ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Την αγριωπόν, ακρατώς γαυρουμένην, Άσεμνα βακχεύουσαν εξοιστρουμένου, Κόσμου καθείλες, πανσθενώς αμαρτίαν· Ους είλκυσε, πριν σήμερον των αρκύων, Σώζεις δε σαρκωθείς, εκών ευεργέτα.

Ερμηνεία.

Ω ευεργέτα, λέγει, Θεέ, συ σαρκωθείς θεληματικώς και γενόμενος άνθρωπος, καθείλες μεν και εκρήμνισες με την πανσθενή δύναμιν της Θεότητός σου την αγρίαν αμαρτίαν, την αμέτρως υπερηφανευομένην και ασέμνως μαινομένην και χορεύουσαν, καθώς οι έξωθεν των Ελλήνων μύθοι λέγουσιν, ότι εχόρευον μαινόμεναι αι Βάκχαι γυναίκες, αι τω Βάκχαι τω Θεώ του οίνου λατρεύουσαι. Πόθεν δε εκρήμνισες την αμαρτίαν; Από τον Κόσμον και τους εν τω Κόσμω ανθρώπους, οι οποίοι μανικώς εκινούντο από αυτήν ως από οίστρον· διότι αυτή εμπήγουσα το κέντρον της εις το γένος των ανθρώπων, έκαμνεν αυτούς να τρέχουν εις βουνά, εις ερημίας, εις κρημνούς και εις άλλους τόπους, τους οποίους ουκ επισκοπεί Κύριος, ουδέ γνώσις, ως είπεν ο Σολομών: «Ο άφοβος αυλισθήσεται εν τόποις, ου ουκ επισκοπείται γνώσις» (Παρ. ιθ: 23). Δια τούτο και ο Θεολόγος Γρηγόριος εν τω εις το Πάσχα λόγω αυτού, σκυθρωπήν και διώκτριαν την αμαρτίαν ωνόμασεν: «Εντεύθεν Αίγυπτον φεύγομεν την σκυθρωπήν και διώκτριαν αμαρτίαν». Όθεν ο Πτωχός Πρόδρομος προσθέτει, ότι εκείνοι όπου πάσχουν από κανέν πάθος, είτε από θυμόν, είτε από επιθυμίαν, αυτοί οιστρηλατούνται, μαίνονται και έξω φρενών γίνονται· άγριοι γαρ γίνονται κατά τους οφθαλμούς· γαυριώνται ακρατήτως κατά των αδελφών των· ορμώσιν αναιδώς· τρέχουσι με μανίαν ως αι Βάκχαι γυναίκες, και πάσχουσιν εκείνα τα ίδια πάθη, όπου πάσχουσι τα βόδια, όταν τα πιάση ο οίστρος. Αρμοδιώτατα δε επαρωμοίασεν ο Μελωδός την αμαρτίαν με τον οίστρον· διότι καθώς αυτός εκμανίζει τα ζώα, και από ήμερα τα καταστήνει άγρια· ούτως η αμαρτία, εισελθούσα εις την καρδίαν των ανθρώπων κάμνει αυτούς αλογωτέρους και θηριωδεστέρους από τα άλογα ζώα και τα θηρία. Την μεν αμαρτίαν λοιπόν (ακολουθεί ο Μελωδός) κατέβαλες και ηφάνισες, Δέσποτα· ημάς δε τους ανθρώπους, τους οποίους η αμαρτία ετράβηξε πρότερον εις τον εαυτόν της και υπέταξε, σήμερον εν τη ημέρα της Γεννήσεώς σου έσωσας από τας παγίδας αυτής και δίκτυα, εις τα οποία είμεθα περιπλεγμένοι.