Ἀλήθεια καὶ ψεῦδος

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

ΕΙΝΑΙ ἀρετὴ νὰ μπορεῖ κανεὶς νὰ μιλάει γιὰ τὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων καὶ ἰδιαιτέρως τῆς πίστεως, χωρὶς νὰ καλύπτει πτυχές της. Νὰ μιλάει γιὰ τὴν ἀλήθεια, ἀδιαφορώντας γιὰ τυχὸν ἀντιδράσεις καὶ νὰ ἀρνεῖται τὸ ψεῦδος προκειμένου νὰ οἰκονομήσει διάφορες καταστάσεις καὶ νὰ ἀποφύγει ὀξύτητες.

Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι, ποὺ κατέχουν κάποια θέση, συχνὰ ἐπιλέγουν τὸ συμβιβασμὸ μεταξὺ ἀλήθειας καὶ ψεύδους, δημιουργώντας σοβαρὰ προβλήματα. Τὸ φαινόμενο δὲν εἶναι σπάνιο καὶ στὴν Ἐκκλησία. Ἡ προσπάθεια νὰ ἀμβλύνονται οἱ ἀντιθέσεις καὶ νὰ ἀποφεύγονται οἱ ἀντιδράσεις, ὁδηγεῖ τοὺς κληρικούς, ἰδίως τοὺς μεγαλόσχημους, σὲ ἀπαράδεκτους συμβιβασμούς. Ὅμως μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ δὲν λύνονται τὰ προβλήματα καὶ οἱ δυσάρεστες καταστάσεις συνεχίζουν νὰ ὑπάρχουν, ἀκόμα καὶ σὲ πνευματικὰ θέματα.

Ὁ ὑπέρμαχος τῆς ἀλήθειας μένει ἀνεπηρέαστος ἀπὸ πιέσεις, ἀπειλές, ἀλλὰ καὶ δῶρα ποὺ τοῦ προσφέρουν οἱ πονηροὶ ἄνθρωποι τοῦ ψεύδους. Αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὰ μεγάλα θέματα καὶ γιὰ τὰ μικρά. Γνωρίζει ὅτι ὁ λόγος του εἶναι καθαρός, ἁπλός, σαφὴς καὶ δὲν χωράει κανένας συμβιβασμὸς καὶ κανένας περιορισμὸς τῆς ἀλήθειας.

Οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας διακρίνονταν γιὰ τὴν ὀρθὴ στάση τους ἀπέναντι στὴν ἀλήθεια, γι᾽ αὐτὸ καὶ ὑπέφεραν πολλὰ δεινά. Τὸ ἀμέτρητο πλῆθος τῶν Μαρτύρων ἀντιστάθηκε στὸ ψεῦδος τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ μὲ παρρησία ὁμολογοῦσε τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως στὸ Χριστό. Δὲν ὑπῆρχε συμβιβασμὸς μὲ τὸ ψεῦδος οὔτε καμμία καιροσκοπικὴ ὑποχώρηση.

Στὴν ἐποχή μας, δυστυχῶς, ἐπαινεῖται ὁ συμβιβασμὸς καὶ ἡ μεσότητα σὲ πολλὰ θέματα. Οἱ κοσμικοὶ ζητοῦν καὶ ἀπὸ τοὺς κληρικοὺς νὰ εἶναι συμβιβαστικοὶ καὶ νὰ χρησιμοποιοῦν τὴ μισὴ ἀλήθεια ἤ καὶ τὸ ψεῦδος. Ἡ μισὴ ὅμως ἀλήθεια εἶναι ἕνα ὁλοκληρωμένο ψεῦδος. Χάνει τὸ φῶς της καὶ γίνεται σκότος. Ὅταν ἡ ἀλήθεια ἀνοίγει παράθυρο πρὸς τὸ ψεῦδος, παύει νὰ εἶναι ἀλήθεια. Θὰ ἔλεγα ὅτι εἶναι ἕνα ὑποκριτικὸ ψεῦδος, τὸ ὁποῖο δὲν ὠφελεῖ, ἀλλὰ ἀντίθετα ὁδηγεῖ πολλοὺς στὴν πλάνη.

Ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, ἀπευθυνόμενος στὸν Γεννάδιο Σχολάριο, ποὺ εἶχε μετατοπιστεῖ ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ τὸ πατροπαράδοτο φρόνημα καὶ συμφωνοῦσε μὲ τοὺς κακοὺς οἰκονόμους τῆς μεσότητας καὶ τοῦ συμβιβασμοῦ, τοῦ διευκρίνιζε τὰ ἑξῆς: «Ποτέ, ἄνθρωπε, δὲν διορθώθηκαν τὰ ἐκκλησιαστικὰ μὲ τὶς μέσες λύσεις. Μέσον τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ ψεύδους δὲν ὑπάρχει. Ἀλλά, ὅπως ἀκριβῶς αὐτὸς ποὺ βγαίνει ἔξω ἀπὸ τὸ φῶς ἀναγκαστικὰ εἶναι στὸ σκοτάδι, ἔτσι καὶ αὐτὸς ποὺ λίγο ἔστω καὶ ἄν παρεξέκλινε ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, εἶναι μέσα στὸ ψεῦδος ὁπωσδήποτε. Ἄν καὶ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ὑπάρχει μεσότητα ἀνάμεσα στὸ φῶς καὶ στὸ σκοτάδι, τὸ λυκαυγὲς καλούμενο ἤ λυκόφως, ὅμως μεσότητα ἀληθείας καὶ ψεύδους δὲν μπορεῖ νὰ ἐπινοήσει κανείς, ὅ,τι καὶ ἄν κάνει». Τὰ πρόσωπα τοῦ συμβιβασμοῦ καὶ τῆς μισῆς ἀλήθειας ποτὲ δὲν εἶναι ἀξιόπιστα, γιατι ὑπηρετοῦν ἐφήμερες σκοπιμότητες, ποὺ δὲν εἶναι θεοφιλεῖς.

"O.T"