«Μη μεταίροντες όρια»

 Βασίλειος Χαραλάμπους

θεολόγος

Πριν δέκα περίπου χρόνια, σε επίσκεψή μου στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, έτυχε να παρευρεθώ σε ομιλία του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, που έγινε στο Συνοδικό του Μοναστηριού.  Αναφερόμενος λοιπόν ο Γέροντας Ιωσήφ στο θέμα της Γεννήσεως του Χριστού, χρησιμοποίησε περιγραφή ανοίκεια στη γλώσσα των Πατέρων της Εκκλησίας μας, λέγοντας πως «εκεί που καθόταν η Παναγία στο σπήλαιον, βρέθηκε ο Χριστός στην αγκαλιά της».  Ουδείς των παρευρισκομένων θεολόγων διόρθωσε, ουδείς ανακεύασε, όταν έφυγε ο Γέροντας.  Έκτοτε προσπάθησα πολλές φορές να  ανασκευάσω σε φίλους την περιγραφή τούτη, ματαίως όμως, γιατί καθ’ ολοκληρίαν ελάμβαναν ως ορθούς τους λόγους του Γέροντος τούτου.   Δυστυχώς προς τούτο συνεργούσε και η μη ύπαρξη κάποιου αποδεικτικού ντοκουμέντου, ότι όντως τα είχε πει ο Γέροντας Ιωσήφ.

Πρόσφατα παρατήρησα ότι κυκλοφορεί στο διαδύκτιο βίντεο, το οποίον τιτλοφορείται «Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαδινός Η γέννηση του Χριστού» ή «Ιησούς Χριστός Σωτήρας μέρος 1^ο Ιωσήφ Βατοπαδινός» και στο οποίον ο  Γέροντας Ιωσήφ, αναφέρεται με την περιγραφή αυτή.  Να σημειωθεί ότι η βιντεογράφηση είναι αρκετά καλή και ο θεατής αντιλαμβάνεται εκ πρώτης όψεως ότι η λήψη δεν έγινε «λάθρα» αλλά στα πλαίσια της Εκπομπής «Επίσκεψη στο Αρχονταρίκι του Άθω», του Καναλιού 4Ε.   Η ομιλία αυτή έγινε και πάλι στο Συνοδικό της Μονής και στο σημείο 17.29 του βιντεογραφημένου ντοκουμέντου αναφέρεται επακριβώς ως εξής:

«… Τότε βρήκαν μια μικρή σπηλιά κάπου εκεί δίπλα, που ήταν για τα ζώα μέσα και μπήκαν σ’ αυτήν μέσα κι όταν εκυείτο στο σπήλαιον καθήμενη εκεί, ήρθεν η ώρα του τοκετού, χωρίς να αισθανθεί, χωρίς να καταλάβει τίποτε, αυτομάτως όπως εκαθόταν βλέπει …στην αγκαλιά της το βρέφος χωρίς να αισθανθεί τους τρόπους του τοκετού, διότι το αειπάρθενον δεν θα ήταν ύστερα.  Όπως εκάθητο εκεί μέσα, αυτομάτως βρίσκεται στην αγκαλιά της το βρέφος και επειδή ήξερε αυτή, το περίμενε, είχε μαζί μερικά κουρελάκια, τα σπάργανα και το τύλιξε…». 

Χωρίς καμιά προηγούμενη Πατερική βάση έγινε η αναφορά ότι  «εκεί που καθόταν η Παναγία βρέθηκε ο Χριστός αυτομάτως στην αγκαλιά της.  Θεωρώ ότι είναι φρόνιμο το βίντεο αυτό να αποσυρθεί από το διαδύκτιο, καθότι ακούονται πράματα ξένα προς την Πατερική μας Παράδοση».  Ας αρκεσθούμεν στον πλούτον, τόσον των Πατερικών  Λόγων, όσον και της Υμνολογίας της Εκκλησίας μας. ( «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον», «Σήμερον ο ων τίκτεται», «Η Παρθένος σήμερον, τον προαιώνιον Λόγον, εν σπηλαίω έρχεται αποτεκείν απορρήτως», «ότι ετέχθη ημίν σήμερον Σωτήρ»).  Αρκεί η περιγραφή του Ευαγγελιστού Λουκά, «Εγένετο δε εν τω είναι αυτούς εκεί, επλήσθησαν αι ημέραι του τεκείν αυτήν και έτεκεν τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον και εσπαργάνωσεν αυτόν και ανέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη, διότι ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι».

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Μητροπολίτου Αθανασίου Γέφτιτς, τα οποία μπορούμε να τα δανειστούμε για το αναφρόμενον θέμα, «από τον πνευματικόν πατέρα μου (Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς) παρέλαβον ότι πρέπει να θέτωμεν φυλακήν τω στόματι ημών όταν ομιλούμεν περί των μυστηρίων του Χριστού».  Το «τείχισόν μου τας φρένας Σωτήρ μου», από τον Οίκον της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ας είναι η ικεσία μας, όταν θα αναφερόμαστε σε τέτοια θέματα.  Επίσης το του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού «μη μεταίροντες όρια αιώνια, μηδέ υπερβαίνοντες την θείαν Παράδοσιν…», ας είναι κανών ακριβείας για τόσον σοβαρά θέματα, δια να μπορέσομεν αληθώς να ψάλλομεν, «σώσον με θεολογούντα σε».

Παράκλησις λοιπόν θερμή, σε εκείνον που ανέβασε στο  διαδύκτιο το βίντεο αυτό, να το αποσύρει, όσον μεγάλη κι αν είναι η συναισθηματική δυσκολία για απόσυρσή του.  Θεωρώ ότι είναι φρόνιμον να αποσυρθεί τούτο.  Κι αν η παράκλησις τούτη, προσκρούει σε αντίθετη γνώμη, ας συμβουλευτεί εγκρίτους Δογματολόγους και είμαι σίγουρος, ότι η απάντηση θα είναι, ότι πρέπει να αποφεύγονται περιγραφές, χωρίς καμιά Πατερική βάση.