Η «δυτικοποίηση», ή το φράγκεμα της εκκλησιαστικής ζωής και θεολογίας στη Ρωσία, έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο για την Ορθοδοξία, αλλά και για την κοινωνία της Ρωσίας.

Toυ αδελφού μας "Κοσμά"

1. Στη Δύση η θεολογία των Φράγκων ήταν το στήριγμα του ευρωπαϊκού φεουδαλισμού, γιατί ξεχώριζε τους «ευγενείς» από τους δουλοπάροικους! Οι πρώτοι ήταν Φράγκοι, οι δεύτεροι Ρωμαίοι! Οι τσάροι, μιμήθηκαν και σ’ αυτό το σημείο τους Φράγκους, μολονότι στη Ρωσία «ευγενείς» και δουλοπάροικοι ήταν ομοεθνείς, δηλ. ο ίδιος λαός (Ιω. Ρωμανίδου, Η Ρωμηοσύνη του 1821 και οι μεγάλες δυνάμεις, σ. 2)! 

α. Στη Ρωμηοσύνη, όπως λέει ο π. Ιω. Ρωμανίδης, ποτέ δεν υπήρξε θεολογική ή κοινωνική θεωρία να χωρίζει τους ανθρώπους σε εκ φύσεως γεννημένους «ευγενείς» και σε εκ φύσεως γεννημένους δουλοπάροικους, όπως δίδασκε ο Αυγουστίνος! Αντίθετα στη Φραγκιά, μόνο εκείνος που ανήκε στη τάξη των «ευγενών», δηλ. των Φράγκων, μπορούσε να γίνει ιππότης, ηγούμενος και επίσκοπος! Για να γίνει κάποιος ρήγας, ή αυτοκράτορας έπρεπε απαραίτητα να έχει βασιλική καταγωγή! Να είναι «γαλαζοαίματος»! 

β. Σημαντικό ρόλο στον εκφραγκισμό της Ρωσίας έπαιξε η Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου, που ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα. Απ’ αυτή αποφοίτησαν τα σπουδαιότερα στελέχη της Ρωσικής Εκκλησίας. Αυτά, χρησιμοποίησε ο τσάρος Μέγας Πέτρος σε καίριες θέσεις, για να πετύχει το φράγκεμα της ρωσικής θεολογίας και την επιβολή του φεουδαλισμού.

Ο Μέγας Πέτρος, (πέθανε το 1725), είναι εκείνος που ξέκοψε την ρωσική θεολογία απ’ την Πατερική Παράδοση και τη θεμελίωσε στα Αυγουστίνεια φιλοσοφικά μεταφυσικά θεμέλια, κατά το πρότυπο της σχολαστικής θεολογίας των Φράγκων. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο Μέγας Πέτρος τόσο πολύ ήθελε να φραγκέψει τη ρωσική Εκκλησία, ώστε και αυτή την πρωτεύουσα του κράτους του μετέφερε από τη Μόσχα, που ήταν γεμάτη από βυζαντινές εκκλησίες, στη Νέα πόλη που έκτισε, την Πετρούπολη. Τη νέα του πρωτεύουσα την στόλισε με εκκλησίες δυτικής τεχνοτροπίες (μπαρόκ!), με φράγκικες εικόνες, ακόμα και με αγάλματα, που απαγορεύει η Ορθόδοξη Εκκλησία. 
Από την εποχή αυτή του Μεγάλου Πέτρου άρχισε στη Ρωσία η συστηματική εκρίζωση της ρωμέηκης παραδόσεως στην εκκλησιαστική μουσική, την αγιογραφία, την αρχιτεκτονική, αλλά και σ’ ολόκληρη τη θεολογία. Η εκκλησιαστική αυτή πολιτική του Μεγάλου Πέτρου έγινε νόμος του νέου Ελληνικού Έθνους το 1827! 

γ. Είναι χαρακτηριστικό, ότι προηγουμένως η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρωσίας, επηρεασμένη από την φράγκικη σχολαστική θεολογία, καταδίκασε τον Ορθόδοξο μοναχισμό, τον ησυχασμό, ως αίρεση! Την καταδίκη αυτή, ποτέ μέχρι σήμερα, δεν την έχει ανακαλέσει η Ρωσική Εκκλησία! 
Στα πλαίσια αυτά του διωγμού του ησυχασμού οι Ρώσοι επίσκοποι φυλάκισαν για 48 χρόνια τον περίφημο Έλληνα μοναχό άγιο Μάξιμο Βατοπαιδινό (1470-1555), ο οποίος τελικά πέθανε στη φυλακή. Μαζί του φυλάκισαν και τους μαθητές του, όπως τον άγιο Νείλο Σόρσκυ κ.ά. 
Αργότερα, αρχές του 19ου αιώνα, μερικά Ρωσόπουλα, πνευματικά παιδιά του αγιορείτη μοναχού αγίου Παΐσιου Βελιτσκόφσκη, επανέφεραν τον ησυχασμό στη Ρωσία. Τότε, αναδείχτηκαν οι σπουδαίοι στάρετς, μεταξύ των οποίων είναι και ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ! 

2. Μέχρι το 1448 η Ρωσία υπάγονταν εκκλησιαστικά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Τον 16ο αιώνα το Οικουμενικό Πατριαρχείο ίδρυσε το Πατριαρχείο Ρωσίας, στο οποίο περιλαμβάνονταν μόνο η ηγεμονία της Μόσχας. Όλοι οι άλλοι Ορθόδοξοι, που ζούσαν έξω από την επαρχία αυτή, (Βεσσαραβίας, Λιθουανίας, Κριμαίας κλπ.), εξακολουθούσαν να υπάγονται στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Οι Ρώσοι όμως, καθώς επεξέτειναν την ηγεμονία τους σε γειτονικές επαρχίες, επεξέτειναν αντικανονικά και αυθαίρετα τη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου τους και στις περιοχές αυτές. 

α. Τον 19ο αιώνα αναπτύχθηκε στη Ρωσία ο λεγόμενος Πανσλαβισμός. Αυτό ήταν ένα κίνημα καθαρά πολιτικό. Απέβλεπε στην εξάπλωση και κυριαρχία της Ρωσίας. 
Δεν είναι όμως γνωστό στο ελληνικό κοινό, ότι έκφραση του πολιτικού αυτού κινήματος του Πανσλαβισμού στο χώρο της θεολογίας, ήταν το κίνημα του «Σλαβοφιλισμού», ή των «Σλαβόφιλων». Ιδρυτής του ήταν ο Αλέξιος Χομιακώφ (1804- 1860) ένας Ρώσος φιλόσοφος, θεολόγος, ποιητής και δραματογράφος! 

β. Την εποχή αυτή έγινε μεταξύ των Ρώσων θεολόγων μεγάλη συζήτηση για το εάν θα έπρεπε η Ρωσική Εκκλησία να προχωρήσει στον πλήρη «εκφραγκισμό» της, ή να επιστρέψει στις ρίζες της, το Βυζάντιο. 
Ο Αλέξιος Χομιακώφ πρότεινε τότε μια τρίτη λύση. Υποστήριξε, ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν έπρεπε ούτε να προχωρήσει στην πλήρη «δυτικοποίησή» της, δηλ. το φράγκεμά της, ούτε να επιστρέψει στην βυζαντινή Ορθοδοξία. Εξήγησε, ότι και οι δύο αυτές «παραδόσεις», η φράγκικη και η βυζαντινή, είναι των «Χουσιτών». Ως «Χουσίτες» θεωρούσε τους Ρωμαίους (Βυζαντινούς) και τους Φράγκους! Οι Ρώσοι, όμως, έλεγε, δεν ανήκουν στους «Χουσίτες», παραβλέποντας, ότι η άρχουσα τάξη τους ήταν Νορμανδικής, δηλ. φράγκικης καταγωγής. Είναι, έλεγε, « Ιρανικοί»! Κι’ επομένως, πρέπει ν’ αποκτήσουν δική τους «παράδοση»! Αυτή είναι ην τρίτη λύση, που υποδείκνυε ο «πατέρας του Πανσλαβισμού» Χομιακώφ. 
Κατά τον Χομιακώφ, οι «Ιρανικοί» είναι μια φυλή ανώτερη απ’ τους «Χουσίτες»! Γι’ αυτό, μόνο αυτή η φυλή μπορεί να καταλάβει καλύτερα την Ορθοδοξία! Καλύτερα ακόμα, κι’ απ’ τους Πατέρες! Πρόβαλαν μάλιστα, σαν ιδιαίτερο είδος ευσέβειας, την «ρωσική ευσέβεια» και «ρωσική πνευματικότητα»! Είναι δηλ. σαν να υποστηρίζει κάποιος, ότι υπάρχει ιδιαίτερο είδος υγείας, η «ρωσική υγεία»! Έτσι πλάσθηκε η εικόνα της «Αγίας Ρωσίας»! 
Γι’ αυτό το λόγο η Ρωσία, από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, εγκολπώθηκε τα σχέδια των Φράγκων ηγεμόνων της Ευρώπης, να διαλύσουν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Οι Ρώσοι επεδίωκαν τη διάλυση της Δεύτερης Ρώμης, με την ελπίδα η Μόσχα, ως «τρίτη Ρώμη» (!), να κληρονομήσει τα δικαιώματα της Κωνσταντινουπόλεως! Ο όρος « τρίτη Ρώμη» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από το μοναχό Φιλόθεο από το Pskow το 1510. Η Ρώμη όμως, Παλαιά και Νέα, ήταν πάντοτε πρωτεύουσα Ρωμαίων και όχι των Ρώσων! 

3. Η τρίτη αυτή λύση, που υπόδειξε ο Χομιακώφ, επέδρασε καταλυτικά στη ρωσική θεολογία, που μέχρι σήμερα είναι ένα κράμα Ορθοδοξίας και Φραγκιάς! Η ρωσική θεολογία, όπως και η εκκλησιαστική ζωή των Ρώσων, επηρεάζεται μέχρι σήμερα από την «Σλαβοφιλία». Οι Ρώσοι καλλιεργούν έντονα την αντίληψη, ότι την πραγματική Ορθοδοξία στον κόσμο την εκπροσωπούν μόνο οι…Ρώσοι! 

α. Η θεολογία αυτή των Ρώσων δεν είναι στην πραγματικότητα Ορθόδοξη. Αντικατέστησαν τα πατερικά θεμέλιά της, που είναι η εμπειρία των αγίων, με τα φράγκικα θεμέλια του σχολαστικισμού, που είναι η μεταφυσική και ο στοχασμός! ΄Ετσι, οι Ρώσοι διαμόρφωσαν μια νέα θεολογία, φαινομενικά μόνο Ορθόδοξη. Είναι συντηρητική θεολογία, όχι όμως πατερική! 
Αυτή η αντιπατερική θεολογία, η οποία στην ουσία της είναι φράγκικη, τους τελευταίους αιώνες, από την Ρωσία διαδόθηκε στην Ελλάδα. 
Η γραμμή αυτή επιβλήθηκε στην απελευθερωμένη Ελλάδα από τον Αδαμάντιο Κοραή, τον οποίο η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (1827) ανακήρυξε «πατέρα του έθνους»! Ο Κοραής ήταν εχθρός της Ρωμηοσύνης, όπως προηγουμένως ο Καρλομάγνος, ο Μέγας Πέτρος και Μέγας Ναπολέων, του οποίου υπήρξε σύμβουλος (και ποράκτοράς του!). Ήθελε οι συμπατριώτες του να μην ονομάζονται Ρωμηοί, αλλά γραικοί, γιατί έτσι μας ονόμαζαν τότε τα «φωτισμένα έθνη» της Ευρώπης! Ζητούσε η Ορθόδοξη Εκκλησία να προσαρμοσθεί στα Ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως είχε γίνει στη Ρωσία, κατά την εποχή του Μεγάλου Πέτρου! 
«Έτσι βλέπουμε», γράφει ο π. Ιω. Ρωμανίδης, «διατί κατεκλύσθη η νέα Εκκλησία της Ελλάδος με αρχιτεκτονική, μουσική, εικονογραφία, αλλά και θεολογία και πνευματικότητα ισχυρώς επηρεασμένη από την Ρωσίαν και την Ευρώπην» (βλ. Ιω. Ρωμανίδη, Η Ρωμηοσύνη και αι μεγάλαι δυνάμεις). 
Ο π. Γ. Μεταλληνός επισημαίνει ότι « Κοραής υποστηρίζει - και ενεργεί ο ίδιος - τη διάδοση “φράγκικων” εικόνων, παραπονείται δε διότι “αι Εκκλησίαι μας δεν δέχονται ακόμη τοιαύτας ζωγραφίας” ( βλ. Γ. Μεταλληνού, Παράδοση και αλλοτρίωση, σ. 175). Από τότε οι Ορθόδοξοι ναοί της Ελλάδος πλημμύρισαν από τις αναγεννησιακές «εικόνες» (χαλκομανίες) της Δύσεως, με τις κακόδοξες και κακόγουστες απεικονίσεις τους! 
Αλλά και στα εθνικά θέματα ο Κοραής, όπως γράφει ο π. Γ. Μεταλληνός στο βιβλίο του «Παράδοση και αλλοτρίωση» (σελ. 175), υποστήριξε θέσεις απαράδεκτες και επιζήμιες, όπως όταν : 

αα. Κατηγορούσε τους Μακεδόνες ως υποδουλωτές των Ελλήνων, κάτι που χρησιμοποιείται εύκολα κατά της ελληνικότητας της Μακεδονίας! 

ββ. Εισηγήθηκε γύρω στα 1825 να ζητήσει η Ελλάδα τη Γαλλική προστασία, διακόπτοντας τον απελευθερωτικό αγώνα. Ζήτησε δηλ. να γίνει η Ελλάδα γαλλικό προτεκτοράτο! 

γγ. Μετά την άφιξη στην Ελλάδα του Καποδίστρια ζήτησε από τους Χίους μεγαλέμπορους να διαπραγματευθούν την ανεξαρτησία της Χίου απευθείας με τον Σουλτάνο, για να μη γίνουν δούλοι της Ελλάδος!!! 
Γέφυρά της υπήρξε κυρίως το Άγιο Όρος, ιδίως μετά το 1821! Οι Ρώσοι συντηρητικοί θεολόγοι, ακόμα και σήμερα, οπαδοί της θεολογίας του Αυγουστίνου και του Θωμά Ακινάτη, θαυμάζονται οι ίδιοι από πολλούς, ως μεγάλοι θεολόγοι και οι γνησιώτεροι εκφραστές της Ορθοδοξίας! Οι συντηρητικοί αυτοί θεολόγοι δέχονται συνήθως τα Ορθόδοξα σχήματα της θεολογίας. Για ν’ αντικρούσουν όμως τους παπικούς στις διάφορες αντιπαραθέσεις τους γι’ αυτά, χρησιμοποιούν τα επιχειρήματα των προτεσταντών! Αλλά, και αντίστοιχα, στις αντιπαραθέσεις τους με τους Προτεστάντες, χρησιμοποιούν εναντίον τους τα επιχειρήματα των… παπικών! Αυτή η θεολογία, δυστυχώς, παράγεται από πολλούς λεγόμενους συντηρητικούς θεολόγους μέχρι σήμερα και στην Ελλάδα! Γι’ αυτό, οι λεγόμενοι συντηρητικοί θεολόγοι είναι πολλές φορές πιό επικίνδυνοι από τους μοντέρνους ή φιλελεύθερους! 

β. Γίνεται μια ιδιαίτερη προσπάθεια προβολής στο χώρο της Ορθοδοξίας ονομάτων των Ρώσων θεολόγων, που εκφράζουν αυτή την αντιπατερική γραμμή, ως μεγάλων θεολόγων! Τέτοια ονόματα, που φιγουράρουν ακόμα στον τόπο μας, είναι του Σμέμαν, του Μάγιεντορφ, του Λόσκυ, του Μπομπρίνσκυ, του Ευδοκίμωφ, κ.ά. 
Εκείνο, που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι το ότι οι «Σλαβόφιλοι» Ρώσοι θεολόγοι προέρχονται από οικογένειες Ρώσων «ευγενών» του τσάρου! Είναι δηλ. φράγκικης καταγωγής! Ο Ιω. Μάγιεντορφ ήταν βαρώνος! Ο Σμέμαν, γόνος αριστοκρατικής ρωσικής οικογένειας, γερμανικής καταγωγής! Ο Μπόρις Μπομπρίνσκυ ήταν κόμης, απόγονος κάποιου εξώγαμου τέκνου της άγαμης Μεγάλης Αικατερίνης της Ρωσίας! Μόνο, ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, δεν κατάγονταν από «ευγενή» οικογένεια. Και γι’ αυτό, τον αντιπαθούσαν οι «Σλαβόφιλοι» συνάδελφοί του! Και γι’ αυτό, έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη, προς ό,τι ελληνικό! 

4. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ολοφάνερα το φράγκεμα της Ρωσίας. 
Συνέπεια αυτού του φραγκέματος είναι το ότι πρώτο το Ρωσικό Πατριαρχείο το 1969, με Συνοδική απόφαση, άρχισε να δίνει τα μυστήριά του ( θεία Κοινωνία) στους Φράγκους! Το Ρωσικό Πατριαρχείο επίσης, μετά την πτώση του κομμουνισμού δέχτηκε την προσφορά του πάπα, να αμείβει τους ιερείς του με χρήματα του Βατικανού! Πού οφείλεται άραγε αυτή η γενναιοδωρία των παπικών; Εκείνο όμως, το οποίο λυπεί ιδιαίτερα κάθε πραγματικό χριστιανό είναι η πτώση των επισκόπων της Ρωσικής Διασποράς, που τους γνωρίσαμε σαν αντι-Οικουμενιστές και αντιπαπικούς. Τώρα τελευταία, τους βλέπουμε να σπεύδουν να υποταχθούν στο φραγκεμένο Ρωσικό Πατριαρχείο της Μόσχας, αποδεικνύοντας για μιά ακόμα φορά, πως οι Ρώσοι είναι πρώτα Ρώσοι, και ύστερα Ορθόδοξοι! Η προπαγάνδα τους είναι τόσο μεγάλη, ώστε τολμούν οι αθεόφοβοι να μιλάνε για «Ρωσική ευσέβεια», αγνοούντες ότι η «ευσέβεια», που διδάσκει η Εκκλησία μας είναι μία, αυτή της Ορθοδοξίας!