Η διπλωματία δεν πρέπει να υπηρετεί κομματικούς, πρέπει να υπηρετεί εθνικούς σκοπούς
Από τον
Σαράντο Ι. Καργάκο*
Γνωστός μου παλαιός διπλωμάτης μοῦ διατύπωσε μομφή γιά τά ἐπικριτικά πού ἔγραψα σέ προηγούμενο ἄρθρο μου γιά τή διπλωματία μας. Ὡς πρός τόν ἑαυτό του καί ἄλλους διπλωμάτες πού τιμῶ, ἔχει δίκιο, ἀλλ’ ἐγώ μίλησα γιά μιά διπλωματία ὑποταγμένη στήν κομματαρχία. Ἡ διπλωματία δέν πρέπει νά ὑπηρετεῖ κομματικούς, πρέπει νά ὑπηρετεῖ ἐθνικούς σκοπούς, τούς ὁποίους ὀφείλει νά ὑπηρετεῖ καί κάθε πολυμεττερνίχος πού ἀναλαμβάνει –συχνά χωρίς προσόντα– τό ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν. Δυστυχῶς ἡ ρευστότητα θέσεων, ἀπόψεων, ἀντιλήψεων, ἰδεολογιῶν καί ἄλλων θεωρητικῶν «μαϊντανῶν» δέν μᾶς ἐπέτρεψε νά ἔχουμε μιά σταθερή γραμμή στά ἐθνικά θέματα. Συχνά ἴσχυσε τό «Ἀπόψε αὐτοσχεδιάζουμε». Θυμίζω τίς δύο θλιβερές νύχτες τῶν Ἰμίων καί τῆς συλλήψεως τοῦ Ὀτσαλάν. Ἀπό τή σύσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους μέχρι τό 1922, ὑπό τήν ἐπήρεια τῶν ἰδεῶν τοῦ Ρήγα, ἡ Μεγάλη Ἰδέα ἦταν ἡ κατευθυντήρια γραμμή καί τῆς παιδείας καί τῆς ἐξωτερικῆς μας πολιτικῆς.
Μέ αὐτή πετύχαμε πολλά, ἔστω κι ἄν χάσαμε πολλά. Μέ τήν μετέπειτα πολιτική μας, παρότι χύσαμε αἷμα πολύ, δέν πετύχαμε τίποτα. Μέ τό ζόρι πετύχαμε τήν ἐνσωμάτωση τῆς Δωδεκανήσου. Ἀλλά καί γιά τό κατοχικό δάνειο δέν φροντίσαμε ἐγκαίρως. Μελλοντικά θά εἰσπράξουμε τεμάχια ... ἀέρος. Ἴσως κοπανιστοῦ!
Ὁ φίλος διπλωμάτης μοῦ παρατήρησε, καί πολύ σωστά, ὅτι εἶναι εὔκολο νά κρίνεις καί νά ἐπικρίνεις, ἀλλά δύσκολο νά προτείνεις. Προσωπικά στή μακρά ἀρθρογραφική μου πορεία δέν ὑπῆρξε ἐπίκριση, ἄν δέν ὑπῆρχε μιά ἀντιπρόταση. Περισσότερο σέ θέματα παιδείας. Καί ἔρχομαι στό θέμα τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Θεωρῶ ἐσφαλμένη τήν πολιτική τῆς δῆθεν φιλίας μέ τήν Τουρκία. Παρά τήν διατυμπανισθεῖσα Συνθήκη Φιλίας Βενιζέλου – Ἰνονοῦ (1930), παρά τή μεγαλειώδη ὑποδοχή πού ἐπεφύλαξε στόν πρῶτο ὁ Κεμάλ στήν Ἄγκυρα, ὑποδοχή πού δέν ἔτυχε κανένας ξένος πολιτικός, ἡ Τουρκία δέν ἔπαυε συστηματικά νά μᾶς ἐπιβουλεύεται. Στή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ἐπιβουλευόταν τά νησιά τοῦ Ἀρχιπελάγους, τά ὁποῖα ἐπιβουλεύεται καί τώρα. Ἀκολούθως λειτούργησε ὡς ὄργανο τῶν Ἄγγλων γιά νά μή ἑνωθεῖ ἡ Κύπρος –τό πιό ἑλληνικό νησί– μέ τή λοιπή Ἑλλάδα, καί μέ τίς ἀγριότητες τοῦ 1955 καί 1964-1965 ἐξεδίωξε ὅλο σχεδόν τόν Ἑλληνισμό τῆς Πόλης, τῆς Προποντίδας, τῆς Ἴμβρου καί τῆς Τενέδου. Καί ἔκτοτε μᾶς ἀπειλεῖ διαρκῶς, δημιουργώντας γύρω μας ἕναν κλοιό μέ τήν Ἀλβανία καί τά Σκόπια. Προσθέτω ἀκόμη καί τούς χιλιάδες πρόσφυγες πού καθημερινῶς μᾶς στέλνει «πεσκέσι». Πρέπει νά τό χωνέψουμε: μέ τήν Τουρκία φιλία δέν γίνεται. Κάποιες συμφωνίες ἴσως. Ἡ μισή ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ εἶναι μιά σύγκρουση μέ τούς Μωαμεθανούς. Ἀπό τή μάχη τοῦ Μαντζικέρτ τό 1071 εἴμαστε σέ συνεχῆ ἀντιπαράθεση μέ τούς Τούρκους. Ἡ ἱστορία δέν ξεγράφεται. Σήμερα ἡ ἀπειλή τῆς Τουρκίας εἶναι πιό ἔντονη ἀπό κάθε ἄλλη φορά. Ἀλίμονό μας ἄν κλείσει θριαμβευτικά γιά τούς Σκοπιανούς ὁ νέος διαπραγματευτικός γῦρος. Ἄν δείξουμε σθένος, οἱ ξένοι –ἔστω κι ἄν τούς κακοφανεῖ– θά μᾶς σεβαστοῦν. Ἕως πότε θά ἀγνοοῦν τήν ἱστορία καί τή γεωγραφία; Ὁ κύριος χῶρος τῶν Σκοπίων ἦταν ἡ Μυσία.
Ἀλλά τί πρέπει νά κάνει στίς παροῦσες περιστάσεις ἡ Ἑλλάς; Τό ἔχουμε γράψει συχνά, θά τό ἐπαναλάβουμε καί τώρα. Στόν Δ΄ τόμο τῆς «Ἱστορίας τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» πού θά ἐκδοθεῖ ἐντός τῶν προσεχῶν ἡμερῶν γράφουμε τά ἀκόλουθα:
«Ὁ Τίτο (μέ τή λήξη τοῦ πολέμου), μέ σιδερένια πυγμή, θέλησε, πέτυχε τήν περιστολή τῶν ἐθνοφυλετικῶν ἀντιθέσεων. Ἀποσυνδέθηκε ἀπό τήν ἡγεμονική πολιτική τοῦ Στάλιν, ἔγινε πρωτοπόρος τῶν οὐδετέρων, ἀλλά παρά τίς «φιλικές» σχέσεις μέ τήν Ἑλλάδα ὑπέθαλψε τήν κατασκευή τοῦ «Μακεδονικοῦ»/Σκοπιανοῦ μορφώματος, ἔχοντας μελλοντικές βλέψεις κατά τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Βουλγαρίας. Μετά τόν θάνατό του ἡ γιουγκοσλαβική ὁμοσπονδία διαλύθηκε, οἱ λαοί της ἔζησαν ἕνα νέο φρικτό ἐμφύλιο πόλεμο πού, παρά τήν κατάπαυσή του, πιθανῶς ἐντός τῶν προσεχῶν ἐτῶν νά ἐπαναληφθεῖ. Διότι τώρα στίς ποικίλες ἀντιθέσεις θά προστεθεῖ καί τό θρησκευτικό στοιχεῖο. Ἡ Τουρκία καί ἡ Σαουδική Ἀραβία ἔχουν καταστήσει τά Σκόπια καί τό Κοσσυφοπέδιο κέντρα ἰσλαμικῶν σπουδῶν καί προπαγάνδας, κάτι πού μελλοντικά θά τροφοδοτήσει διάφορα κινήματα μουσουλμανικά ἐντός τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν καί, φυσικά πρῶτα στά πρώην γιουγκοσλαβικά κράτη. Ἀκολούθως στήν Ἑλλάδα καί Βουλγαρία. Αὐτό ἴσως κάνει μελλοντικά τίς Σερβία, Ἑλλάδα καί Βουλγαρία νά συνάψουν, ὅπως τό 1912, μυστική ἤ φανερή στρατιωτική συμμαχία». (σ. 41)
Οἱ συνθῆκες ὡρίμασαν γιά μιά τέτοια συμμαχία. Θά μοῦ πεῖτε ὅτι θά ἀντιδράσει τό ΝΑΤΟ. Ἀλλά πότε τό ΝΑΤΟ δέν ἦταν ... νά ’το, ὅταν κατεδαφίζονταν τά ἐθνικά μας δίκαια; Οὔτε μᾶς εἶναι ἐπιθυμητό, χάριν τοῦ ΝΑΤΟ, νά ἐμπλακοῦμε σέ κάποια περιπέτεια σάν αὐτή τῆς Κριμαίας (1919).
*Ιστορικός, συγγραφέας
Από τον
Σαράντο Ι. Καργάκο*
Γνωστός μου παλαιός διπλωμάτης μοῦ διατύπωσε μομφή γιά τά ἐπικριτικά πού ἔγραψα σέ προηγούμενο ἄρθρο μου γιά τή διπλωματία μας. Ὡς πρός τόν ἑαυτό του καί ἄλλους διπλωμάτες πού τιμῶ, ἔχει δίκιο, ἀλλ’ ἐγώ μίλησα γιά μιά διπλωματία ὑποταγμένη στήν κομματαρχία. Ἡ διπλωματία δέν πρέπει νά ὑπηρετεῖ κομματικούς, πρέπει νά ὑπηρετεῖ ἐθνικούς σκοπούς, τούς ὁποίους ὀφείλει νά ὑπηρετεῖ καί κάθε πολυμεττερνίχος πού ἀναλαμβάνει –συχνά χωρίς προσόντα– τό ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν. Δυστυχῶς ἡ ρευστότητα θέσεων, ἀπόψεων, ἀντιλήψεων, ἰδεολογιῶν καί ἄλλων θεωρητικῶν «μαϊντανῶν» δέν μᾶς ἐπέτρεψε νά ἔχουμε μιά σταθερή γραμμή στά ἐθνικά θέματα. Συχνά ἴσχυσε τό «Ἀπόψε αὐτοσχεδιάζουμε». Θυμίζω τίς δύο θλιβερές νύχτες τῶν Ἰμίων καί τῆς συλλήψεως τοῦ Ὀτσαλάν. Ἀπό τή σύσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους μέχρι τό 1922, ὑπό τήν ἐπήρεια τῶν ἰδεῶν τοῦ Ρήγα, ἡ Μεγάλη Ἰδέα ἦταν ἡ κατευθυντήρια γραμμή καί τῆς παιδείας καί τῆς ἐξωτερικῆς μας πολιτικῆς.
Μέ αὐτή πετύχαμε πολλά, ἔστω κι ἄν χάσαμε πολλά. Μέ τήν μετέπειτα πολιτική μας, παρότι χύσαμε αἷμα πολύ, δέν πετύχαμε τίποτα. Μέ τό ζόρι πετύχαμε τήν ἐνσωμάτωση τῆς Δωδεκανήσου. Ἀλλά καί γιά τό κατοχικό δάνειο δέν φροντίσαμε ἐγκαίρως. Μελλοντικά θά εἰσπράξουμε τεμάχια ... ἀέρος. Ἴσως κοπανιστοῦ!
Ὁ φίλος διπλωμάτης μοῦ παρατήρησε, καί πολύ σωστά, ὅτι εἶναι εὔκολο νά κρίνεις καί νά ἐπικρίνεις, ἀλλά δύσκολο νά προτείνεις. Προσωπικά στή μακρά ἀρθρογραφική μου πορεία δέν ὑπῆρξε ἐπίκριση, ἄν δέν ὑπῆρχε μιά ἀντιπρόταση. Περισσότερο σέ θέματα παιδείας. Καί ἔρχομαι στό θέμα τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Θεωρῶ ἐσφαλμένη τήν πολιτική τῆς δῆθεν φιλίας μέ τήν Τουρκία. Παρά τήν διατυμπανισθεῖσα Συνθήκη Φιλίας Βενιζέλου – Ἰνονοῦ (1930), παρά τή μεγαλειώδη ὑποδοχή πού ἐπεφύλαξε στόν πρῶτο ὁ Κεμάλ στήν Ἄγκυρα, ὑποδοχή πού δέν ἔτυχε κανένας ξένος πολιτικός, ἡ Τουρκία δέν ἔπαυε συστηματικά νά μᾶς ἐπιβουλεύεται. Στή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ἐπιβουλευόταν τά νησιά τοῦ Ἀρχιπελάγους, τά ὁποῖα ἐπιβουλεύεται καί τώρα. Ἀκολούθως λειτούργησε ὡς ὄργανο τῶν Ἄγγλων γιά νά μή ἑνωθεῖ ἡ Κύπρος –τό πιό ἑλληνικό νησί– μέ τή λοιπή Ἑλλάδα, καί μέ τίς ἀγριότητες τοῦ 1955 καί 1964-1965 ἐξεδίωξε ὅλο σχεδόν τόν Ἑλληνισμό τῆς Πόλης, τῆς Προποντίδας, τῆς Ἴμβρου καί τῆς Τενέδου. Καί ἔκτοτε μᾶς ἀπειλεῖ διαρκῶς, δημιουργώντας γύρω μας ἕναν κλοιό μέ τήν Ἀλβανία καί τά Σκόπια. Προσθέτω ἀκόμη καί τούς χιλιάδες πρόσφυγες πού καθημερινῶς μᾶς στέλνει «πεσκέσι». Πρέπει νά τό χωνέψουμε: μέ τήν Τουρκία φιλία δέν γίνεται. Κάποιες συμφωνίες ἴσως. Ἡ μισή ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ εἶναι μιά σύγκρουση μέ τούς Μωαμεθανούς. Ἀπό τή μάχη τοῦ Μαντζικέρτ τό 1071 εἴμαστε σέ συνεχῆ ἀντιπαράθεση μέ τούς Τούρκους. Ἡ ἱστορία δέν ξεγράφεται. Σήμερα ἡ ἀπειλή τῆς Τουρκίας εἶναι πιό ἔντονη ἀπό κάθε ἄλλη φορά. Ἀλίμονό μας ἄν κλείσει θριαμβευτικά γιά τούς Σκοπιανούς ὁ νέος διαπραγματευτικός γῦρος. Ἄν δείξουμε σθένος, οἱ ξένοι –ἔστω κι ἄν τούς κακοφανεῖ– θά μᾶς σεβαστοῦν. Ἕως πότε θά ἀγνοοῦν τήν ἱστορία καί τή γεωγραφία; Ὁ κύριος χῶρος τῶν Σκοπίων ἦταν ἡ Μυσία.
Ἀλλά τί πρέπει νά κάνει στίς παροῦσες περιστάσεις ἡ Ἑλλάς; Τό ἔχουμε γράψει συχνά, θά τό ἐπαναλάβουμε καί τώρα. Στόν Δ΄ τόμο τῆς «Ἱστορίας τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» πού θά ἐκδοθεῖ ἐντός τῶν προσεχῶν ἡμερῶν γράφουμε τά ἀκόλουθα:
«Ὁ Τίτο (μέ τή λήξη τοῦ πολέμου), μέ σιδερένια πυγμή, θέλησε, πέτυχε τήν περιστολή τῶν ἐθνοφυλετικῶν ἀντιθέσεων. Ἀποσυνδέθηκε ἀπό τήν ἡγεμονική πολιτική τοῦ Στάλιν, ἔγινε πρωτοπόρος τῶν οὐδετέρων, ἀλλά παρά τίς «φιλικές» σχέσεις μέ τήν Ἑλλάδα ὑπέθαλψε τήν κατασκευή τοῦ «Μακεδονικοῦ»/Σκοπιανοῦ μορφώματος, ἔχοντας μελλοντικές βλέψεις κατά τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Βουλγαρίας. Μετά τόν θάνατό του ἡ γιουγκοσλαβική ὁμοσπονδία διαλύθηκε, οἱ λαοί της ἔζησαν ἕνα νέο φρικτό ἐμφύλιο πόλεμο πού, παρά τήν κατάπαυσή του, πιθανῶς ἐντός τῶν προσεχῶν ἐτῶν νά ἐπαναληφθεῖ. Διότι τώρα στίς ποικίλες ἀντιθέσεις θά προστεθεῖ καί τό θρησκευτικό στοιχεῖο. Ἡ Τουρκία καί ἡ Σαουδική Ἀραβία ἔχουν καταστήσει τά Σκόπια καί τό Κοσσυφοπέδιο κέντρα ἰσλαμικῶν σπουδῶν καί προπαγάνδας, κάτι πού μελλοντικά θά τροφοδοτήσει διάφορα κινήματα μουσουλμανικά ἐντός τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν καί, φυσικά πρῶτα στά πρώην γιουγκοσλαβικά κράτη. Ἀκολούθως στήν Ἑλλάδα καί Βουλγαρία. Αὐτό ἴσως κάνει μελλοντικά τίς Σερβία, Ἑλλάδα καί Βουλγαρία νά συνάψουν, ὅπως τό 1912, μυστική ἤ φανερή στρατιωτική συμμαχία». (σ. 41)
Οἱ συνθῆκες ὡρίμασαν γιά μιά τέτοια συμμαχία. Θά μοῦ πεῖτε ὅτι θά ἀντιδράσει τό ΝΑΤΟ. Ἀλλά πότε τό ΝΑΤΟ δέν ἦταν ... νά ’το, ὅταν κατεδαφίζονταν τά ἐθνικά μας δίκαια; Οὔτε μᾶς εἶναι ἐπιθυμητό, χάριν τοῦ ΝΑΤΟ, νά ἐμπλακοῦμε σέ κάποια περιπέτεια σάν αὐτή τῆς Κριμαίας (1919).
*Ιστορικός, συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου