Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Δεν πιστεύετε; Προσπαθήσατε να φαντασθήτε ή τελειότερον Θεόν από τον Χριστόν ή τελειότερον άνθρωπον απ΄ Αυτόν. Δεν θα είσθε εις θέσιν να το κάμετε. Διότι ούτε ο ατομικός ούτε ο συλλογικός νους του ανθρώπου δύναται να φαντασθή είτε τελειότερον Θεόν από τον Χριστόν είτε τελειότερον άνθρωπον απ΄ Αυτόν. Και το σπουδαιότερον εδώ είναι, ότι όλαι αι θείαι τελειότητες είναι εν τω Χριστώ ανθρωπίνως πραγματικαί και συγκεκριμέναι. Δεν υπάρχει έστω και εν τέλειον αγαθόν ή μία τελεία αλήθεια ή τέλειον κάλλος, τα οποία να μη έχουν σαρκωθή εις το Πρόσωπόν Του ή πραγματοποιηθή εις τον βίον Του. Ένεκεν όλων τούτων, Αυτός είναι ακριβώς εκείνος ο τέλειος και ωλοκληρωμένος άνθρωπος, τον οποίον το ανθρώπινον γένος, η ανθρωπίνη σκέψις, η ανθρωπίνη καρδία, αναζητούν δια των θρησκειών και φιλοσοφιών, της επιστήμης, της τέχνης και του πολιτισμού. Εφαρμοζόμενον επί της παιδείας το συμπέρασμα τούτο θα έλεγεν: ο Χριστός είναι εκείνος ο ιδεώδης άνθρωπος, τον οποίον αναζητεί η ανθρωπίνη παιδεία ως σκοπόν της, ως νόημά της και ως ιδεώδες της. Με Αυτόν και απ΄ Αυτόν γνωρίζομεν ημείς οι άνθρωποι τι είναι ο αληθινός άνθρωπος, τι είναι ο ιδεώδης άνθρωπος και ο τέλειος άνθρωπος. Εν Αυτώ έχομεν τύπον, συμφώνως προς τον οποίον έκαστος άνθρωπος δύναται να οικοδομήση από τον εαυτόν του εν ιδεωδώς αγαθόν, δίκαιον, τέλειον και ωλοκληρωμένον άνθρωπος. Και τούτο χωρίς μεγάλας και ανυπερβλήτους δυσκολίας, διότι εις έκαστον κοπιώντα Αυτός δίδει τας θείας δυνάμεις Του προς οικειοποίησιν όλων των αγαθών Του.