Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ, ΤΟ ΙΟΥΛΙΑΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ.

πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Εισαγωγικά.

Στο δημοσιευμένο άρθρο με τίτλο  –"Η Ομολογία-Αποκήρυξη των Αρχιερέων ΓΟΧ του 1935-, 31ος Αποστολικός Κανόνας και ο 15ος Κανόνας της ΑΒ Συνόδου" ανώνυμος σχολιαστής έγραψε τα εξής:

«Μέσα σ΄αυτή τη λεπτομερειακή ανάλυση που έκανε ο π. Δημήτριος του "διέφυγε" κάτι πολύ βασικό. Ο κα΄ κανόνας του Μεγάλου Βασιλείου, επικυρωμένος από Οικουμενική Σύνοδο, μας λέει:

''Τῶν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πεφυλαγμένων δογμάτων καὶ κηρυγμάτων, τὰ μὲν ἐκ τῆς εγγράφου διδασκαλίας ἔχομεν, τὰ δὲ ἐκ τῆς τῶν ἀποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ἡμῖν ἐν μυστηρίῳ παρεδεξάμεθα. ῞Απερ ἀμφότερα τὴν αὐτὴν ἰσχὺν ἔχει πρὸς τὴν εὐσέβειαν καὶ τούτοις οὐδεὶς ἀντερεῖ, ὅστις γε κἂν κατὰ μικρὸν γοῦν θεσμῶν ἐκκλησιαστικῶν πεπείραταιι''

Κι η 7η Οικουμενική δογματίζει

«Εί τις πάσαν παράδοσιν Εκκλησιαστικήν, έγγραφόν τε ή άγραφον αθετεί, ανάθεμα»

Λόγοι λοιπόν ευσεβείας (31ος Αποστολικός) είναι η καταπάτηση του Εορτολογίου, που είναι Ιερά Παράδοση. Κι είναι Ιερά Παράδοση, γιατί π.χ. με νέο εορτολόγιο η νηστεία Αγίων Αποστόλων είναι αρκετές φορές μικρότερη ακόμη και της μιας βδομάδας ή ανύπαρκτη, παραβαίνοντας τον σχετικό Αποστολικό Κανόνα.

Το γράφω γνωρίζοντας τις αμπελοφιλοσοφίες ότι παλιότερα ήταν μικρότερη η νηστεία αυτή (το οποίο στιγματίζει με ακραίες εκφράσεις ο Άγιος Νικόδημος στο Ιερό Πηδάλιο, για όσους συνεχίζουν να το ακολουθούν), ΠΟΤΕ όμως δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη της βδομάδας»

Με αφορμή το σχόλιο αυτό δημοσιεύουμε το παρακάτω στο οποίο αποδεικνύεται.

Α. Πως καθιερώθηκε η νηστεία των Αγίων Αποστόλων.

Β.Η χρονική διάρκεια της νηστείας.

Γ. Πως το νέο ημερολόγιο ΔΕΝ ΜΗΔΕΝΙΖΕΙ ΤΗΝ ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ όταν χρησιμοποιείται και για τον καθορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα.(παράδειγμα το Πάσχα του 2024)

Δ. Πως με βάση τον τωρινό προσδιορισμό της εορτής του Πάσχα και μόνο με διόρθωση του σεληνιακού λάθους του Ιουλιανού ημερολογίου ΔΕΝ ΜΗΔΕΝΙΖΕΤΑΙ Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων.(παράδειγμα το Πάσχα του 2024)

 

Σύντομα ιστορικά στοιχεία
Η 29η Ιουνίου είναι η εορτή των αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

Αν και  οι Απόστολοι αυτοί δεν μαρτύρησαν στο ίδιο έτος (ο μεν Πέτρος μαρτύρησε κατά την 20ην Ιουλίου του έτους 64 μ.Χ., ο δε Παύλος το έτος 67), η 29η είναι ημέρα της μετακομιδής των λειψάνων των δύο Αποστόλων, η οποία «μετά τινάς δεκαετηρίδας... θεωρήθηκε εορτή του μαρτυρίου αυτών» (Αρχιμ. Βασιλείου Στεφανίδου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήναι 1959, σελ. 316).

Η νηστεία των αγίων Αποστόλων κάνει την εμφάνισή της τον ΣΤ' αιώνα( Βλασίου Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 952).

Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος αναφέρει νηστεία μιας εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν Πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον εύξασθαι» (εγράφη περί το 357). Αυτός μεν αναφέρει την νηστεία αυτή αμέσως μετά την Πεντηκοστή, αλλά το βιβλίο των Αποστολικών Διαταγών, το οποίο έχει γραφεί πενήντα περίπου έτη αργότερα και απηχεί αποστολοπαράδοτες εντολές και συνήθειες, την αναφέρουν μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων. «Μετά ούν το εορτάσαι υμάς την Πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν».

Όπως φαίνεται από το χωρίο των Αποστολικών Διαταγών, η νηστεία αυτή  σχετιζόταν με την χαρμόσυνη περίοδο από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή, μετά την οποία έπρεπε να επέλθει κάποιας μορφής αντίδραση, ώστε να μετριασθεί η χαρμόσυνη διάθεση.

Επειδή οι Απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι μετ’ αυτήν ημέρες ήταν αφιερωμένες σ’ αυτούς.

«Η νηστεία δε γε των αποστόλων διά την τούτων τιμήν. Και δικαίως• ότι πλείστων αγαθών δι' αυτών ηξιώμεθα• και ότι νηστείας ούτοι και υπακοής άχρι θανάτου και εγκρατείας εργάται ώφθησαν ημίν και διδάσκαλοι. Kαι Λατίνοι τούτο και άκοντες μαρτυρούσι, διά νηστείας εν ταίς μνήμαις αυτών τιμώντες αυτούς»( Συμεών Θεσσαλονίκης, Απόκρισις ΝΔ', PG 155, 901Α.).

 Όπως όλες οι νηστείες, έτσι και αυτή η νηστεία έχει ένα συγκεκριμένο λόγο, για τον οποίο θεσπίσθηκε : «Για τους ανθρώπους εκείνους, στους οποίους ανατέθηκε  από τον Χριστό το μεγάλο έργο διαδόσεως της διδασκαλίας Του, το οποίον και επραγμάτωσαν με κόπους, θλίψεις και μαρτύριον, αλλ' επιπροσθέτως με την εφαρμογή του τριπτύχου των αρετών: Νηστεία, εγκράτεια, υπακοή.(  Συμεών Θεσσαλονίκης, Απόκρισις Ν', PG 155,196ABC).

Όταν ορίστηκε 29 Ιουλίου ως ημέρα γιορτής των Πέτρου και Παύλου, θεωρήθηκε νηστεία ως περίοδος προετοιμασίας για τη συγκεκριμένη γιορτή και διάρκειά της έγινε ανάλογη της σύμπτωσης του Πάσχα . Αυτή τροποποίηση έγινε μεταξύ ζ' και η' αιώνα και πιθανότατα ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη, οποία πρώτη δέχθηκε από τη Ρώμη τη γιορτή των Αποστόλων. Συριακές μονοφυσιτικές πηγές του στ' αιώνα ονοματίζουν τη συγκεκριμένη νηστεία ως «των άγιων Αποστόλων». Ισχύει για τη νηστεία των Αποστόλων εικασία πως υπήρχε κατά τον στ' αιώνα σε ορθόδοξα μοναστήρια.

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, βεβαίως, δεν τονίζει τόσον την τιμή  στο πρόσωπο των Αποστόλων, όσον την νηστεία, την οποία έκαναν, προτού εισέλθουν στο αποστολικό τους κήρυγμα. «Την των αγίων Αποστόλων καλουμένην, γινομένην όχι διά τους αγίους μεν και κυρίως διά την προλαβούσαν επταήμερον άνεσιν(=η μη νηστεία της εβδομάδος της Πεντηκοστής)..., επομένως δε και κατά λόγον συμβεβηκότα, διατί οι θείοι Απόστολοι ενήστευσαν και ούτως επέμποντο εις το κήρυγμα» (Πηδάλιον, σελ. 93, σημ. 2).

Πριν αρχίσουν, συνεπώς, το έργον της κηρύξεως του Ευαγγελίου οι Απόστολοι, μετά την Πεντηκοστή, νήστευσαν. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς γράφει στις Πράξεις: «Λειτουργούντων δε αυτών τω Κυρίω και νηστευόντων είπε το Πνεύμα το Άγιον αφορίσατε δη μοι τον Βαρνάβαν και τον Σαύλον εις το έργον ο προσκέκλημαι αυτούς. Τότε νηστεύσαντες και προσευξάμενοι και επιθέντες αυτοίς τας χείρας απέλυσαν» (Πραξ. 13, 2-3). Και ο Μ. Αθανάσιος λέγει: «Τη εβδομάδι μετά την αγίαν Πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον εύξασθαι»( Μ. Αθανασίου, Απολογία περί φυγής αυτού, 6, PG 25, 652.).

Είναι, συνεπώς, βέβαιον, ότι η αναφορά της νηστείας των αγίων Αποστόλων γίνεται με παράλληλη αναφορά στην εβδομάδα της Πεντηκοστής, στην οποία δεν νηστεύουμε μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων, για να φανεί ότι μετά την ευφροσύνη που έζησαν οι άνθρωποι κατά την επιδημία του αγίου Πνεύματος, άρχιζε και πάλι η νηστήσιμος περίοδος, όπως την έζησαν και οι Απόστολοι. Και στις Αποστολικές Διαταγές παρατηρείται σαφώς αυτή η νηστεία: «Μετά ούν το εορτάσαι υμάς την Πεντηκοστήν, εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ' εκείνην νηστεύσατε μίαν• δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν». Επιπροσθέτως, αυτή η νηστεία, μαζί με την νηστεία του σαρανταημέρου των Χριστουγέννων, αναφέρεται και εις τον ΙΘ' κανόνα του αγίου Νικηφόρου του Όμολογητού(. Συνεπώς, και κατ' αυτήν την νηστεία η Τετάρτη και Παρασκευή δεν επιτρέπουν λάδι και ψάρι. Εάν δε η κυριώνυμος ημέρα είναι Τετάρτη η Παρασκευή, γίνεται κατάλυση ιχθύος και ελαίου.

Σημειωτέον, όπως μας πληροφορεί ο Αναστάσιος Αντιοχείας, ότι η λεγομένη νηστεία των αγίων Αποστόλων διαρκούσε  μέχρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αποκόπηκε  όμως «δι' οικονομίαν» από τους αγίους Πατέρες για δύο λόγους: Πρώτον, διότι «περιέπιπτε» σε εθνικές νηστείες Αρμενίων, Ιακωβιτών κ.λπ. και δεύτερον, «διά την ολιγωρίαν και το απρόθυμον των ανθρώπων». Αποτέλεσμα ήταν να ορισθεί νηστεία από της Δευτέρας των αγίων Πάντων μέχρι της εορτής των αγίων Αποστόλων• να διακοπεί, και να γίνει πάλι  νηστεία «απ' αρχής Αυγούστου..., άχρι της κοιμήσεως της Θεοτόκου»( Ἀναστασίου Ἀντιοχείας, Περὶ τῶν ἁγίων τριῶν Τεσσαρακοστῶν, PG 89, 1397BC.).

Η χρονική διάρκεια της νηστείας σήμερα.

Η νηστεία ξεκινά την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγ. Πάντων και λήγει στις 28 Ιουνίου. Είναι κινητή εορτή που η διάρκεια της εξαρτάται από πότε είναι το Πάσχα.

Υπήρχαν προσπάθειες να γίνει μικρότερη η νηστεία ή και να καταλυθούν και άλλες τροφές όπως την περίπτωση του Οικ. Πατριάρχη Κωνσταντουπόλεως Ιερεμία Γ’ (1719 μ.Χ.) που προσπάθησε να περιορίσει τις μέρες νηστείας σε 12 επειδή στο Φανάρι, είχε καταργηθεί η νηστεία αυτή. Απέτυχε όμως αυτή η προσπάθεια επειδή εξεγέρθηκαν οι ψαράδες και μπακάληδες γιατί ζημιώνονταν αυτή τη περίοδο. Προσπάθησε πάλι κατά τη δεύτερη του πατριαρχεία ο Ιωακείμ ο Γ’ (1901-1912), κατά την νηστεία των Αγ. Αποστόλων, να γίνεται κατάλυση αυγών, γάλακτος και τυριού. Απέτυχε όμως αυτή η προσπάθεια λόγω της σθεναρής αντίστασης από τους μοναχούς του Αγ. Όρους.

Η χρονική διάρκεια αυτής της νηστείας είναι μεταβλητή επειδή η έναρξή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα. Κατά το ισχύον (νέο) ημερολόγιο δεν υπερβαίνει ποτέ τις 30 ημέρες. Υπάρχει ακόμα και περίπτωση (όταν το Πάσχα εορτάζεται μεταξύ 5 και 8 Μαϊου) να μην έχουμε καθόλου νηστεία, όπως θα συμβεί το 2024.

Η νηστεία των  Αγίων  Αποστόλων  σε σχέση με το νέο  ημερολόγιο.

Ένα από τα επιχειρήματα των    ΓΟΧ υπερ  του Ιουλιανού ημερολογίου είναι ότι αυτό δεν καταργεί ποτέ την θεσμοθετημένη και πατροπαράδοτη νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Αντίθετα το νέο ημερολόγιο (διορθωμένο Ιουλιανό και ΟΧΙ ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΟ) ορισμένες χρονιές καταργεί την νηστεία οπότε δημιουργεί σοβαρό πνευματικό πρόβλημα και γι΄αυτό είναι απορριπτέο.

Στις παραπάνω ενστάσεις απαντούμε τα εξής.

Α. Ο Καθορισμός της ημερομηνίας της εορτής του Πάσχα γίνεται πάντα με βάση το Ιουλιανό ημερολόγιο και η ημερομηνία της εορτής του Πάσχα με το νέο  είναι:

(ημερομηνία εορτής του Πάσχα με το Ιουλιανό)  +13 μέρες .Έτσι το πρόβλημα δημιουργείται  και από τις 13 μέρες που έχουν σχέση με την διόρθωση της ισημερίας (ημερολογιακό σφάλμα), ώστε η ημερολογιακή και η αστρονομική ισημερία να συμπίπτουν την ίδια ημερομηνία.

Β. Τα λάθη του Ιουλιανού ημερολογίου (σεληνιακό και ημερολογιακό) παρασέρνουν και σε λάθη το νέο, οπότε  μερικές φορές μηδενίζεται η νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Αν διορθώσουμε μόνο το σεληνιακό σφάλμα του Ιουλιανού ημερολογίου που είναι  ΤΕΣΣΕΡΙΣ  ΜΕΡΕΣ σήμερα, τότε δεν υπάρχει μηδενισμός των ημερών της νηστείας.

Ας δούμε σαν παράδειγμα για το τι συμβαίνει το έτος 2024.

(Στο έτος αυτό υπάρχει και ημερολογιακό και σεληνιακό σφάλμα στον υπολογισμό της ημερομηνίας του Πάσχα-περισσότερα σε μελλοντικό άρθρο).

 

Α.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΩΤΟ-ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (υποθετικό θέμα)

 Αν οι  υπολογισμοί  της ημερομηνίας του Ορθόδοξου Πάσχα  γινόταν  με το νέο ημερολόγιο τότε θα είχαμε τα εξής δεδομένα:

ΕΑΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ:21 ΜΑΡΤΙΟΥ (ν.η)

ΜΕΤΩΝΙΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ:25/3 -Δευτέρα

Α ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ  ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ:31/3-ΟΡΘΟΔΟΞΟ  ΠΑΣΧΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ: 31/3+57=26/5 .Οπότε η νηστεία των Αγίων Αποστόλων είναι από 27/5 έως 28/6. (συνολικά.33 μέρες).

Συμπέρασμα. Με υπολογισμό του Πάσχα με  το  ΝΕΟ  ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (διορθωμένο Ιουλιανό)  ΔΕΝ ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Β.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΙΟΥΛΙΑΝΟ  ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (πραγματικό θέμα)

(Οι  παρακάτω υπολογισμοί γίνονται με το παλαιό ημερολόγιο)

ΕΑΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ: 21 ΜΑΡΤΙΟΥ (π.η)

ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΜΕΤΩΝΙΑ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ:15/4 -Δευτέρα.

ΔΙΟΡΘΩΜΕΝΗ ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΜΕΤΩΝΙΑ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ:15/4-4=11/4-Πέμπτη.

Α ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΔΙΟΡΘΩΜΕΝΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ:14/4-ΠΑΣΧΑ.(π.η)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ (π.η) : 14/4 +57=10/6

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ:10/6+13=23/6

Επομένως η νηστεία των Αγίων Αποστόλων είναι από 24/6-28/6 (πέντε μέρες)  ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΗΔΕΝΙΖΕΤΑΙ.

Συμπεράσματα.

Α. Αποδείξαμε με βάση το Πάσχα του 2024, ότι η νηστεία των Αγίων Αποστόλων ΔΕΝ ΜΗΔΕΝΙΖΕΤΑΙ, αν εφαρμόσουμε  για τον υπολογισμό της ημερομηνίας του Πάσχα ΜΟΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ η χρησιμοποιήσουμε το Ιουλιανό ημερολόγιο, με διορθωμένο το  ΜΟΝΟ το σεληνιακό σφάλμα προσδιορισμού της πανσελήνου.

Β. Αποκρύπτεται επιμελώς εκ μέρους των ΓΟΧ ότι:

-Ο φαινομενικός και όχι ο πραγματικός μηδενισμός των ημερών της νηστείας οφείλεται σε ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΑ ΛΑΘΗ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ με βάση το οποίο υπολογίζεται το ΠΆΣΧΑ. Δυστυχώς μένουμε στα φαινομενικά.

-Τα συσσωρευμένα λάθη του ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ, όπως αποδείξαμε σε προηγούμενα άρθρα μας, μας οδηγούν να εορτάζουμε σε ΛΑΘΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ το ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΑΣΧΑ παραβαίνοντας προκλητικά τις αποφάσεις της Α ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ. Αυτό δεν τους προβληματίζει;;;;;;;;Αυτό δεν σημαίνει καταστρατήγηση της Ορθόδοξης παράδοσης; ;;;;;;; Τελικά τα της Ζ Οικουμενικής

««Εί τις πάσαν παράδοσιν Εκκλησιαστικήν, έγγραφόν τε ή άγραφον αθετεί, ανάθεμα» σε ποιους απευθύνονται ;;;

Οι Πατέρες της Α Οικουμενικής  Συνόδου με την απόφασή τους επέβαλαν την χρησιμοποίηση πραγματικών γεγονότων ισημερίας ή πανσελήνου και όχι πλασματικών. Αυτό δηλώνεται σαφώς από τον ίδιο το Θεό (Έξ. 12, 1-2, 11, 18) και το ίδιο αναφέρει και ο άγιος Αναστάσιος Αντιοχείας (PG 89. 1381).

Ο  έχων νουν νοείτω….