Δέν πρέπει νά στερήσωμε τούς ἀναγνῶστες τῆς παρούσης μικρᾶς μελέτης καί ἀπό τήν ἡδυτάτη παρουσίασι καί ἑνός ἀκόμη τμήματος ἐπιστολῆς τοῦ ἁγίου: «Ἀλλ’ ἐκεῖνος μέν (γράφει) τοῦ παντός ἑαυτοῦ βίου ἐναργέστατον ἐξήνεγκε δεῖγμα ἐκ τῆς νῦν προαιρέσεως, ὅτι οὐδέποτε ἔζη ἐπ’ ἐλπίδι τῶν ἀποκειμένων ἡμῖν ἐπαγγελιῶν παρά τοῦ Κυρίου, ἀλλά εἴ τι αὐτῷ ἐπραγματεύετο τῶν ἀνθρωπίνων καί ρήματα πίστεως καί πλάσμα εὐλαβείας, πάντα πρός τήν τῶν ἐντυγχανόντων ἀπάτην ἐπετηδεύετο. Ὑμᾶς δέ τί καταπονεῖ τό συμβάν; Τί χείρους ἑαυτῶν γεγόνατε παρά τοῦτο; Ἔλειψεν εἷς ἐκ τοῦ πληρώματος ὑμῶν · εἰ δέ καί συναπῆλθέν που ἄλλος εἷς ἤ δεύτερος, ἐλεεινοί τοῦ πτώματος οὗτοι, ὑμῶν δέ τό σῶμα ὁλόκληρόν ἐστι τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι. Καί γάρ καί τό ἀχρειωθέν ἀπερρύη καί οὐκ ἐκολοβώθη τό μένον. Εἰ δέ ἀνιᾷ ὑμᾶς ὅτι τῶν τοίχων ἐξεβλήθητε, ἀλλ’ ἐν σκέπῃ τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ αὐλισθήσεσθε καί ὁ ἄγγελος ὁ τῆς Ἐκκλησίας ἔφορος συναπῆλθεν ὑμῖν. Ὥστε κενοῖς τοῖς οἴκοις ἐγκατακλίνονται καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, ἐκ τῆς διασπορᾶς
τοῦ λαοῦ βαρύ ἑαυτοῖς τό κρῖμα κατασκευάζοντες. Εἰ δέ τις καί κόπος ἐστίν ἐν τῷ πράγματι, πέπεισμαι τῷ Κυρίῳ μή εἰς κενόν ὑμῖν ἀποβήσεσθαι τοῦτο. Ὥστε ὅσῳ ἄν ἐν πλείοσι πειρατηρίοις γένησθε, τοσούτῳ πολυτελέστερον τόν παρά τοῦ δικαίου κριτοῦ μισθόν ἀναμένετε. Μήτε οὖν δυσφορεῖτε τοῖς παροῦσι μήτε ἀποκάμνετε τῇ ἐλπίδι» (Μ. Βασιλείου ἐπιστ. 238, Τοῖς Νικοπολίταις Πρεσβυτέροις, ΕΠΕ 3, 220). Ἐδῶ ὁ ἅγιος ὁμιλεῖ δι’ αὐτούς πού ἐπρόδωσαν καί ἐπικοινώνησαν ἐκκλησιαστικῶς μέ τους αἱρετικούς. Αὐτοί λέγει ἀπεχώρησαν, ἀλλά τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἔμεινεν ἀκέραιον καί ἀνέπαφον. Ἡ ἔκφρασις τοῦ ἁγίου «Καί γάρ καί τό ἀχρειωθέν ἀπερρύη καί οὐκ ἐκολοβώθη τό μένον» εἶναι θαυμασιωτάτη καί μοναδική σέ παραστατικότητα,
δηλώνει δέ ὅτι ὅσοι καί ἄν ἀποχωρήσουν διά τῆς αἱρέσεως ἀπό τήν Ὀρθοδοξία, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ μένει ἀνέπαφο, ἀκέραιο καί ὁλόκληρο. Τό σημαντικό ὅμως εἰς τήν παροῦσα ἀναφορά τοῦ ἁγίου εἶναι ὅτι, ἐνῶ οἱ αἱρετικοί ἔφυγαν ἀπό τήν Ὀρθοδοξία διά τῆς αἱρέσεως, παρέμειναν εἰς τους ναούς καί μάλιστα μέ τήν βοήθεια τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας ἐτοποθέτησαν αἱρετικούς Ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι φυσικά εἶχαν κανονική Ἀποστολική διαδοχή. Τότε οἱ Ὀρθόδοξοι ὡς ἐξ ἐνστίκτου κινούμενοι, ἀπεχώρησαν ἀπό τούς ναούς καί ἐσυνάζοντο εἰς τά δάση καί τά βουνά. Ὁ ἄγγελος δέ τῆς Ἐκκλησίας ἔφυγε καί αὐτός ἀπό τούς ναούς πού κατείχοντο ἀπό τούς αἱρετικούς καί ἦλθε στήν ἔρημο, ἐκεῖ δηλαδή ὅπου συγκεντρώνοντο οἱ Ὀρθόδοξοι. Αὐτή ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἐξ
ἐνστίκτου ἀποτείχισις τῶν Ὀρθοδόξων, χωρίς φυσικά να ἀναμένουν συνοδική ἀπόφασι, ἡ ὁποία νά καταδικάζη τους συγκεκριμένους αἱρετικούς. Σαφῶς ἐδῶ ὁ ἅγιος διδάσκει ἐπιπλέον ὅτι ὁ Χριστός ὑπάρχει ἐκεῖ ὅπου διαφυλάσσεται ἡ ἀληθινή πίστις καί ὄχι ἐκεῖ ὅπου διαφυλάσσεται ἡ Ἀποστολική διαδοχή ἄνευ αὐτῆς. Καί ἕνα τελευταῖο, ἀπό τά πολλά τμήματα τῶν ἐπιστολῶν τοῦ μεγάλου πατρός τῆς Καισαρείας, τά ἀναφερόμενα εἰς αὐτήν τήν περίπτωσι, τό ὁποῖον καί αὐτό εἶναι ἀνάγκη να παρουσιασθῆ: «Μόνον μή ἐξαπατηθῆτε ταῖς ψευδολογίαις αὐτῶν ἐπαγγελομένων ὀρθότητα πίστεως. Χριστέμποροι
γάρ οἱ τοιοῦτοι καί οὐ Χριστιανοί, τό ἀεί αὐτοῖς κατά τόν βίον τοῦτον λυσιτελοῦν τοῦ κατ’ ἀλήθειαν ζῆν προτιμῶντες. Ὅτε ἐνόμισαν κτᾶσθαι τήν κενήν ταύτην ἀρχήν, προσέθεντο τοῖς ἐχθροῖς τοῦ Χριστοῦ · ὅτε εἶδον τούς λαούς ἀγριαίνοντας, σχηματίζονται πάλιν τήν ὀρθότητα. Οὐκ οἶδα ἐπίσκοπον μηδέ ἀριθμήσαιμι ἐν ἱερεῦσι Χριστοῦ τόν παρά τῶν βεβήλων χειρῶν ἐπί καταλύσει τῆς πίστεως, εἰς προστασίαν
προβεβλημένον. Αὕτη ἐστίν ἡ ἐμή κρίσις. Ὑμεῖς δέ εἴ τινα ἔχετε μεθ’ ἡμῶν μερίδα, ταὐτά ἡμῖν φρονήσετε δηλονότι · εἰ δέ ἐφ’ ἑαυτῶν βουλεύεσθε, τῆς ἰδίας γνώμης ἕκαστός ἐστι κύριος, ἡμεῖς ἀθῷοι ἀπό τοῦ αἵματος τούτου. Ταῦτα δέ ἔγραψα οὐχ ὑμῖν ἀπιστῶν, ἀλλά τό τινων ἀμφίβολον στηρίζων ἐκ τοῦ γνωρίσαι τήν ἐμαυτοῦ γνώμην, ὡς μή προσληφθῆναί τινας εἰς κοινωνίαν μηδέ τῆς χειρός αὐτῶν ἐπιβολήν δεξαμένους, μετά ταῦτα εἰρήνης γενομένης, βιάζεσθαι ἑαυτούς ἐναριθμεῖν τῷ ἱερατικῷ πληρώματι» (Μ. Βασιλείου ἐπιστ. 240, Νικοπολίταις Πρεσβυτέροις, ΕΠΕ 3, 226).
Ἐδῶ θαυμάσια περιγράφει ὁ ἅγιος τούς αἱρετικούς Ἐπισκόπους, τούς ὀνομάζει δέ Χριστεμπόρους καί μετασχηματιζόμενους ἀναλόγως τῆς διαθέσεως τῶν λαῶν. Ὅλους
αὐτούς δέ, δέν τούς θεωρεῖ κἄν Ἐπισκόπους διότι, ὅπως ἀναφέρει, ἐχειροτονήθησαν «ἐπί καταλύσει τῆς πίστεως». Καί βέβαια δέν τά ἔλεγε αὐτά κατόπιν ἀποφάσεως Συνόδου, διά τούς συγκεκριμένους αἱρετικούς, (αὐτό θά ἦτο προφανῶς περιττό καί θά ἤρκει πρός νουθεσία ἡ ἀπόφασις τῆς Συνόδου), ἀλλά τήν εὐθύνη διά τήν πίστι καί ὀρθοδοξότητα τῶν Ἐπισκόπων τήν ἐναπέθετε εἰς τόν κάθε ὀρθόδοξον. Ἐδῶ ἐπιπλέον φαίνεται ἡ δολιότης καί ἡ ὑποκρισία τῶν αἱρετικῶν Ἐπισκόπων, καθώς ἐπίσης καί ἡ θέσις τοῦ λαοῦ ὡς φύλακος τῆς πίστεως. Αὐτή ἡ ὑποκρισία εἶναι ἴδια και ἀπαράμιλλη μέ τήν σημερινή, «ὅτε εἶδον τούς λαούς ἀγριαίνοντας σχηματίζονται πάλιν τήν ὀρθότητα». Μόνο πού σήμερα οἱ λαοί δέν ἀγριαίνουν, ὅπως τότε, ἀλλά ἐφησυχάζουν ἀναπαυόμενοι στήν δῆθεν δυνητική ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος καί ἀναμένοντες ἡσύχως τήν ἀπόφασι τῆς Συνόδου. Εἶναι ἀκόμη ἄξιον παρατηρήσεως καί δεικνύει τήν ἄκρα
αὐστηρότητα τοῦ ἀγίου εἰς τά θέματα τῆς πίστεως, αὐτό τό ὁποῖο ἀναφέρει στό τέλος: «ὡς μή προσληφθῆναί τινας εἰς κοινωνίαν μηδέ τῆς χειρός αὐτῶν ἐπιβολήν δεξαμένους, μετά ταῦτα εἰρήνης γενομένης, βιάζεσθαι ἑαυτούς ἐναριθμεῖν τῷ ἱερατικῷ πληρώματι». Ἐδῶ ὁ ἅγιος ἀπαγορεύει να δεχθοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι, ὅταν εἰρηνεύσουν τά πράγματα και ἐπικρατήσει ἡ Ὀρθοδοξία, καί ὅσους ἐχειροτονήθηκαν ἀπό τούς αἱρετικούς καί κατόπιν μετανοήσουν καί θελήσουν να προσέλθουν εἰς τήν Ὀρθοδοξία μέ τό ἱερατικό τους ἀξίωμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου