Μετάνοια -- Θεοφάνους του εγκλείστου

Τα αμαρτήματά σας είναι μεγάλα και φοβερά. Τίποτε όμως δεν υπερβαίνει την άπειρη ευσπλαχνία του Θεού. Η άφεσις των αμαρτιών δεν δίνεται σύμφωνα με την αξία μας, αλλά σύμφωνα με το έλεος του φιλανθρώπου Θεού. Ο Θεός είναι έτοιμος να συγχωρήσει, όταν υπάρχει ειλικρινής μετάνοια. Αυτό που κάνει ανάξιο τον άνθρωπο να συγχωρηθεί δεν είναι το μέγεθος και το πλήθος των αμαρτιών, αλλά η αμετανοησία του.
Μόλις μετανοήσετε με συντριβή και εξομολογηθήκατε σας δόθηκε η άφεσις στον ουρανό. Κατά την εκφώνηση της συγχωρητικής ευχής, αυτή η ουράνια απόφασις σας γνωστοποιήθηκε.
Το χειρόγραφο των αμαρτιών όλων των ανθρώπων το έφερε ο Κύριος πάνω στον Σταυρό και εκεί με την θυσία Του το έσχισε. Στο μυστήριο της εξομολογήσεως έχουμε την εφαρμογή στον κάθε εξομολογούμενο αυτής της θεϊκής ενεργείας. Μετά την εξομολόγηση ο πιστός στέκεται ενώπιον του Θεού ακατάκριτος.

Η αδυναμία της πίστεως σʼ αυτό και η έλλειψις εμπιστοσύνης στο έλεος του Θεού προέρχονται από τον εχθρό μας (δηλ. τον διάβολο). Αυτός κτίζει φράκτη ανάμεσα σε μας και στον Θεό. Η μετάνοια και η εξομολόγησις καταστρέφουν αυτόν τον φράκτη. Γνωρίζοντας λοιπόν ο διάβολος ότι ντο μυστήριο αυτό καταστρέφει του κόπους του για την οριστική απώλεια των αμαρτωλών, προσπαθεί με κάθε τρόπο να ανακόψει την καρποφορία του, είτε απομακρύνοντάς μας τελείως απʼ αυτό είτε σπείροντας αμφιβολίες για την άφεση των αμαρτιών. Η ολιγοπιστία και η απελπισία είναι παγίδες του διαβόλου. Οπλισθήτε εναντίον του και αποκρούστε τα δόλια βέλη του.
Ο Κύριος θέλει την σωτηρία όλων, άρα και την δική σας. Ο Κύριος προσκαλεί όλους, άρα και σας. Το ενδιαφέρον που τώρα εκδηλώνετε για την σωτηρία της ψυχής σας τι σημαίνει; Σημαίνει την πρόσκληση του Κυρίου: «Δεύτε προς με… καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. 11,28). Το ενδιαφέρον αυτό είναι έργο δικό σας; Όχι! Ο Κύριος το έσπειρε. Και εφʼ όσον Αυτός το έσπειρε, υπάρχει περίπτωσις να αμφιβάλλουμε αν θα μας χαρίσει την σωτηρία; Αυτός που σας ενθαρρύνει να ζητάτε την συγχώρηση, ασφαλώς και θα σας την χαρίσει. Πλησιάστε Τον λοιπόν με πίστη και μην επιτρέπετε στον εχθρό να σπέρνει ζιζάνια αμφιβολίας και απογνώσεως.
Ο διάβολος, λένε οι Πατέρες, μας διαβεβαιώνει πριν από την αμαρτία ότι ο Θεός είναι εύσπλαχνος και συγχωρητικός. Όμως μετά την αμαρτία μας ταράζει και μας συγχύζει λέγοντας: «Δεν υπάρχει για σένα σωτηρία».
Προσπαθήστε να στερεώνετε την πίστη σας και την ελπίδα της σωτηρίας. Συχνά να ενθυμήσθε την παραβολή του ασώτου υιού. Δεν περίμενε ο πατέρας να πλησιάσει ο άσωτος υιός κοντά του, αλλά έτρεξε ο ίδιος να τον συναντήσει και να τον σφίξει στην αγκαλιά του.
Ο ουράνιος Πατήρ μας βεβαιώνει ότι δεν θέλει τον θάνατο του αμαρτωλού. 
Λέτε ότι ο Θεός αποτελεί για σας την μόνη ελπίδα. Σωστό είναι αυτό και έτσι πρέπει πάντοτε να σκέπτεσθε. Χωρίς το θέλημα του Θεού, χίλιες ανθρώπινες ευεργεσίες δεν θα σας βοηθήσουν. Όμως η σκέψις σας ότι εφʼ όσον είσθε αμαρτωλή, δεν πρέπει να προσεύχεσθε, είναι ολότελα λανθασμένη. Ο Κύριος αποστρέφεται τους αμαρτωλούς όταν μένουν αμετανόητοι. Όταν όμως μετανοούν, τότε αφήνει όλους τους δικαίους, όπως ο καλός βοσκός τα ενενηνταενέα πρόβατα, και στρέφεται προς αυτούς με αγάπη και ευσπλαχνία.
Πέσατε σε παράπτωμα; Σηκωθήτε. Ο Κύριος εκδηλώνει πλούσιο το έλεός Του σε όποιον ειλικρινά μετανοεί. Αντίθετα ο εχθρός σας προτρέπει ύπουλα σε νέες πτώσεις υποβάλλοντας την σκέψη ότι και χωρίς μετάνοια συγχωρεί ο Θεός: Αυτό αποτελεί θανάσιμη πλάνη. είναι φοβερό να αμαρτάνει κανείς ελπίζοντας στο έλεος του Θεού. Βέβαια του έλεος του Θεού είναι απέραντο, εμείς όμως είμαστε περιορισμένοι και όταν φθάσουμε στο σημείο να παύουμε να μετανοούμε για τις συχνές πτώσεις μας, τότε δεν αποτελούμε κατάλληλο δοχείο για να δεχθεί την χάρη και την ευσπλαχνία του Κυρίου. Να ενθυμήσθε αυτές τις σκέψεις και να αγωνίζεσθε για την σωτηρία σας με φόβο και τρόμο.
Εφʼ όσον σας επισκέπτονται αρκετοί και αναγκάζεσθε να συζητάτε μαζί τους λέγοντας πολλά, αυτό έχω να σας πω: Όταν μένετε μόνος καθαρίσατε την ψυχή σας, όπως σκουπίζουν ένα δωμάτιο. Ταπεινωθείτε και θυμηθήτε τις θλιβερές πτώσεις του παρελθόντος σας. Έτσι θα απαλλαγήτε από τον λογισμό ότι κάτι αξίζετε και ότι κάνετε καλή εντύπωση στους άλλους.
Η εγκράτεια από τα πάθη είναι το καλύτερο φάρμακο και συντελεί στην μακροημέρευση.