«Ἡ φιλοκαλία εἰς τήν ζωήν μας»

Τοῦ αείμνηστου Μιχαήλ  Ε. Μιχαηλίδη θεολόγου

 Ἡ πιό ὄµορφη, ἡ πιό πρωτότυπη, ἡ πιὀ βαθυστόχαστη, ἡ πιό φιλοσοφηµένη, ἡ πιό ἐννοιολογικά ὑπέροχη, εἶναι ἡ ἑλληνική µας γλώσσα. ∆έν τό λέµε ἐµεῖς οἱ Ἕλληνες. Τό λέει ἡ διεθνής γλωσσολογική - φιλολογική ἐπιστήµη. Ἐµεῖς µονάχα χαιρόµαστε - ἄν χαιρόµαστε - γιά τή µουσικότητα τῆς γλώσσας µας. Μ' ἐπηρέασε τό σηµερινό µου θέµα: "Ἡ Φιλοκαλία στή ζωή µας". Οἱ θεολόγοι γνωρίζουν, βέβαια, γιά τή λεγόµενη "Φιλοκαλία τῶν Πατέρων". Πρόκειται γιά τά συγγραφικά ἔργα ἀρκετῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας µας - κυρίως ἀσκητικῶν Πατέρων - οἱ ὁποῖοι µᾶς ἔχουν παραδώσει ἔργα ἔκτακτης καί µοναδικῆς χριστιανικῆς πνευµατικότητας. Ὅλα αὐτά τά ἀνεκτίµητα πνευµατικά ἔργα - συνεχίζουν νά ἐκτυπώνωνται, ὄχι µόνο στά ἑλληνικά, ἀλλά και σε ξένες εὐρωπαϊκές γλῶσσες, ἰδιαίτερα στά ρωσσικά. Ἀπ' τά παλαιότερα χρόνια πῆραν τή γενική ὀνοµασία "Φιλοκαλία τῶν Πατέρων", πού σηµαίνει ἀγάπη στούς Πατέρες. Ἡ λέξη "φιλοκαλία" χρησιµοποιεῖται κι ἀπ' τούς ἀρχαίους Ἕλληνες, καί σηµαίνει - γενικότερα - ἀγάπη στό καλλιτέχνηµα, στό ὡραῖο, στήν ὀµορφιά.(Φιλῶ=ἀγαπῶ,και ἡ λέξη καλό=ὡραῖο). Στήν περίπτωση τῆς"Φιλοκαλίας τῶν Πατέρων", ἡ λέξη "φιλοκαλία", βέβαια, παίρνει καθαρά χριστιανική - πνευµατική σηµασία, διότι πρόκειται γιά καλαισθησία ἁγιοπνευµατική. Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς "Φιλοκαλίας", µέ τά συγγραφικά τους ἔργα, διδάσκουν, οἰκοδοµοῦν, ἐνισχύουν πνευµατικά τούς χριστιανούς, καί συµπληρώνουν, θά λέγαµε, τούς µεγάλους Πατέρες, πού εἶχαν προηγηθεῖ παλαιότερα. Μερικοί ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες τῆς "Φιλοκαλίας" εἶναι οἱ ἑξῆς: (Ἀντώνιος, Φιλήµων, Κασσιανός ὁ Ρωµαῖος, Ἰωάννης ὁ ∆αµασκηνός, Θαλάσσιος ὁ Λίβυος, ἀββᾶς Φιλήµων, ὅσιος Θεόγνωστος, ὅσιος Φιλόθεος ὁ Σιναΐτης, ὅσιος Ἠλίας ὁ Πρεσβύτερος, ὅσιος Θεοφάνης, ὅσιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης, ὅσιος ∆ωρόθεος, ὅσιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, κ.ἄ.). Εἶναι τόσος ὁ πνευµατικός πλοῦτος τῶν ἔργων τους, ὥστε µόνο µιά σκέψη παραθέτω, τοῦ ἁγ. Θαλασσίου: "Ἀµήχανόν ἐστι τυχεῖν ἐλέους Θεοῦ, τόν καταλιπόντα αὐτόν καί ἡδοναῖς δουλεύοντα".