Ο ΝΥΜΦΙΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ -- Από τον Ιωσήφ τον Πάγκαλον εις τον Κύριόν μας. Του αείμνηστου Γ.Ζερβού

Ἐάν φαντασθῆ κανείς τήν Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, ὡς μίαν κλίμακα μέ ἑπτά τμήματα, δηλαδή μέ ἑπτά ἑβδομάδας, τότε ἤδη εἰσερχόμεθα εἰς τό τελευταῖον τμῆμα αὐτῆς, δηλαδή εἰς τήν Μεγάλην Ἑβδομάδα. Αὕτη ἀποτελεῖ τήν δραματικωτέραν φάσιν, τῆς πρό τοῦ Πάσχα ἐποχῆς. Τό πρῶτον τμῆμα τῆς πνευματικῆς αὐτῆς Κλίμακος ἐλέγετο Καθαρά Ἑβδομάς καί ἀποτελεῖ τήν εἴσοδον εἰς τήν ἐποχήν τῆς πρό τοῦ Πάσχα νηστείας. Τό τελευταῖον τμῆμα της λέγεται Μεγάλη Ἑβδομάς τοῦ ἔτους. Διά τοῦτο ἔχει πένθιμον περιβάλλον καί διάκοσμον, πού ἀσκοῦν ἀντίστοιχον ψυχολογικήν ἐπίδρασιν ἐπί τοῦ ἀνθρώπου καί τόν βοηθοῦν νά θρηνήση καί νά μετανοήση. Κεντρικόν πρόσωπον τοῦ μεγάλου δράματος, τό ὁποῖον ἐκτυλίσσεται κατά τήν Μεγάλην Ἑβδομάδα εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός καί Σωτήρ, ὁ Ὁποῖος πορεύεται εἰς τόν τόπον τοῦ Γολγοθᾶ διά νά ὑποστῆ τάς συνεπείας τῆς ἀνθρωπίνης μοχθηρίας καί νά συντρίψη διά τοῦ πάθους του, τήν ἐπηρμένην ὀφρῦν τῆς ἁμαρτίας.

Ὁ Ἰωσήφ ὁ Πάγκαλος καί ὁ Κύριός μας

Ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος εἶναι ἀφιερωμένη εἰς μίαν ἐκλεκτήν φυσιογνωμίαν τῆς Ἐκκλησίας μας τόν Ἰωσήφ τόν Πάγκαλον, ὁ ὁποῖος ἦτο τό ἀγαπημένον τέκνον τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ. Ἡ ζωή τοῦ Ἰωσήφ ὁμοιάζει πολύ πρός τήν ζωήν τοῦ Χριστοῦ. Διά τοῦτο καί ἐτοποθετήθη εἰς τήν εἴσοδον τῆς Ἑβδομάδος τῶν Παθῶν, δηλαδή τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος. Πλέον συγκεκριμένως: Ὁ Ἰωσήφ εἶχε σωματικόν καί ψυχικόν κάλλος, τό ὁποῖον ἦτο ἡ ἔκφρασις τῆς ἠθικῆς του καθαρότητος. Ὁ Κύριός μας εἶχε κάλλος, καθώς πιστοποιοῦν οἱ στίχοι: «Ὁ ὡραῖος κάλλει παρά πάντας βροτούς». Τόν Ἰωσήφ ἐμίσησαν και ἐφθόνησαν οἱ ἀδελφοί του. Αὐτός τούς ἐκόμιζε τροφήν καί οἱ ἀδελφοί του κατέστρωναν σχέδια ἐξοντώσεώς του. Τόν Κύριόν μας καί Σωτῆρα Χριστόν ἐμίσησαν καί ἐφθόνησαν οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁμοεθνεῖς του, παρά τό γεγονός ὅτι Ἐκεῖνος τούς εὐεργέτησε ποικιλοτρόπως. Τό ἀναίτιον αὐτό μῖσος μεταφράζουν οἱ στίχοι: Ἐμίσησάν με δωρεάν, δηλαδή μέ ἐμίσησαν χωρίς λόγον. Τόν δέ φθόνον ἐναντίον τοῦ Κυρίου μας διεπίστωσε καί αὐτός ὁ Πιλᾶτος, ἀντιληφθείς ὅτι «διά φθόνον παρέδωκαν Αὐτόν». Τόν Ἰωσήφ ἐπώλησαν οἱ ἀδελφοί του ἀντί εἴκοσι ἀργυρίων, τόν δέ Κύριόν μας ἐπρόδωσεν ὁ μαθητής του ἔναντι τριάκοντα ἀργυρίων. Τό ἔνδυμα τοῦ Ἰωσήφ ἔλαβον οἱ ἀδελφοί του καί τό ἔβαψαν μέ αἷμα διά νά δικαιολογηθοῦν πρός τόν Πατέρα τους Ἰακώβ. Τά ἱμάτια τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ παρέλαβον οἱ στρατιῶται, καθώς ἐκφράζουν οἱ στίχοι: διεμερίσαντο τά ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς καί ἐπί τῶν ἱματισμῶν μου ἔβαλον κλῆρον. Ὁ Ἰωσήφ ἐσυκοφαντήθη ὡς ἀνήθικος, ὑπό τῆς Αἰγυπτίας. Ὁ Χριστός κατηγορήθη ὅτι καταλύει τόν Ναόν καί μετά ἀπό τρεῖς ἡμέρας θά ἐγείρη αὐτόν. Ὁ Ἰωσήφ οὐδεμίαν συγγένειαν συνῆψε μετά τῆς ἁμαρτίας. «Ταῖς ἡδοναῖς τῆς Αἰγυπτίας μή δουλεύσας» λέγει ὁ ψαλμωδός, καί ὁ Σωτήρ: «ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν οὐδέ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ». Ὁ Ἰωσήφ ἐρρίφθη εἰς τήν φυλακήν, ἀλλά διετήρησε ψυχραιμίαν, ὑπομονήν καί καρτερίαν εἰς τάς θλίψεις, τάς ὁποίας συνήντησε. Ὁ Χριστός ἔδειξε μοναδικήν μακροθυμίαν καί ὑπομονήν, ὥστε: ὡς ἀμνός, ἄφωνος δέν ἤνοιξε τό στόμα του ἵνα κακολογήση καί διαμαρτυρηθῆ. Ὁ Ἰωσήφ ἐφυλακίσθη ἀλλά ἐκ τῆς φυλακῆς ἐκλήθη εἰς τόν θρόνον τοῦ Ἀντιβασιλέως τῆς Αἱγύπτου. Ὁ Κύριός μας κατεβιβάσθη εἰς τόν τάφον καί ἐκεῖθεν, μετά τρεῖς ἡμέρας, ἀναστάς ἐκάθησεν: Ἐν δεξιᾷ τοῦ Θρόνου τοῦ Θεοῦ, λαβών πᾶσαν ἐξουσίαν ἐν Οὐρανῷ καί ἐπί γῆς, ἵνα ἐν τῷ Ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν γόνυ κάμψη ἐπουρανίων, ἐπιγείων καί καταχθονίων.

Ἡ μή ἐκδίκησις καί συγχώρησις τῶν Σταυρωτῶν

Ὁ Ἰακώβ ὠδύρετο τοῦ Ἰωσήφ τήν στέρησιν. Οἱ ὀδυρμοί του ὅμως ἀντεστράφησαν ὅταν ἐπληροφορήθη ὅτι ὁ υἱός του ἐκάθητο ἐπί βασιλικοῦ Θρόνου. Ἀλλά καί ὁ θρῆνος τῶν Μυροφόρων καί τῶν Ἀποστόλων μετεστράφη εἰς χαράν καί ἀγαλλίασιν, ὅταν ἀντίκρυσαν τόν ἀναστάντα Χριστόν. Ὁ Ἰωσήφ δέν ἐξεδικήθη τούς ἀδελφούς του μετά τήν ἀναγνώρισίν του, μολονότι ἦτο εὔκολος ἡ ἐκδίκησις, ἐφ᾽ ὅσον εὑρίσκοντο εἰς χεῖρας του καί τοῦτο, διότι ἦτο ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ καί ἐνίκησε τό κακόν διά τοῦ καλοῦ. Ὁ Κύριός μας συνεχώρησε τούς σταυρωτάς του, διά τῶν λέξεων: «Πάτερ ἄφες αὐτοῖς οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι». Καί ὅλοι ἡμεῖς ὑποστηρίζομεν ὅτι εἴμεθα πιστοί εἰς τόν Θεόν καί παίρνομεν ἕνα μέρος ἐκ τοῦ πόνου τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας, τόν ὁποῖον συνοδεύομεν πρός τόν Γολγοθᾶν. Διά νά εἶναι ὅμως ὡλοκληρωμένη ἡ συμμετοχή μας πρέπει νά συμπορευώμεθα: κεκαθαρμέναις διανοίαις καί καρδίαις, μιμούμενοι τόν τρόπον ζωῆς του καί ἰδιαιτέρως τῆς ὑπομονῆς καί συγχωρήσεως. Εἶναι ἀπαραίτητον νά συγχωρέσωμεν τούς ἐχθρούς μας, διότι ἐπί τοῦ Γολγοθᾶ ἐθριάμβευσεν ἡ ἀγάπη κατά τοῦ μίσους. Καί τοῦτο ποιοῦντες, ἄς ψάλλωμεν: Προσκυνοῦμεν σου τά Πάθη Χριστέ, δεῖξον ἡμῖν καί τήν Τριήμερόν Σου Ἀνάστασιν.

Γ.ΖΕΡΒΟΣ