Τροπάριον.
Ιερώς
προστοιβάζεται, ο τετραμερής λαός προηγούμενος, της εν τύπω μαρτυρίου Σκηνής,
σταυροτύποις τάξεσι κλεϊζόμενος.
Ερμηνεία.
Ο Θεός επρόσταξε
τον Μωϋσήν να διορίση τους Υιούς Ισραήλ να στέκωνται τριγύρω εις την Σκηνήν του
Μαρτυρίου. Τρεις μεν φυλαί κατά το ανατολικόν μέρος αυτής, η του Ιούδα, η του
Ισάχαρ, και η του Ζαβουλών· τρεις δε κατά νότον μέρος αυτής, η του Ρουβίμ, η
του Συμεών, και η του Γαδ· τρεις κατά το δυτικόν αυτής μέρος, η του Εφραίμ, η
του Μανασσή και η του Βενιαμίν· και τρεις κατά το Βόρειον, η του Δαν, η του
Ασήρ και η του Νεφθαλείμ· καθώς ταύτα αναφέρει το β΄ κεφάλαιον των Αριθμών.
Εξ εκείνου λοιπόν εδανίσθη το παρόν Τροπάριον ο ιερός Μελωδός και λέγει, ότι με ιερόν τρόπον εστοιβάσθη και επεσωρεύθη κατά προσταγήν Θεού ο Ισραηλιτικός λαός, όχι εις ένα μέρος, αλλά εις τέσσαρα μέρη της τυπικής Σκηνής του Μαρτυρίου. Όθεν αυτός επροπορεύετο έμπροσθεν των τεσσάρων μερών αυτής, κατά μεν το πρόχειρον και αισθητόν νόημα, δια να φαίνεται, ότι τιμά και φυλάττει πανταχόθεν την Σκηνήν του Θεού· κατά δε το βαθύτερον και κρυφιώτερον αίνιγμα, ίνα αυτός με τας τέσσαρας σταυροειδείς τάξεις, τιμήση τον τύπον και το σχήμα του τετραμερούς Σταυρού· μάλλον δε, ίνα ο Ισραηλιτικός λαός τιμηθή υπό του τύπου του τιμίου Σταυρού. Ήθελε δε απορήση τινάς, διατί η παλαιά εκείνη Σκηνή ωνομάζετο του Μαρτυρίου: «εκκλήθη γαρ, φησί, Σκηνή Μαρτυρίου» (Έξ. λγ:7). Και αποκρινόμεθα, ότι δια δύο αίτια. Πρώτον, επειδή κατά τον Θεοδώριτον και Αθανάσιον και Ησύχιον ερμηνεύοντας το «Και ανέστησε Μαρτύριον εν Ιακώβ» (Ψαλμ. οζ:5) η Σκηνή περιείχε την Κιβωτόν, τα Χερουβίμ, το Ιλαστήριον, την Τράπεζαν, την Λυχνίαν και την Πρόθεσιν των Άρτων· και η Κιβωτός γαρ, Κιβωτός Μαρτυρίου ωνομάζετο· διότι είχε μέσα τας Πλάκας, και την Στάμναν του Μάννα, και την Ράβδον του Ααρών, άτινα και Μαρτύρια ωνομάζοντο· καθώς γέγραπται, περί μεν του ενός «Και εισοίσεις την Κιβωτόν του Μαρτυρίου» (Έξ. κστ:33). Περί δε του άλλου «Εμβαλείς εις την Κιβωτόν τα Μαρτύρια» (Έξ. κε:20). Δεύτερον ωνομάζετο Σκηνή του Μαρτυρίου και τα εν αυτή πάντα εκαλούντο Μαρτύρια, διότι αυτά όλα ήτον μία μαρτυρία και απόδειξις πραγματική της αγάπης, ην έδειξεν ο Θεός εις τον λαόν του Ισραήλ· υπό της οποίας κινούμενος, εσυγκατέβη να συνομιλή με τον Μωϋσήν, και δια του Μωϋσέως να φανερώνη τας κρίσεις και τους νόμους του εις τον Ισραηλιτικόν λαόν. Διατί δε και τυπική εκαλείτο η Σκηνή αύτη; επειδή είχε τύπον της Κτίσεως κατά τον Θεοδώριτον. Και τα μεν Άγια των Αγίων είχον τύπον των Ουρανίων, κατά τον αυτόν· τα δε Άγια: ήτοι το μέσον της Σκηνής, τύπον είχον των Επιγείων και δια τούτο ήτον βατά πάντοτε εις τους ιερείς. Κατά δε τον Κύριλλον, τύπον είχεν η Σκηνή της Εκκλησίας. Κατά τον Νύσσης δε, τύπον είχε του Χριστού, ος τις Σοφία και Δύναμις ων του Θεού αχειροποίητος κατά την Θεότητα, εδέχθη το να κατασκευασθή κατά την ανθρωπότητα. Και δια να είπω καθαρώτερα, καθώς οι ιδικοί μας Ναοί έχουσι Νάρθηκα, και τον καθ΄ αυτόν Ναόν, και το άγιο Βήμα· ούτω και η παλαιά Σκηνή είχε την Αυλήν, και τα Άγια, και τα Άγια των Αγίων. Ποίον δε ηθικόν και ωφέλιμον νόημα ημπορείς, αγαπητέ, να συνάξης από το Τροπάριον τούτο; Πρόσεχε· η Σκηνή κατά τον Δίδυμον, δηλοί την προκοπήν της αρετής και ανάβασιν· καθότι η Σκηνή των περιπατούντων και προκοπτόντων εις τα έμπροσθεν, είναι σκεπαστήριον. Και δια να σοι δώσω να καταλάβης καλύτερα, τοιαύτη ήτον η παλαιά εκείνη Σκηνή του Μαρτυρίου, οποία είναι και η κινητή και οδοιπορική τέντα, όπου έχουν μαζί των οι Βασιλείς εν τη οδοιπορία, όταν έξω της πόλεως ευρίσκωνται εν καιρώ πολέμου· ίνα εν αυτή συναγόμενοι, επιτελώσι τας προς Θεόν λατρείας και προσευχάς. Εάν λοιπόν και συ, αδελφέ, δεν στέκης αργός, αλλά πάντοτε περιπατής και εργάζησαι την αρετήν, πορευόμενος εκ δυνάμεως εις δύναμιν, κατά τον Δαβίδ, και προκόπτων εις τα τελειότερα· επεκτείνεσαι εν τοις έμπροσθεν, των δε όπισθεν επιλανθάνεσαι, κατά τον Παύλον. Βέβαια θέλεις κατασκευάσει εις την καρδίαν σου μίαν νοητήν Σκηνήν, μέσα εις την οποίαν έχει να κατοική ο Θεός δια της χάριτός του, και εκείθεν θέλει σοι αποκαλύπτει δια του Αγίου του Πνεύματος, την απόκρυφον γνώσιν των Μυστηρίων του· ίνα και όταν αποθάνης, αξιωθής να ψάλλης και συ εκείνο το του Δαβίδ: «Διελεύσομαι εν τόπω Σκηνής θαυμαστής, έως του οίκου του Θεού, εν φωνή αγαλλιάσεως και εξομολογήσεως ήχου εορτάζοντος» (Ψαλμ. μα: 5).
Εξ εκείνου λοιπόν εδανίσθη το παρόν Τροπάριον ο ιερός Μελωδός και λέγει, ότι με ιερόν τρόπον εστοιβάσθη και επεσωρεύθη κατά προσταγήν Θεού ο Ισραηλιτικός λαός, όχι εις ένα μέρος, αλλά εις τέσσαρα μέρη της τυπικής Σκηνής του Μαρτυρίου. Όθεν αυτός επροπορεύετο έμπροσθεν των τεσσάρων μερών αυτής, κατά μεν το πρόχειρον και αισθητόν νόημα, δια να φαίνεται, ότι τιμά και φυλάττει πανταχόθεν την Σκηνήν του Θεού· κατά δε το βαθύτερον και κρυφιώτερον αίνιγμα, ίνα αυτός με τας τέσσαρας σταυροειδείς τάξεις, τιμήση τον τύπον και το σχήμα του τετραμερούς Σταυρού· μάλλον δε, ίνα ο Ισραηλιτικός λαός τιμηθή υπό του τύπου του τιμίου Σταυρού. Ήθελε δε απορήση τινάς, διατί η παλαιά εκείνη Σκηνή ωνομάζετο του Μαρτυρίου: «εκκλήθη γαρ, φησί, Σκηνή Μαρτυρίου» (Έξ. λγ:7). Και αποκρινόμεθα, ότι δια δύο αίτια. Πρώτον, επειδή κατά τον Θεοδώριτον και Αθανάσιον και Ησύχιον ερμηνεύοντας το «Και ανέστησε Μαρτύριον εν Ιακώβ» (Ψαλμ. οζ:5) η Σκηνή περιείχε την Κιβωτόν, τα Χερουβίμ, το Ιλαστήριον, την Τράπεζαν, την Λυχνίαν και την Πρόθεσιν των Άρτων· και η Κιβωτός γαρ, Κιβωτός Μαρτυρίου ωνομάζετο· διότι είχε μέσα τας Πλάκας, και την Στάμναν του Μάννα, και την Ράβδον του Ααρών, άτινα και Μαρτύρια ωνομάζοντο· καθώς γέγραπται, περί μεν του ενός «Και εισοίσεις την Κιβωτόν του Μαρτυρίου» (Έξ. κστ:33). Περί δε του άλλου «Εμβαλείς εις την Κιβωτόν τα Μαρτύρια» (Έξ. κε:20). Δεύτερον ωνομάζετο Σκηνή του Μαρτυρίου και τα εν αυτή πάντα εκαλούντο Μαρτύρια, διότι αυτά όλα ήτον μία μαρτυρία και απόδειξις πραγματική της αγάπης, ην έδειξεν ο Θεός εις τον λαόν του Ισραήλ· υπό της οποίας κινούμενος, εσυγκατέβη να συνομιλή με τον Μωϋσήν, και δια του Μωϋσέως να φανερώνη τας κρίσεις και τους νόμους του εις τον Ισραηλιτικόν λαόν. Διατί δε και τυπική εκαλείτο η Σκηνή αύτη; επειδή είχε τύπον της Κτίσεως κατά τον Θεοδώριτον. Και τα μεν Άγια των Αγίων είχον τύπον των Ουρανίων, κατά τον αυτόν· τα δε Άγια: ήτοι το μέσον της Σκηνής, τύπον είχον των Επιγείων και δια τούτο ήτον βατά πάντοτε εις τους ιερείς. Κατά δε τον Κύριλλον, τύπον είχεν η Σκηνή της Εκκλησίας. Κατά τον Νύσσης δε, τύπον είχε του Χριστού, ος τις Σοφία και Δύναμις ων του Θεού αχειροποίητος κατά την Θεότητα, εδέχθη το να κατασκευασθή κατά την ανθρωπότητα. Και δια να είπω καθαρώτερα, καθώς οι ιδικοί μας Ναοί έχουσι Νάρθηκα, και τον καθ΄ αυτόν Ναόν, και το άγιο Βήμα· ούτω και η παλαιά Σκηνή είχε την Αυλήν, και τα Άγια, και τα Άγια των Αγίων. Ποίον δε ηθικόν και ωφέλιμον νόημα ημπορείς, αγαπητέ, να συνάξης από το Τροπάριον τούτο; Πρόσεχε· η Σκηνή κατά τον Δίδυμον, δηλοί την προκοπήν της αρετής και ανάβασιν· καθότι η Σκηνή των περιπατούντων και προκοπτόντων εις τα έμπροσθεν, είναι σκεπαστήριον. Και δια να σοι δώσω να καταλάβης καλύτερα, τοιαύτη ήτον η παλαιά εκείνη Σκηνή του Μαρτυρίου, οποία είναι και η κινητή και οδοιπορική τέντα, όπου έχουν μαζί των οι Βασιλείς εν τη οδοιπορία, όταν έξω της πόλεως ευρίσκωνται εν καιρώ πολέμου· ίνα εν αυτή συναγόμενοι, επιτελώσι τας προς Θεόν λατρείας και προσευχάς. Εάν λοιπόν και συ, αδελφέ, δεν στέκης αργός, αλλά πάντοτε περιπατής και εργάζησαι την αρετήν, πορευόμενος εκ δυνάμεως εις δύναμιν, κατά τον Δαβίδ, και προκόπτων εις τα τελειότερα· επεκτείνεσαι εν τοις έμπροσθεν, των δε όπισθεν επιλανθάνεσαι, κατά τον Παύλον. Βέβαια θέλεις κατασκευάσει εις την καρδίαν σου μίαν νοητήν Σκηνήν, μέσα εις την οποίαν έχει να κατοική ο Θεός δια της χάριτός του, και εκείθεν θέλει σοι αποκαλύπτει δια του Αγίου του Πνεύματος, την απόκρυφον γνώσιν των Μυστηρίων του· ίνα και όταν αποθάνης, αξιωθής να ψάλλης και συ εκείνο το του Δαβίδ: «Διελεύσομαι εν τόπω Σκηνής θαυμαστής, έως του οίκου του Θεού, εν φωνή αγαλλιάσεως και εξομολογήσεως ήχου εορτάζοντος» (Ψαλμ. μα: 5).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου