους καθ’ όλην την Ορθόδοξον Ανατολικήν Εκκλησίαν, ετέθη υπό του Αγίου Σάββα και μέχρι της σήμερον ίσταται επί του καταπετάσματος (τέμπλου) ουχί επί του αριστερού μέρους των βασιλικών Πυλών, αλλ’ επί του δεξιού, όπου δηλαδή συνήθως και πανταχού ίσταται η Εικών του Παντοκράτορος Ιησού Χριστού· και όμως εν ταύτη τη Εκκλησία ο Παντοκράτωρ Κύριος κατέχει την αριστεράν θέσιν εκ των βασιλικών πυλών επί του καταπετάσματος, εκεί όπου έπρεπε να ίσταται η της Θεοτόκου Εικών. Η εν τη ιερά ταύτη εικόνι περιγραφή του προσώπου της Θεοτόκου και του θείου βρέφους υπάρχει λίαν εμφαντική και ωραία, και όλως γραφίδος εκκλησιαστικής· και είναι το καλλίτερον σχέδιον της Βυζαντινής σχολής, σπανιώτατον ενταύθα κατά την παρούσαν εποχήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: