ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Δολίως με φθέγγεσθαι, διαλογίζη ως έοικε· και χαίρω θεώμενος, την σην ασφάλειαν· θάρσει Δέσποινα· Θεού γαρ βουλομένου, ραδίως περαίνεται, και τα παράδοξα.

Ερμηνεία.

Με το Τροπάριον τούτο αποκρίνεται ο Αρχάγγελος προς την Παρθένον και λέγει· ως φαίνεται, Δέσποινα και Βασίλισσα του Κόσμου, διαλογίζεσαι και νομίζεις ότι εγώ δεν λαλώ αληθινά λόγια, αλλά δόλια και υποκριτικά ίσως δια να σε απατήσω, καθώς και ο όφις την Εύαν ηπάτησεν· όθεν τόσον είμαι μακράν από το να λυπούμαι δια τούτο, ώστε και χαίρω ακόμη, επειδή βλέπω την βεβαιότητα της ιδικής σου γνώμης και φρονήσεως, ότι δεν είσαι ευκολοαπάτητος, καθώς εστάθη η προμήτωρ σου Εύα· των φρονίμων γαρ είναι ίδιον να ασφαλίζωνται και να μη έλκωνται ευκόλως εις συγκατάθεσιν και πειθώ προ του να πληροφορηθούν. Πλην έχε θάρρος και πληροφορίαν, ω άχραντε, επειδή όταν ο Θεός θέλη και βο΄θυλεται, ευκόλως τελειούνται και λαμβάνουσιν έκβασιν και αυτά τα παράδοξα και αδύνατα· «Ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ παν ρήμα» (Λουκ. α: 37). Όθεν λέγει και ο Ιώβ προς τον Θεόν· «Οίδα ότι πάντα δύνασαι, αδυνατεί δε σοι ουδέν» (Ιώβ μβ: 2). Σημείωσαι ότι το Τροπάριον τούτο ερανίσθη ο Μελωδός από τον λόγον όπου έχει ο Ιεροσολύμων θείος Σωφρόνιος εις τον Ευαγγελισμόν· λέγει γαρ ούτος εκεί ως εκ μέρους του Αγγέλου προς την Παρθένον· «Χαίρω σου θεωρών το νηφάλιον· χαίρω σου κατανοών την ασφάλειαν· χαίρω σου βλέπων την φρόνησιν, και τοις εμοίς αντιφθέγγη προσφθέγμασιν· ου γαρ απιστίας κρίνω τα ρήματα, ουδ΄ αντιλογίας οίδα τα φθέγματα, αλλά σοφής και συνετής ερευνήσεως, και διανοίας ζητητικής και φρονήσεως». Μάλλον δε και τούτο ερανίσθη εκ του Ευαγγελιστού Λουκά λέγοντος· «Η δε (η Παρθένος δηλ. ) ιδούσα (τον Άγγελον) διεταράχθη επί τω λόγω αυτόθι και διελογίζετο, ποταπός είη ο ασπασμός ούτος» (Λουκ. α: 29)· όπερ ερμηνεύων ο Ιερός Θεοφύλακτος, φησί· «Διελογίζετο περί του ασπασμού ποταπός είη ούτος· μη άρα άτοπός τις και πορνικός, ως εξ ανδρός προς κόρην; ή θείος; επειδή και Θεού μνήμη σύνεστι τω ασπασμώ». Ο δε Ανδρέας λέγει, «Διελογίζετο ουκ απιστία τινι βληθείσα τον νουν, άπαγε! Αλλ΄ ευλαβεία μάλλον τη προς το ξένον του επιφθέγματος, οία παντός καθαρεύουσα μώμου, και της οποιασούν προς άνδρας επιμιξίας ελευθεριάζουσα. Η δε διελογίζετο τω κριτηρίω, φησί, της καθαράς ωσανεί διανοίας, το λεχθέν βασανίζουσα, του μη ακρίτως το ρηθέν παραδέξασθαι».