Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς. ερμηνεία του 15ου Κανόνος από το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε.

ii. Δεύτερη Περίοδος τῆς Εἰκονομαχίας

Θά κάνωμε στή συνέχεια μία μικρή ἀναφορά εἰς τήν ἀποτείχισι τῶν ὁμολογητῶν κατά τήν δευτέρα περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας, μετά δηλαδή τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο.

Κατά τήν περίοδο αὐτή ἔχουμε ἀπό πλευρᾶς αὐτοκρατόρων τόν μετριοπαθῆ εἰκονομάχο Νικηφόρο τόν ἀπό Γενικοῦ (802-811) καί τούς εἰκονομάχους Λέοντα Ε΄ τόν Ἀρμένιο, Μιχαήλ Β΄ τόν Τραυλό καί τόν Θεόφιλο (829-842). Τήν περίοδο τῶν τριῶν τελευταίων αὐτοκρατόρων, δηλαδή διάστημα περίπου τριάντα ἐτῶν, ἔχουμε καί εἰκονομάχους Πατριάρχες, οἱ ὁποῖοι ἦσαν: ὁ Θεόδοτος Α΄ (814-820), ὁ Ἀντώνιος Α΄ (821-837) καί ὁ Ἰωάννης Ζ΄ (837-842). Κατ’ αὐτήν τήν δευτέρα περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας, κατά τήν ὁποία ἦτο ἤδη κατεγνωσμένη ἡ αἵρεσις, συνήχθη δευτέρα εἰκονομαχική Σύνοδος τό 815, ἡ ὁποία ἀκύρωσε τήν Ζ΄ Οἰκουμενική, ἐπεκύρωσε τήν εἰκονομαχική Σύνοδο τῆς Ἱέρειας καί ἐπέβαλε μέ τήν βοήθεια τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας πάλι τήν Εἰκονομαχία. Οἱ ἅγιοι πού ἀντιστάθηκαν στήν αἵρεσι καί ἀπετειχίστηκαν ἐκκλησιαστικῶς ἀπό τούς εἰκονομάχους Πατριάρχες καί Ἐπισκόπους ἦσαν οἱ ἑξῆς: ὁ ἅγ. Θεοφύλακτος, Ἐπίσκοπος Νικομηδείας (ἑορτάζει 8 Μαρτίου), ὁ ἅγ. Μιχαήλ, Ἐπίσκοπος Συνάδων, (ἑορτάζει 23 Μαΐου), ὁ ἅγ. Αἰμιλιανός, Ἐπίσκοπος Κυζίκου (ἑορτάζει 8 Αὐγούστου), ὁ ἅγ. Εὐθύμιος, Ἐπίσκοπος Σάρδεων (ἑορτάζει 26 Δεκεμβρίου), ὁ ὅσιος Θεοφάνης, ἡγούμενος τοῦ μεγάλου ἀγροῦ, (ἑορτάζει 12 Μαρτίου), ὁ ἅγ. Στέφανος, ἡγούμενος τῆς Τριγλίας (ἑορτάζει 26 Μαρτίου), ὁ ἅγ. Μακάριος, ἡγούμενος τῆς Πελεκητῆς (ἑορτάζει 1 Ἀπριλίου), ὁ ἅγ. Ἰωάννης, ἡγούμενος τῶν Καθαρῶν (ἑορτάζει 27 Ἀπριλίου), ὁ ὅσ. Νικήτας, ἡγούμενος τοῦ Μηδικίου (ἑορτάζει 3 Ἀπριλίου), ὁ ὅσ. Πέτρος τῆς Ἀτρώας (ἑορτάζει 13 Σεπτεμβρίου), οἱ ἅγ. Θεόδωρος καί Θεοφάνης οἱ γραπτοί, (ἑορτάζουν 27

Δεκεμβρίου καί 11 Ὀκτωβρίου ἀντιστοίχως) καί πλῆθος ἄλλων ὁσίων καί ὁμολογητῶν. Ἔξαρχος ὁμολογητής καί πνευματικός ἡγέτης, θεωρητικός καί πρακτικός, τῆς δευτέρας περιόδου τῆς Εἰκονομαχίας ἦταν ὁ ὅσ. Θεόδωρος ὁ Στουδίτης. Ἀπό τή μονή τοῦ Στουδίου ἑορταζόμενοι ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ἤθλησαν αὐτήν τήν περίοδο καί ἀντετάχθησαν ἐκκλησιαστικῶς στούς αἱρετικούς Πατριάρχες καί Αὐτοκράτορες, ἦσαν, πλήν τοῦ ὁσίου Θεοδώρου, ὁ ὅσ. Πλάτων (ἑορτάζει 4 Ἀπριλίου), ὁ ἅγ. Ἰωσήφ, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ἀδελφός κατά σάρκα τοῦ ὁσ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, (ἑορτάζει 14 Ἰουλίου), ὁ ὅσ. Νικόλαος ὁ Στουδίτης (ἑορτάζει 4 Φεβρουαρίου), ὁ ὅσ. Ναυκράτιος ὁ Στουδίτης (ἑορτάζει 18 Ἀπριλίου), ὁ ὅσ. Θαδδαῖος ὁ Στουδίτης (ἑορτάζει 29 Δεκεμβρίου). Διά νά καταδείξωμε ὅτι, ὅλοι αὐτοί οἱ ἅγιοι καί ὁμολογητές καί πλῆθος ἄλλων, δέν ἐπολέμησαν ἁπλῶς τήν αἵρεσι τῆς Εἰκονομαχίας, ἀλλά ἀπετειχίσθηκαν ἐκκλησιαστικῶς ἀπό τούς αἱρετικούς Πατριάρχες καί Ἐπισκόπους, θά ἀναφέρωμε ἕνα χαρακτηριστικό περιστατικό ἀπό τόν βίο τοῦ ὁσίου Νικήτα, ἡγουμένου τῆς μονῆς Μηδικίου.

Mετά φόβου και τρόμου

Σιγησάτω πάσα σαρξ βροτεία, και στήτω μετά φόβου και τρόμου και μηδέν γήινον εν εαυτή λογιζέσθω, ο γαρ Βασιλεύς των βασιλευόντων, και Κύριος των κυρευόντων, προσέρχεται σφαγιασθήναι, και δοθήναι εις βρώσιν τοις πιστοίς, προηγούνται δε τούτου, οι χοροί των Αγγέλων, μετά πάσης Αρχής και Εξουσίας, τα πολυόμματα Χερουβείμ, και τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ, τας όψεις καλύπτοντα, και βοώντα τον ύμνον, Αλληλούια, Αλληλούια, Αλληλούια.

St. Epiphanius of Cyprus on Christ's descent into Hades

Something strange is happening—there is a great silence on earth today, a great silence and stillness. The whole earth keeps silence because the King is asleep. The earth trembled and is still because God has fallen asleep in the flesh and he has raised up all who have slept ever since the world began. God has died in the flesh and Hell trembles with fear. He has gone to search for our first parent, as for a lost sheep. Greatly desiring to visit those who live in darkness and in the shadow of death, he has gone to free from sorrow the captives Adam and Eve, He who is both God and the Son of Eve. The Lord approached them bearing the Cross, the weapon that had won him the victory. At the sight of him Adam, the first man he had created, struck his breast in terror and cried out to everyone, ‘My Lord be with you all.’ Christ answered him: ‘And with your spirit.’ He took him by the hand and raised him up, saying: ‘Awake, O sleeper, and rise from the dead, and Christ will give you light.

Εις το πάθος του Κυρίου, τη αγία και μεγάλη Παρασκευή.

Πηγή : http://krufo-sxoleio.blogspot.ca/

Παραθέτουμε από την Πατρολογία (P.G. Migne 65) έναν υπέροχο λόγο για την Αγία και Μεγάλη Παρασκευή, του αγιωτάτου Πατριάρχου Πρόκλου, μαθητού του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Α΄. Φοβερά της σημερινής παρατάξεως τα μυστήρια· φρικτά του καταχθονίου πολέμου τα τρόπαια· αδιήγητος του παλαιού τυράνου η αθρόα καθαίρεσις· πάσης ενθυμήσεως κρείττων, η του δι΄ ημάς σαρκωθέντος υπέρ ημών νίκη. Συνεπλάκη μεν γαρ τω θανάτω, ως νεκρός· εσκύλευσε δε τον άδην ως Θεός ισχυρός και δυνατός. Κύριος γαρ κραταιός και δυνατός. Κύριος δυνατός εν πολέμω. Ποίος ουν λόγος επαξίως δυνατός υπουργήσειε τω θαύματι; Ποία δε γλώσσα λαλήσει και διηγήσεται την φοβεράν παράταξιν; Σήμερον γαρ προφητικών φωνών πεπλήρωται σφραγίς. Σήμερον ο άδης αγνοών κατάπιε δηλητήριον. Σήμερον ο θάνατος εδέξατο τον αεί ζώντα νεκρόν. Σήμερον ελύθη δεσμά, άπερ ο όφις εν παραδείσω εχάλκευσε. Σήμερον οι εξ αιώνος ηλευθερώθησαν δούλοι. Σήμερον ο ληστής ετυμβορώχησε, τον πεντακισχιλίοις και πεντακοσίοις έτεσιν υπό φλογίνης ρομφαίας φρουρούμενον παράδεισον. Σήμερον το φως εν τη σκοτία φαίνει, και όλον του θανάτου τον θησαυρόν εκένωσε. Σήμερον βασιλική εις το δεσμωτήριον εκαινοτομήθη είσοδος. Σήμερον, πύλας χαλκάς συνέτριψε, και μοχλούς σιδηρούς συνέθλασεν, ο καταποθείς ως ψιλός νεκρός, και πυρπολήσας ως Θεός Λόγος. Σήμερον ο ακρογωνιαίος λίθος Χριστός, το του θανάτου προγονικόν θεμέλιον γενόμενον συνετάραξε, τον Αδάμ ανέσπασε, και τον Άβελ διέσωσε, και πάσαν του άδου την οικοδομήν κατέστρεψε. Σήμερον και οι πρώην θρηνούντες, ους κατέπιεν ο θάνατος ισχύσας, μετά μεγάλης φωνής κράζουσι· Που σου, θάνατε, το νίκος; Που σου, άδη, το κέντρον;

Β΄. Τι λέγεις προς ταύτα, ω Ιουδαίε; Κωμωδείς τον Σταυρόν; Χλευάζεις το πάθος; Γελάς τον θάνατον; Διασύρεις τον τάφον; Αλλά βλέπε την νίκην, και φρίξον το πάθος του εκουσίως παθόντος σαρκί, απαθούς όντος Θεού Λόγου. Πάντας τους δικαίους μετ΄ εξουσίας κατέπιε, και ουδείς των οσίων περιεγένετο θανάτου. Τον Άβελ θαυμάζεις; Αλλά θάνατος ερρόφησεν αυτόν. Τον Νώέ μοι λέγεις; Αλλά και αυτός εις φθοράν εγκυβίστησε. Τον Ενώχ μοι προφέρεις; Αλλά και ούτος έφυγε, και ου τον νόμον κατήργησε. Τον Αβραάμ μοι κομπάζεις; Αλλά και τούτον διέλυσεν ο θάνατος. Τον Ισαάκ μνημονεύεις; Αλλά πεσών ουκ ανέστη. Τον Ιακώβ προφέρεις; Αλλά κόνις ο πατριάρχης. Τον Ιωσήφ εγκαυχάσαι; Αλλ΄ εν γυμνοίς και ξηροίς οστέοις η μνήμη αυτού. Τον Μωϋσέα εκθειάζεις; Αλλ΄ ουδέ τον τάφον αυτού ευρίσκεις. Πάντας τους προφήτας μοι λέγεις; Αλλ΄ εννόει τους τάφους, και μη κόμπαζε τοις λόγοις. Τοσούτους έλαβεν ο θάνατος, και πάντας ερρόφησεν· ένα δε κατέπιε, και κόσμον όλον αβουλήτως εξέμεσε. Βλέπε γαρ σήμερον του διαβόλου την κατά του ανευθύνου του θανάτου πονηρίαν. Υπηρέτας προς σύλληψιν ώπλησε· τον Ιούδαν εις προδοσίαν ηγόρασε· τον Πέτρον εις άρνησιν υπεσκέλισε· τον δούλον του αρχιερέως προς ράπισμα εξέμηνε· τους στρατιώτας προς  χλεύην εξεβάκχευσε· τον Πιλάτον προς ερώτησιν διήγειρε· δήμον προς στασιασμόν εκίνησε, βουλόμενος μαθείν τιν ην ο δεσπότης. Αλλ΄ ειστήκει ο μακρόθυμος φέρων την τόλμαν, ίνα λύση την κατάραν.

Γ΄.  Δια τούτο ώσπερ επί βασιλικού θανάτου, πάσα η των πόλεων φαιδρότης φυγαδεύεται· ούτως σήμερον πάσα η κτίσις την εαυτής ηρνήσατο λαμπρότητα. Ουρανός εμελανημόνει το σκότος· ο ήλιος ώσπερ δούλος φιλοδέσποτος έφυγε, τας ακτίνας συστείλας· τα άστρα την φυσικήν συνετάραττε τάξιν· ο ναός περιεσχίζετο δια το πένθος· η γη θρηνούσα ου βραχίονας έτυπτεν, αλλά πέτρας έσχιζεν· οι προφήται πάντες προσιόντες, ηρώτων τον Δεσπότην, και έλεγον· Τι αι πληγαί αύται αι αναμέσον των χειρών σου; Πως σου το πάθος άψασθαι ετόλμησε; Θεότητι; Αλλ΄ ανάλωτος η θεότης. Ο ουν πάσχει, σαρκί πέπονθε. Και πως ουκ ηδέσθησάν σου οι σταυρώσαντες, και ουκ εμνήσθησαν της ευεργεσίας σου; Τι ουν προς αυτούς ο Δεσπότης; Αύται αι πληγαί ας εκών επλήγην εν τω οίκω του αγαπητού μου. Εξ Αιγύπτου μετήρα άμπελον· ήρδευσα τη παρόδω της θαλάσσης· περιέσκαψα τοις φοβήτροις· εκλάδευσα περιτομή· εχαράκωσα προφήταις· περιέφραξα νόμω· Και έμεινα του ποιήσαι σταφυλήν· εποίησε δε ακάνθας, και ου δικαιοσύνην, αλλά κραυγήν. Και, Εγενόμην ως άνθρωπος αβοήθητος, εν νεκροίς ελεύθερος.

Δ΄. Ω πάθος κόσμου καθάρσιον!  Ω θάνατος αθανασίας αφορμή ζωήν ανατέλλουσα!  Ω κάθοδος εν άδου, των εξ αιώνος νεκρωθέντων γέφυρα προς αναβίωσιν!  Ω μεσημβρία της δειλινής εν παραδείσω καταδίκης ανάκλησις!  Ω Σταυρός δένδρου ιατρός!  Ω ήλοι τον κόσμον τη  θεογνωσία προσηλώσαντες, και θανάτου καταπείραντες! Ω άκανθαι, του Ιουδαϊκού αμπελώνος οι βότρυες! Ω χολή, του της πίστεως μέλιτος πρόξενος, και της Ιουδαίων πονηρίας κατήγορος! Ω σπόγγος την κοσμικήν αμαρτίαν αποσπογγίσας και αποσμήξας! Ω κάλαμος εν ουρανοίς τους πιστούς πολιτογραφήσας, και αρχεκάκου όφεως την τυραννίδα συντρίψας!  Ω μυστήριον παρά απίστοις απιστούμενον, υπό δε πάντων πιστών προσκυνούμενον ακαταπαύστως!  Ω σημείον παρά απίστων αντιλεγόμενον, και παρά πιστών δοξαζόμενον!  Ω μυστήριον, Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, έθνεσι δε μωρία· ημίν δε, Χριστός Θεού δύναμις και Θεού σοφία, καθά φησιν ο απόστολος Παύλος. Ότι το μωρόν του Θεού, σοφώτερον των ανθρώπων εστίν΄ ως θάνατον καταργήσαι, και τον άδην σκυλεύσαι, και τους απ΄ αιώνων νεκρούς ζωοποιήσαι· χάριτι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού· ω η δόξα και το κράτος, εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΜΗΝΥΜΑ 2012

Πηγή : http://www.imglyfadas.gr/

Ἐν Βούλᾳ τῇ 09ῃ Ἀπριλίου 2012

Ἀριθμ. Πρωτ. 403

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Χριστός ἀνέστη!

«Ἀναστάσεως ἡμέρα καί λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει».

Ἀνάσταση!

Ἐπιτέλους ἀκούεται ἡ λέξη Ἀνάσταση μέ τό πραγματικό καί βαθύ περιεχόμενό της.

Ἐπειδή πολλοί παραχαράσσουν τήν οὐσία τῆς λέξεως, προκειμένου νά ἐκτρέψουν τίς λαϊκές 

μάζες πρός τά δικά τους συμφέροντα, ἤ γιά νά ναρκώσουν τά πλήθη,

πρέπει νά προσδιορίσουμε τό οὐσιαστικό της νόημα.

Ἀνάσταση!

«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν ᾃδου τήν καθαίρεσιν», γράφει ὁ ἱερός ὑμνῳδός τοῦ ἑορταστικοῦ κανόνος, Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. Τό περιεχόμενο τῆς ἑορτῆς ὁρίζεται μέ δύο λέξεις:

«Θανάτου νέκρωσις».

Τό περιεχόμενο πλέον τῆς ζωῆς, ὁρίζεται μέ δύο λέξεις: «Θανάτου νέκρωσις».

Δισεκατομμύρια ἄνθρωποι πάνω στή γῆ ἀγωνίζονται, γιά καλύτερες συνθῆκες ζωῆς.

Διεθνεῖς ὀργανισμοί, κράτη, πολιτικοί φορεῖς, οἰκονομικές, περιβαλλοντολογικές

καί ἀνθρωπιστικές ὀργανώσεις προσπαθοῦν, γιά ἕνα «καλύτερο αὔριο».

Πέρα ὅμως ἀπό τίς καλές προθέσεις καί πέρα ἀπό τήν ἀξιολόγηση τῶν ἀποτελεσμάτων τῶν προσπαθειῶν τους, πρέπει νἀ ὁμολογήσουν, πώς τό «καλύτερο αὔριο», εἶναι πολύ πενιχρό συγκρινόμενο, μέ τό αἰώνιο. Τό αὔριο εἶναι πολύ λίγο, ὡς προοπτική ζωῆς σέ σχέση μέ τό αἰώνιο.

Δύνανται ὅλοι αὐτοί οἱ φορεῖς, ἀκόμη κι ἄν καλύψουν τό «φάγωμεν καί πίωμεν» τῶν λαῶν,

νά ἀντιμετωπίσουν εἰλικρινῶς, τό «αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομεν» (Α’ Κορ. 15.32);

Ποιός ἀπό τούς «δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν» (Μάρκ. 10,42), μπορεῖ νά δώσει στό λαό του, τό μήνυμα καί τήν ἐλπίδα, γιά τή νέκρωση τοῦ θανάτου;

Ποιός ἀπό ὅλους τούς ἰδεολόγους τῶν διαφόρων καπιταλιστικῶν, φιλελευθέρων, σοσιαλιστικῶν, κομμουνιστικῶν, μνημονιακῶν ἤ καί ἀντιμνημονιακῶν ἀντιλήψεων, τολμᾷ νά θέσει τούς λαούς ἐνώπιον τῆς μνήμης τοῦ θανάτου; Χωρίς τόν νικητή τοῦ θανάτου Χριστό, ὅλες οἱ δυναμικές 

κινήσεις τῶν δομῶν τοῦ κόσμου, κρύβουν μέσα τους μιά ἀπελπισία. Ὅλοι γνωρίζουν τό σίγουρο τέλος, κι ὅλοι τό ἀποσιωποῦν καί τό ἀπωθοῦν ἀπό τό νοῦ καί τήν καρδιά τους. Ἐνῶ πάσχουν ἀπό

τό σύνδρομο τοῦ Ἀδάμ, πού εἶναι ὁ σκοτασμός τοῦ νοός καί ἡ ἁμαρτία, δέν γίνονται συνοδοιπόροι Χριστοῦ. «Ὥσπερ γάρ ἐν τῷ Ἀδάμ πάντες ἀποθνῄσκουσιν, οὕτω καί ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται» (Α’ Κορ. 15,22). Ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ αὐτό τό γνωρίζει καί δέν ἐναποθέτει 

τίς ἐλπίδες του καί τή ζωή του, στά συστήματα τοῦ κόσμου τούτου.

Ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ, δέν αὐτοκτονεῖ ἀπό ἀπογοήτευση, σέ κάποιες κεντρικές πλατεῖες,

γιατί αὐτό θα σήμαινε, πώς νίκησε ὁ θάνατος. Ἀφοῦ ὅμως ὁ Χριστός νίκησε τόν θάνατο, ἐμεῖς στεκόμαστε ὄρθιοι κάθε μέρα, γιά νά φανερωθεῖ ἡ ἀνάσταση, ὡς καθημερινή πράξη ζωῆς.

Τό δηλώνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «καί ἡμεῖς κινδυνεύομεν πᾶσαν ὥραν» (Α’ Κορ. 15,30).

Οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ, βρίσκονται μέσα στόν κόσμο, «ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Ματθ. 10,16). Διερωτᾶται ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Θά ἄξιζε τόν κόπο, νά δώσω μάχη, μέ τά θηρία στήν Ἔφεσο; καί ποιό θά ἦταν τό ὄφελος; ἄν οἱ νεκροί δέν ἐγείρονται;» (Α’ Κορ. 15,32).

Τό ἐρώτημα αὐτό ἀγγίζει τόν πυρῆνα, τῶν πάσης φύσεως λαϊκῶν ἀγώνων καί ξεσηκωμῶν.

Καμμιά ἐπανάσταση δέν δικαιώνεται καί δέν καταξιώνεται, χωρίς τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ ἀντίδραση κατά τῆς ἀδικίας, τῆς καταπιέσεως, της ἐκμεταλλεύσεως, εἶναι ἀντίδραση κατά τῆς ἁμαρτίας, πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στόν ψυχικό καί μετά στόν σωματικό θάνατο.

«Ἔσχατος ἐχθρός καταργεῖται ὁ θάνατος» ( Α’ Κορ.15,32). Θά τολμήσουμε νά 

ἐπαναδιατυπώσουμε τό ἐρώτημα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, μέ σημερινή παραλλαγή:

«Θά ἄξιζε τόν κόπο νά δώσουμε μάχες, μέ τά θηρία τοῦ παγκόσμιου καπιταλισμοῦ,

καί τῶν σύγχρονων ψευτολαϊκῶν ἀριστεροφανῶν διεθνῶν καί ποιό θά ἦταν τό ὄφελος,

ἄν οἱ νεκροί δέν ἐγείρονται;» Λέμε ναί στούς ἀγῶνες, προκειμένου να ἔρθει ἡ Βασιλεία Του,

«ὡς ἐν οὐρανῷ καί ἐπί τῆς γῆς» (Ματθ. 6,10), καί ἐπειδή: «Ἡ ἀνάσταση τοῦ σώματος ἀκολουθεῖ 

τήν ἀνάσταση τῆς ψυχῆς» (Γρηγορίου Παλαμᾶ, ΕΠΕ 3,224),

μόνον ὁ ἀναστημένος κόσμος τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νά δώσει ἀναστάσιμη ἐλπίδα καί προοπτική,

στά πρόσωπα καί τίς δομές αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Ὁ ἀναστημένος ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει ἀπό τώρα αὐτή τή βιοτή. Τά τροπάρια τῆς ἑορτῆς προβάλλουν τήν δυνατότητα αὐτή:

«ὀψόμεθα τῷ ἀπροσίτῳ φωτί τῆς ἀναστάσεως», «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»,

«συνεγείρομαι σήμερον ἀναστάντι σοι», «σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καί χαίρει».

Ὅταν ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, βίωσε τήν δύναμη, πού δίνει ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, στόν κάθε πιστό, προκείμενου νά γίνει μέ τή ζωή του, μιά ζωντανή ἀναστάσιμη παρουσία, εἶπε:

«Σήμερα ἡ φωνή μου ἀντήχησε, τά κλεισμένα ἀπό τή σιωπή χείλη ἐλευθερώνονται,

ἔγινα κιθάρα ὑμνητική, θυσίασα τό νοῦ μου στό Νοῦ Χριστοῦ, καί τόν λόγο μου στό Λόγο Χριστό» (ΕΠΕ 10,310).

Εὔχομαι ἐκ βαθέων πρός ὅλους σας, «ἐκτυπώτερον μετασχεῖν» στό ἀναστάσιμο πανηγύρι τῆς ἀνεκλαλήτου ἀγάπης, τοῦ Κυρίου μας, πού νίκησε τόν θάνατο καί ὅλες τίς «κρίσεις» τοῦ κόσμου.

Ὁ Ἐπίσκοπος καί Ποιμενάρχης Σας.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΓΛΥΦΑΔΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ΒΟΥΛΑΣ, ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΒΑΡΗΣ

ΠΑΥΛΟΣ ὁ Α΄

«Πάτερ ἅφες αὐτοῖς, οὐ γάρ οἴδασι τί ποιούσιν»

Πηγή : http://anavaseis.blogspot.ca/

Ουράνιε Πατέρα συγχώρεσέ τους γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν. Αυτές τις ημέρες κάθε χρόνο, επί είκοσι τρία τώρα τόσα χρόνια που κηρύσσεται ο λόγος του Θεού, πάντοτε είναι διστακτικός και πολύ προβληματικός διότι τα πάντα, καλύπτονται τα πάντα από την εκκλησιαστική υμνολογία της Εκκλησίας μας, και δεν μένει κανένα κενό που να μπορούμε να το συμπληρώσουμε εμείς.

Αλλ’ όμως χριστιανοί μου, πρέπει ορισμένα πράγματα να υπενθυμίζονται, πρώτα στον κηρύσσοντα και ύστερα εις όσους έρχονται να παρακολουθήσουν και να συμμετάσχουν με την ψυχή και με την καρδιά τους, με το νου και με τις αισθήσεις τους, στην Αποκαθήλωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Αυτή η κραυγή χριστιανοί μου άραγε να είναι μόνον λόγια απείρου ευσπλαχνίας και αγάπης, ή μήπως κρύβουν και κάτι άλλο.
«Πάτερ άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσιν».
Πρώτα πρώτα πολλές φορές βλέπομε μέσα στα Ευαγγέλια, ο Χριστός μας, ο Κύριός μας, ο Σωτήρας μας, να αποκαλεί τον Θεόν Πατέρα.
Έτσι και πάνω στον Γολγοθά, καρφωμένος στον Σταυρό, παρακαλεί τον Θεόν Πατέρα να συγχωρέσει τους σταυρωτάς Του. Τους σταυρωτάς του Υιού του ανθρώπου. Ενώ εξυπακούεται πως ήδη αυτός είχε συγχωρήσει τους φονιάδες Του.

Το «άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» σημαίνει ότι συνηγορεί και υπερασπίζεται τρόπον τινά τους διώκτας Του και εγκληματίες, τους άρχοντας και τον αχάριστον λαόν. Έτσι ο Θεάνθρωπος Κύριος γίνεται ο ανυπέρβλητος μεσίτης μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων.
Δεν αφήνει τον Πατέρα να τιμωρήσει παραδειγματικά τους άρχοντες, τους Αρχιερείς, τους Γραμματείς, τους Φαρισαίους, τους πρεσβυτέρους, καθώς και τους Ρωμαίους, τους στρατιώτας Ρωμαίους, ακόμα και τον Πιλάτο και τον αχάριστο λαό, γιατί πολλοί από αυτούς θα επέστρεφαν και θα ομολογούσαν την πίστη τους και θα μαρτυρούσαν στο όνομά Του, όπως συνέβη με τον Πρωτομάρτυρα και αρχιδιάκονο Στέφανο, τον Ελληνιστή εξ Ιουδαίων, τον Απόστολο Παύλο, τον εκατόνταρχο Λογγίνο, και τόσους άλλους επωνύμους και ανωνύμους για να μην τους αναφέρομε.

Και κάτι άλλο. Όταν απευθύνετο στον Πατέρα, δεν το έκαμε γιατί αγνοούσε ο Πατέρας τι ήθελε ο Υιός και Λόγος, ούτε γιατί ο Υιός αμφέβαλε για το τι ήθελε ο Ουράνιος Πατέρας Θεός. Αφού μία είναι η θεότης του Πατρός και του Υιού, του Πατρός του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αλλά ήθελε να αποκαλύψει και να φανερώσει τον Πατέρα Του πρώτα πρώτα στους άρχοντες και στον λαόν, και κατόπιν σε ολόκληρον τον κόσμον.
Το έκαμε πολλές φορές. Φάνηκε αυτό στην προσευχή που έκαμε στον κήπο της Γεθσημανή. Αλλά λίγο πριν όμως στην λεγομένη Αρχιερατική Του προσευχή, αλλά και σ’ άλλες ευκαιρίες. Και ήθελε να αποκαλύψει, να αποκαλύψει ο Υιός τον Πατέρα, δηλαδή την Τριαδικότητα του Αγίου Θεού, και μάλιστα ότι Αυτός με τον Πατέρα έχουν την ίδια φύση και την ίδια ουσία. Μάλιστα.
Και πάνω στο Σταυρό ο Χριστός είναι «ομοούσιος τω Πατρί», «Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού». Όπως και στην Μεταμόρφωση, ακούσθηκε η φωνή του Πατρός που μαρτυρεί και φανερώνει πρώτα στους μαθητάς και ύστερα στους ανθρώπους τον Υιόν του λέγοντας «ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα», επαναλαμβάνω, «Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού, ούτος εστί Υιός μου ο αγαπητός, αυτού ακούετε», ελέχθη και στο Βάπτισμα, έτσι λοιπόν και τώρα, ο Υιός πάνω από το Σταυρό, αποκαλύπτει και φανερώνει τον Πατέρα Του.

Ώστε λοιπόν τους λόγους αυτούς «Πάτερ άφες αυτοίς» του Εσταυρωμένου Κυρίου μας Ιησού Χριστού, βλέπουμε θεολογικώς τρία πράγματα :
- Πρώτον, την άπειρη ευσπλαχνία του Θεού Πατρός
- Δεύτερον, ότι ο Κύριος γίνεται ο μοναδικός συνήγορος και υπερασπιστής και μεσίτης όλων των ανθρώπων και
- Τρίτον, την φανέρωση του Πατρός από τον Υιό, ως έχοντες την ίδια φύση και ουσία.

Και τώρα μία δεύτερη κραυγή για να τελειώσουμε. Θα θέλαμε να τις πούμε και τις επτά αυτές φωνές που είπε ο Κύριος και να τις αναλύσουμε μία μία που είπε πάνω από το Σταυρό, αλλά θα σταθούμε μόνο σε δύο.
Η δεύτερη είναι το «Ηλί, Ηλί λαμά σαβαχθανί» τουτέστιν «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειπες;». Η κραυγή αυτή του Θεανθρώπου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις θεολογικές. Οι περισσότερες από αυτές κατέληξαν σε ακρότητες και σε θέσεις όχι Ορθόδοξες, δηλαδή αιρετικές. Έτσι λοιπόν οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους πλανεμένους, ισχυρίζονται ότι για λίγα δευτερόλεπτα η Θεία φύσις εγκατέλειψε την ανθρώπινη. Λένε δηλαδή ότι ο Θεός Πατέρας εγκατέλειψε έστω και για λίγο τον Ιησού Χριστό, τον Υιόν Του, για να αισθανθεί δήθεν ο Κύριος τη φρίκη, την οδύνη και τον πόνον αυτής της εγκαταλείψεως. Και δω είναι το λάθος, είναι η πλάνη, είναι η αίρεσις.

«Θεέ μου, Θεέ μου ίνα τι με εγκατέλειψες»; Ο Θεός είναι απαθής και ο άνθρωπος υποφέρει. Η Ορθόδοξος θέσις είναι ότι στους λόγους αυτούς, εκπληρώνεται η προφητεία του εικοστού πρώτου ψαλμού, στίχος δεύτερος που λέγει «ο Θεός, ο Θεός μου πρόσχες μοι, ίνα τι εγκατέλειπές με;»
Ο εικοστός πρώτος ψαλμός είναι Μεσσιακός και ο στίχος Χριστολογικός και προφητικός. Μας αποκαλύπτει την οδύνη του Χριστού πάνω στο Σταυρό.
Ο Χριστός δεν έβγαλε αυτή την κραυγή μηχανικά, αλλά με την επανάληψη εκπληρώνει την προφητεία. Στον Ευαγγελιστή Ματθαίο, προηγούνται οι Θεϊκές οράσεις των προφητών και ακολουθούν τα έργα. Οι πράξεις και τα λόγια του Κυρίου που επαληθεύουν και σφραγίζουν τις προφητείες.
Έτσι ουδέποτε εγκατέλειψε ο Θεός Πατέρας τον Υιόν και Θεάνθρωπον Κύριον. Ούτε και μπορούσε. Διότι πως ήτο δυνατόν να εγκαταλείψει η μία φύσις την άλλην, αφού ο Υιός με τον Πατέρα είναι ένα και το αυτό Πράγμα, είναι μία φύσις, είναι μία ουσία, είναι μία θέλησις, έχουν μία θέληση, έχουν μία ενέργεια;
Ούτε και πάλι η Θεία φύσις μπορούσε να εγκαταλείψει ποτέ την ανθρώπινη φύση, στο πρόσωπον βέβαια του Ιησού Χριστού, διότι Θεία και ανθρωπίνη φύσις ήσαν ενωμένες, μια για πάντα και εις τους αιώνας, στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, ατρέπτως και αναλλοιώτως και αχωρίστως και αδιαιρέτως στους αιώνες των αιώνων, σύμφωνα με τους όρους της τετάρτης Οικουμενικής Συνόδου εν Χαλκηδόνι.
Αυτό σημαίνει ότι δεν χωρίστηκαν, ούτε χωρίζονται, ούτε διαιρούνται, ούτε και θα χωριστούν ποτέ η μία φύσις από την άλλη. Ενωμένη η μία φύσις, αδιαίρετα, άτρεπτα, αναλλοίωτα εις τους αιώνας, έτσι ανελήφθηκε ο Χριστός εις τους ουρανούς, μαζί με την ανθρώπινη φύση, την οποίαν Εκείνος θέωσε και δόξασε τώρα εις τα δεξιά του Θεού και Πατρός.
Αλλά η κραυγή του Χριστού προς τον Θεόν Πατερα, ήταν και δική μας κραυγή, όπως μας λέγει ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. Η κραυγή της αμαρτωλής ανθρωπότητος, την αμαρτία της οποίας πλήρωνε ο Χριστός με το Αίμα Του και με τη Θυσία Του πάνω στο Σταυρό.
Και ο Άγιος Κύριλλος συνεχίζει λέγοντας ότι «η κένωσις του Θεού Λόγου με την ενανθρώπησή Του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, έφθασε στο υψηλότερο σημείο που ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί ποτέ να συλλάβει». Και το υψηλότερο σημείο είναι η Σταυρική Του Θυσία. Άδειασε τους ουρανούς. Έγινε άνθρωπος στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, γεννήθηκε από την Παρθένον Μαρία, «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου», μεγάλωσε ως άνθρωπος χωρίς να πάψει να είναι Θεός, έπαθε ως άνθρωπος χωρίς να πάψει να είναι και τέλειος Θεός. Γι’ αυτό και η κραυγή λέγεται τελεία εγκατάλειψις και εκφράζεται μ’ αυτή την κραυγή.

Επαναλαμβάνω για να τονίσω βεβαιωτικά ότι η κραυγή αυτή του Χριστού, προς τον Θεόν Πατέρα εκφράζει την δική μας αγωνιώδη κραυγή, διότι με την αμαρτία χάσαμε την κοινωνία μας με τον Θεόν. Αυτήν την κοινωνίαν την αποκτάμε μόνον με την Θεία Κοινωνία. Αφού βέβαια προηγηθεί το Άγιον Βάπτισμα, το Άγιον Χρίσμα, μέσω της πίστεως στην Θεανθρωπότητα του Ιησού Χριστού, στην Τριαδικότητα του Θεού, στην ίδρυση της Εκκλησίας, στα Πανάγια Μυστήρια, στην Ιερά Παράδοση, στους Αγίους και σε τόσα άλλα που διδάσκει η Αγία μας Εκκλησία, και όλα αυτά μέσα στη Θεία Κοινωνία.
Έτσι μέσα σ’ αυτήν την Θεία Κοινωνία συσσωματούμεθα μαζί Του και καθιστάμεθα σύναιμοι και κοινωνοί Θείας Φύσεως. Αυτό σημαίνει και δηλώνει και την δική μας συμμετοχή στην Σταυρική Θυσία του Θεανθρώπου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, - άρα η κραυγή Του «Θεέ μου, Θεέ μου ίνα τι με εγκατέλειψες» είναι η δική μας κραυγή. Η κραυγή που σώζει.
Δόξα τη μακροθυμία Σου Κύριε.

Και θα κλείσουμε με το πρώτο μέρος για να τονίσομε ότι παρόλα, όπως είπε η προφητεία προηγουμένως, «ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη» από την κτηνώδη κακία μας, Εκείνος πάνω από το Σταυρό μας αφήνει γλυκειά Διαθήκη.
Και ξέρετε ποια είναι η γλυκύτατη αυτή Διαθήκη;
Ακούστε την: «Πάτερ άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».