Παληό και Νέο ημερολόγιο -- Του αειμνήστου Αθανασίου Σακαρέλλου, Θεολόγου

4. Δεν ήταν αίρεση η αλλαγή του Ημερολογίου το 1924;

Είδαμε πιο πάνω, ότι η αλλαγή του ημερολογίου το 1924 από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο αποτελούσε λόγο διακοπής της «κοινωνίας» των πιστών, σύμφωνα με τον 31 ο Αποστολικό Κανόνα. Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζουμε, αν η αλλαγή αυτή του ημερολογίου μπορούσε ν’ αποτελέσει και λόγο διακοπής της «κοινωνίας» και σύμφωνα με τον 15 ο Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Οικουμενικής Συνόδου. Αν δηλ. η αλλαγή αυτή του ημερολογίου το 1924 είναι θέμα αιρέσεως.

Α. Τι λένε οι οπαδοί του Νέου ημερολογίου: Το ζήτημα αυτό, αν δηλ. η αλλαγή του ημερολογίου το 1924 συνιστά, ή όχι αίρεση, είναι ένα από τα πιο καυτά θέματα, που απασχόλησαν τις δυό μερίδες των πιστών, που διχάστηκαν τα μέλη της Εκκλησίας της Ελλάδος την εποχή εκείνη. Οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις πάνω στο ζήτημα αυτό υπήρξαν πολύ σπουδαίες. Η μία μερίδα, αυτή που δέχτηκε την αλλαγή του ημερολογίου, υποστήριζε, ότι η αλλαγή αυτή δεν συνιστά αίρεση. Ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, το 1918, ως αρχιμανδρίτης ακόμα, είχε ταχθεί όχι μόνο υπέρ της αλλαγής του Παληού ημερολογίου, αλλά και αυτού του Πασχαλίου «διότι, έλεγε, δεν πρόκειται περί δόγματος, ούτε καν περί διατάξεων των Κανόνων». Το 1919 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, επί των ημερών του Μητροπολίτη Μελετίου Μεταξάκη, είχε αποδεχθεί «ότι η μεταβολή του Ιουλιανού Ημερολογίου, μη προσκρούουσα εις δογματικούς και κανονικούς λόγους, δύναται να γίνη…».

----------------------------

Ο/Η ΧΑΡΙΛΑΟΣ είπε...

Η αλλαγή του Ημερολογίου βάλλει κατά των Α΄ και Β΄ Οικουμενικών Συνόδων και καταργεί το Εκκλησιολογικό δόγμα.  [...Εις Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν... ένατο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως]

Το 1923 η Υποεπιτροπή για Κανονικοδογματικά ζητήματα ( στην επιτροπή αυτή μετείχαν: Ο Μητροπολίτης Κυζίκου Καλλίνικος Δεληκάνης, μασόνος και πρώην παπικός κληρικός, ο Νικαίας Βασίλειος, μασόνος και μετέπειτα Πατριάρχης, και ο καθηγητής Βασίλειος Αντωνιάδης), με εισήγησή της προς το λεγόμενο «Πανορθόδοξο Συνέδριο της Κωνσταντινουπόλεως» υποστήριξε, ότι κάθε εκδοχή, που απέδιδε δογματική όψη στο ζήτημα της ημερολογιακής αλλαγής και κάθε «ανύψωσις των τοιούτων ζητημάτων εις δόγματα απολύτου κύρους και εις θεσμούς σωτηριώδους χαρακτήρος θα υπέφαινεν ύποπτον αντίληψιν…». Ο Μητροπολίτης Κυζίκου Καλλίνικος επίσης, αναφερόμενος στο θέμα, αν η ημερολογιακή μεταβολή είναι δογματικό ζήτημα, έγραφε το 1924: «απορεί και εξίσταται διερωτώμενος μη εθίγη, ή ανετράπη, η κατεπροδόθη το δόγμα του ομοουσίου της αγίας Τριάδος, ή της ενανθρωπήσεως, ή έτερόν τι θεμελιώδες δόγμα της Ορθοδοξίας, ή απλώς πρόκειται περί επιστημονικού αστρονομικού ζητήματος, ουδεμίαν άμεσον, ή έμμεσον σχέσιν έχοντος προς την θρησκείαν και το δόγμα αυτής».

Β. Τι λένε οι οπαδοί του Παληού ημερολογίου: Η άλλη μερίδα, αυτή δηλ. που περιλάμβανε όσους έμειναν πιστοί στο Παληό ημερολόγιο, υποστήριζε τ’ αντίθετα. Υποστήριζε, ότι η αλλαγή του ημερολογίου είναι δογματικό θέμα, γιατί άπτεται αιρέσεως. Έβλεπαν την αίρεση στο γεγονός, ότι με την ημερολογιακή αλλαγή διαταράχθηκε η λατρεία της Εκκλησίας, που αποτελεί έκφραση του δόγματος. Επίσης, το ότι καταλύθηκε το δόγμα ότι η Εκκλησία είναι «Μία αγία καθολική και αποστολική». Ακόμη, το ότι αποτέλεσε το πρώτο βήμα του «Οικουμενισμού» μέσα στην Εκκλησία. Και τέλος, το ότι με την αλλαγή του ημερολογίου «φράγκεψε» ο λαός. Τις τέσσερες αυτές θέσεις τους εξετάζουμε στη συνέχεια:

1. Το ότι διαταράχθηκε η λατρεία με την ημερολογιακή αλλαγή το 1924, αυτό είναι όντως αληθές. Συνέβη αυτό, γιατί ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος εισήγαγε το νέο ημερολόγιο μόνο στο Εορτολόγιο, που περιλαμβάνει τις ακίνητες γιορτές. Δεν την εισήγαγε όμως και στο Πασχάλιο, που περιλαμβάνει τις κινητές, κι’ έχει επίκεντρό του το Πάσχα. Το Εορτολόγιο της Εκκλησίας τότε μόνο εναρμονίζεται με το Πασχάλιο, όταν και τα δύο αυτά έχουν στη χρήση τους το ίδιο ημερολόγιο. Αλλιώς, προκαλείται σύγχυση και ανωμαλία. Η διατάραξη όμως της λατρείας από την αλλαγή του ημερολογίου δεν μπορεί να θεωρηθεί αίρεση. Επομένως, δεν μπορεί να έχουν δίκηο, ως προς το σημείο αυτό, όσοι υποστηρίζουν, ότι η διάσπαση της λατρείας με την αλλαγή του ημερολογίου στο Εορτολόγιο αποτελεί αίρεση. Αποτελεί μια αντικανονική κι’ αντιεκκλησιαστική πράξη. Όχι όμως και αίρεση.

2. Ως προς την δεύτερη άποψη, που διετύπωσαν όσοι έμειναν πιστοί στο Παληό ημερολόγιο, ότι η αλλαγή του ημερολογίου κατέλυσε το δόγμα της Εκκλησίας αυτό είναι αληθές. Και, όταν με την αλλαγή του ημερολογίου καταλύεται το δόγμα της ενότητας της Εκκλησίας, αυτό συνιστά πράγματι αίρεση! Όχι όμως πάντοτε. Και δεν είναι αίρεση στις παρακάτω περιπτώσεις:

α. Όταν μια αλλαγή είναι υποχρεωτική για την Εκκλησία. Οι αλλαγές ή ρυθμίσεις, που συνήθως γίνονται στην Εκκλησία, είναι δύο ειδών. Αφ’ ενός μεν οι υποχρεωτικές, που σημαίνει ότι η Εκκλησία πρέπει να τις κάνει οπωσδήποτε . Αφ’ ετέρου, υπάρχουν ορισμένες άλλες αλλαγές, που δεν είναι υποχρεωτικές. Αυτό σημαίνει, ότι η Εκκλησία μπορεί να τις αποφύγει, ή να τις αναβάλει για ευθετώτερο χρόνο χωρίς να υποστεί ζημιά. Αυτές οι δεύτερες αλλαγές, αν γίνουν, μπορεί να καταλύσουν το δόγμα της ενότητας της Εκκλησίας, πράγμα που είναι αίρεση. Η Εκκλησία είναι ζωντανός οργανισμός. Έχει το δικαίωμα πάντοτε να αποφασίζει τα συμφέροντα για τη θεοφιλή διαποίμανση των πιστών. Αυτό σημαίνει, ότι μπορεί να εκλέγει κατά τη κρίση της τους προσφορότερους «τρόπους» και «μέσα», για την επιτυχία του σκοπού της. Πρέπει όμως, όλοι αυτοί οι «τρόποι» και «μέσα» να μην είναι αντίθετοι με την Ιερή Παράδοσή της, δηλ. την Αγία Γραφή, τις αποφάσεις και Κανόνες των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων, την διδασκαλία των αγίων Πατέρων και την εν γένει εμπειρία της Εκκλησίας. Σε μιά τέτοια περίπτωση δεν θα είναι η Εκκλησία αιρετική, εάν ποτέ αποφασίσει μια υποχρεωτική ρύθμιση και ορισμένοι πιστοί αντιταχθούν σ’ αυτή μέχρι σημείου να πάψουν την «κοινωνία». Στη περίπτωση αυτή αιρετικοί θα είναι όσοι έπαψαν την «κοινωνία». Αυτό έγινε με τους λεγόμενους Παλαιόπιστους ή Ρασκόλνικους στη Ρωσία, οι οποίοι αντέδρασαν στην υποχρέωση της Ρωσικής Εκκλησίας να διορθώσει ορισμένα δογματικά λάθη στα λειτουργικά βιβλία της και άλλα εκκλησιαστικά έθιμα του λαού. Τις διορθώσεις αυτές είχε εγκρίνει προηγουμένως Σύνοδος στη Ρωσία το 1665, πανορθόδοξης εμβέλειας. Οι Ρασκόλνικοι τελικά αναθεματίστηκαν από την επόμενη Ρωσική Σύνοδο.

β. Όταν η αλλαγή γίνεται από ολόκληρη την Εκκλησία, και όχι από ορισμένους επισκόπους, ή ορισμένες τοπικές Εκκλησίες.

γ. Όταν πριν από κάθε νόμιμη και κανονική αλλαγή ή άλλη ρύθμιση εκκλησιαστικών πραγμάτων έγινε η αναγκαία ενημέρωση και διαφώτιση του ποιμνίου, για την αποφυγή σκανδαλισμού και σχίσματος. 

δ. Τέλος, όταν πριν από κάθε αλλαγή ή άλλη ρύθμιση εκκλησιαστικών πραγμάτων, έγινε έλεγχος, αν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η αλλαγή αυτή να οδηγήσει σε διάσπαση την Εκκλησία. Το να αντιμετωπίζει ένας εκκλησιαστικός ηγέτης, ή μία τοπική Εκκλησία, εν ψυχρώ τον κίνδυνο διάσπασης της και να αδιαφορεί, ή αποδέχεται τον κίνδυνο αυτό, τότε από πρόθεση και ηθελημένα καταλύεται το δόγμα της «Μίας αγίας καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας»!

3. Πρώτη εκδήλωση του Οικουμενισμού στο χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας ήταν πράγματι η αλλαγή του Ημερολογίου το 1924! Το «φράγκεμα» των Ορθόδοξων με την αλλαγή του Ημερολογίου το κατήγγειλε ο ίδιος ο λαός, όταν το 1924 φώναζε «φραγκέψαμε, φραγκέψαμε»!

 

5. Πως αντικρούεται ο ισχυρισμός, ότι η αλλαγήτου ημερολογίου δεν είναι αίρεση

1. Ερχόμαστε στην άποψη, που διατυπώνουν οι Νεοημερολογίτες ότι η αλλαγή του ημερολογίου το 1924 δεν έγινε για λόγους «οικουμενιστικούς», όπως υποστηρίζουν οι Παλαιοημερολογίτες. Επομένως, κατά τους Νεοημερολογίτες, η αλλαγή του Ημερολογίου δεν αποτελεί αίρεση. Έχουν δίκηο στις απόψεις τους αυτές; Οι κακόδοξες διδασκαλίες του Οικουμενισμού είναι γνωστές, όπως και η σχέση του με τη μασονία. Οικουμενισμός και μασονία έχουν κοινή διδασκαλία τον λεγόμενο «συγκρητισμό». Άλλωστε, ο Οικουμενισμός είναι «παιδί» της μασονίας και από κοινού εργάζονται για το ξεθεμέλιωμα της Ορδοδοξίας! Ο Οικουμενισμός διδάσκει, ότι υπάρχουν πολλές Εκκλησίες του Χριστού στο κόσμο, οι οποίες είναι το ίδιο πράγμα και πρέπει να ενωθούν για ν’ αποτελέσουν την «Μία αγία καθολική και αποστολική Εκκλησία»! Η μασονία είναι πιο «γενναιόδωρη»! Διδάσκει, ότι όλες οι θρησκείες στον κόσμο είναι το ίδιο πράγμα! Διδάσκει, ότι όλες πιστεύουν στον ίδιο Θεό, άσχετα αν αυτός είναι ο Θεός των χριστιανών, ή ο θεός των Εβραίων, των Μωαμεθανών, ακόμη και των ειδωλολατρών! Οι Πατέρες της Εκκλησίας διδάσκουν, ότι οι θεοί των ειδωλολατρών είναι δαιμόνια! Για τους Οικουμενιστές όμως είναι ίδιοι με το Θεό της Ορθόδοξης Εκκλησίας!

2. Που στηρίζεται η άποψη, ότι η αλλαγή του ημερολογίου το 1924 έγινε για λόγους «οικουμενιστικούς»; Το 1583 ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ με απεσταλμένους του στο Πατριάρχη Ιερεμία Β΄ ζήτησε την αποδοχή από την Ορθόδοξη Εκκλησία του φράγκικου ημερολογίου «ίνα μη επικρατή τοσαύτη από των Λατίνων διάστασις»!  Για τον Πάπα η «εκκλησία» του και η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι περίπου το ίδιο πράγμα. Διαφέρουν, κατ’ αυτόν, στο ότι δεν γιορτάζαμε ταυτόχρονα τις γιορτές, μετά το ημερολόγιο, που ο ίδιος επέβαλε τον προηγούμενο χρόνο στην «εκκλησία» του. Ο ταυτόχρονος συνεορτασμός των μεγάλων γιορτών θα έφερνε, κατά τον πάπα, πιο κοντά τις δύο Εκκλησίες! Δεν ήταν όμως μόνο ο Πάπας, που ήθελε τον συνεορτασμό των μεγάλων γιορτών με τους Ορθοδόξους. Ήταν ολόκληρη η Δύση. Ο Άγγλος επίσκοπος Γκόρ, στη προσφώνησή του στο λεγόμενο «Πανορθόδοξο Συνέδριο της Κωνσταντινουπόλεως» το 1923 είπε: «Δι’ ημάς τους εν τη Δύσει ήτο μεγάλη πνευματική ευχαρίστησις να ευρεθώμεν εις θέσιν, ώστε να συνεορτάζωμεν τας μεγάλας χριστιανικάς εορτάς της Γεννήσεως και της Αναστάσεως και Πεντηκοστής… Το δεύτερον βήμα θα μας κάμη το ημερολογιακόν ζήτημα, το οποίον θα μας φέρει εις τον συνεορτασμόν των εορτών..». Η Ορθόδοξη Εκκλησία με Ιερούς Κανόνες της απαγορεύει τον συνεορτασμό των γιορτών με τους αιρετικούς. Και οι μεν αιρετικοί (Πάπας, Αγγλικανοί κλπ.), μπορεί να επιδιώκουν τον συνεορτασμό με τους Ορθοδόξους. Οι υποτιθέμενοι όμως Ορθόδοξοι εκκλησιαστικοί ηγέτες στις αρχές του 20ου αιώνα, πως τόλμησαν να προτείνουν την αλλαγή του ημερολογίου, χάριν της «παγχριστιανικής ενότητος»; Απλούστατα είχαν διαβρωθεί από την αίρεση του Οικουμενισμού και εξ αιτίας της άλλαξαν το ημερολόγιο.

2. Στη Πατριαρχική Εγκύκλιο του 1920 προτείνονταν 11 πρακτικά μέτρα οικουμενιστικής ενώσεως των διαφόρων Εκκλησιών. Είναι η πρώτη φορά που η Ορθόδοξη Εκκλησία ( αν υποθέσουμε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο τότε εξέφραζε ακόμη την Ορθόδοξη Εκκλησία!) με τόσο εμφανή και πανηγυρικό τρόπο αναγνώριζε την ύπαρξη άλλων Εκκλησιών του Χριστού! Και ζητούσαν την ένωσή τους, η οποία θα μπορούσε να κατορθωθεί «δια της παραδοχής ενιαίου ημερολογίου προς ταυτόχρονον εορτασμόν των μεγάλων χριστιανικών εορτών υπό πασών των Εκκλησιών». 

3. Το ίδιο επεδίωκε και ο Μελέτιος Μεταξάκης με το γράμμα, που έστειλε ως Πατριάρχης στην Εκκλησία της Ελλάδος στις 3.2.1923 και στο οποίο έγραφε για την ανάγκη ενός νέου ημερολογίου «προς εξυπηρέτησιν της παγχριστιανικής ενότητος, πάντων των επικαλουμένων τω ονόματι Κυρίου εορταζόντων την αυτήν ημέραν την γέννησιν αυτού και την Ανάστασιν».

4. Επίσης, στην ΄Εκθεση που υπέβαλε στο «Πανορθόδοξο Συνέδριο Κωνσταντινουπόλεως» το 1923 ο αντιπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος μασόνος Μητροπολίτης Δυρραχίου Ιάκωβος, αναφέρεται: «Μετά την αποδοχήν υπό της Εκκλησίας του νέου ημερολογίου δια τας ανάγκας τας βιωτικάς η προσαρμογή προς αυτό, και δη ταχέως, και του Εορτολογίου αποβαίνει αναπόφευκτος. Άλλος λόγος, επί πλέον προς άμεσον προσαρμογήν και του Πασχαλίου είναι η μεγάλη ηθική σημασία και εντύπωσις, ην θα παραγάγη εις όλον τον πεπολιτισμένον κόσμον η δια της αβιάστου πρωτοβουλίας ταύτης προσέγγισις των δύο χριστιανικών κόσμων της Ανατολής και της Δύσεως εν τω εορτασμώ των μεγάλων χριστιανικών εορτών».