Ἡ δεύτερη ὠδή τοῦ Μωϋσῆ εἶναι, στ’ ἀλήθεια,
συγκλονιστική. Εἶν᾽ ἕνα τραγούδι λυρικό, ἐλεγειακό, θρηνητικό. Ἕνα ἀπό τ’ ἀριστουργηματικά
κείμενα τῆς ὅλης Ἁγίας Γραφῆς. Μιά πένθιμη, θά λέγαμε, ὠδή, γιά τήν ἀποστασία
τοῦ Ἰσραήλ. Ὁ ἀγαπημένος λαός τοῦ Θεοῦ πῆρε ἁπλόχερα τόσες δωρεές στή δύσκολη
καί ταλαιπωρημένη του ζωή, μά τίς λησμόνησε. Τίς ἔσβησε ἀπ’ τή μνήμη του. Ἀποδείχτηκε
ἀχάριστος. Συνήθως ὁ ἀχάριστος εἶναι καί ὑποκριτής. Ὅσο παίρνει τίς εὐεργεσίες
καί τά δῶρα, προσποιεῖται τόν καλό καί τόν εὐγνώμονα. Ὅταν ὅμως πάψει νά
λαμβάνει, τά λησμονάει ὅλα. Οὔτε τίς εὐεργεσίες, ἀλλ’ οὔτε τόν εὐεργέτη θυμᾶται.
Ὁ Ἰσραήλ πῆρε πολλά. Ἔμοιαζε μοναχοπαίδι ἀνάμεσα στούς λαούς τοῦ κόσμου.
Ξεχωριστή ἦταν ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σέ τοῦτο τό λαό. Σαράντα χρόνια στήν ἔρημο –καί
σ’ ὅλη τή ζωή του– σκόρπιζε τά ἀγαθά Του. Ἀλλ’ ὅπως πάντοτε συμβαίνει, ἡ ἄνετη
καί καταναλωτική ζωή, ἀντί νά εὐαισθητοποιεῖ τόν ἄνθρωπο, τόν σκληραίνει. Ἀντί
νά μαλακώνει τήν καρδιά, τήν κάνει ἀναίσθητη καί ἀδιάφορη.
Σέ τούτη τήν ὠδή τοῦ Μωϋσῆ ἀναφέρονται καί περιγράφονται ὅλες οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν Ἰσραήλ: Ἔγινε ξεχωριστός καί ἀγαπημένος λαός τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο ἔθρεψε στήν ἔρημο καί τόν πότισε, καί τόν σκέπασε, ὅπως ὁ ἀετός τά ἀετόπουλά του. Ἀκόμα τούς ἔδωσε πλούσια ἀγαθά, «βούτυρον βοῶν καί γάλα προβάτων» καί «σιτάρι καί ὡραῖο κρασί, κόκκινο...». Καί στή συνέχεια, ἡ θλιβερή συνέπεια τῶν ἀπολαύσεων καί τῆς τρυφῆς: «Καί ἔφαγεν Ἰακώβ καί ἐνεπλήσθη καί ἀπελάκτισεν ὁ ἠγαπημένος, ἐλιπάνθη, ἐπαχύνθη, ἐπλατύνθη καί ἐγκατέλιπε τόν Θεόν τόν ποιήσαντα αὐτόν καί ἀπέστη ἀπό Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ» (Δευτ. ΛΒ΄ 15). «Καί ἔφαγε ὁ Ἰσραήλ καί ἐχόρτασε καί ἐκλώτσησε ὁ ἀγαπημένος λαός τοῦ Θεοῦ. Ἐλιπάνθη ἀπό τήν καλοφαγία, ἐπαχύνθη καί ἐπλατύνθη. Δηλαδή, προόδευσε καί πολλαπλασιάστηκε καί ὑπερηφανεύθηκε καί ἐγκατέλειψε τόν Θεό, πού τόν ἔπλασε. Καί ἔφυγε μακριά ἀπό τόν Θεό καί σωτῆρα του». Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐξάγουν πολλά ἠθικά διδάγματα ἀπό τή στάση καί τή διαγωγή αὐτή τοῦ Ἰσραήλ. «Εἶδες τί ἔπαθεν Ἰσραήλ ἀπό τραπέζης πολυτελοῦς»; παρατηρεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος. «Εἰς κρημνόν ἐνέπεσαν οἱ εἰς τήν τρυφήν ἐμπεσόντες». Μετά τήν καλοπέραση ἦρθε ἡ παρανομία καί ἡ ἀποστασία. Καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος παρατηρεῖ ὅτι, ὅσο διωκόταν ἡ Ἐκκλησία, ἤτανε δοξασμένη καί δυνατή. «Ἡνίκα ἐλιπάνθημεν, ἐσκιρτήσαμεν...», καί ὅταν παραχορτάσαμε, αὐτή τή δόξα καί τή δύναμη «κατελύσαμεν», τήν καταστρέψαμε (Γεωργίου Ψαλτάκη: Ἑρμηνεία Παλαιᾶς Διαθήκης – «Ἀριθμοί – Δευτερονόμιον», τόμος 3ος). Πάντοτε ἡ τρυφή καί οἱ ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς καί ἡ εὐημερία ἐπηρεάζουν καί ὑποβαθμίζουν τήν πνευματική ζωή τῆς ψυχῆς. Συνήθως ὁ συσχηματισμός μέ τόν κόσμο ὁδηγεῖ στήν ἄρνηση καί τήν προδοσία. «Τί γάρ οὐκ ἐργάζεται κακόν ἡ τρυφή; Χοίρους ἐξ ἀνθρώπων ποιεῖ, καί χοίρων χείρους», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Ποιό κακό ὑπάρχει, πού νά μή εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς τρυφῆς; Τούτη ἡ τρυφή τούς ἀνθρώπους τούς κάνει χοίρους, καί χειρότερους κι ἀπ’ τούς χοίρους. Στήν ἐποχή μας γίνεται ἰδιαίτερος λόγος γιά τούς παχύσαρκους καί γιά τά παιδιά τά παχύσαρκα. Συχνά δημοσιεύονται στατιστικές καί πίνακες πού δείχνουν τή μεγάλη καί ἐπικίνδυνη αὔξηση τῆς παχυσαρκίας στά παιδιά. Ἄλλοι λιμοκτονοῦν καί πεθαίνουν, καί ἄλλοι, σάν τά βόδια, μυρικάζουν καί συνεχῶς τρῶνε καί συνεχῶς παχαίνουν! Ἡ ἠθική πτώση τοῦ Ἰσραήλ, εἶναι δυνατό νά ἐπαναληφθεῖ καί σέ ἄτομα καί σέ λαούς. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπ’ τή φυλακή τῆς Ρώμης ἀνακοινώνει στόν Τιμόθεο ὅτι, ὁ συνεργάτης καί συναγωνιστής του, ὁ Δημᾶς, τόν ἐγκατέλειψε, «ἀγαπήσας τόν νῦν αἰῶνα» (Β΄Τιμ. Δ΄ 10). Ἡ γοητεία καί ἡ ματαιότητα τοῦ τωρινοῦ κόσμου, τόσο τό θάμπωσαν, ὥστε ἄφησε καί τό δάσκαλό του τόν Παῦλο καί τή Χριστιανική πίστη καί ζωή. Γιαυτό, παρατηρεῖ ὁ Παν. Τρεμπέλας: «Ἐάν ὁ Δημᾶς ἔπεσε, διατί δέν κινδυνεύομεν νά πέσωμεν καί ἡμεῖς»; Καί προσθέτει: «Ἡ ἀγάπη τοῦ παρόντος κόσμου καί ἡ προσκόλλησις εἰς τήν ματαιότητα αὐτοῦ, συχνάκις γίνεται αἰτία ἀποστασίας ἀπό τήν ἀλήθειαν καί τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου». Μήπως ἡ χώρα μας δέν ὑπῆρξε ἀποστολική, καί ὁ ἑλληνικός λαός, δέν ὑπῆρξε ὁ νέος Ἰσραήλ τῆς Χάριτος; Ἐδῶ στήν Ἑλλάδα μας δέν κήρυξαν: ὁ Παῦλος, ὁ Ἀνδρέας, ὁ Λουκᾶς, ὁ Σίλας, ὁ Τιμόθεος, ὁ Τίτος... καί μερικοί ἀπ’ αὐτούς δέν ἔχυσαν καί τό αἷμα τους; Ἡ Ἑλλάδα δέ δάνεισε τή γλῶσσα της στό Θεό, ὥστε τό πρωτότυπο Εὐαγγέλιο νά γραφεῖ στά Ἑλληνικά; Ἕλληνες ἱεραπόστολοι δέν ἦσαν αὐτοί πού δίδαξαν τή νέα θρησκεία τοῦ Χριστοῦ στούς Σλαύους;... Πόσα ὀφείλουν οἱ ἄνθρωποι στήν Ἑλλάδα! Ἀλλά καί πόσα ὀφείλει ἡ Ἑλλάδα στό Χριστό! Οὔτε μποροῦν οἱ λαοί ν’ ἀρνηθοῦν τήν προσφορά τῆς Ἑλλάδας στόν κόσμο, ἀλλ’ οὔτε ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ ν’ ἀρνηθεῖ τήν προσφορά τοῦ Χριστιανισμοῦ στήν ἀναγέννησή της «ἐν Χριστῷ». Γιαυτό καί ἡ ὀφειλή της στό Χριστιανισμό εἶναι μεγάλη καί διαχρονική. Σήμερα; Ἀλοίμονο! Μοιάζει μέ τόν ἀρχαῖο Ἰσραήλ, πού στήν πώρωση τῆς ἀποστασίας του, «ἀπελάκτισεν ὁ ἠγαπημένος». Λησμόνησε καί τό Θεό καί τίς εὐεργεσίες του. Πρόδωσε τό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία του. Ἡ μόνη παραμυθία καί ἡ μόνη ἐλπίδα, ἀπομένει τό «λεῖμμα» τῶν πιστῶν, πού ξέρουν νά ἀντιστέκονται στίς δυνάμεις τοῦ κακοῦ
Σέ τούτη τήν ὠδή τοῦ Μωϋσῆ ἀναφέρονται καί περιγράφονται ὅλες οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν Ἰσραήλ: Ἔγινε ξεχωριστός καί ἀγαπημένος λαός τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο ἔθρεψε στήν ἔρημο καί τόν πότισε, καί τόν σκέπασε, ὅπως ὁ ἀετός τά ἀετόπουλά του. Ἀκόμα τούς ἔδωσε πλούσια ἀγαθά, «βούτυρον βοῶν καί γάλα προβάτων» καί «σιτάρι καί ὡραῖο κρασί, κόκκινο...». Καί στή συνέχεια, ἡ θλιβερή συνέπεια τῶν ἀπολαύσεων καί τῆς τρυφῆς: «Καί ἔφαγεν Ἰακώβ καί ἐνεπλήσθη καί ἀπελάκτισεν ὁ ἠγαπημένος, ἐλιπάνθη, ἐπαχύνθη, ἐπλατύνθη καί ἐγκατέλιπε τόν Θεόν τόν ποιήσαντα αὐτόν καί ἀπέστη ἀπό Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ» (Δευτ. ΛΒ΄ 15). «Καί ἔφαγε ὁ Ἰσραήλ καί ἐχόρτασε καί ἐκλώτσησε ὁ ἀγαπημένος λαός τοῦ Θεοῦ. Ἐλιπάνθη ἀπό τήν καλοφαγία, ἐπαχύνθη καί ἐπλατύνθη. Δηλαδή, προόδευσε καί πολλαπλασιάστηκε καί ὑπερηφανεύθηκε καί ἐγκατέλειψε τόν Θεό, πού τόν ἔπλασε. Καί ἔφυγε μακριά ἀπό τόν Θεό καί σωτῆρα του». Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐξάγουν πολλά ἠθικά διδάγματα ἀπό τή στάση καί τή διαγωγή αὐτή τοῦ Ἰσραήλ. «Εἶδες τί ἔπαθεν Ἰσραήλ ἀπό τραπέζης πολυτελοῦς»; παρατηρεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος. «Εἰς κρημνόν ἐνέπεσαν οἱ εἰς τήν τρυφήν ἐμπεσόντες». Μετά τήν καλοπέραση ἦρθε ἡ παρανομία καί ἡ ἀποστασία. Καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος παρατηρεῖ ὅτι, ὅσο διωκόταν ἡ Ἐκκλησία, ἤτανε δοξασμένη καί δυνατή. «Ἡνίκα ἐλιπάνθημεν, ἐσκιρτήσαμεν...», καί ὅταν παραχορτάσαμε, αὐτή τή δόξα καί τή δύναμη «κατελύσαμεν», τήν καταστρέψαμε (Γεωργίου Ψαλτάκη: Ἑρμηνεία Παλαιᾶς Διαθήκης – «Ἀριθμοί – Δευτερονόμιον», τόμος 3ος). Πάντοτε ἡ τρυφή καί οἱ ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς καί ἡ εὐημερία ἐπηρεάζουν καί ὑποβαθμίζουν τήν πνευματική ζωή τῆς ψυχῆς. Συνήθως ὁ συσχηματισμός μέ τόν κόσμο ὁδηγεῖ στήν ἄρνηση καί τήν προδοσία. «Τί γάρ οὐκ ἐργάζεται κακόν ἡ τρυφή; Χοίρους ἐξ ἀνθρώπων ποιεῖ, καί χοίρων χείρους», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Ποιό κακό ὑπάρχει, πού νά μή εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς τρυφῆς; Τούτη ἡ τρυφή τούς ἀνθρώπους τούς κάνει χοίρους, καί χειρότερους κι ἀπ’ τούς χοίρους. Στήν ἐποχή μας γίνεται ἰδιαίτερος λόγος γιά τούς παχύσαρκους καί γιά τά παιδιά τά παχύσαρκα. Συχνά δημοσιεύονται στατιστικές καί πίνακες πού δείχνουν τή μεγάλη καί ἐπικίνδυνη αὔξηση τῆς παχυσαρκίας στά παιδιά. Ἄλλοι λιμοκτονοῦν καί πεθαίνουν, καί ἄλλοι, σάν τά βόδια, μυρικάζουν καί συνεχῶς τρῶνε καί συνεχῶς παχαίνουν! Ἡ ἠθική πτώση τοῦ Ἰσραήλ, εἶναι δυνατό νά ἐπαναληφθεῖ καί σέ ἄτομα καί σέ λαούς. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπ’ τή φυλακή τῆς Ρώμης ἀνακοινώνει στόν Τιμόθεο ὅτι, ὁ συνεργάτης καί συναγωνιστής του, ὁ Δημᾶς, τόν ἐγκατέλειψε, «ἀγαπήσας τόν νῦν αἰῶνα» (Β΄Τιμ. Δ΄ 10). Ἡ γοητεία καί ἡ ματαιότητα τοῦ τωρινοῦ κόσμου, τόσο τό θάμπωσαν, ὥστε ἄφησε καί τό δάσκαλό του τόν Παῦλο καί τή Χριστιανική πίστη καί ζωή. Γιαυτό, παρατηρεῖ ὁ Παν. Τρεμπέλας: «Ἐάν ὁ Δημᾶς ἔπεσε, διατί δέν κινδυνεύομεν νά πέσωμεν καί ἡμεῖς»; Καί προσθέτει: «Ἡ ἀγάπη τοῦ παρόντος κόσμου καί ἡ προσκόλλησις εἰς τήν ματαιότητα αὐτοῦ, συχνάκις γίνεται αἰτία ἀποστασίας ἀπό τήν ἀλήθειαν καί τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου». Μήπως ἡ χώρα μας δέν ὑπῆρξε ἀποστολική, καί ὁ ἑλληνικός λαός, δέν ὑπῆρξε ὁ νέος Ἰσραήλ τῆς Χάριτος; Ἐδῶ στήν Ἑλλάδα μας δέν κήρυξαν: ὁ Παῦλος, ὁ Ἀνδρέας, ὁ Λουκᾶς, ὁ Σίλας, ὁ Τιμόθεος, ὁ Τίτος... καί μερικοί ἀπ’ αὐτούς δέν ἔχυσαν καί τό αἷμα τους; Ἡ Ἑλλάδα δέ δάνεισε τή γλῶσσα της στό Θεό, ὥστε τό πρωτότυπο Εὐαγγέλιο νά γραφεῖ στά Ἑλληνικά; Ἕλληνες ἱεραπόστολοι δέν ἦσαν αὐτοί πού δίδαξαν τή νέα θρησκεία τοῦ Χριστοῦ στούς Σλαύους;... Πόσα ὀφείλουν οἱ ἄνθρωποι στήν Ἑλλάδα! Ἀλλά καί πόσα ὀφείλει ἡ Ἑλλάδα στό Χριστό! Οὔτε μποροῦν οἱ λαοί ν’ ἀρνηθοῦν τήν προσφορά τῆς Ἑλλάδας στόν κόσμο, ἀλλ’ οὔτε ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ ν’ ἀρνηθεῖ τήν προσφορά τοῦ Χριστιανισμοῦ στήν ἀναγέννησή της «ἐν Χριστῷ». Γιαυτό καί ἡ ὀφειλή της στό Χριστιανισμό εἶναι μεγάλη καί διαχρονική. Σήμερα; Ἀλοίμονο! Μοιάζει μέ τόν ἀρχαῖο Ἰσραήλ, πού στήν πώρωση τῆς ἀποστασίας του, «ἀπελάκτισεν ὁ ἠγαπημένος». Λησμόνησε καί τό Θεό καί τίς εὐεργεσίες του. Πρόδωσε τό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία του. Ἡ μόνη παραμυθία καί ἡ μόνη ἐλπίδα, ἀπομένει τό «λεῖμμα» τῶν πιστῶν, πού ξέρουν νά ἀντιστέκονται στίς δυνάμεις τοῦ κακοῦ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου