Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς. ερμηνεία του 15ου Κανόνος από το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε.

Ἀπευθυνόμενος πρός τόν Γεννάδιο Σχολάριο, τόν μαθητή καί διάδοχό του εἰς τούς ἀγῶνες τῆς πίστεως καί ἐπισημαίνων τήν ἀναγκαιότητα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως διά τήν σωτηρία μας, ὁ ἅγιος ἀναφέρει: «Πάντως οὐκ ἀγνοεῖ, σοφός ὤν, ὡς ἡ τῆς καθολικῆς πίστεως ἀνατροπή κοινή ἐστιν ἀπώλεια» (Σπ.Λάμπρου, ὅπ.ἀν. Ἐπιτελεύτιοι ὁμιλίαι, σελ.37).

Ὁ Γεννάδιος Σχολάριος δέ στόν ἀπολογητικό του λόγο πρός τόν αὐτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο ἀναφέρει:

H συνέχεια, ‘’κλικ’’ πιο κάτω στο: Read more

«Εἴτε γοῦν ἐν μείζονι εἴτε ἐν ἐλάττονι διαμαρτάνοι τις τῆς ἀληθείας τῆς πίστεως, αἱρετικός ἐστιν, καί εἴτε ἐν μείζονι

εἴτε ἐν ἐλάττονι πράγματι ἤ ὅ ἀποτίθεται ἤ ὅ προσλαμβάνει ἁμαρτάνοι τις θεοῦ καταφρόνησιν, ἀνθρωπίνας ἐλπίδας ἤ χρείας ἤ φόβους τοῦ ἐν συνειδήσει θείου δικαίου προτιμῶν, τῷ θεῷ πολέμιος κρίνεται» (ὅπ. ἀν., σελ. 100).

Ἀπό ὅλα αὐτά γίνεται κατανοητό ὅτι ἡ ἀποτείχισις θεσπίστηκε ὡς Παράδοσις διά τά θέματα τῆς πίστεως, ἐπειδή ἀκριβῶς αὐτά ἔχουν τήν ὑψίστη σημασία διά τήν σωτηρία μας, εἶναι δέ ὁ μόνος τρόπος διατηρήσεως τῆς ἀληθινῆς πίστεως, ὑπαρχούσης τῆς αἱρέσεως.

Ὁ ἅγ. Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός ἔχει θά λέγαμε εἰς τό θέμα τῆς ἀποτειχίσεως κάτι τό μοναδικό, τό ὁποῖο ἀφ’ ἑνός μέν θά εἶναι μεγίστη ἀπώλεια ἄν δέν σημειωθῆ, ἀφ’ ἑτέρου δέ δεικνύει τήν βεβαιότητα καί τήν ἀσφάλεια πού ἔνοιωθε

ἀπομακρυνόμενος ἀπό τούς φορεῖς τῆς αἱρέσεως. Αὐτό τό μοναδικό εἶναι ὅτι ἤθελε νά διατηρήση τήν ἀποτείχισι καίτήν διακοπή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐπικοινωνίας ὄχι μόνο ἐν ὅσῳ ζοῦσε ἀλλά καί μετά θάνατον. Ὅταν λοιπόν, ἐπλησίασε τό τέλος τοῦ ἁγίου καί εὑρίσκοντο πλησίον του οἱ Ὀρθόδοξοι συναγωνιστές του, καθώς ἐπίσης καί πολλοί ἄλλοι ἐπίσημοι καί μή, ἄφησε τίς τελευταῖες ὁδηγίες οἱ ὁποῖες ὁμιλοῦν διά τήν μετά θάνατον ἀποτείχισί του. Τό κείμενο αὐτό εἶναι ἕνα ὁμολογιακό κειμήλιο, τό ὁποῖο καί μόνο του χαρακτηρίζει τόν ἅγιο, δεικνύει ὅτι ἐνῶ εὑρίσκεται στό τέλος τῆς ζωῆς του ἔχει νεανικό παλμό καί δύναμι, δεικνύει τό πόσο εἶχε κατανοήσει ὁ ἅγιος τήν ἀξία τῆς ἀποτειχίσεως καί τήν ἀσφάλεια πού ἔνοιωθε εἰς

αὐτήν καί ἐπί πλέον ὅτι, ἀναχωρῶντας ὁ ἴδιος ἀπό τήν ἐδῶ ζωή, εἶχε τήν καθαρή καί ἀνόθευτο πίστι ὡς τό μεγαλύτερο  ἐφόδιο πρός συνάντησι τοῦ Κυρίου· εἶχε τήν συναίσθησι ὅτι, ὡς ἀποτειχισμένος ἀπό ἐδῶ θά συναντοῦσε τούς ἀποτειχισμένους ἁγίους, τούς δεδιωγμένους διά τήν πίστι, τούς μάρτυρες τῆς ἀληθείας καί ὅλους ὅσους ἀγάπησαν τήν καθαρότητα καί ἀκεραιότητα τῆς πίστεως καί ὅσους ἔπαθαν δι’ αὐτήν. Μέ ὅλους αὐτούς εἶχε ταυτισθῆ εἰς τήν παροῦσα ζωή καί δι αὐτό καί μετά θάνατο ἤθελε νά γνωρίζουν ὅτι παραμένει εἰς αὐτήν τήν πίστι. Παραθέτουμε ὅλα τά τελευταῖα λόγια, ὅπως ἀκριβῶς διετηρήθησαν ἀπό τούς μαθητές του.

«Βούλομαι πλατύτερον τήν ἐμήν γνώμην εἰπεῖν, εἴπερ ποτέ καί νῦν, ἐν τῷ ἐγγίζειν τήν τελευτήν μου, ἵνα σύμφωνος ὦ ἐμαυτῷ ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους καί μή δόξῃ τισίν, ὅτι ἄλλα μέν ἔλεγον, ἄλλα δέ ἔκρυπτον ἐν τῇ διανοίᾳ, ἅ εἰκός ἦν ἐλεγχθῆναι τῇ ὥρᾳ ταύτῃ τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως. Λέγω δέ περί τοῦ πατριάρχου, μήπως δόξῃ αὐτῷ προφάσει τάχα τιμῆς τῆς πρός ἐμέ ἐν τῇ κηδείᾳ τοῦ ταπεινοῦ μου τούτου

σώματος ἤ καί ἐν τοῖς μνημοσύνοις μου στεῖλαί τινας τῶν ἀρχιερέων αὐτοῦ ἤ τοῦ κλήρου αὐτοῦ ἤ ὅλως τῶν κοινωνούντων αὐτῷ τινα συνεύξασθαι ἤ συμφορέσαι τοῖς ἐκ τοῦ ἡμετέρου μέρους ἱερεῦσι τοῖς πρός τά τοιαῦτα προσκληθεῖσι, δοξάσας ὡς οἱῳδήποτε τρόπῳ προσίεμαι, κἄν ἐν τῷ κρυπτῷ τήν αὐτοῦ κοινωνίαν. Καί ἵνα μή ἡ σιωπή μου συγκατάβασιν τινα ὑπονοῆσαι παρέξῃ τοῖς μή καλῶς καί εἰς βάθος εἰδόσι τόν ἐμόν σκοπόν, λέγω καί διαμαρτύρομαι ἐνώπιον τῶν παρατυχόντων

πολλῶν καί ἀξιολόγων ἀνδρῶν, ὡς οὔτε βούλομαι οὔτε δέχομαι τήν αὐτοῦ ἤ τήν τῶν μετ’ αὐτοῦ κοινωνίαν τό παράπαν, οὐδαμῶς, οὔτε ἐπί τῆς ζωῆς μου, οὔτε μετά θάνατον, ὥσπερ οὐδέ τήν γεγονυῖαν ἕνωσιν καί τά δόγματα τά λατινικά, ἅπερ ἐδέξατο αὐτός τε καί οἱ μετ’ αὐτοῦ, καί ὑπέρ τοῦ δεφενδεύειν ταῦτα καί τήν προστασίαν ταύτην ἐμνηστεύσατο ἐπί καταστροφῇ τῶν ὀρθῶν τῆς ἐκκλησίας δογμάτων.Πέπεισμαι γάρ ἀκριβῶς ὅτι ὅσον ἀποδιΐσταμαι τούτου καί τῶν τοιούτων, ἐγγίζω τῷ Θεῷ καί πᾶσι τοῖς ἁγίοις, καί ὥσπερ τούτων χωρίζομαι, οὕτως ἑνοῦμαι τῇ ἀληθείᾳ καί τοῖς ἁγίοις πατράσι, τοῖς θεολόγοις τῆς ἐκκλησίας · ὥσπερ αὖ πείθομαι τούς συντιθεμένους τούτοις ἀποδιΐστασθαι τῆς ἀληθείας καί τῶν μακαρίων τῆς ἐκκλησίας διδασκάλων. Καί διά τοῦτο λέγω, ὥσπερ παρά πᾶσάν μου τήν ζωήν ἤμην κεχωρισμένος ἀπ’ αὐτῶν, οὕτω καί ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἐξόδου

μου, καί ἔτι καί μετά τήν ἐμήν ἀποβίωσιν ἀποστρέφομαι τήν αὐτῶν κοινωνίαν καί ἕνωσιν, καί ἐξορκῶν ἐντέλλομαι, ἵνα μηδείς ἐξ αὐτῶν προσεγγίσῃ ἤ ἐν τῇ ἐμῇ κηδείᾳ ἤ τοῖς μνημοσύνοις μου, ἀλλ’ οὐδέ ἄλλου τινός τῶν τοῦ μέρους ἡμῶν, ὥστε συμφορένειν ἐπιχειρῆσαι καί συλλειτουργεῖν τοῖς ἡμετέροις · τοῦτο γάρ ἐστι τό τά ἄμικτα μίγνυσθαι. Δεῖ δέ παντάπασιν ἐκείνους εἶναι κεχωρισμένους ἡμῶν, μέχρις ἄν δῷ ὁ Θεός τήν καλήν διόρθωσιν καί εἰρήνην τῆς ἐκκλησίας αὐτοῦ» (Λόγοι τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Μάρκου ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου, οὕς εἶπε πολλοῖς τῶν

ἀρχιερέων καί ἱερομονάχων καί μοναχῶν καί κοσμικῶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐν ᾗ μετέστη πρός τόν Θεόν, Patrologia Orientalis,Τοme XV, Αu Concile de Florence, σελ. 346 καί Σπ. Λάμπρου, ὅπ. ἀν., σελ. 35).

Τά βασικά σημεῖα τῆς ὁμιλίας εἶναι τά ἑξῆς: Μέ ὅλους ὅσους εἶχε διακόψει τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία, διά τά θέματα τῆς πίστεως, δέν θέλει οὔτε στήν κηδεία του νά παρευρεθοῦν, οὔτε πολύ περισσότερο νά φορέσουν ἄμφια, τάχα διά νά τόν τιμήσουν, ὁ Πατριάρχης δηλαδή καί οἱ Ἀρχιερεῖς του.

Δέν θέλει νά νομισθῆ ἀπό τούς πολλούς, ἔστω καί ὡς ὑπόνοια, ὅτι κρυφά εἶχε ἐπικοινωνία ἐκκλησιαστική μαζί των. Δέν ἐπιθυμεῖ μέ τούς λατινόφρονες Πατριάρχη καί Ἀρχιερεῖς καμμία ἐκκλησιαστική κοινωνία, οὔτε καί μετά θάνατον. Δηλώνει ὅτι εἶναι πεπεισμένος ὅτι, ὅσο ἀπομακρύνεται ἀπό αὐτούς ἐκκλησιαστικά, προσεγγίζει τόν Θεό, ἑνώνεται μέ τήν ἀλήθεια καί τούς ἁγίους.Ὅσο ἀπεναντίας πλησιάζει αὐτούς, ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό καί τούς διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας. Δέν θέλει, ἀναφέρει

τελειώνοντας, καμμία ἐπικοινωνία ἐκκλησιαστική, διά νά μήν ἀναμικτοῦν εἰς τήν πίστι τά ἄμικτα.Αὐτός ἦταν ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ὁ ἄτλας τῆς Ὀρθοδοξίας μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του. Εἶναι ἀναγκαῖο νά εἰπωθῆ ὅτι σήμερα ὁ Οἰκουμενισμός αὐτό ἀκριβῶς διδάσκει καί ἔχει σημαία του, τήν μίξι τῶν ἀμίκτων, δηλαδή ὅ,τι δέν ἤθελε ἀκριβῶς ὁ ἅγιος. Δι’ αὐτό διδάσκει τήν συνύπαρξι σέ ἐκκλησιαστικό ἐπίπεδο μέ τούς αἱρετικούς, τήν ἀλληλοπεριχώρησι, τήν θεωρία τῶν δύο πνευμόνων, τήν ἀλληλοαναγνώρισι, κλπ.

Καί ὁ διάδοχος τοῦ ἁγ. Μάρκου, Γεννάδιος ὁ Σχολάριος ἀγωνίσθηκε στό ἴδιο πνεῦμα τοῦ διδασκάλου του, διά νά ἀποκατασταθῆ ἡ εὐσέβεια. Αὐτός, ὡς Πατριάρχης, καθιέρωσε νά τελῆται ἡ μνήμη τοῦ ἁγ. Μάρκου τήν 19ην

Ἰανουαρίου, σύμφωνα μέ τόν Μ. Γεδεών (Πατριαρχικοί Πίνακες, σελ. 357). Μετά ἄλλωστε τήν ἅλωσι τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Τούρκους ἦταν εὔκολη ἡ ἐπαναφορά εἰς τήν εὐσέβεια, ἐφ’ ὅσον διεψεύσθησαν οἱ ἐλπίδες περί βοηθείας ἐκ μέρους τοῦ Πάπα.