Ο πόνος προανάκρουσμα της Αναστάσεως του Στεργίου Σάκκου Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Τυραννικό το ερώτημα βασανίζει την απορημένη σκέψη και πληγώνει την πονεμένη καρδιά του σκεπτόμενου ανθρώπου: «Γιατί υποφέρουμε στη ζωή;». Γεννιόμαστε όλοι με τον πόθο της χαράς, της επιτυχίας, της αναγνώρισης. Γι΄ αυτά αγωνιζόμαστε από την πρώτη νιότη ως τα γεράματά μας. Κι όμως καθημερινά γευόμαστε το πικρό ποτήρι της θλίψεως, της καταφρόνιας, της απόρριψης. Συχνά, μάλιστα, διαπιστώνουμε ότι οι καλοί περισσότερο υποφέρουν, οι δίκαιοι και άμεμπτοι, οι ευσεβείς σκληρότερα δοκιμάζονται. Γιατί;                                                                      Την απάντηση σ΄ αυτό το καυτό και πανανθρώπινο ερώτημα τη δίνει ο πολύαθλος Ιώβ, που τη μνήμη του τιμά η Εκκλησία μας στις 6 Μαϊου. Η ζωή και τα βάσανά του ιστορούνται στο ομώνυμο βιβλίο, ένα από τα αρχαιότερα και ωραιότερα της Παλαιάς Διαθήκης, πραγματικό φιλολογικό αριστούργημα, με πλούσια διδακτικά και ηθικά μηνύματα.                                                                                                                         
Ήταν άρχοντας, επιφανής, ευπόληπτος, πλούσιος, υγιής, πολύτεκνος, ευτυχισμένος ο Ιώβ. Τα είχε όλα! Και σε μια στιγμή τα έχασε όλα.

Μα δεν έχασε την ειρήνη και την αγαθότητά του, διότι διατήρησε την πίστη και την ελπίδα του στον Θεό. «Γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μάνας μου και γυμνός θα επιστρέψω στη γη», είπε. «Το χέρι του Θεού, που έδινε πλούσιες ευλογίες, μου τις παίρνει τώρα. Δικαιούται ο Θεός να πάρει ό,τι και όσα θέλει, και όταν ο ίδιος κρίνει». Ω! αληθινή φιλοσοφία, άσειστο θεμέλιο μετριοπάθειας και σεμνότητος στις επιτυχίες, πηγή κουράγιου και δυνάμεως στις δυσκολίες και αναποδιές! Καθώς πληροφορούνταν μία-μία τις τραγικές συμφορές που έπεσαν πάνω του, ο Ιώβ δεν ξεστόμισε κραυγές και κατάρες. «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας»(Ιώβ 1: 21), αναφώνησε ο άνθρωπος του Θεού. Και αυτή η λιτή δοξολογία του, άρωμα του πνευματικού του μεγαλείου, έγινε ύμνος στα χείλη όλων των χριστιανών κατά το κλείσιμο κάθε θείας Λειτουργίας.                                           Έχοντας πλούσια προσωπική εμπειρία της οδύνης και των θλίψεων ο άγιος Χρυσόστομος θαυμάζει την υπομονή του δικαίου και αμέμπτου Ιώβ και εγκωμιάζει τη δύναμή της: «Ουκ ην ούτω λαμπρός, ότε ενάρετος ην και Θεόν μάρτυρα της αρετής έχων ο δίκαιος, ο αληθινός, ο θεοσεβής, ο απεχόμενος παντός πονηρού πράγματος, ως ότε γυμνός επί της κοπρίας εκάθητο κατά μικρόν αυτώ της σαρκός δαπανωμένης (=σιγά-σιγά έλειωνε η σάρκα του)», λέγει. «Δεν ήταν τόσο ενάρετος ο Ιώβ, όταν άνοιγε το σπίτι του στους φτωχούς, όσο όταν, ενώ άκουσε και είδε ότι αυτό γκρεμίσθηκε, δεν απελπίσθηκε. Δεν ήταν τόσο λαμπρός, όταν από το μαλλί των προβάτων του έντυνε τους γυμνούς, όσο όταν, ενώ άκουσε ότι έπεσε φωτιά από τον ουρανό και κατέστρεψε τα πρόβατα, αυτός ευχαριστούσε τον Δεσπότη». Μ΄ εκείνη τη δοξολογία του αμέμπτου δούλου του Θεού «ο διάβολος καιρίαν εδέξατο την πληγήν».                                                                                                                                    Ασφαλώς, όπως παρατηρεί ο άγιος Χρυσόστομος «κανενός ανθρώπου η ζωή δεν είναι ευτυχισμένη σε όλη την πορεία της». Οι θλίψεις έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα, τον οποίο μόνο ο Θεός γνωρίζει. Εκείνος έχει κάθε δικαίωμα να δίνει ευλογίες αλλά και να επιτρέπει συμφορές. Κι ο πιστός οφείλει όχι απλώς να ανέχεται αλλά και να δέχεται ευγνώμονα τις θλίψεις από το χέρι του Θεού. Με τέτοια πίστη ο ποιητής Γ. Βερίτης θα γράψει: «Δώρο δικό Σου είναι κι ο πόνος, δώρο δικό Σου ακριβό. Και φθάνω να Σ΄ ευγνωμονώ και για τις ώρες που πονώ».                                                                           

Ο πολύαθλος Ιώβ είναι προφητικός τύπος του αθώου και αναμαρτήτου Ιησού Χριστού, ο οποίος σήκωσε τον πιο μεγάλο πόνο, παίρνοντας πάνω του τις αμαρτίες όλου του κόσμου. Γι΄ αυτό, κατά την τάξη της Εκκλησίας μας, διαβάζεται το βιβλίο του Ιώβ στις ακολουθίες των πρώτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδος. Αρχικά διαβαζόταν όλο το βιβλίο, σήμερα – προφανώς για λόγους πρακτικούς – διαβάζονται ορισμένες περικοπές μόνο. Αλλά είναι και τύπος της αναστάσεως ο Ιώβ. Η αποκατάστασή του σ΄ αυτή τη ζωή αποτελεί απτή εγγύηση ότι «πάλιν αναστήσεσθαι μεθ΄ ων ο Κύριος ανίστησι»(Ιώβ 42, 17α). Πολύ πιο πριν από την προφητεία του Ησαϊα ότι «αναστήσονται οι νεκροί» (Ησ. 26, 19) και πριν από το όραμα του Ιεζεκιήλ, όπου «τα οστά τα νεκρά και γεγυμνωμένα» αποκτούν σάρκα και νεύρα και δέρμα και απαρτίζουν ζωντανούς ανθρώπους (Ιζ κεφ. 38), ο Ιώβ προτυπώνει την ανάσταση και δίνει άλλη διάσταση, πνευματική, στα λυπηρά αυτής της ζωής. Το ευτυχισμένο και ειρηνικό τέλος του, όπως διδάσκει ο αδελφόθεος Ιάκωβος, μαρτυρεί ότι η ευσπλαγχνία  «και το τέλος Κυρίου (=το τέλος που έδωσε ο Κύριος στην περιπέτεια του Ιώβ) είδετε, ότι πολύσπλαγχνός εστιν ο Κύριος και οικτίρμων» (Ια. 5: 11).                                                                                                   

Τέλος, όπως από τα φοβερά παθήματα και τη θαυμαστή αποκατάσταση ενός ευσεβούς και αμέμπτου ανθρώπου αναγόμαστε στα σεπτά Πάθη και στην ανάσταση του θεανθρώπου Ιησού Χριστού, αντίστροφα τα Πάθη και η ανάσταση του Κυρίου γίνονται η πηγή της δυνάμεως και η εγγύηση του Θεού ότι οι θλίψεις δεν θα καταβάλουν την ευσεβή ψυχή, αλλά θα την δοξάσουν και θα την ανεβάσουν στην αιώνια μακαριότητα του παραδείσου. Η ανάσταση του Κυρίου παρέχει στους πιστούς όχι μόνο την αληθινή παρηγοριά αλλά και τη λύτρωση από τον πόνο. Μας εισάγει στην αιώνια διάσταση, «ένθα ουκ έστι πόνος», και δίνει τη χάρη να «υπερπερισσεύωμεν τη χαρά επί πάση τη θλίψει» (Β΄ Κορ. 7: 4).