ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Χρίεις τελειών, την βρότειον ουσίαν, Άναξ άναρχε, Πνεύματος κοινωνία, Ροαίς αχράντοις, εκκαθάρας και σκότους. Ισχύν θριαμβεύσας τε, την επηρμένην, Νυν εις άληκτον, εξαμείβεαι βίον.

Ερμηνεία.

Ω Βασιλεύς, λέγει, άναρχε, συ με τα ρείθρα τα καθαρά του Ιορδάνου καθαρίσας από το σκότος της ασεβείας και αμαρτίας την φύσιν των ανθρώπων, την προσληφθείσαν και ενωθείσαν εν τη υπερθέω σου υποστάσει, έχρισας αυτήν και ετελείωσας τη χρίσει και κοινωνία του Αγίου Πνεύματος· διο και Χριστός ονομάζεσαι, ου μόνον δια την χρίσασαν Θεότητα, αλλά και δια την σάρκα την χρισθείσαν με την Θεότητα και γενομένην, όπερ το χρίσαν, και, θαρρώ λέγειν, ομόθεον, ως είπεν ο Θεολόγος Γρηγόριος (Λόγω εις το Πάσχα). Το Πνεύμα γαρ το άγιον, όπερ κατέβη εις εσέ βαπτιζόμενον, εδήλου το θείον χρίσμα· και μολονότι εξ αυτής της ενώσεως εχρίσθη μυστικώς η θεοϋπόστατός σου σάρξ με το Πνεύμα το Άγιον, καθώς είπεν ο Ησαϊας «Πνεύμα Κυρίου επ΄ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με» (Ησ. ξα: 1), και ο Προφήτης Δαβίδ «Δια τούτο έχρισέ σε, ο Θεός, ο Θεός σου έλαιον αγαλλιάσεως παρά τους μετόχους σου» (Ψαλμ. μδ: 8)· τότε όμως εν τω Ιορδάνη εγνωρίσθη η χρίσις αύτη και έξωθεν υπό των άλλων. Νοείται δε η χρίσις και επί των ανθρωπίνων σωμάτων· διότι ο Χριστός καθαρίσας πρότερον την ανθρωπίνην ουσίαν από την προπατορικήν αμαρτίαν με τα ύδατα του Ιορδάνου, έχρισεν αυτήν έπειτα με το τελειοποιόν μύρον, όπερ εστίν η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Δια τούτο ιερά συνήθεια και παράδοσις επικρατεί εν τη Εκκλησία του Χριστού, πρώτον μεν να βαπτίζουν οι Ιερείς εν τη αγία κολυμβήθρα τον μέλλοντα προσελθείν τω Χριστώ, έπειτα δε να τελειώνουν αυτόν με την χρίσιν του αγίου μύρου, επιλέγοντες «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου»· διότι σφραγίς και βεβαίωσις της χάριτος του Αγίου Πνεύματος το μύρόν εστι· δια το οποίον και πάντες οι Χριστιανοί χριστοί Κυρίου εμπορούν να λέγωνται, ως κεχρισμένοι με το τελειοποιόν χρίσμα, δι΄ ου δηλούται η χάρις και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος κατά τον Δαμασκηνόν Ιωάννην (Βιβλίον Δ΄ κεφ. πστ΄). Διότι αν οι παλαιοί Βασιλείς και Ιερείς και Προφήται ελέγοντο χριστοί Κυρίου, διότι εχρίοντο με το ατελές και τυπικόν έλαιον του κέρατος, πόσω μάλλον εμπορούν να λέγωνται τώρα χριστοί Κυρίου οι με το αληθές και τελειότερον χρίσμα του αγίου μύρου χριόμενοι Χριστιανοί; Ούτως επρόσταξεν ο Θεός και τον Μωϋσήν, να λούση πρώτον τον Ααρών και τους Υιούς του με νερόν, έπειτα να χρίση αυτούς: «Και Ααρών και τους Υιούς αυτού προσάξεις επί της θύρας της Σκηνής του Μαρτυρίου και λούσεις αυτούς εν ύδατι… και λήψη εκ του ελαίου του χρίσματος, και επιχεείς αυτό επί την κεφαλήν αυτού και χρίσεις αυτόν» (Έξ. κθ: 4-7). Ταύτην την χρίσιν του αγίου μύρου και ο Παύλος δηλών έλεγεν: «Ο δε βεβαιών ημάς συν υμίν εις Χριστόν και χρίσας ημάς, Θεός (ήτοι ο Θεός εστίν), ο και σφραγισάμενος ημάς και δους τον αρραβώνα του Πνεύματος εν ταις καρδίαις ημών» (β΄ Κορ. α: 21-22)· και ο ηγαπημένος Ιωάννης: «Και υμείς το χρίσμα, ο ελάβετε απ΄ αυτού, εν υμίν μένει» (α΄ Ιω. β: 27). Την μεν ανθρωπίνην φύσιν (λέγει) λοιπόν ο Σωτήρ εκαθάρισεν από το νοητόν σκότος, και εφώτισε ταύτην με την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύματος, και από τον κάτω τούτον και εβδοματικόν βίον, τον πρόσκαιρον δηλαδή, μετεβίβασεν αυτήν εις τον άνω τον όγδοον τον αιώνιον· την δε υπερήφανον δύναμιν του Διαβόλου κατέβαλε με θρίαμβον, και παντελώς ηφάνισε. Αλλ΄ είθε! Ημείς οι ψάλλοντες τώρα και αναγινώσκοντες, και οι ακούοντες τον παρόντα Κανόνα να φυλάξωμεν ένοικον εις την ψυχήν μας την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύματος και την σφραγίδα του αγίου Μύρου, την οποίαν ελάβομεν, όταν εβαπτίσθημεν και εγενόμεθα χριστοί Κυρίου. Εάν γαρ ημείς φυλάξωμεν αυτήν δια της εργασίας των ζωοποιών εντολών, και αυτή αμοιβαίως θέλει φυλάξει ημάς από πάσης βλάβης των ορατών και αοράτων εχθρών. Και καθώς τα πρόβατα όπου είναι σφραγισμένα δεν επιβουλεύονται ευκόλως από τους αισθητούς λύκους· ούτω και ημείς οι Χριστιανοί τα πρόβατα του Αρχιποίμενος Χριστού, εάν φυλάττωμεν εις την ψυχήν μας σώαν και ολόκληρον την σφραγίδα της χάριτος, την οποίαν δια του αγίου μύρου ελάβομεν εν τω Βαπτίσματι, δεν θέλομεν επιβουλευθή από τους νοητούς λύκους Δαίμονας, καθώς είπεν ο Θεολόγος Γρηγόριος: «Πρόβατον εσφραγισμένον ου ραδίως επιβουλεύεται» (Λόγος εις το Βάπτισμα), αλλά θέλομεν περικυκλούσθαι υπό της παντοδυνάμου δεξιάς του υψίστου, και θέλομεν φυλάττεσθαι από τους αγίους Αγγέλους· κάθε γαρ βαπτιζόμενος ένα Άγγελον λαμβάνει εκ Θεού προς διαφύλαξίν του, κατά το : «Παρεμβαλεί Άγγελος Κυρίου κύκλω των φοβουμένων αυτόν» (Ψαλμ. λγ: 8). Εάν ούτω ποιώμεν, θέλομεν μεταβή από την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν εις την άνω και αιωνίαν χάριτι του εν Ιορδάνη βαπτισθέντος Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ω η δόξα και το κράτος συν τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι νυν και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.