Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς):

Το αιώνιον σχέδιον της Τριαδικής Θεότητος περί του ανθρωπίνου γένους.

Δια την πραγμάτωσιν εκ μέρους της Εκκλησίας του αιωνίου σχεδίου της Τριαδικής Θεότητος περί του ανθρωπίνου γένους, ο Κύριος Ιησούς έδωκεν εις την Εκκλησίαν τους Αποστόλους, τους Προφήτας, τους Ευαγγελιστάς, τους Ποιμένας, τους Διδασκάλους (Εφ. 4,11). Αυτούς «έδωκε» εις την Εκκλησίαν, εις αυτούς δε έδωσεν όλας τας αναγκαίας θείας και θεανθρωπίνους δυνάμεις, με τας οποίας αυτοί έγιναν εκείνο το οποίον είναι. Είναι πολλά τα χαρίσματα, αλλ΄ εις ο Κύριος ο οποίος τα δωρίζει και ένα το Άγιον Πνεύμα το οποίον τα ενοποιεί. Ο απόστολος είναι Απόστολος διότι ζη, σκέπτεται και εργάζεται με την θεανθρωπίνην χάριν της αποστολικότητος την οποίαν έλαβεν από τον Χριστόν. Ο προφήτης είναι Προφήτης διότι ζη, σκέπτεται και εργάζεται με την θεανθρωπίνην χάριν της προφητείας την οποίαν έλαβεν από τον Κύριον Ιησούν, ούτω και ο ευαγγελιστής, και ο ποιμήν, και ο διδάσκαλος είναι ό,τι είναι, διότι ο πρώτος απ΄ αυτούς ζη, σκέπτεται και εργάζεται με την θεανθρωπίνην χάριν του ευαγγελίζειν, ο δεύτερος με την θεανθρωπίνην χάριν του ποιμαίνειν, ο δε τρίτος με την θεανθρωπίνην χάριν του διδάσκειν, την οποίαν έλαβον από τον Κύριον Ιησούν Χριστόν (πρβλ. Α΄ Κορ. 12,28. 4. 5. 6. 11. Εφ. 2,20). Διότι ο Χριστός είναι και η αποστολικότης των Αποστόλων και η προφητεία των Προφητών, η αγιότης των Αγίων και η πίστις των πιστών, Αυτός είναι η αγάπη των αγαπώντων. Τι είναι ο Απόστολος; Είναι διάκονος της Εκκλησίας. Και η αποστολικότης; Η διακονία της Εκκλησίας. Έτσι είναι «κατά την οικονομίαν του Θεού» (Κολ. 1,15). Τοιαύτη είναι η θεανθρωπίνη Οικονομία της σωτηρίας. Διότι η σωτηρία είναι διακονία της Εκκλησίας, η δε διακονία της Εκκλησίας έγκειται, εις την υπακοήν εις την Εκκλησίαν. Η κατά πάντα εξ αγάπης υπακοή εις τον Κύριον Ιησούν Χριστόν είναι ο ύψιστος νόμος της θεανθρωπίνης ζωής εν τη Εκκλησία. Διατί ο Κύριος έδωσε τους αγίους διακόνους; «Εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού» (Εφ. 4,12). Εις τι έγκειται το «έργον διακονίας»; Εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού, δηλαδή της Εκκλησίας. Εις αυτό το άγιον έργον ο Κύριος έθεσεν ως οδηγούς και καθοδηγούς εξαιρέτως αγίους ανθρώπους. Και οι χριστιανοί τι πρέπει να κάμουν; Όλοι είναι καλεσμένοι να αγιασθούν με τας αγίας κεχαριτωμένας δυνάμεις, αι οποίαι τους δίδονται μέσω των αγίων μυστηρίων και των αγίων αρετών. Πως συντελείται η «οικοδομή του σώματος του Χριστού»; Δια της αυξήσεως των μελών της Εκκλησίας. Κάθε χριστιανός εγκεντρίζεται δια του Βαπτίσματος εις το σώμα του Χριστού, την Εκκλησίαν, και γίνεται «σύσσωμός» της (Εφ. 3,6) και έτσι αυξάνει το σώμα της Εκκλησίας, και μεγαλώνει και οικοδομείται. Ο θεόπνευστος Απόστολος λέγει ότι οι χριστιανοί είναι «λίθοι ζώντες» οι οποίοι οικοδομούνται εις οίκον πνευματικόν, την Εκκλησίαν (Α΄ Πέτρου 2,5). Υπάρχει και ένας άλλος τρόπος οικοδομής του σώματος του Χριστού. Αυτός έγκειται εις την πνευματικήν αύξησιν, τελειοποίησιν και οικοδομήν των μελών της Εκκλησίας, των συσσώμων εν τω σώματί της. Επί της οικοδομής του σώματος της Εκκλησίας εργάζεται κάθε μέλος της, όταν κοπιάζη εις οποιονδήποτε ευαγγελικόν έργον. Διότι κάθε έργον εντοιχίζεται, οικοδομείται εις την Εκκλησίαν και έτσι αυξάνει το σώμα της. Αυξάνει με την προσευχήν μας και την πίστιν, με την αγάπην μας και την ταπείνωσιν, με την πραότητά μας και την ευσπλαγχνίαν, αυξάνει με ό,τιδήποτε υπάρχει το ευαγγελικόν μέσα μας, και ενάρετον και φιλόχριστον και χριστοειδές. Εμείς αυξάνομεν πνευματικώς δια της Εκκλησίας, από το άλλο δε μέρος η ιδία η Εκκλησία αυξάνει δια της αυξήσεώς μας. Δι΄ αυτό «πάντα προς οικοδομήν γινέσθω» (Α΄ Κορ. 14,26), προς οικοδομήν της Εκκλησίας του Χριστού, καθ΄ ότι όλοι είμεθα κεκλημένοι να συνοικοδομούμεθα «εις κατοικητήριον του Θεού εν Πνεύματι» (Εφ. 2,22). Οι χριστιανοί τι είστε; «Θεού οικοδομή εστε» (Α΄ Κορ. 3,9). Ο χριστιανός «Εκκλησίαν οικοδομεί» (Α΄ Κολ. 14. 4.5. 12.26) με κάθε χάρισμά του, με κάθε αρετήν του, με κάθε έργον του. Όλοι εμείς αυξάνομεν δια της Εκκλησίας προς τον ουρανόν, και καθένας από ημάς αυξάνει δια μέσου όλων, και όλοι μέσω καθενός. Δι΄ αυτό προς όλους μας απευθύνεται το εξής χαρμόσυνον μήνυμα και εντολή: «Την αύξησιν του σώματος (της Εκκλησίας) ποιείται εις οικοδομήν εαυτού εν αγάπη» (Εφ. 4,16). Η δε οικοδομούσα και κτίζουσα δύναμις, είναι τα άγια μυστήρια και αι άγιαι αρεταί, πρωτίστως η αγάπη: «η αγάπη οικοδομεί» (Α΄ Κορ. 8,1).