ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Θαυμαστόν τω Ιεροφάντη Μωσεί, η Βάτος και το πυρ έδειξε τέρας. Ζητών δε το πέρας εις διάβασιν χρόνου, εν Κόρη Αγνή, έφη, κατοπτεύσω· η ως Θεοτόκω λεχθείη· Χαίρε κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου.

Ερμηνεία.

Από το τρίτον της Εξόδου ερανίσθη το Τροπάριον τούτο ο Μελωδός· γέγραπται γαρ εκεί ότι, αφ΄ ου ο Άγγελος Κυρίου, όστις ήτον ο της μεγάλης βουλής Άγγελος: ήτοι ο Υιός του Θεού, εφάνη προς τον Μωϋσήν εν φλογί πυρός εκ της Βάτου, και η Βάτος εκαίετο μεν, ου κατεκαίετο δε, τότε ο Μωϋσής είπεν εις τον εαυτόν του τα ακόλουθα λόγια· «Παρελθών όψομαι το όραμα το μέγα τούτο, τι ότι ου κατακαίεται η Βάτος» (Έξ. γ: 3). Ταύτην λοιπόν την ιστορίαν μελουργών ο Μελωδός εν τω παρόντι Τροπαρίω, η Βάτος, λέγει, και το πυρ όπου έκαιε μεν την Βάτον, ου κατέκαιε δε αυτήν, αυτά έδειξαν το παλαιόν εις τον Μωϋσήν ένα τέρας (σημείον) θαυμαστόν και παράδοξον, τους όρους υπερβαίνον της φύσεως· διότι αυτός βλέπων την Βάτον να καίεται μεν, να μη χωνεύεται δε, εζήτησε να μάθη το τέλος και την έκβασιν του τοιούτου μεγάλου θαύματος μετά διάβασιν χρόνου· τούτο γαρ δηλοί το παρελθών: ήτοι αφ΄ ου διαβή πολύς καιρός, και εγώ περάσω από την ζωήν ταύτην, τότε θέλω ιδεί νοερώς δια των έργων πληρωθέν το μέγα τούτο θέαμα εις μίαν Κόρην Αγνήν και Παρθένον· καθότι αυτή έχει μεν να δεχθή εις την άσπορον κοιλίαν της το πυρ της Θεότητος: ήτοι τον Υιόν του Θεού, όστις είναι πυρ κατά το γεγραμμένον, «Κύριος ο Θεός σου πυρ καταναλίσκον εστί» (Δευτ. δ: 24)· δεν έχει δε να κατακαή από αυτό, ουδέ να λάβη καμμίαν βλάβην και φθοράν. Ακολούθως δε επιφέρει ο Μελωδός ότι εις την Κόρην αυτήν έχει να ρηθή υπό των ανθρώπων και Αγγέλων ως εις Θεού Μητέρα το «Χαίρε κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου». Ότι δε η Βάτος και το εν τη Βάτω πυρ προεικόνιζε την Παρθένον και την εν τη Παρθένω σύλληψιν του Θεού Λόγου, μάρτυς ο θείος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας, λέγων· «Η Βάτος ακανθώδες εστί φυτόν· δηλοί δε ως της ακανθώδους και υπό την αμαρτίαν δια την παράβασιν γενομένης φύσεως κοινωνήσει το πατρικόν φως χωρίς αμαρτίας». Και πάλιν· «Ώσπερ ου φορητόν ακάνθαις το πυρ, ούτω και Θεότης ανθρωπότητι· πλην εν Χριστώ συνέβη και γέγονεν οιστή». Μάρτυς ο Θεοδώριτος λέγων· «Οίμαι δε και τούτο παραδηλούσθαι δια της ακαταφλέκτου Βάτου, ως ο Μονογενής ενανθρωπήσας, και παρθενικήν οικήσας νηδύν, φυλάξει την παρθενίαν ακήρατον». Μάρτυς ο Σευήρος, «Ο του Θεού Υιός, φάσκων, ός και Άγγελος εκλήθη, ως την του Πατρός εξαγγέλλων βουλήν, εφάνη εν τη Βάτω εις τύπον της Παρθένου»· και πάλιν· «Που ποτέ εισιν οι λέγοντες, πως Θεός ηνώθη σαρκί; Πως το ασώματον συνέβαινε σώματι; Τούτό σοι το θαύμα προζωγραφούν το Μυστήριον, γενέσθω πάσης αποδείξεως εναργέστερον».