ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΕΡΒΙΑΣ;

 Ὁ Μητροπολίτης Μαυροβουνίου κυρός Ἀμφιλόχιος, κινητοποιῶν τόν πιστόν λαόν,

ἐπέτυχε τήν ἀνατροπήν τῶν ἀντιεκκλησιαστικῶν πολιτικῶν σχεδίων.

«Γιά τήν τελική προδοσία τοῦ Κοσσυφοπεδίου
ὁ Vučić (ο Πρόεδρος της Σερβίας) χρειάζεται ἕνα ὑπάκουο Πατριάρχη»

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗΝ
ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΕΡΒΙΑΣ;

«Ἡ ἐγγύτητα Ἱεραρχῶν μέ τόν πρόεδρο Vucic
καί ἡ μή διαφανής οἰκονομική ὑποστήριξη,
μπορεῖ νά ἑρμηνευθῆ ὡς τρόπος νά ἀγορασθῆ
ἡ ὑποστήριξη ἤ ἡ σιωπή τῆς Ἐκκλησίας»

Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος

Στίς 18 Φεβρουαρίου ἀναμένεται ἡ ἐκλογή τοῦ νέου Πατριάρχη τῆς Σερβίας μετά τήν κοίμηση, στίς 20   Νοεμβρίου, τοῦ Πατριάρχη Εἰρηναίου, ὁ ὁποῖος εἶχε προσβληθῆ ἀπό κορωνοϊό. Ὁ κυρός Εἰρηναῖος ἦταν ὁ 45ος Πατριάρχης τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας καί εἶχε ἐκλεγῆ τόν Ἰανουάριο 2010. Ὁ νέος Πατριάρχης ἔχει νά ἀντιμετωπίση κρίσιμα ζητήματα, τά ὁποῖα ἀφοροῦν τόσο τήν Ἐκκλησία τῆς Σερβίας ὅσο καί τό θέμα τῆς ἀναγνώρισης τοῦ Κοσσυφοπεδίου καί τῶν Μετοχίων. Γιά τόν λόγο αὐτό ἡ πολιτική ἐξουσία τῆς Σερβίας ἐνδιαφέρεται ἄμεσα γιά τό ποιός θά ἀναλάβη τήν θέση τοῦ Πατριάρχη. Τήν στιγμή πού ἡ Ε.Ε., ὡς μεσολαβητής στίς διαπραγματεύσεις γιά τήν ἐπίλυση τοῦ ζητήματος τοῦ Κοσσυφοπεδίου, ἐργάζεται γρήγορα, γιά νά ἐπιτύχη, ὅπως νομίζει, μία συμφωνία πού θά ἐξομαλύνη τίς σχέσεις Βελιγραδίου καί Πρίστινας. Ἐπίσης, ὁ νέος πρόεδρος τῶν ΗΠΑ κ. Τζό Μπάιντεν σέ συγχαρητήρια ἐπιστολή πού ἀπέστειλε στόν Σέρβο πρόεδρο Ἀλέξανδρο Vučić μέ ἀφορμή τήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν 186 ἐτῶν ἀπό τήν σύσταση τοῦ πριγκιπάτου τῆς Σερβίας, 15 Φεβρουαρίου 1835, κάνει εἰδική ἀναφορά στό ζήτημα τοῦ Κοσσόβου καί τόν προτρέπει νά κάνη τολμηρά βήματα γιά τήν ἐξομάλυνση τῶν σχέσεων τῆς Σερβίας μέ τό Κόσσοβο (Καθημερινή 7/2/21).

Τά ζητήματα πού καλεῖται

νά ἀντιμετωπίση ὁ νέος Πατριάρχης

Ἔτσι, ὁ νέος Πατριάρχης καλεῖται νά ἐπιβεβαιώση τήν θέση τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας, ὅτι τό σημερινό κράτος τοῦ Κοσσυφοπεδίου εἶναι παράνομο καί ὅτι ἡ ἐφαρμογή ὁποιουδήποτε σχεδίου πού θα ἀποκλείη τό Κοσσυφοπέδιο καί τά Μετόχια ἀπό τήν Σερβία, συμπεριλαμβανομένου καί τοῦ σχεδίου γιά ἀνταλλαγή ἐδαφῶν εἶναι ἀπαράδεκτο. Καί ἐνῶ ὁ σερβικός λαός ἀντιτίθεται στά δυτικά σχέδια, γιά ἀπόσχιση καί ἀναγνώριση τοῦ Κοσσόβου, ἡ σερβική κυβέρνηση προχωρᾶ στήν παράδοση τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς περιοχῆς γιά τούς Σέρβους στήν Ἀλβανία, πράξη πού θά ὁδηγήση σέ μαζική ἀντίδραση τοῦ λαοῦ κατά τῆς κυβέρνησης. Γιά τόν λόγο αὐτό ἕνας πειθήνιος Πατριάρχης στίς ἐντολές τῆς κυβέρνησης ἀποτελεῖ τό πρῶτο μέλημά της.

Ἕνα δεύτερο ζήτημα εἶναι οἱ ἀποσχιστικές τάσεις εἰδικά τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων, ὅπου ἡ τοπική κυβέρνηση καί ὁ ἀμερικανικός παράγοντας ἐπιδιώκουν κατά τά πρότυπα τοῦ οὐκρανικοῦ προβλήματος τήν ἀναγνώριση τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως. Ἔτσι, ὁ νέος Πατριάρχης θά κληθῆ, πιεζόμενος, νά ἀναζητήση λύση στό θέμα τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας, ἐρχόμενος σέ διάλογο μέ τό Φανάρι.

Ἕνα τρίτο ζήτημα πού καλεῖται νά ἀντιμετωπίση ὁ νέος Πατριάρχης εἶναι οἱ πιέσεις πού θά δεχθῆ τόσο ἀπό τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ὅσο καί ἀπό δυτικούς παράγοντες νά νομιμοποιήση τούς σχισματικούς καί ἀχειροτονήτους ἐπισκόπους τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Ὁ πρώην Πατριάρχης Εἰρηναῖος εἶχε καταδικάσει τίς ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου νά εἰσπηδήση σέ ξένη Ἐκκλησία καί σέ ἐπιστολή του πρός τόν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τοῦ εἶχε ὑποδείξει τούς κινδύνους ἑνός σχίσματος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Αὐτές τίς θέσεις καλεῖται καί ὁ νέος Πατριάρχης νά ἐπιβεβαιώση, τήν στιγμή πού εἶναι ἔντονη ἡ στροφή τῆς σερβικῆς κυβέρνησης πρός τήν Ε.Ε. καί τόν δυτικό κόσμο. Ὅμως ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν Σέρβων ἐπισκόπων δέν ἐπιθυμοῦν τήν νομιμοποίηση τῶν Οὐκρανῶν σχισματικῶν, διότι κάτι τέτοιο θά δημιουργοῦσε ἐπικίνδυνο προηγούμενο γιά τήν ἀναγνώριση τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων καί ὄχι μόνον.

Τέλος, ἕνα τέταρτο θέμα πού ἔχει νά ἀντεπεξέλθη ὁ νέος Πατριάρχης, σύμφωνα μέ τόν καθηγητή τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ Παν­επιστημίου τοῦ Κραγκούγιεβατς κ. Ζόραν Κβόροβιτς, εἶναι ὅτι «πρέπει νά ἐξαλείψη τόν κίνδυνο περαιτέρω ἀποσύνθεσης τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία καταγράφεται ἀπό τό σχέδιο τοῦ νέου χάρτη, πού καταρτίσθηκε τό 2018. Αὐτό τό ἔγγραφο προβλέπει τήν δυνατότητα μετατροπῆς τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας σέ ἕνα εἶδος ὁμοσπονδίας αὐτονόμων Ἐκκλησιῶν. Ἡ ἐπικράτεια στήν ὁποία θά λειτουργήσουν αὐτές οἱ Ἐκκλησίες θά συμπίπτη μέ τήν ἐπικράτεια τῶν κρατῶν πού ἐμφανίσθηκαν τήν δεκαετία τοῦ 1990 μέ τόν διαμελισμό τῆς πρώην Γιουγκοσλαβίας. Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ἐπί τοῦ παρόντος ἡ Σερβική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ὁ μόνος ἐθνικός θεσμός πού ἑνώνει ὅλους τούς Σέρβους τῆς πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ἡ Δύση, ἡ ὁποία τήν δεκαετία τοῦ 1990 δέν ἐπέτρεψε νά ἐμφανισθῆ οὔτε ἕνα αὐτοτελὲς κράτος τοῦ Σερβικοῦ λαοῦ μέ τήν κατάρρευσή της, παρεμποδίζεται ἀπό τήν Σερβική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καθώς εἶναι ὁ κύριος φορέας τῆς σερβικῆς ταυτότητας. Ἐπιπλέον, παρά τά νέα κρατικά σύνορα, παραμένει ἑνιαία».

Ὑπερβολικά στενή σχέσις

τῆς ἡγεσίας τῆς Ἐκκλησίας

καί τῶν σημερινῶν σερβικῶν ἀρχῶν

Γιά νά ἐκλεγῆ νέος Πατριάρχης στήν Σερβική Ἐκκλησία τό σῶμα τῶν ἐπισκόπων καλεῖται νά ἐκλέξη τρεῖς ἐπισκόπους καί στήν συνέχεια ἀναδεικνύεται ὁ νέος Πατριάρχης μεταξύ τῶν τριῶν διά τῆς κληρώσεως. Ἕνα σύστημα τό ὁποῖο καθιερώθηκε κατά τήν κομμουνιστική περίοδο, καθώς θεωρήθηκε τό ἐνδεδειγμένο, γιά νά ἀποτραποῦν ἤ τουλάχιστον νά περιορισθοῦν οἱ παρεμβάσεις τοῦ κράτους στήν ἐκλογή τοῦ Πατριάρχη.

Τό σερβικό ἱστολόγιο srbijadanas δημοσίευσε ἄρθρο (11/2/21) τοῦ ρώσου ἐμπειρογνώμονα Σεργκέι Ἀρτυόμενο μέ τίτλο «Γιά τήν τελική προδοσία τοῦ Κοσσυφοπεδίου καί τῶν Μετοχίων ὁ Vučić χρειάζεται ἕνα ὑπάκουο Πατριάρχη», τό κείμενο μεταξύ τῶν ἄλλων σημειώνει ὅτι «στήν Σερβική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀκόμη καί μεταξύ τῶν Μητροπολιτῶν ὑπάρχουν ὅλο καί περισσότερες φωνές πού διαμαρτύρονται γιά τήν ὑπερβολικά στενή σχέση τῆς ἡγεσίας τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν σημερινῶν σερβικῶν ἀρχῶν. Μεταξύ αὐτῶν τῶν φωνῶν ἡ ἰσχυρότερη ἦταν σίγουρα ἡ φωνή τοῦ Μητροπολίτη Μαυροβουνίου Ἀμφιλοχίου, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη λίγο πρίν ἀπό τόν Πατριάρχη Εἰρηναῖο. Πρίν ἀπό τόν θάνατό του ὁ Μητροπολίτης Ἀμφιλόχιος πέτυχε κάτι πού πολλοί τό θεωροῦσαν ἀδύνατον· μέ τίς εἰρηνικές διαμαρτυρίες πού ὀργανώθηκαν μέ τήν εὐλογία του, ἡ ἀντιπολίτευση τοῦ Μαυροβουνίου κατάφερε νά κερδίση τίς ἐκλογές ἀπό τό καθεστώς τοῦ Μίλο Ντζουκάνοβιτς, ὁ ὁποῖος κυβερνοῦσε γιά τρεῖς δεκαετίες… ἡ ὑπερβολική ἐγγύτητα τοῦ ἀειμνήστου Πατριάρχη Εἰρηναίου καί πολλῶν ἄλλων ἱεραρχῶν μέ τόν πρόεδρο Vučić καί ἡ ἄφθονη καί μή διαφανής οἰκονομική ὑποστήριξη πού παρέσχε τό καθεστώς του σέ ἀρκετές περιπτώσεις, μπορεῖ νά ἑρμηνευθῆ ἀπό πολλούς ὡς τρόπος νά ἐξαγορασθῆ ἡ ὑποστήριξη ἤ ἡ σιωπή τῆς Ἐκκλησίας γιά τό πρόβλημα τοῦ Κοσσυφοπεδίου… τό σενάριο τοῦ Μαυροβουνίου θά μποροῦσε εὔκολα νά ἐπαναληφθῆ καί στήν Σερβία».

Τό καθεστώς θά παρέμβη

εἰς τήν ἐκλογήν τοῦ νέου Πατριάρχου; 

Τέλος, τό ἴδιο σερβικό ἱστολόγιο, ἀναφερόμενο στήν ἐκλογή τοῦ νέου Πατριάρχη (13/2/21) καί τίς παρεμβάσεις τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας καί εἰδικότερα τοῦ προέδρου Ἀλέξανδρο Vučić ἀναφέρει ὅτι «Σύμφωνα μέ πηγές ἀπό τό Πατριαρχεῖο τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἐπισημαίνεται ὅτι ‟Θέλουν νά ἐλέγξουν ὁλόκληρη τήν διαδικασία τῆς ἐκλογῆς. Αὐτή ἡ κρύπτη τοῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου Σάββα, ὅπου θά πραγματοποιηθῆ ἡ ἐκλογή, καλύπτεται πλήρως ἀπό κάμερες,…, ἀφοῦ κάποιος ἀπό τό ἐξωτερικό θά ἔχη τήν δυνατότητα νά δώση ὁδηγίες σέ μεμονωμένους ἐπισκόπους κατά τήν διάρκεια τῶν ἐργασιῶν καί νά τούς προτείνη πῶς νά μιλήσουν ἤ πῶς νά ψηφίσουν”». Καί συνεχίζει τό δημοσίευμα σέ ἄλλο σημεῖο λέγοντας « ὅτι τό καθεστώς θά παρέμβη στήν ἐκλογή τοῦ Πατριάρχη καί ὅτι ὅσοι θά ψηφίσουν θά αἰσθάνωνται πίεση λόγω τῆς δυνατότητας κάποιου νά παρεμβαίνη, ἐνισχύεται περαιτέρω ἀπό τό γεγονός ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἀπό τήν κορυφή τῆς κυβέρνησης ἔχουν δείξει ἐνδιαφέρον γιά τά ἐκκλησιαστικά θέματα. …Ἡ παρακολούθηση τῆς συμπεριφορᾶς τῶν ἐπισκόπων  θά εἶναι κρίσιμη, καθώς δίνει τήν δυνατότητα ἑνός δοκιμασμένου μηχανισμοῦ (ἐκβιασμός, ἀπειλές, ἐκφοβισμός) ἐναντίον ἐκείνων πού τολμοῦν νά δείξουν ἀνυπακοή…».

Ὡς ἐπικρατέστεροι ὑποψήφιοι γιά τίς ἐκλογές τῆς 18ης Φεβρουαρίου θεωροῦνται: ὁ Μπάτσκας Εἰρηναῖ­ος (Μπούλοβιτς), ὁ ὁποῖος κρίνεται ὡς συντηρητικός, ὑποστηρικτής τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας, ἄριστος γνώστης τῆς ἀρχαίας καί νεοελληνικῆς γλώσσας, σημαντικός θεολόγος ἀλλά καί ἡγέτης τῶν ἐθνικῶν ζητημάτων, ὅμως «ἐπειδή ἔχει ἀσκήσει μεγάλη ἐπιρροή στήν χάραξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς τά τελευταῖα χρόνια ἔχει ὑποστῆ μεγάλη φθορά ἡ ὑποψηφιότητά του (Κοσμοδρόμιο 15/2/21)». Ἐπίσης, ὁ ἐπίσκοπος Ζάγκρεπ καί Λουμπλιάνας Πορφύριος, πνευματικό τέκνο τοῦ Εἰρηναίου Μπάτσκας, ὁ ὁποῖος ἔχει καλές σχέσεις μέ τό καθεστώς τοῦ προέδρου Vučić καί προωθεῖται ἀπό τά δημόσια μέσα ἐνημέρωσης. Ὁ ἐπίσκοπος Ντίσελντοφ, Γερμανίας Γρηγόριος, μαθητής τοῦ ἐπισκόπου Ἀθανασίου Γιέφτιτς, ὁ ὁποῖος κάνει ἔντονη κριτική στό καθεστώς τοῦ προέδρου Vučić καί ἔχει ἐπιρροή στήν ἀντιπολιτευτική κεντροαριστερά. Τέλος, ὁ ἐπίσκοπος Δαμπροβοσνίας Χρυσόστομος, ὁ ἀρχαιότερος χειροτονηθείς ἐπίσκοπος, πού διατελεῖ σήμερα προσωρινός Πατριάρχης Σερβίας.

Ἐκβιασμός, ἀπειλαί, ἐκφοβισμός

Ἡ διαπίστωση, ἡ ὁποία τρομάζει τό λογικό ποίμνιο, εἶναι ὅτι οἱ ἐπίσκοποί του -ὄχι μόνον τῆς Σερβίας ἀλλά καί τῆς Ἑλλάδος- φοβοῦνται περισσότερο τόν πολιτικό Καίσαρα παρά τόν Θεό. Ὁ σύγχρονος Καίσαρας μέσῳ τοῦ «δοκιμασμένου μηχανισμοῦ (ἐκβιασμός, ἀπειλές, ἐκφοβισμός) ἐναντίον ἐκείνων πού τολμοῦν νά δείξουν ἀνυπακοή» ἀναδεικνύει ὑπάκουους Προκαθημένους καί Ἐπισκόπους καί ἔτσι παρεμβαίνει στίς ἀποφάσεις τῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας. Τό πρόβλημα πού ἔχει νά ἀντιμετωπίση σήμερα ὁ νέος Πατριάρχης τῆς Σερβίας εἶναι νά νομιμοποιήση τίς παράνομες καί ἐπικίνδυνες ἀποφάσεις τοῦ Καίσαρα σχετικά μέ τό Κόσσοβο. Γιά τόν λόγο αὐτό καλό εἶναι οἱ ἐπίσκοποι νά μή ταυτισθοῦν μέ τόν σερβικὸ ἐθνικισμό ἀλλά οὔτε βέβαια καί μέ τά ἀτλαντικά σχέδια ἰσοπέδωσης τῶν λαῶν, γιὰ χάρη ὕπουλων γεωπολιτικῶν σχεδιασμῶν. Ἡ πνευματική ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὑπεράνω αὐτῶν τῶν δύο πειρασμῶν πού ἔχει γνωρίσει ἡ Ὀρθοδοξία καί ἀπαιτεῖ σοφία καί διάκριση, γιά νά πλοηγηθῆ ἡ Ἐκκλησία στήν εὐαγγελική γραμμή τῆς μεσότητας.

Ἀντίστοιχα προβλήματα πιθανόν νά ἀντιμετωπίση ἀργά ἤ γρήγορα καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἱστορία τῶν παρεμβάσεων τοῦ ξένου παράγοντα στὸ πολιτικὸ γίγνεσθαι τῆς Χώρας πρέπει νά εἶναι μάθημα πρός ἀποφυγή. Εἶναι πιθανόν εἴτε ὁ νῦν Ἀρχιεπίσκοπος εἴτε αὐτός πού προωθεῖ ὁ πρωθυπουργός τῆς Χώρας νά βρεθῆ ὑπό πιέσεων, μέ σκοπό νά νομιμοποιήση τίς ἐπικίνδυνες καί ἀνθελληνικές ἀποφάσεις πού ἀμφισβητοῦν τήν ἀκεραιότητα τῆς Πατρίδος. Καλοῦνται οἱ ἐπίσκοποι τόσο τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ὅσο καί τῆς Ἑλληνικῆς νά σταθοῦν στό ὕψος τῶν περιστάσεων. Ὁ εὐσεβής λαός βλέπει σήμερα στίς ἐκκλησιαστικές ἡγεσίες τόν μόνον φορέα διατήρησης τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας.

"Ο.Τ."