Εν θαύμα εις την Πάρον

Του Λεοντίου Μοναχού Λογγοβαρδίτου

Η 23^η Ιουλίου θα μπορούσε να ήταν ημέρα μνήμης του Παριανού ολοκαυτώματος, αντιστοίχου του ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων ή του Διστόμου. Αντ΄ αυτού όμως είνε ημέρα εόρτιος και ευφρόσυνος—έτσι εορτάζεται κάθε χρόνο στην Ιερά Μονή της Λογγοβάρδας, όπου ψάλλεται ειδική ακολουθία του π. Γερασίμου Μικραγιαννανίτου—για όσους διατηρούν ακόμη την μνήμη των γεγονότων. Αλλά ευλόγως θα ερωτήσετε· ποια είναι αυτά; Την 14^η Μαϊου 1944 ένα αγγλικό υποβρύχιο βγαίνει την νύκτα στην γερμανοκρατούμενη Πάρο. Οι άγγλοι κομμάντος απαγάγουν 7 Γερμανούς στρατιώτες αιχμαλώτους, σκοτώνουν άλλους δυο, τραυματίζουν τον διοικητή τού υπό κατασκευήν στρατιωτικού αεροδρομίου κόβουν τα καλώδια… Οι Γερμανοί μόλις αντελήφθησαν το πρωϊ  τις δολιοφθορές εξαπέλυσαν κυνηγητό αλλά ήταν αργά. Συλλαμβάνουν έναν νέο από το χωριό Λεύκες Πάρου, τον Νικόλαο Στέλλα, που έβοσκε τα πρόβατά του εκεί κοντά και αφού τον βασάνισαν, χωρίς να του αποσπάσουν κάποια στοιχεία, τον απηγχόνισαν. Εν συνεχεία ο στρατιωτικός διοικητής της νήσου Γκραφονμπερεμπέρκ απήτησε από τους Προέδρους των κοινοτήτων Πάρου και Αντιπάρου να του παραδώσουν 125 νέους προς εκτέλεσι. Η εντολή δεν σήκωνε αναβολές.  Οι Πρόεδροι μαζί με τους εφημερίους και τον ηγούμενο της Ιεράς Μονής Λογγοβάρδας – τον γνωστό άγιο Γέροντα – π. Φιλόθεο Ζερβάκο συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του ιατρού Ευστρατίου Αλιπράντη στο Τσιμπίδο (Μάρπισσα) και αποφάσισαν να πάνε όλοι μαζί στον διοικητή να τον παρακαλέσουν  ν΄ αλλάξη απόφασι. Έμαθαν όμως ότι είχε προαναγγείλει να μη πάη κανείς να μεσιτεύση. Τελικώς μία τριμελής επιτροπή στην οποία μετείχε και ο π. Φιλόθεος πήγαν στον Φρούραρχο υπολοχαγό Ζάσσε, ο οποίος τους επανέλαβε ότι ο διοικητής δεν δέχεται καμμία μεσιτεία. Είχε απειλήσει μάλιστα και τον ίδιο τον Φρούραρχο, όταν τον παρακάλεσε να μη φονεύση αθώους. Το μόνο που τους πρότεινε ο Ζάσσε ήταν να προσκαλέση ο π. Φιλόθεος τον διοικητή στο μοναστήρι, γιατί είχε δείξει ενδιαφέρον γι΄ αυτό και αφού του παράσχη φιλοξενία να του μιλήση σχετικώς. Πράγματι, αμέσως ο π. Φιλόθεος προσκάλεσε τον διοικητή, ο οποίος αποδέχθηκε την πρόσκλησι και ειδοποίησε ότι θα πήγαινε στο μοναστήρι την επόμενη Κυριακή 23 Ιουλίου. Με τα γαϊδουράκια της Μονής έφτασε στο μοναστήρι την ωρισμένη ημέρα ο διοικητής μαζί με άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες. Στην αρχή το ύφος του ήταν άγριο και σατραπικό, ώστε ο π. Φιλόθεος κατά την μετέπειτα εξιστόρησι να τον αποκαλή «θηρίο». Οι Πατέρες τους παρείχαν αβραμιαία φιλοξενία, αυτό ήταν εξ άλλου ένα γεγονός χαρακτηριστικό της Μονής. Το απόγευμα μάλιστα ο Γκραφονμπερεμπέρκ κατάβηκε με τη συνοδία του στο Καθολικό της Μονής και παρακολούθησε τον Εσπερινό. Οι Πατέρες στο τέλος ψάλλανε – εν αγνοία του βέβαια – και Παράκλησι στην Υπεραγία Θεοτόκο για τη διάσωσι των μελλοθανάτων. Μετά την Παράκλησι βγήκαν απ΄ τον Ναό και ετοιμάζονταν για αναχώρησι. Ο π. Φιλόθεος αναλογιζόταν, πως θα μιλούσε στον διοικητή. Αλλά πριν του πη τίποτε – εδώ φαίνεται η επέμβασι της Θεοτόκου – ο διοικητής πρώτος του λέγει να ζητήση μία χάρι! Ο Γέροντας θαύμασε και ζήτησε να μείνουν μόνοι τους οι δύο και ο μοναχός διερμηνέας. Ζήτησε λοιπόν από τον Γερμανό την υπόσχεσι ότι θα πραγματοποιήση οπωσδήποτε την χάρι και ο διοικητής συμφώνησε σφίγγοντάς του το χέρι. Τότε ο π. Φιλόθεος του ζήτησε να αφήση ελευθέρους τους 125 νέους, γιατί ήταν άδικο να τιμωρηθούν αθώοι. Ο Γερμανός απήντησε ότι αυτό ήταν αδύνατο, διότι ήταν διαταγή των ανωτέρων του και δεν του εδίδοντο περιθώρια. Εάν δεν τους εφόνευε, θα εφονεύετο ο ίδιος ο διοικητής. Ο Γέροντας, αφού του επεσήμανε ότι θα ΄πρεπε να τηρήση τον λόγο του, του ζήτησε μία άλλη χάρι να συμπεριληφθή και ο ίδιος πρώτος μεταξύ των μελλοθανάτων. Ο διοικητής ακούγοντας την πρότασι αυτή συγκινήθηκε και απήντησε στον π. Φιλόθεο· «Σου τους χαρίζω. Μόνον να συστήσης εις όλους τους κατοίκους της νήσου να μη επαναληφθή τοιούτον τι και να μη κόψουν τα καλώδια, διότι θα φανώμεν αμείλικτοι». Ο γέροντας του υποσχέθηκε και πράγματι μετά από λίγες ημέρες κλήθηκε στην γερμανική διοίκησι όπου του παρεδόθησαν ελεύθεροι οι 125 νέοι. Ασφαλώς, με την λογική δεν εξηγείται η μεταστροφή του Γερμανού διοικητού, που πείσθηκε μπροστά στην αγάπη των Πατέρων και την αυτοθυσία του σεβαστού Γέροντος π. Φιλοθέου ξεπερνώντας την αμείλικτη—για τον γερμανικό στρατό—υποταγή στον Φύρερ και το νόμο, υπερνικώντας ακόμη και τους φόβους για την ίδια του τη ζωή. Όλη η αλυσίδα των περιστατικών φανερώνει ότι ήταν καθαρά επέμβασι της Παναγίας μας, που άκουσε τις καθαρές προσευχές των Πατέρων και όλων των κατοίκων της νήσου, που στράφηκαν στην χάρι Της στην δύσκολη εκείνη περίστασι. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ένας από τους 125 νέους αυτούς είνε και ο σημερινός Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Αμβρόσιος, ζων μάρτυρας του μεγαλειώδους αυτού θαύματος. Πόσο τραγική θα ήταν άραγε η Πάρος, αν στη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή δεν επενέβαινε η χάρις της Παναγίας μας; Πόση ευγνωμοσύνη Της χρωστάμε!