ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Τριττοί θεοειδείς εμπύρως δροσούμενοι, Αιγλήντα τριτταίς παμφαώς αγιστίαις, Σαφώς εδήλουν την υπέρτατον φύσιν, Μίξει βροτεία πυρπολούσαν εν δρόσω, Ευκτώς άπασαν την ολέθριον πλάνην.

Ερμηνεία.

Εν τω παρόντι Τροπαρίω πάλιν αναφέρει ο Μελωδός περί της Βαβυλωνίας καμίνου και των εν αυτή τριών Παίδων· όθεν λέγει ότι οι τρεις εκείνοι Παίδες οι θεοειδείς όντες δια την ευσέβειαν και αρετήν, εν τη πυρί της καμίνου δροσιζόμενοι και αβλαβείς μένοντες, ευλόγουν μεν τον Πατέρα, ύμνουν τον Θεόν Λόγον, και υπερύψουν το Πνεύμα το Άγιον. Ούτω και ο σύμπνους του αγίου τούτου Κοσμά είπεν εν τω Ειρμώ της ογδόης Ωδής του Κανόνος του Σταυρού· «Ευλογείτε Παίδες της Τριάδος ισάριθμοι Δημιουργόν Πατέρα Θεόν· υμνείτε τον συγκαταβάντα Λόγον και το πυρ εις δρόσον μεταποιήσαντα· και υπερυψούτε το πάσι ζωήν παρέχον Πνεύμα Πανάγιον εις τους αιώνας». Και όρα την ερμηνείαν εκείνου, επειδή το αυτό σχεδόν νόημα του Τροπαρίου τούτου έχει και εκείνο. Με τας τρεις λοιπόν δοξολογίας τας ανωτέρω εδήλουν φανερώς οι τρεις Παίδες την υπερτάτην και πάντων ανωτάτην φύσιν της Αγίας Τριάδος, την αιγλήεντα: ήτοι την λάμπουσαν με παμφαείς αστραπάς (λαμβάνεται ενταύθα το όνομα «αιγλήεντα» θηλυκόν Ποιητικώς, ενώ έπρεπε να λέγη αιγλήεσσαν). Ομοίως οι αυτοί Παίδες εδήλωσαν την φύσιν της Αγίας Τριάδος, ήτις με την μίξιν της ανθρωπίνης φύσεως, ην προσέλαβεν ο Υιός, κατέκαυσεν εις την δρόσον: ήτοι εις τα ύδατα του Ιορδάνου, όλην την ψυχοφθόρον πλάνην της ασεβείας και αμαρτίας ευκτώς: τουτέστι καθώς οι άνθρωποι ηγάπων και ηύχοντο. Εάν δε ειπή τινάς, ότι μόνος ο Υιός ενανθρωπήσας έσωσεν ημάς, ο τοιούτος ας ηξεύρη, ότι εν θέλημα ήτον Πατρός, Υιού, και Αγίου Πνεύματος εις το να σωθώμεν· ευδοκία γαρ του Πατρός και επελεύσει του Αγίου Πνεύματος έγινεν η σάρκωσις του Υιού και η δι΄ αυτής των ανθρώπων σωτηρία και ανάκλησις, κατά τον ανώνυμον· διο και εξίσου πρέπει να ευχαριστούμεν την Αγίαν Τριάδα. Όθεν είπεν ο Νύσσης Γρηγόριος: «Εγώ δε φημί δειν τοις απλούστερον δεχομένοις το περί τον Σταυρόν και την Ανάστασιν κήρυγμα, ίσης ευχαριστίας προς τε τον Υιόν και τον Πατέρα την αυτήν χάριν υπόθεσιν γίνεσθαι· ως το πατρικόν θέλημα του Υιού τελειώσαντος· τούτο δε εστί το πάντας ανθρώπους σωθήναι, καθώς φησίν ο Απόστολος. Ομοίως επί τη χάριτι ταύτη τιμάν τον Πατέρα τε και τον Υιόν, ως ουκ αν γινομένης ημίν σωτηρίας, ει μη το αγαθόν θέλημα του Πατρός δια της ιδίας δυνάμεως αυτού προήλθεν ημίν εις ενέργειαν· δύναμιν δε του Πατρός τον Υιόν είναι παρά των Γραφών μεμαθήκαμεν» (Ομιλία ιβ΄ κατ΄ Ευνομίου).