ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Ρήμα τι τούτο; Είπον οι Ποιμένες· διελθόντες ίδωμεν το γεγονός, θείον Χριστόν· Βηθλεέμ καταλαβόντες δε, συν τη τεκούση προσεκύνουν αναμέλποντες· ο των Πατέρων Θεός ευλογητός ει.

Ερμηνεία.

Και τούτο το τροπάριον είναι ακόλουθον με το πρότερον· ερανίσθη γαρ από τα λόγια του Ευαγγελιστού Λουκά, τα ακολουθούντα εις τα λόγια του προλαβόντος Τροπαρίου· φησί γαρ εκείνος εις το αυτό δεύτερον Κεφάλαιον ταύτα: «Και εγένετο ως απήλθον απ’  αυτών εις τον Ουρανόν οι Άγγελοι, και οι άνθρωποι οι Ποιμένες είπον προς αλλήλους: «διέλθωμεν δη έως Βηθλεέμ, και ίδωμεν το ρήμα τούτο το γεγονός, ό ο Κύριος εγνώρισεν ημίν» (Λουκ. β: 15). Λέγει λοιπόν ο θεσπέσιος Κοσμάς, ότι οι Ποιμένες ιδόντες τον Άγγελον, και ακούσαντες παρ΄ αυτού τα ανωτέρω λόγια, εθαύμασαν και ηθέλησαν να πληροφορηθούν, αν είναι τα λόγια ταύτα αληθινά. Όθεν είπον ένας προς τον άλλον: τι είναι το ρήμα τούτο όπου ελαλήθη εις ημάς; Ελάτε να υπάγωμεν δια να ιδούμεν: ήτοι να εξετάσωμεν, κατά τον Ευθύμιον, το γεγονός τούτο θείον: ήτοι τούτο το θεϊκόν σημείον όπου έγινεν εις ημάς. Δεν είπον δε μόνον τούτο, αλλά παρευθύς μαζί με τον λόγον, εκίνησαν και επήγαν εις την Βηθλεέμ, και ευρόντες τον Χριστόν ως βρέφος ανακείμενον εν τη φάτνη, προσεκύνησαν αυτόν ομού με την Μητέρα του, ψάλλοντες το : «Ο των Πατέρων Θεός ευλογητός ει»· λέγει γαρ ο Ευαγγελιστής Λουκάς: «Ήλθον σπεύσαντες, και ανεύρον την τε Μαριάμ και τον Ιωσήφ και το βρέφος κείμενον εν τη φάτνη· ιδόντες δε διεγνώρισαν (επληροφορήθησαν) περί του ρήματος του λαληθέντος αυτοίς περί του παιδίου· και πάντες οι ακούσαντες εθαύμασαν περί των λαληθέντων υπό των Ποιμένων προς αυτούς» (Λουκ. β: 16-18). Τι δε αλληγορικόν νόημα μανθάνουσιν εκ τούτου οι των λογικών προβάτων Ποιμένες; Ότι και αυτοί πρέπει να ζητούν τον ουράνιον άρτον, καθώς και οι Ποιμένες εκείνοι εζήτουν την Βηθλεέμ· η γαρ λέξις «Βηθλεέμ» ερμηνεύεται «Οίκος άρτου». Έτσι δε αύτη η Εκκλησία, εις την οποίαν ευρίσκεται ο νοητός άρτος Χριστός. Έργον λοιπόν είναι εις τους Ποιμένας των λογικών προβάτων, Πατριάρχας και Μητροπολίτας και Επισκόπους, αφ΄ ου εύρουν τον ουράνιον άρτον, να κηρύττουν αυτόν και εις τους άλλους, καθώς και οι Ποιμένες εκείνοι ευρόντες τον Χριστόν, εκήρυξαν και εις τους άλλους περί αυτού, κατά την Ερμηνείαν του Ιερού Θεοφυλάκτου.