Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Ποίον άλλον σκοπόν έχει η παιδεία παρά να διαφωτίση τον άνθρωπον, να φωτίση όλας τας αβύσσους και τους κρημνούς μέσα του και να εκδιώξη απ΄ αυτού όλα τα σκότη; Εάν όμως ο άνθρωπος είναι χωρίς Χριστόν τον Θεόν, δηλαδή χωρίς αυτό το μοναδικόν άσβεστον Φως, πως θα διασκορπίση τον ζόφον του σύμπαντος, ο οποίος από παντού επιτίθεται εναντίον του, και πως θα εκδιώξη το σκότος από μέσα του; Με όλα τα φώτα του, αλλά χωρίς τον Θεόν, ο άνθρωπος δεν είναι άλλο τι από πυγολαμπίδα εις τον άπειρον ζόφον του σύμπαντος. Η δε επιστήμη του και η φιλοσοφία του, η παιδεία και η κουλτούρα του, η τεχνική και ο πολιτισμός του, όλα αυτά είναι μικρά κηρία, τα οποία ούτος ανάπτει μέσα εις το βαθύ σκότος των επιγείων και κοσμικών γεγονότων. Όλα αυτά τα κηρία τι ημπορούν να κάμουν εις την ατελείωτον νύκτα και το βαθύ σκότος των ατομικών, κοινωνικών, εθνικών, διεθνών προβλημάτων και συμβάντων; Ή μήπως και αυτά έχουν ήδη σβήσει και εκάλυψε την Ευρώπην και τον κόσμον ολόκληρον το πυκνόν και βαθύ σκότος και έπεσεν επάνω των ζόφος αδιαπέραστος;