ΚΥΡΙΑΚΗ ΖΑΚΧΑΙΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

Φύλαξόν με Κύριε, ἐκ τῶν ἀνθεστηκότων τῇ Δεξιᾷ Σου. Ἀπό τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων, πού ζητοῦν νά στήσουν τή δική τους δόξα ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ἀγνοώντας τήν Δόξαν τοῦ Θεοῦ. Ὁ Τριαδικός Θεός, σεβαστή γερόντισσα, ἐξ ἀρχῆς ἔδωσε ὑπόσχεση σωτηρίας στόν πεπτωκότα ἄνθρωπο-στό ἀνθρώπινο γένος διά τοῦ Μεσσίου. Ἦταν ἀνάρμοστο γιά τόν Θεό νά καταστρέψει, ἅμα τῇ παρακοῇ, τούς πρωτόπλαστους καί νά πλάσει ἄλλο πλάσμα-ἄνθρωπον, ἄνδρα-γυναῖκα, στή θέση τῶν πρώτων πού παρήκουσαν. Ἡ Παντοδυναμία, ἡ Σοφία, ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἐγνώριζε, προγνώριζε καί τήν πτώση καί τήν ἀνάπλαση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὅπως διά τοῦ ἑνός ἀνθρώπου εἰσῆλθε ὁ θάνατος σέ ὅλο το φύραμα, ἔτσι διά τοῦ Ἑνός Θεανθρώπου Ίησοῦ Χριστοῦ ἐπετεύχθη ἡ ἀνακεφαλαίωσις τῶν πάντων, ἡ ἀνάπλασις, ἡ καινή κτίσις.

Σήμερα, ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, μᾶς ἀφηγεῖται μέ παραστατικό τρόπο τήν ἐπιστροφή τοῦ Ζακχαῖου, σύμφωνα μέ τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἀπό καταβολῆς κόσμου· γιά τήν ἐπιστροφή-σωτηρία καθ’ ἑνός μας ἁμαρτωλοῦ, ὡς αἰώνιον πρὀτυπον. Ὁ Ζακχαῖος ἦταν εἰσπράκτωρ φόρων, πρόσωπον ὑψηλῆς τάξεως, πολύ πλούσιος, ἐντούτοις καλῆς προαιρέσεως. Ἐξάλλου, τό ὄνομά του ἀποδιδόμενον εἰς τήν ἑλληνικήν, σημαίνει καθαρός-ἀθῶος· καί ἡ ἐπιστροφή του στήν καθαρή- χρηστή βιοτή θά ἐγίνετο παράδειγμα στούς πολλούς, ὅπερ καί συνέβη· μέ τό νά συγκαταριθμηθεῖ στό χορό τῶν ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων καί στή χορεία τῶν μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ. Ἡ καλή του γνώμη, ἀδελφοί μου, τόν παρακίνησε νά ἰδεῖ τόν Ἰησοῦν· ἐπιθυμία ἀγαθή πού βλάστησε μέσα του τό σπέρμα τῆς σωτηρίας. Ἴσως τόν ἐνδιέφερε τό πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ, διότι εἶχε ἀκούσει νά ὁμιλοῦν περί τῆς ἐπιεικίας · τήν ὁποία ἐδείκνυε εἰς τούς ἁμαρτωλούς καί τούς τελῶνες.

Ἀναρριχήθηκε λοιπόν στο δέντρο· ἀψηφῶντας τά δυσμενῆ σχόλια ἤ καί τήν χλεύη τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Κύριος ἐντούτοις, Θεάνθρωπος ὥν, βλέπει μέ τούς ὁφθαλμούς τῆς Θεότητος τήν προαίρεσιν, τήν ἀγαθήν γνώμην καί τόν προσφωνεῖ μέ τό ὄνομά του, τό ὁποῖο ὁ Ἐπουράνιος Πατήρ ἐγνώριζε ἀπό καταβολῆς κόσμου· διότι γνωρίζει τούς ἐκλεγμένους τῆς Βασιλείας κατ’ ὄνομα.

Ἄς θυμηθοῦμε ἐδῶ, ἀδελφοί μου, τήν κλῆσιν τοῦ Ἀποστόλου Ναθαναήλ· «πόθεν μέ γινώσκεις»; Τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καί σήμερα, ὅπως ἀκριβῶς ἀκούσαμε στό Εὐαγγέλιο τοῦ Ζακχαίου, στήν Ἰεριχώ. Δηλαδή τοῦ φανερώνει ὁ Ἰησοῦς ὅτι, πρίν ἀκόμη ἀναβεῖ στήν συκομορέα, τόν εἶδε, τόν ἐγνώρισε, τόν ἐκάλεσε μέ τό ὄνομά του.«Σπεύσας» τοῦ λέγει, μήν ἀναβάλλεις, διότι οἱ ἀναβολές εἶναι ἐπικίνδυνες ἐπιλογές.«Νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, νῦν ἡμέρα σωτηρίας». Ἔσπευσε νά δεῖ τόν Χριστόν· τώρα σπεύδει καί νά τόν ὑποδεχτεῖ, γεμάτος χαρά, στόν οἶκο του.

Εἰρηνεύει μέ τόν ἑαυτό του ἐν Χριστῷ καί μετά εἰρηνεύει καί μέ τούς ἄλλους. Διορθώνει τόν λογισμό του· ἀγαλλιᾶ, ὄχι μόνον ἐπειδή Τόν εἶδε, ὅπως ζητοῦσε, ἀλλ’ ὅτι καί ἐκλήθη νά τόν φιλοξενήσει στό σπίτι του.

Ἐδῶ, ἁγία γερόντισσα, ἀρχίζει τό δράμα τῶν Φαρισαίων·ἄρχισαν νά γογγύζουν μεταξύ τους, ἀγνοώντας τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τῶν ἁμαρτωλῶν καί τῶν τελωνῶν. Ὁ Χριστός ὅμως πού ἐτάζει νεφρούς καί καρδίας, γνωρίζει τήν μέγιστη ὡφέλεια καί τήν προτιμᾶ ἀπό τό μικρό σκάνδαλο αὐτῶν πού τόν ἀκολουθοῦσαν καί ἐπηρεάζονταν ἀπό τήν ἀπροθυμία τῶν Φαρισαίων νά δεχθοῦν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀποστολή τοῦ Θεανθρώπου στόν κόσμο. Δικαιώνεται κατά συνέπεια, στή συνέχεια, ὁ Ἰησοῦς,  ὅταν αἰφνιδίως ὁ Ζακχαῖος ἀρχίζει ἐνώπιον πάντων νά ἐξομολογεῖται· ὅταν καί ἐνώπιον τοῦ Κυρίου προβαίνει στή μεγαλειώδη ἀπόφαση-πράξη τῆς ἀποκατάστασης τῶν ἀδικουμένων, ὑπ’ αὐτοῦ, συμπολιτῶν του· στή συνέχεια κατά τό ἥμισυ τῆς ἐναπομείνασας περιουσίας του, παραχώρησης στούς φτωχούς.

Θυμόμαστε ἐδῶ ἀδελφοί, τόν Ἰωάννη τόν Βαπτιστή, στόν Ἰορδάνη τόν ποταμό, ὅταν τόν ρώτησαν οἱ τελῶνες. Οἱ μόνοι πού τόν ἀποκάλεσαν «Διδάσκαλο» ἦταν οἱ Τελῶνες· καί ὁ λόγος τοῦ Προδρόμου· «ὁ ἔχων δύο χιτώνας  μεταδότω τόν ἕνα στόν μή ἔχοντα»· βρίσκει ἀκριβῶς σήμερα τήν ἐκπλήρωσή του.

«Ἰδού τά ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς». Ὁ Προφήτης Ἰωάννης στόν Ἰορδάνη, μᾶς δίνει τό νόημα πῶς πρέπει νά συμπεριφερόμαστε, στούς ἀνήμπορους ἀδελφούς μας· ὁ Ἀπόστολος καί μάρτυρας Ζακχαῖος (ὁ Τελώνης), γίνεται τώρα τό αἰώνιο πρότυπο πρός μίμηση· ὥστε νά στρέφουμε κι ἐμεῖς τήν καρδιά μας καί νά γινόμαστε εὐεργετικοί εἰς τούς πτωχούς.

Ἁρμόζει οἱ μετανοοῦντες εἰλικρινῶς νά ἔχουμε σπλάχνα οἰκτιρμῶν καί νά ἀποκαταστοῦμε ταχέως τίς τυχόν ἀδικίες· συκοφαντίες πού διαπράξαμε εἰς βάρος τῶν ἀδελφῶν μας. Ἀσφαλῶς καί δέν μετανοοῦμε εἰλικρινῶς, ἐάν δέν φροντίσουμε εὐθύς ἀμέσως νά ἐπανορθώσουμε τά συντελεσθέντα ἀπό ἐμᾶς ἀδικήματα.

Ὁ Χριστός μετέρχεται τά πάντα, μέσα στήν ἁγία ὀρθόδοξη Ἐκκλησία Του, ὥστε ἐν Δικαιοσύνῃ καί Ἀληθείᾳ, νά διαλαλοῦμε: «Ἐγώ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ Σου, χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναί μοι τήν Δόξαν Σου».

Συνεπῶς, σεβαστή γερόντισσα, ἡ πιό βαθεία ἔκφρασις τῆς τιμιότητος τοῦ καθενός εἶναι ἡ μετάνοια πού συνοδεύεται μέ τήν πλήρη ἀποκατάσταση κάθε ἀδικίας πρός τόν πλησίον. Κατ’ εἰκόνα Χριστοῦ μᾶς ἔπλασε ὁ Τριαδικός Θεός· ἐάν ἄνθρωπε δέν ἀνταποκριθεῖς, στίς ἐδῶ στή γῆ δωρεές τοῦ Θεοῦ, μέ δικαιοσύνη, ἐλεημοσύνη, καί δοξολογία, πῶς θά σοῦ ἐμπιστευτεῖ τίς οὐράνιες δωρεές· ὅπως ἀκριβῶς συνέβη σήμερα μέ τόν Ζακχαῖο.

Στόν Μεσίτη, μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων, Θεάνθρωπο Ἰησοῦ, ἡ Δόξα, ἡ Βασιλεία, τό Κράτος εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.