Ποία ἡ ἀληθὴς Νηστεία

http://www.ecclesiagoc.gr/index.php/diafora/651-poia-h-anh8hw-nhsteia

ΠΟΙΑ ἡ ἀληθὴς νηστεία ἡ φέρουσα θαυμάσια ἀποτελέσματα;

Ἡ ἀποχὴ οὐ μόνον ἀπὸ τῶν ἀπηγορευμένων βρωμάτων, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῶν ἁμαρτημάτων.

«Ἀληθὴς νηστεία», ψάλλει κατ’ αὐτὰς ἡ Ἐκκλησία, «ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς, ψεύδους καὶ ἐπιορκίας· ἡ τούτων ἔνδεια νηστεία ἐστὶν ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος».

«Νηστεία ἀληθής», ὁ Μέγας Βασίλειος βροντοφωνεῖ, «ἡ τῶν κακῶν ἀπολύτρωσις».

«Οὐκ ἀποχὴ βρωμάτων, ἀλλ’ ἀποχὴ πλημμελημάτων νηστείαν ἀπεργάζεται», ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἀποφαίνεται.

Ἡ ἀληθὴς νηστεία ἀπονεκροῦσα τὰ πάθη, καθιστᾷ τὴν ψυχὴν τοῦ νηστεύοντος καθαράν, καὶ κατ’ ἀκολουθίαν ἐπιτηδείαν ν’ ἀναπέμπῃ πρὸς τὸν Θεὸν εὐπροσδέκτους εὐχάς, ἅμα δὲ καὶ ἱκανὴν νὰ μεταδίδῃ τὸ ἐκ τῆς λιτῆς διαίτης περίσσευμα εἰς τοὺς ἐνδεεῖς.

«Οἶδα πολλοὺς νηστεύοντας», παρατηρεῖ ὁ Δαμασκηνὸς Ἰωάννης, «προσευχομένους καὶ πᾶσαν τὴν ἀδάπανον εὐλάβειαν ἐπιδεικνυμένους, ὀβολὸν δ’ ἕνα τοῖς θλιβομένοις μὴ προεμένους. Τί τὸ ὄφελος τούτοις τῆς λοιπῆς ἀρετῆς; Οὐ γὰρ προσδέχεται αὐτοὺς ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν».

Νηστεία μὴ ἀσκουμένη πρὸς κατόρθωσιν ἀρετῆς, οὔτε πρὸς νέκρωσιν παθῶν καὶ περιστολήν, ἀλλὰ μηχανικῶς καὶ τυπικῶς οὐδένα ἀποφέρει πνευματικὸν καρπόν.

«Οὐδέν», λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, «οὐδὲν ἡ νηστεία ὀνίνησι τοὺς μὴ πάσαις αἰσθήσεσι νηστεύοντας», τοὐτέστιν, οὐδεμίαν παρέχει ὠφέλειαν ἡ νηστεία εἰς ἐκείνους, οἵτινες δὲν νηστεύουσι καθ’ ὅλας αὐτῶν τὰς αἰσθήσεις, ἀποστρέφοντες τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὰ ὦτα αὐτῶν ἀπὸ θεαμάτων καὶ ἀκουσμάτων αἰσχρῶν καὶ ἀπέχοντες ἀπὸ ἐφαμάρτων ἡδονῶν.

Ὡσαύτως, ἡ νηστεία οὐδεμίαν ὠφέλειαν προξενεῖ εἰς τοὺς ἐπαιρομένους διὰ τὴν νηστείαν αὐτῶν καθ’ ἑαυτήν, χωρὶς αὕτη νὰ συνοδεύηται ἀπὸ μετάνοιαν καὶ καρδίας συντριβὴν καὶ κατάνυξιν ψυχῆς. Τί ὠφέλησεν ἡ νηστεία τὸν Φαρισαῖον τὸν καυχώμενον, ὅτι ἐνήστευε δὶς τῆς ἑβδομάδος, ὄντα πλήρη ἀλαζονείας καὶ κατακρίνοντα τὸν Τελώνην ἐπὶ παρανομίαις; ἤ τί ὠφέλησε τοὺς ἄλλους ἐκείνους Φαρισαίους τοὺς ἀφανίζοντας τὰ πρόσωπα αὐτῶν, ὅπως τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες φανῶσι καὶ ὑπ’ αὐτῶν δοξασθῶσιν; Οὐδέν.

Ἡ ἀληθὴς νηστεία παρακολουθεῖται ὑπὸ ταπεινώσεως καὶ συντριβῆς καρδίας καὶ συνοδεύεται ὑπὸ τῶν ἔργων τῆς μετανοίας. Τοιαύτη ἡ νηστεία τῶν Νινευϊτῶν, οἵτινες νηστεύσαντες ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἐταπεινώθησαν καὶ τὴν ἀθλιότητά τους συνῃσθάνθησαν καὶ ὑπὸ τῶν κακιῶν αὐτῶν ἀπεμακρύνθησαν καὶ μετενόησαν καὶ τὴν μετάνοιάν των δι’ ἔργων ἔδειξαν.

Ἄν λοιπὸν τὴν νηστείαν σου, ἀδελφέ, φαιδρύνῃ τὸ ἔλαιον τῆς ἐλεημοσύνης καὶ στερεώνῃ ἡ ταπεινοφροσύνη, ἄν τὴν νηστείαν σου ἁγιάζῃ ἡ μετάνοια καὶ ἡ εἰς Θεὸν ἐπιστροφή, καὶ περικοσμῶσι τὰ ἔργα τῆς ἀρετῆς, ἄν τὴν νηστείαν σου ἀπὸ τῶν βρωμάτων συνοδεύῃ ἡ ἀποχὴ ἀπὸ τῶν ἁμαρτημάτων, λόγου χάριν, ὡς τὸ στόμα σου οὐδεμίαν δοκιμάζει ἀπηγορευμένην τροφήν, οὕτω καὶ ἡ γλῶσσά σου οὐδὲν προφέρῃ ψεῦδος, οὐδεμίαν ὕβριν, οὐδεμίαν διαβολήν, ἄν, ὡς ἡ κοιλία σου εἶναι ἐλευθέρα ἀπὸ πολυφαγίαν, οὕτω καὶ αἱ χεῖρές σου εἶναι καθαραὶ ἀπὸ ἀδικίας, τότε ἡ νηστεία σου εἶναι ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος εἰς τὸν Θεόν, τότε συντελεῖ τὰ μέγιστα εἰς τὸν τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός σου ἁγνισμὸν καὶ ἁγιασμόν, τότε ἀνατέλλει ἐπὶ σὲ ὡς τοῦ ἡλίου τὸ πρωϊνὸν φῶς καὶ ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν.

__________________________________

Θεοδώρου Κ. Ζωγράφου, Λόγος ΝΑ’: Κυριακὴ τῆς Τυροφάγου, εἰς τὸ «Ἐντρυφήματα καὶ Ἀπηχήματα...» (Ἐκκλησιαστικοὶ Λόγοι), τόμος τέταρτος, τεῦχος δεύτερον, Βόλος 1950, τύποις Παρασκευόπουλοι Υἱοί, σελ. 428-429 (ἐπιμελητὴς καὶ ὑπεύθυνος ἐκδόσεως Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Νασλίμης).