ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Ωδή γ΄.  Ο Ειρμός.

Νεύσον προς ύμνους, οικετών ευεργέτα, Εχθρού ταπεινών την επηρμένην οφρύν· Φέρων τε παντεπόπτα της αμαρτίας, Ύπερθεν, ακλόνητον εστηριγμένους, Μάκαρ μελωδούς, τη βάσει της Πίστεως,

Ερμηνεία.

Τον παρόντα Ειρμόν προσφωνεί εις τον γεννηθέντα Χριστόν ο θεσπέσιος Μελωδός, παρακαλών αυτόν, και δια τον εαυτόν του, οστις εμελούργησε τον παρόντα Κανόνα, και δια τους ψάλλοντας αυτόν Χριστιανούς. Λέγει λοιπόν προς τον Κύριον· ω Θεέ ευεργέτα ημέτερε, παντεπόπτα και αυτού του βάθους των καρδιών εξεταστά και μόνε μακάριε, σε παρακαλούμεν και ικετεύομεν· νεύσον εις τους ύμνους τούτους, τους οποίους σοι προσφέρομεν ημείς οι ικέται και δούλοί σου, και με την συνήθη σου ιλαρότητα τούτους επάκουσον.

Πως δε θέλεις νεύσει εις αυτούς και επακούσει; Αν ταπεινώσης το υπερήφανον οφρύδι του καθ΄ ημών κινουμένου Διαβόλου· αυτός γαρ, Κύριε, είναι όπου φοβερίζει από την υπερηφάνειάν του να κρατήση μεν την οικουμένην, ως μίαν μικράν φωλεάν· ημάς δε τους εν αυτή κατοικούντας να σηκώση τόσον εύκολα, καθώς σηκώνει τινάς τα αυγά όπου μένουν εις την φωλεάν ενός πουλίου· και από του οποίου τας χείρας κανείς δεν δύναται να γλυτώση ή να εναντιωθή εις αυτόν· ούτω γαρ φησί καυχώμενος: «Σείσω πόλεις κατοικουμένας, και την οικουμένην όλην καταλήψομαι τη χειρί ως νοσσιάν, και ως καταλελειμμένα ωά αρώ, και ουκ έστιν, ος διαφεύξεταί με, ή αντείπη μοι» (Ησ. ι: 14). Και προς τούτοις θέλεις νεύσει εις τους ύμνους ημών, αν ημάς τους ιδικούς σου Μελωδούς φέρης επάνω της αμαρτίας. Με τίνα τρόπον; Στηρίζων ημάς ακλονήτως (σταθερώς) επάνω εις την βάσιν και αρραγή πέτραν της ιδικής σου Πίστεως. Ούτω γαρ δια της πίστεως ημείς μεν θέλομεν φανή της αμαρτίας νικηταί και ανώτεροι· η δε αμαρτία θέλει μείνει νικημένη από ημάς. Καθώς γαρ εκείνοι όπου θέλουν να νικήσουν κανένα εχθρόν των, γίγαντα όντα μεγαλόσωμον, αναβαίνουσιν επάνω εις καμμίαν πέτραν στερεάν και υψηλήν, και από εκεί κτυπούσι και θανατώνουσι τον εχθρόν των· τοιουτοτρόπως και όποιος Χριστιανός θέλει να νικήση την αμαρτίαν και τον εχθρόν του Διάβολον, πρέπει να αναβαίνη νοερώς επάνω εις την υψηλήν και στερεάν Πέτραν τον Χριστόν, και από εκεί να κτυπά τον εχθρόν του, και να τον καταβάλη δια της του Χριστού χάριτος και δυνάμεως. Όρα δε ότι δεν εμεταχειρίσθη άλλας λέξεις ο Μελωδός, πάρεξ τας «Ακλόνητον εστηριγμένους», δια να φανερώση τα χαρακτηριστικά λόγια της τρίτης Ωδής: ήτοι το «Εστερεώθη η καρδία μου εν Κυρίω»· αι γαρ ανωτέρω λέξεις, σύμφωνοι και συνώνυμοι είναι με το «Εστερεώθη».