Τάδε έφη Κοσμάς

Kosmas:

Φίλε Misha,
ευχαριστώ για την παρατήρησή σου για τον π. Ιωάννη Μάγιεντορφ, τον επίσκοπο Διοκλείας Κάλιστο κλπ, ότι πιθανόν να κινούνται από οικουμενιστικά κίνητρα και δεν δέχονται την αγιότητα του Ισαάκ Σύρου.
Ναί, αλλά ούτε ο επίσκοπος Αθανάσιος Γέφτιτς, ούτε ακόμα ο καθηγητής Παν. Χρήστου, που έχουν ταχθεί υπέρ της άποψης, ότι ο Ισαάκ ήταν νεστοριανός, έχουν σχέση με τον Οικουμενισμό.
Βέβαια, το θέμα, όπως βλέπω είναι πολύπλοκο. Αυτό, που με προβληματίζει πολύ είναι η γνώμη του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, που αναφέρει ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος, και τον αποκαλεί άγιο! Θέλει, λοιπόν, πολύ προσοχή και έρευνα το θέμα. Πάντως σε ευχαριστώ για τη συμβολή σου και τη βοήθειά σου. Πράγματι " το ορθοδοξείν εστίν το αεί σχοινοβατείν"! Ο Θεός να μας ελεήσει, να μη πλανηθούμε στις μέρες που ζούμε!

Kosmas:

Ο φίλος Misha στη δημοσίευσή του στις 3.12.2007 έγραψε:

Παράθεση:

είναι προς έρευνα το γεγονός πώς ο Μέγας ησυχαστής και δάσκαλος μυριάδων μοναχών οσιος Ισαάκ ο Σύρος δεν βρισκόταν ,έως προσφατα , στα λειτουργικά βιβλία ενώ συναριθμούνται οι προμνημονευθέντες εξουσιαστές και σφαγείς..... τα πώς και γιατί της αγιοποιήσεως τους είναι ζητουμενα, αφου δεν εχουμε ουτε λειψανα τους, ουτε μαρτυριες θαυματων τους....

Για το ζήτημα αυτό γράψαμε στην καταχώρησή μας στις 6.12.2007 τα εξής:

Παράθεση:

Και η «μπηχτή» για τον Ισαάκ το Σύρο, το όνομα του οποίου, λέγει ο αδελφός Misha, μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν υπήρχε στο Ορθόδοξο αγιολόγιο της Εκκλησίας. Μήπως διερωτήθηκε ποτέ, ο αγαπητός φίλος Misha, γιατί δεν μπήκε ποτέ (παληότερα) στο Ορθόδοξο Αγιολόγιο; Και μήπως εξέτασε πότε τα τελευταία χρόνια μπήκε; Η απάντηση είναι εύκολη. Ο Ισαάκ ήταν Σύρος. Γεννήθηκε τον 7ο αιώνα, μάλλον στο σημερινό Κατάρ του Περσικού κόλπου και χειροτονήθηκε επίσκοπος Νινευΐ, από τον Νεστοριανό Πατριάρχη Γεώργιο (660-680)! Αυτό σημαίνει ότι ο Ισαάκ ήταν αιρετικός! ΄Ηταν Νεστοριανός! Και στο χώρο αυτό του Νεστοριανισμού έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, μέχρι που πέθανε! Ο καθηγητής Παν. Χρήστου τον θεωρεί οπαδό του Θεοδώρου Μοψουεστίας, που καταδίκασε η Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία, αφού δεν τον θεωρεί Ορθόδοξο, δεν τον αναφέρει στο αγιολόγιό της! Στις 19 έως 21 Οκτωβρίου 2007 έλαβε χώρα στην Αθήνα συνέδριο αφιερωμένο στον π. Σωφρόνιο Ζαχάρωφ του Έσσεξ. Στο συνέδριο αυτό, έλαβε το λόγο ο γνωστός Σέρβος επίσκοπος Αθανάσιος Γιέφτιτς, ο οποίος διακήρυξε ότι ο Ισαάκ ο Σύρος είναι ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ! Το ότι τώρα, οι διάφοροι Οικουμενιστές τον παρενέβαλαν στο Ορθόδοξο αγιολόγιο, αυτό αποδεικνύει τη νοθεία του, που επιχειρείται στις μέρες μας! Βέβαια, τα συγγράμματά του είναι σπουδαία. Για το λόγο αυτό ο καθηγητής Παναγιώτης Χρήστου λέει ότι «έγινε οικουμενικώς αποδεκτός από Ιακωβίτες και Ορθοδόξους, μέχρι σημείου να θεωρείται άγιος» (Παν. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τομ. 5ος, σελ.430)!

Ο αδελφός Misha μας απάντησε στις 6.12.2007 τα εξής:

Παράθεση:

o μέγας εν οσίοις Ισαάκ ο Σύρος δεν έχει καμμια σχεση με τον Νεστοριανισμό. αντιθετα, ετιμάτο και τιμάται από ολους τους θεόπτες αγιους μας ως άγιος ,οπως και πράγματι είναι. Με πρωτοβουλια μαλιστα του γεροντος Παισίου ανηγερθη ναός του σε καλυβη του Αγ.Ορους,  δημιουργηθηκε ακολουθία του από τον μακαριστο γερ.Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη και καθιερωθηκε να εορταζεται η μνημη του στις 28 Σεπτεμβρίου.

Καταφύγαμε στην ιστοσελίδα «orthros», που μας παρέπεμψε ο καλός αδελφός Misha και διαβάσαμε την ενδιαφέρουσα παρουσίαση του π. Ιωάννη Φωτοπούλου για τον Ισαάκ τον Σύρο, την οποία αγνοούσαμε και η οποία αναιρεί τις απόψεις του καθηγητή Παναγιώτη Χρήστου και του γνωστού Σέρβου επισκόπου Αθανασίου Γιέφτιτς. Τις απόψεις αυτές υιοθετήσαμε και μεις στην πρώτη πιό πάνω καταχώρησή μας. Φοβηθήκαμε όμως, μήπως άθελά μας παρασυρθήκαμε από τα πιό πάνω δύο άτομα. Για το λόγο αυτό ψάξαμε περισσότερο το θέμα, που έθεσε ο αδελφός Misha. Ας μας συγχωρέσουν λοιπόν οι αδελφοί, επειδή επανερχόμαστε στο ίδιο αυτό θέμα, προκαλώντας τους περιττό κόπο.

1. Για τον Ισαάκ το Σύρο οι ιστορικές πληροφορίες είναι μηδαμινές, έως ανύπαρκτες!

Ο Ισαάκ είναι πασίγνωστος ως συγγραφέας των «Ασκητικών Λόγων» του, που τους έγραψε στη συριακή γλώσσα. Αργότερα, τον 8ο, ή 9ο αιώνα, δύο μοναχοί από τη Λαύρα του Αγίου Σάββα τους μετάφρασαν στα ελληνικά. Έκτοτε έγιναν προσφιλέστατο εντρύφημα του Ορθοδόξου κόσμου, ιδιαίτερα των μοναχών.
Τα μηδαμινά στοιχεία που έχουμε για τον Ισαάκ τον Σύρο, τα ανιχνεύουμε κυρίως από τους «Ασκητικούς Λόγους» του. Είναι δε αυτά ότι έζησε τον 6ο ή 7ο αιώνα, ως ασκητής στη περιοχή της Νινευΐ, στην οποία υπήρξε επίσκοπος, για πολύ μικρό διάστημα, ίσως για μιά μέρα.
Τελικά, ποιός ήταν ο άνθρωπος αυτός, ο τόσο άνωστος «γνωστός»;

2. Το πρώτο δεδομένο στην περίπτωση του Ισαάκ του Σύρου είναι ότι ο άνθρωπος αυτός υπήρξε ο συγγραφέας των «Ασκητικών Λόγων» του, που απέσπασαν και αποσπούν το θαυμασμό των Ορθοδόξων, γιατί θεωρούνται προϊόν θείας εμπειρίας.

α. Ένας άνθρωπος που δεν έχει αποκτήσει μιά τέτοια θεία εμπειρία δεν μπορεί να συντάξει αυτούς τους λόγους. Για αυτό, δικαιολογημένα πολλοί από τους Πατέρες εγκωμιάζουν τον Ισαάκ με τόσο θερμά λόγια.
Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς μάλιστα, σε ομιλίες του τον αποκαλεί «άγιο»! Αποκαλώντας ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς τον Ισαάκ «άγιο», δεν νομίζουμε ότι θέλησε να κυριολεκτήσει, ότι δηλ. ο Θεός φανέρωσε ότι θέλει η Εκκλησία Του να το τιμά ως άγιο!
Το λέμε αυτό, γιατί ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς χρησιμοποιεί και σε άλλες περιπτώσεις, χαρακτηρισμούς στους οποίους επίσης δεν κυριολεκτεί. Αναφερόμενος π.χ. στον συγγραφέα των Αρεοπαγιτικών συγγραμμάτων τον χαρακτηρίζει « μεγάλο Διονύσιο». Αυτό όμως δεν είναι αληθές. Ο άγιος
Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης έζησε τον 1ο αιώνα, την εποχή του Αποστόλου Παύλου, ενώ ο συγγραφέας των σπουδαίων αυτών συγγραμμάτων έζησε τον 5ο αιώνα!
Εξάλλου, πρέπει πάντοτε να έχουμε υπόψη μας ότι οι άγιοι είναι απλανείς μόνο σε θέματα θείας εμπειρίας τους και όχι φυσικά σε επιστημονικές πληροφορίες.

β. Με την περίπτωση όμως του Ισαάκ του Σύρου υπάρχει και ένα άλλο πολύ σημαντικό θέμα.
Η Εκκλησία της περιοχής στην οποία έζησε, δηλ. των ανατολικών επαρχιών, μετά την 3η Οικουμενική Σύνοδο του 381, σιγά σιγά, κατέστη Νεστοριανική. Γεννιέται επομένως το πρόβλημα, αν ο Ισαάκ υπετάγη στην αιρετική αυτή Εκκλησία, ή αποτειχίστηκε από την τοπική αυτή Νεστοριανική Εκκλησία, για να έχει κοινωνία με τη λοιπή Ορθόδοξη Εκκλησία.
Πιθανόν, να συνέβη αυτό, δηλ. ο Ισαάκ να μην έχει κοινωνία με την τοπική Νεστοριανική Εκκλησία της περιοχής που έζησε σε κάποιο μοναστήρι. Δεν έχουμε βέβαια καμιά τέτοια ένδειξη, χωρίς πάλι και αυτό να σημαίνει ότι είχε κοινωνία με το Νεστοριανισμό.
Εκείνο όμως, που πρέπει να μας προβληματίσει αρνητικά είναι το γεγονός ότι ο Ισαάκ πουθενά στους σωζόμενους «Ασκητικούς Λόγους» του, ή τις 4 Επιστολές του δεν λέει τίποτα κατά του Νεστοριανισμού, ο οποίος είχε αλώσει την Εκκλησία της περιοχής. Η σιωπή του αυτή δημιουργεί δικαιολογημένη αμφιβολία ς προς το ορθόδοξο φρόνημά του.
Ίσως, αυτός είναι ο λόγος που η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον θεώρησε επίσημα ως άγιο.
Και για το λόγο αυτό ποτέ δεν μπήκε στο αγιολόγιό της, ούτε υπάρχουν ναοί ή εικόνες του στο χώρο της Ορθοδοξίας.

4. Τα τελευταία χρόνια στην Εκκλησία του Νέου Ημερολογίου στον τόπο μας καταβάλλεται προσπάθεια να αγιοποιηθεί ο Ισαάκ, τη στιγμή μάλιστα που η επιστημονική έρευνα τον θεωρεί Νεστοριανό.
Αναφέρομαι όχι μόνο στον μεγάλο Πατρολόγο Παναγιώτη Χρήστου και τον επίσκοπο Αθανάσιο Γιέφτιτς, αλλά και στον Ρώσο επίσκοπο Βιέννης Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ, εναντίον των απόψεων του οποίου έγραψε ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος.
Με αυτά τα δεδομένα, νομίζουμε ότι πέραν από το θαυμασμό μας για τους «Ασκητικούς Λόγους» του Ισαάκ, θα έπρεπε όλοι να συνεχίζουμε τη σοφή γραμμή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που τηρεί στάση επιφυλακτική πάνω στο ζήτημα αυτό.
Νομίζουμε, πως η στάση αυτή της Εκκλησίας δεν πρέπει, και δεν μπορεί, να αλλάξει, επειδή, όπως γράφει ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος, ο π. Παΐσιος στο Άγιο Όρος έλαβε πληροφορία από το Θεό, ότι ο Ισαάκ είναι άγιος, και έκτισε ο ίδιος τον πρώτο ναό του στην Ελλάδα! Βέβαια, μπορεί να έχει κάποιος πολύ, έως και απόλυτη εμπιστοσύνη στις «πληροφορίες» από το Θεό στον π. Παΐσιο, όμως αυτό κανένας δεν μπορεί να το επιβάλει στην Εκκλησία, που επί τόσους αιώνες απάντησε στο θέμα του Ισαάκ με την εύγλωττη σιωπή της.

5. Ύστερα από τα πιό πάνω, καταλήγουμε:

α. Ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος δεν μας έπεισε για τις απόψεις του ότι ο Ισαάκ είναι επίσημα άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μολονότι οι «Ασκητικοί Λόγοι» του είναι άγιοι και Ορθόδοξοι!

β. Ίσως, και η αντίθετη πλευρά να μην έχει απόλυτα δίκηο, στα συμπέρασματά της ότι ο Ισαάκ ήταν Νεστοριανός και ότι ο επίσκοπος που τον χειροτόνησε ήταν ο Πατριάρχης των Νεστοριανών Γεώργιος!

γ. Προσωπική μας γνώμη είναι να συνεχίσουμε να ακολουθούμε τη γραμμή της Εκκλησίας, που σιωπά στο θέμα της αγιότητας ή μή, του σπουδαίου κατά τα άλλα, και ιδιαίτερα αγαπητού, Ισαάκ του Σύρου!
Εάν πράγματι είναι άγιος, όπως ευχόμαστε, πιστεύουμε ότι του αρκεί, να ευφραίνεται στον Παράδεισο!
Πιστεύουμε όμως ότι και ευχαριστιέται για την τόση ευαισθησία της Εκκλησίας εδώ στον κόσμο που σιωπά στο ζήτημα της αγιότητάς του, επειδή δεν γνωρίζει κατά πόσο ο ίδιος ήταν Ορθόδοξος!