ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

 Και σου την καρδίαν άφθορε, ρομφαία διελεύσεται, Συμεών τη Θεοτόκη προηγόρευσεν, εν Σταυρώ καθορώσης, τον Υιόν ω βοώμεν· Ευλογητός ο Θεός, ο των Πατέρων ημών.

 Ερμηνεία.

 Τούτο το Τροπάριον είναι ερανισμένον από τα λόγια του αγίου Συμεών, τα οποία αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς ούτως: «Και ευλόγησεν αυτούς (τον Ιωσήφ δηλαδή και την Θεοτόκον) Συμεών, και είπε προς Μαριάμ την Μητέρα αυτού…. και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία» (Λουκ. β: 34-35). Λέγει λοιπόν ο Ιερός Μελωδός, ότι ο θεοδόχος Συμεών επροφήτευσεν εις την Θεοτόκον και είπεν αυτή: ω άφθορε Μαριάμ, ήξευρε, ότι την ιδικήν σου καρδίαν θέλει διαπεράσει μία μάχαιρα. Ερμηνεύων δε ποία είναι η μάχαιρα αύτη, ακολούθως επιφέρει λάγων, ότι είναι η λύπη όπου έλαβεν εις την αγιωτάτην καρδίαν της δια τον Σταυρόν και το πάθος του παμφιλτάτου Υιού Της. Η ένοια δε του λόγου του Συμεών προς την Θεοτόκον είναι τοιαύτη· αληθώς, ω Παρθένε, εσύ εγέννησας κοινήν χαράν εις όλην την Κτίσιν, και παγκόσμιον αγαλλίασιν, και πόνους δεν εδοκίμασες, όταν εγέννησας, και προ αυτών εσύ ευηγγελίσθης υπό του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, και ήκουσας παρ΄ αυτού το κοσμοχαρμόσυνον Χαίρε· πλην με όλα ταύτα και σου της ιδίας της τα ανωτέρω χαροποιά και λαβούσης και τοις άλλοις προξενησάσης θέλει διαπερωνήσει την καρδίαν μία οξυτάτη ρομφαία. Πότε; Όταν θέλεις ιδή εν τω Σταυρώ κρεμάμενον τον Μονογενή και πολυηγαπημένον Υιόν και Θεόν σου, και το κοσμοσωτήριον πάθος υπέρ ημών υπομένοντα κατά το ανθρώπινον. Διατί δε η τόση λύπη έχει να διαπεράση την καρδίαν σου; Δια να φανερωθούν οι αμφίβολοι λογισμοί, τους οποίους πολλοί τρέφουν εις την καρδίαν των, αν είσαι γνησία και αληθινή Μήτηρ του Θεού· βλέποντες γαρ ούτοι εσέ λυπουμένην υπερβαλλόντως δια το πάθος του Υιού σου, εσυμπέρανον ότι είσαι γνησία Μήτηρ αυτού· και τούτο εδήλωσεν ο Ευαγγελιστής ειπών: «Όπως αν αποκαλυφθώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί» (Λουκ. β: 35). Καθώς γαρ ο Σολομών, όταν έκρινε την θαυμασίαν εκείνην και δυσδιάλυτον κρίσιν των δύο πορνών, από την λύπην όπου έδειξεν η γνησία του ζωντανού παιδίου Μήτηρ εκατάλαβεν ως σοφός ότι είναι αληθινή Μήτηρ αυτού, όθεν και είπε: «Δότε το παιδίον (το ζων) τη ειπούση δότε αυτή αυτό, και θανάτω μη θανατώσητε αυτό, αύτη η Μήτηρ αυτού» (Γ΄ Βασιλ. γ: 27)· ούτως από την λύπην όπου έλαβεν η Κυρία Θεοτόκος εις το πάθος του Υιού Της εγνωρίσθη ότι είναι αληθινή Μήτηρ αυτού. Τούτο το νόημα βεβαιοί και ο Θεσσαλονίκης θείος Γρηγόριος εν τω εις την Υπαπαντήν Λόγω αυτού λέγων: «Είτα και τη Παρθένω και Μητρί του βρέφους προσδιελέξατο (ο Συμεών δηλαδή) εκ της περί τον Σταυρόν του παιδός οδύνης Μητέρα κατά φύσιν φανερωθήσεσθαι δεικνύς του νυν θεανθρώπου βρέφους, και τους αμφιβόλους περί τούτου λογισμούς αποκαλύψασαν εκ των καρδιών απαλείψειν· και ο Σολομών γαρ την γνησίαν του αμφιβόλου παιδός Μητέρα εκ της περί το πάθος του παιδός οδύνης, και της επ΄ αυτώ σφοδράς λύπης και συμπαθείας καλώς ετεκμήρατο».