Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου -- Τοῦ αειμνήστου π. Μάρκου Κ. Μανώλη

Εὐσεβεῖς χριστιανοί, ἀρχίζει ἡ κατανυκτική περίοδος τῆς Ἐκκλησίας µας, ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου. Ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία ἔχει σκοπό κατά τήν περίοδο αὐτή νά µᾶς ὑπενθυµίση τόν σκοπό τῆς ζωῆς µας, τόν προορισµό τῆς ζωῆς µας. Ἀπό ποῦ ἐξεπέσαµε καί πῶς θά ἐπανέλθωµε πάλι, εἰς αὐτή τήν ἀρχαία δόξα καί µακαριότητα, εἰς τήν ὁποίαν εὑρίσκετο ὁ ἄνθρωπος µέσα εἰς τόν παράδεισον πρό τῆς παρακοῆς. Ἔτσι κάθε Κυριακή θά ὑπάρχη καί µιά προτροπή, ἕνα σύνθηµα, ὥστε ἀξίως κατά τό δυνατόν νά ὑποδεχθοῦµε τό Πάθος καί τήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου µας.
Καί σάν πρῶτο θεµέλιο, σάν βάσι καί ξεκίνηµα τοῦ πνευµατικοῦ µας ἀγῶνος θέτει ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία αὐτή τήν παραβολή, τήν ὁποίαν ἀκούσαµε τονίζοντας, ὑπογραµµίζοντας ὅλως ἰδιαιτέρως ὅτι εἶναι ἀνάγκη ἄν θέλουµε νά ἐπιτύχουµε καί νά ἀγωνισθοῦµε καλῶς εἰς αὐτόν τόν ἀγῶνα νά ἀποφύγουµε τήν θεοµίσητη ὑπερηφάνεια, τήν ὁποίαν ἐνεσάρκωνε ὁ Φαρισαῖος καί ἀπό τήν ἄλλη νά ἀγαπήσουµε τήν ὑψοποιό ταπείνωσι, πού παρουσίασε στό πρόσωπο τοῦ ἁµαρτωλοῦ τελώνου ὁ Κύριός µας. Αὐτό εἶναι τό θεµέλιο τῆς πνευµατικῆς µας ζωῆς πάντοτε βεβαίως ἀλλά καί ἰδιαιτέρως κατά τήν περίοδο αὐτή. Δυστυχῶς πολλοί ἀπό µᾶς δέν τό συλλαµβάνοµε καλῶς αὐτό τό θέµα. Δέν ἀντιλαµβανόµεθα κἄν ὅτι ἀπό σήµερα εἰσήλθαµε εἰς τό στάδιο τοῦ πνευµατικοῦ ἀγῶνος καί νοµίζοµε ὅτι Τριώδιο σηµαίνει ξεφάντωµα, χορός ἁµαρτία. Εἶναι ὅµως καθαρῶς σατανικόν, εἶναι πλάνη νά θεωροῦµε ὅτι ἡ κατανυκτική περίοδος εἶναι ταὐτόχρονα καί περίοδος τῆς ἁµαρτίας. Ἐάν εἴµαστε πραγµατικοί χριστιανοί θά πρέπη νά ἀκούσωµε τῆς φωνῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ φωνή τῆς Ἐκκλησίας µᾶς καλεῖ σέ µιά προσοχή, σέ µιά συγκέντρωσι, σέ µιά αὐτοκριτική, σέ µιά συναίσθησι τῆς ἁµαρτωλοῦ καταστάσεώς µας καί ἄν εἶναι δυνατόν ὅλοι µας νά ποῦµε αὐτό τό ὁποῖον εἶπε ὁ τελώνης «ὁ Θεός ἱλάσθητί µοι τῷ ἁµαρτωλῷ». Μέ συντριβή καί µέ κατάνυξι, µὲ ταπείνωσι. Πῶς ὅµως εἶναι δυνατόν αὐτό νά συµβῆ, ἀδελφοί µου, ὅταν µέ ὅλες τίς προσπάθειες πού καταβάλουµε, ὅταν παρ᾿ ὅλο ὅτι εὑρισκόµεθα µέσα σέ τόπους ἱερούς, ὅταν παρ᾿ ὅλο ἀκόµη ὅτι µελετοῦµε καί τά ἱερά βιβλία καί ὅµως αὐτή ἡ συναίσθησι καί αὐτή ἡ κατάνυξι δέν ἔρχεται. Εἶναι τραγικό, εἶναι σκληρός αὐτός ὁ ἀγώνας, ἀλλά γίνεται σχεδόν ἀδύνατον νά καταλάβη κανείς τήν ἁµαρτωλότητά του, σχεδόν ἀδύνατο νά προχωρήση σ᾿ αὐτό τό βῆµα τοῦ τελώνου «ὁ Θεός ἱλάσθητί µοι τῷ ἁµαρτωλῷ», ὅταν ξεστρατίζη ἀπ᾿ αὐτό τόν δρόµο τόν βασικό, ὅταν παρασύρεται µέσα στήν δίνη τῆς ἁµαρτίας, πού ὑπάρχει πάρα πολύ δυστυχῶς κατ᾿ αὐτή τήν περίοδο. Ἐννοοῦµε δηλαδή ὅτι βάζουµε τά δυνατά µας, ἐρχόµεθα στήν Ἐκκλησία, µελετοῦµε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί πάλι κατάνυξι δέν ἔχοµε, ὅπως ψάλλει ἡ Ἁγία µας Ἐκκλησία, «µετάνοιαν οὐκ ἔχοµεν», δάκρυα δέν ἔχοµε, «ὁ Θεός ἱλάσθητί µοι τῷ ἁµαρτωλῷ» δέν τό λέµε εὔκολα ἤ µπορεῖ νά τό λέµε µέ τά χείλη, ἀλλά δέν τό λέµε µέ τήν καρδιά µας καί µέ βαθειά συναίσθησι τῆς καταστάσεώς µας. Ἐάν λοιπόν καταβάλλοντας ὅλες αὐτές τίς προσπάθειες δυσκόλως ἐπιτυγχάνοµε τοῦ σκοποῦ µας καί τοῦ προορισµοῦ µας, πόσο µᾶλλον ὅταν εὑρισκώµεθα µακράν τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν εὑρισκώµεθα µέσα στά ξεφαντώµατα καί τίς διασκεδάσεις, ὅταν εὑρισκώµεθα ἐκεῖ ὅπου ἐπαναπαύεται τό πνεῦµα τοῦ σαρκίου. Δι᾿ αὐτό ἀδελφοί µου, ἰδιατέρως κατ᾿ αὐτάς τάς ἁγίας ἡµέρας, ἄς προσέξωµε καί ἄς ἀγωνισθοῦµε, ἄς βάλλουµε θεµέλιο αὐτό πού µᾶς λέει ὁ Κύριός µας σήµερα. Νά προσέξωµε καί νά ἀποφύγωµε τήν θεοµίσητη ὑπερηφάνεια καί ἀπό τήν ἄλλη νά ἀγαπήσωµε τήν ὑψοποιό ταπείνωσι. Νά ἀγωνισθοῦµε εἰς τόν ἑαυτόν µας. Νά ἐξετάσωµε, πῶς πορεύοµαι καί κατά τό δυνατόν νά βοηθηθοῦµε εἰς αὐτό τόν καλόν ἀγῶνα τῆς µετανοίας, νά βοηθήσωµε τόν ἑαυτόν µας, νά βοηθήσωµε καί ἄλλους, ὥστε ἀξίως καί θεαρέστως νά διανύσωµε τήν περίοδο αὐτή τήν κατανυκτική τοῦ Τριωδίου, νά ὑποδεχθοῦµε τό Πάθος τοῦ Κυρίου µας καί τήν ἔνδοξον Αὐτοῦ Ἀνάστασι.