ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Ωδή στ΄. Ο Ειρμός.

Ναίων Ιωνάς, εν μυχοίς θαλαττίοις, Ελθείν εδείτο, και ζάλην απαρκέσαι.Νυγείς εγώ δε, του τυραννούντος βέλει, Χριστέ προσαυδώ, τον κακών αναιρέτην, Θάττον μολείν σε της εμής ραθυμίας.

Ερμηνεία.

Ο μεν Προφήτης Ιωνάς, λέγει, ναίων: ήτοι κατοικών μέσα εις τους μυχούς της θαλάσσης· μυχός δε είναι ο εσώτατος και κρυφιώτατος τόπος, καθ΄ Όμηρον λέγοντα: «Έστι πόλις Εφύρη μυχώ Άργεος ιπποβότοιο»· μυχούς δε θαλαττίους εννοεί ο Μελωδός, ή τους υποκάτω της θαλάσσης ευρισκομένους αποκρύφους τόπους και σπήλαια· μέσα γαρ εις αυτούς διέτριβε το κήτος όπου κατέπιεν αυτόν, και μαζί με αυτόν και ο Ιωνάς· ούτω γαρ ο ίδιος έλεγεν: «Έδυ η κεφαλή μου εις σχισμάς ορέων, κατέβην εις γην, ης οι μοχλοί, κάτοχοι αιώνιοι» (Ιωνά β: 6-7), ως ερμήνευσεν ο Ιερός Θεοφύλακτος· ή μυχούς εννοεί τα σπλάγχνα και την κοιλίαν του κήτους, μέσα εις τα οποία ο Προφήτης ευρίσκετο, κατά τον Πτωχόν Πρόδρομον και τον ανώνυμον ερμηνευτήν. Ο Ιωνάς λοιπόν εν τοις μυχοίς της θαλάσσης ευρισκόμενος, παρεκάλει να έλθη εις εσέ, Κύριε, και εκ τούτου να απαρκέση: ήτοι να αποβάλη την συνέχουσαν αυτόν ζάλην και τον κίνδυνον του θανάτου: «Αναβήτω, φησίν, εκ φθοράς η ζωή μου προς σε Κύριε ο Θεός μου» (Ιωνά β: 7).

Και πάλιν: «Και έλθοι προς σε η προσευχή μου προς ναόν τον άγιόν σου» (αυτόθι 8). Εγώ όμως, λέγει ο Μελουργός, επειδή επληγώθην από την σαϊταν του τυράννου Διαβόλου, ήτις είναι η προσβολή της αμαρτίας, δια τούτο πάσχω όλον το εναντίον· διότι δεν προσαυδώ: τουτέστι δεν παρακαλώ να έλθω εγώ προς εσέ· ελθείν γαρ ου δύναμαι, κακώς έχων από την πληγήν της αμαρτίας· αλλά παρακαλώ να καταβής εσύ, Χριστέ, και να έλθης προς εμέ, δια να γένης αναιρέτης και ολοθρευτής των κακών όπου με συνέχουσι· παρακαλώ όμως να έλθης ταχύτερον της ιδικής μου ραθυμίας: ήτοι να προφθάσης την ιδικήν μου αμέλειαν, και να με προλάβης προτού η αμέλεια να με κατακυριεύση· επειδή τότε δεν με αφήνει αύτη ούτε καν να σε παρακαλέσω εις το να με βοηθήσης. Ούτω δε ο Δαβίδ παρακαλεί τον Θεόν λέγων: «Ο Θεός αντιλήπτωρ μου ει ο Θεός μου, το έλεος αυτού προφθάσει με» (Ψαλμ. νη: 10). Ώστε η ιδική μου παρακάλεσις είναι, όχι το να αναβή εκ φθοράς η ζωή μου, καθώς παρεκάλει ο Ιωνάς, αλλά μάλλον το να καταβής εσύ η ζωή μου, Κύριε, εις την ιδικήν μου φθοράν, ίνα με λυτρώσης από αυτήν, επειδή συ γενόμενος άνθρωπος δια φιλανθρωπίαν άφατον, συγκατέβης μέχρι θανάτου και φθοράς, αλλ΄ όχι και διαφθοράς, ή καταφθοράς.