Υπογεννητικότητα: ο αργός θάνατος ενός Έθνους

του Απόστολου Χ. Καλαφάτη

Από το 1950 άρχισε να γίνεται αισθητή η μείωση της φυσικής μεταβολής του πληθυσμού της χώρας. Δηλαδή ναι μεν οι γεννήσεις ήταν περισσότερες από τους θανάτους, αλλά η διαφορά μεταξύ τους μειωνόταν δραματικά. Συγκεκριμένα, ενώ το 1950 είχαν καταγραφεί 97.379 γεννήσεις περισσότερες από τους θανάτους, από το 2011 και μετά καταγράφεται μια ολοκληρωτική ανατροπή με αποκορύφωμα το έτος 2013 όπου οι θάνατοι ήταν 17.660 περισσότεροι από τις γεννήσεις! Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται αδιάκοπα τα τελευταία 80 χρόνια (από 199.243 το 1931 έχουν μειωθεί στις 94.134 το 2013) δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αρνητική πρωτιά στον τομέα αυτό έχουν η Κεντρική Μακεδονία και η Πελοπόννησος. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 14,02% των γεννήσεων το 2013 ήταν από μητέρες ΜΗ Ελληνικής καταγωγής. Επίσης, σύμφωνα με προβλέψεις της Eurostat, το 2030 το 32% του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών.

Σε ακόμη πιο δεινή κατάσταση φαίνεται να είναι η Κύπρος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής ο ‘δημογραφικός χαρακτήρας της Κύπρου αλλάζει’ αφού ‘σχεδόν ήδη στη Δημοκρατία οι Ελληνοκύπριοι, (περίπου 572.000) αποτελούν μειονότητα, με ότι αυτό συνεπάγεται’.

Όσον αφορά άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αρνητικό πρόσημο καταγράφεται στις Λετονία, Βουλγαρία, Πορτογαλία και Ιταλία σε αντίθεση με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Άκρως εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία σε σχέση με την γείτονα Τουρκία όπου το 2013 καταγράφηκαν 1.283.068 γεννήσεις και μόλις 372.094 θάνατοι (+910.974)!!!

Ο κλονισμός του παραδοσιακών προτύπων ζωής θεωρείται μία από τις βασικότερες αιτίες διόγκωσης του φαινομένου της υπογεννητικότητας. Βασικά χαρακτηριστικά αυτού είναι η υπονόμευση του θεσμού της οικογένειας, η συνεχώς αυξανόμενη απαξίωση του παραδοσιακού γάμου, η αντικατάσταση του από σύγχρονες μορφές συμβίωσης και η χαλάρωση της θρησκευτικής πίστης. Ο ‘εκμοντερνισμός’ της κοινωνίας μας έχει επιφέρει την επικράτηση ενός νέου αξιακού συστήματος που προβάλλει ως πρότυπο-αυτοσκοπό τον εύκολο κι εφήμερο πλουτισμό, τον άκρατο καταναλωτισμό, τον αμφιλεγόμενο κοινωνικό ευδαιμονισμό, τον ατομοκεντρισμό, την ‘καλοπέραση’ και την απληστία, υποβαθμίζοντας την ιερή αξία της ‘μητρότητας’ και της τεκνοποίησης.

Εκτός όμως από την ηθική διάσταση του ζητήματος, απόρροια της οποίας θεωρείται και η τεχνητή διακοπή της κύησης (έκτρωση), μία πληθώρα αντικειμενικών δυσκολιών υψώνουν τείχη στην τεκνοποίηση. Οι έντονοι ρυθμοί ζωής, οι αυξημένες υποχρεώσεις και η έλλειψη χρόνου, η ευθυνοφοβία και η ανασφάλεια για την επόμενη μέρα ως επακόλουθα των δυσχερών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που επικρατούν, αποθαρρύνουν τους νέους ανθρώπους από τέτοιου είδους σκέψεις. Όπως είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο γυναικολόγος της οργάνωσης ‘Γιατροί του Κόσμου’ (και νυν αναπληρωτής υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής) Γιάννης Μουζάλας: «Έχουμε 3.000.000 ανασφάλιστους Έλληνες και 10.000.000 ανασφαλείς: οι άνθρωποι δεν ξέρουν αν θα έχουν δουλειά τον επόμενο μήνα ή αν θα πληρωθούν». Αποτρεπτικό επίσης ρόλο παίζει η χειραφέτηση ανδρών και γυναικών και η ‘επιτακτική ανάγκη’ για (υπερ)ανώτατη εκπαίδευση-εξειδίκευση, κυρίως για λόγους επαγγελματικής αποκατάστασης ή σταδιοδρομίας, με αποτέλεσμα να καθυστερείται χρονικά (με ότι αυτό συνεπάγεται) η δημιουργία οικογένειας.

Η έλλειψη μακροχρόνιας και σταθερής στρατηγικής (χρόνια παθογένεια του πολιτικού συστήματος) και η προκλητική αδιαφορία της πολιτείας για ένα ζήτημα μείζονος Εθνικής και κοινωνικής/ανθρωπιστικής σημασίας όχι μόνο επιδρά ανασταλτικά αλλά γεννά ύποπτους συνειρμούς, ερωτηματικά και θυμό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα σύμφωνα με την ΑΣΠΕ είναι τόσο η τριπλή αναβολή (επ’ αόριστον) της συζήτησης για το δημογραφικό αρχές του 2011 όσο και η καταγγελθείσα ως αντισυνταγματική περικοπή των επιδομάτων και της ισόβιας σύνταξης των πολυτέκνων. Αξιοσημείωτο είναι ότι ζήτημα αντισυνταγματικότητας έθεσαν όχι μόνο ορισμένοι βουλευτές αλλά και η επιστημονική επιτροπή της βουλής. Κερασάκι στην τούρτα, οι προκλητικότατες δηλώσεις των κ.κ. Ξυδάκη και Μουζάλα περί επίλυσης του δημογραφικού μέσω του προσφυγικού/μεταναστευτικού!

Οι συνέπειες ενός τέτοιου φαινομένου είναι άκρως ανησυχητικές. Η δημογραφική γήρανση ως φυσικό επακόλουθο, δημιουργεί μια κοινωνία γερασμένη, αδύναμη, ανήμπορη να αναπτυχθεί και να προσφέρει… μια κοινωνία με ημερομηνία λήξης. Η μείωση του εργατικού δυναμικού σε συνάρτηση με την αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων πλήττει βάναυσα τον παραγωγικό, κοινωνικό και οικονομικό ιστό της χώρας. Η παραγωγικότητα ακολουθεί πτωτική πορεία, αντιστρόφως ανάλογη από αυτή των συντάξεων και των αναγκών των ανενεργών πολιτών. Ως εκ τούτου τρομακτικά προβλήματα δημιουργούνται σε διάφορους τομείς της δημόσιας διοίκησης όπως τα ασφαλιστικά ταμεία και η υγειονομική περίθαλψη. Και στην παιδεία για παράδειγμα, με την μείωση των μαθητών συνεπάγεται μείωση του διδακτικού προσωπικού και εγκατάλειψη σχολικών εγκαταστάσεων. Είναι αυτονόητο πως αντίστοιχα είναι τα προβλήματα και σε άλλους τομείς. Άξια αναφοράς είναι και η τάση αστικοποίησης, η οποία επιφέρει ερήμωση της επαρχίας και θανάτωση της πρωτογενούς παραγωγής, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ‘αυτοτροφοδότηση’ ή εσωτερική ανταλλαγή ανθρώπινου δυναμικού.

Όσον αφορά την εθνική ακεραιότητα και την άμυνα της χώρας οι συνέπειες είναι εξίσου ανησυχητικές και οι αλυσιδωτές αντιδράσεις ακόμη πιο οδυνηρές. Η ελλιπής επάνδρωση του στρατεύματος κι αντίστοιχα η ελλιπής φύλαξη σημαντικών γεωστρατηγικών περιοχών καθιστά την χώρα ανοχύρωτη, τους πολίτες απροστάτευτους και το στράτευμα ανεπαρκές. Όπως κυνικά άλλα εύστοχα είπε ο μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως Ιερεμίας, ‘τώρα οι μάνες κάνουν ένα ή δύο παιδιά. Εύχομαι να μην συμβεί πόλεμος ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, διότι θα μας πνίξουν με το σάλιο’. Αν συνυπολογίσουμε και τους μουσουλμανικούς θύλακες αποσταθεροποίησης που απεργάζονται σχέδια ανεξαρτητοποίησης της Θράκης, υπό την καθοδήγηση του Τουρκικού προξενείου και την εγκληματική ανοχή κι αδιαφορία όλων των κυβερνήσεων, είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως το μέλλον μας επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις. Χαρακτηριστική ήταν η φράση του Τουργκούτ Οζάλ πως ‘Για τη Θράκη δεν χρειάζεται να γίνει πόλεμος, αφού μειώνεται συνέχεια ο ελληνικός πληθυσμός και κάποτε η περιοχή θα εγκαταλειφθεί.’ Εκτός όμως από τον κίνδυνο πολεμικής σύρραξης, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ανεξέλεγκτη κι αδιάκοπη παράνομη είσοδο και παραμονή αλλοδαπών στη χώρα μας, με εντελώς διαφορετικά πολιτιστικά στοιχεία, θρήσκευμα και συνήθειες, καθιστώντας εαυτούς, εκτός των άλλων, μία εθνική, πολιτιστική και δημογραφική ωρολογιακή βόμβα με ολέθριες επιπτώσεις. Μια απλή βόλτα στο κέντρο της Αθήνας είναι υπεραρκετή για να συνειδητοποιήσει κάποιος το μέγεθος του προβλήματος.