Dim Athan

Σχίσμα εισαγάγει εντός της Εκκλησίας ο μη καταδικασθείς αιρετικός

Λέγεται σχετικώς επ’ αυτού: «Συγχρόνως επαινεί (η εξαίρεση, το δεύτερο μέρος του 15ου ιερού Κανόνος της ΑΒ’ Συνόδου σ.σ.) τους αποτειχιζομένους διά την ορθόδοξον ευαισθησίαν τους, αλλά και διά την συμβολήν τους (προκαλώντας με την στάσιν τους την συνοδικήν διευθέτησιν του προβλήματος), ώστε να ρυσθή σχισμάτων και μερισμών η Εκκλησία, τα οποία θα προέκυπταν, εάν αφήνετο ελεύθερος ο επίσκοπος να επεκτείνη και να εδραιώση την αίρεσίν του». Αυτή η ερμηνεία του ανωνύμου Αγιορείτου Μοναχού δεν συνά δει με τον ιερό Κανόνα. Ο Αγιορείτης λέγει ότι οι αποτειχισθέντες προκαλούν την συνοδική διευθέτηση του προβλήματος με αποτέλεσμα να ελευθερώνουν την Εκκλησία από τα σχίσματα που προκύπτουν απ’ αυτούς που του διακόπτουν την διαμνημόνευση όταν ο Επίσκοπος επεκτείνει και εδραιώσει την αίρεσή του. Αλλ’ ο ίδιος ο ιερός Κανόνας στο δεύτερο τμήμα του αυτά δεν τα θεωρεί ως σχίσματα, ιδού πως το διατυπώνει: «Ου γαρ Επισκόπων, αλλά ψευ δεπισκόπων και ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν, και ου σχίσματι την ένωσιν της Εκκλησίας κατέτεμον».

Οι αποτειχισθέντες δεν έσχισαν την ένωσιν της Εκκλησίας, δεν έκαναν σχίσμα. Είναι φανερό ότι στο δεύτερο τμήμα του ιερού Κανόνος δεν αναφέρεται στο σχισμα που ποιούν αυτοί που διακόπτουν την κοινωνία των Επισκόπων, όπως αναφέρεται στο πρώτο, αλλά και στους 13ο, 14ο Κανόνες της αυτής Συνόδου. Η διακοπή κοινωνίας μετά των ψευδεπισκόπων και ψευδοδιδασκάλων εξ αιτίας της αιρέσεως που διδάσκουν δεν θεωρείται καν ως σχίσμα «…αλλά», συνεχίζει ο ιερός Κανόνας, «σχισμάτων και μερισμών την Εκκλησίαν εσπούδασαν ρύσασθαι». Αντιδιαστέλλονται αυτά τα σχίσματα του προηγουμένου (δηλαδή του σχίσματος που λέγεται στους 13ο, 14ο και στο πρώτο τμήμα του 15ου Κανόνος.

Ποια όμως είναι αυτά τα σχίσματα και γιατί χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό; Τα σχίσματα αυτά αφορούν τους ψευδεπισκόπους και ψευδοδιδασκάλους· αυτοί τέμνουν την ενότητα της Εκκλησίας με τις αιρέσεις που αποδέχθηκαν και τα εισαγάγουν εντός της Εκκλησίας. Όσοι ψευδεπίσκοποι τόσα σχίσματα.

Ιδού πως ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ερμηνεύει: «εάν δε οι ρηθέντες πρόεδροι ήναι αιρετικοί, και την αίρεσιν αυτών κηρύττουσι παρρησία, και διά τούτο χωρίζονται οι εις αυτούς υποκείμενοι, και προ του να γένη ακόμη συνοδική κρίσις περί της αιρέσεως ταύτης, οι χωριζόμενοι αυτοί, όχι μόνον διά τον χωρισμόν δεν καταδικάζονται, αλλά και τιμής της πρεπούσης, ως ορθόδοξοι, είναι άξιοι, επειδή, όχι σχίσμα επροξένησαν εις την Εκκλησίαν με τον χωρισμόν αυτόν, αλλά μάλλον ηλευθέρωσαν την Εκκλησίαν από το σχίσμα και την αίρεσιν των ψευδεπισκόπων αυτών». Το σχίσμα αυτό ανήκει, αφορά στον ψευδεπίσκοπο· ο όσιος Νικόδημος το συσχετίζει με τον ψευδεπίσκοπο. Αυτός διασπά την ενότητα της Εκκλησίας και απ’ αυτό το σχίσμα ελευθερώνουν την Εκκλησία όσοι του διακόπτουν προ συνοδικής διαγνώμης την κοινωνία.

Το ότι δημιουργείται σχίσμα, υπό του μη καταδικασθέντος αιρετικού ψευδεπισκόπου, τούτο συνεπιβεβαιώνεται και από μαρτυ- ρίες·

Του οσίου Μαξίμου του Ομολογητού: «Στην κατηγορία ότι με την στάση του προκαλεί σχίσμα (ο όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής σ.σ.) όπως κατηγορούν και εμάς τώρα, όσους απορρίπτουμε την ψευ- δοσύνοδο της Κρήτης, απήντησε λέγοντας με ερωτηματικό λόγο: " Αν αυτός που λέγει όσα διδάσκουν η Αγία Γραφή και οι Πατέρες σχίζει την Εκκλησία, τι θα αποδειχθεί ότι διαπράττει εις βάρος της Εκκλησίας αυτός που αναιρεί τα δόγματα των Αγίων, άνευ των οποίων δεν είναι δυνατόν να υπάρξει η ίδια η Εκκλησία;"».( PG90, 117 / ΖΗΣΗ Θ., Δεν είναι σχίσμα η αποτείχιση, σ. 19)

Αλλού ο όσιος Μάξιμος λέγει: «Χτες δεκαοκτώ του μηνός που ήταν της αγίας Πεντηκοστής, ο Πατριάρχης με ρώτησε λέγοντας:

Ποιάς Εκκλησίας είσαι; Βυζαντίου; Ρώμης; Αντιοχείας; Αλεξανδρείας; Ιεροσολύμων; Ιδού, όλες ενώθηκαν μαζί με τις επαρχίες τους. Αν λοιπόν είσαι της καθολικής Εκκλησίας, να ενωθείς, μήπως ξένη οδό στον βίο καινοτομώντας, πάθεις αυτό που δεν περιμένεις.

Προς τους οποίους είπα· η Καθολική Εκκλησία, αποφάνθηκε ο Θεός των όλων, ότι είναι η ορθή και σωτήριος ομολογία σ’ Αυτόν, μακαρίζοντας τον Πέτρο για την ομολογία που καλώς ομολόγησε. Πλην ας μάθω την ομολογία, βάση της οποίας έγινε η ένωση όλων των Εκκλησιών και του γενομένου καλώς δεν αποξενώνομαι».

Την καθολική Εκκλησία αποτελεί η ορθή και σωτήριος ομολογία, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει η ίδια η Εκκλησία. Σχίσμα ποιούν λοιπόν στην Καθολική Εκκλησία όσοι δεν ομολογούν την ορθή ομολογία. Το ότι δεν θεωρούνται άνευ ιερωσύνης, οι Mονοενεργήτες και Mονοθελήτες αιρετικοί υπό των Ορθοδόξων αποδεικνύεται εκ της ΣΤ’ Οικουμενικής και του Μακαρίου Αντιοχείας, .

Του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου: «Επαναλαμβάνουμε αυτά που είπε ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, όταν πρώην συμμοναστής και φίλος του τον κατηγορούσε ότι προκαλεί σχίσμα. Του γράφει λοιπόν ότι δεν σχίζει το σώμα της Εκκλησίας με κανένα τρόπο. Και μολονότι δεν είναι αναμάρτητος, εν τούτοις είναι ομόσωμος και τρο- φιμος της Εκκλησίας και φυλάσσει τα δόγματα και τους ιερούς κα- νόνες. Την Εκκλησία ταράσσουν και σχίζουν όσοι διαστρέφουν την πίστη και ο βίος τους είναι ακανόνιστος και άθεσμος: "Ουκ εσμέν αποσχίσται, ω θαυμάσιε, της του Θεού Εκκλησίας, μήποτε τούτο πάθοιμεν· αλλ’ ει και άλλως εν πολλοίς αμαρτήμασι τυγχάνο- μεν, ομόσωμοι αυτής και τρόφιμοι μετά των θείων δογμάτων και τους κανόνας αυτής και διατυπώσεις γλιχόμενοι φυλάττεσθαι. Το δε ταράττειν αυτήν και αποσχίζειν απ’ αυτής, της μηδεμίαν κηλίδα η ρυτίδα κατά τε τον της πίστεως λόγον και τον των κανόνων όρον απ’ αρχής αιώνος και μέχρι του δεύρο, εκείνων εστίν, ων η πίστις το ενδιάστροφον έχει και ο βίος το ακανόνιστον και άθεσμον".

Του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «Και γαρ οι της Χριστού εκκλησίας της αληθείας εισί· και οι μη της αληθείας όντες ουδέ της του Χριστού εκκλησίας εισί,...». Και κατωτέρω: «μηδέ γαρ προ- σώποις τον χριστιανισμόν, αλλ’ αληθεία και ακριβεία πίστεως χαρα- κτηρίζεσθαι μεμυήμεθα». Η έννοια της παραθέσεως αυτής του αγίου Ιεράρχου είναι ότι δημιουργούν σχίσμα στην Εκκλησία οι μη καταδικασθέντες αιρετικοί,

Τι σχίσμα όμως είναι αυτό που δημιουργεί ο μη καταδικασθείς αιρετικός η αλλιώς ο ψευδεπίσκοπος του 15ου ιερού Κανόνος; Για να δοθεί απάντηση σ’ αυτήν την ερώτηση πρέπει να δούμε στην Γραφή και στους Πατέρες τι σημαίνει η ενότητα της Εκκλησίας:

α) Του Αποστόλου Παύλου: «ούτως οι πολλοί εν σώμά εσμεν εν Χριστώ, ο δε καθ’ εις αλλήλων μέλη», (Ρωμ. 12, 5). «ότι εις άρτος, εν σώμα οι πολλοί εσμεν· οι γαρ πάντες εκ του ενός άρτου μετέχο- μεν», (Α’ Κορ. 10, 17). «Υμείς δε εστε σώμα Χριστού και μέλη εκ με- ρους», (Α’ Κορ. 12, 27).

β) Του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: "...Ότι, εις άρτος, εν σώμα εσμεν οι πολλοί". Και γιατί λέγω κοινωνία, λέγει (ο Παύλος)· είμαστε εκείνο το ίδιο σώμα. Γιατί τι είναι ο άρτος; Σώμα Χριστού. Τι γίνονται οι μεταλαμβάνοντες; Σώμα Χριστού· όχι σώματα πολλά, αλλ’ ένα σώμα. Γιατί όπως ακριβώς ο άρτος εκ πολλών αποτελείται ενωμένων κόκκων, ώστε καθόλου να μη φαίνονται οι κόκκοι, αλλά να υπάρχουν, αφανής δε να είναι η διαφορά στην συνάφεια· έτσι και μεταξύ μας και με τον Χριστό ενωνόμαστε»844.

γ) Του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας: «Γιατί σε ένα σώμα, το δικό Του δηλαδή, ευλογώντας αυτούς που πιστεύουν εις Αυτόν, διά της μυστικής μεταλήψεως, συσσώμους με τον Εαυτό του και μεταξύ τους αποτελεί». Και κατωτέρω: «Γιατί εάν οι πάντες εκ του ενός άρτου μετέχουμε, ένα όλοι αποτελούμε σώμα. Διότι να μερισθεί ο Χριστός δεν ενδέχεται. Διά τούτο και σώμα Χριστού έχει χρηματίσει η Εκκλησία και εμείς μέλη ανά μέρος, κατά την σύνεση του Παύ-λου».

δ) Του αββά Δωροθέου: «Και για να καταλάβετε την έννοια του λόγου, σας λέγω ένα υπόδειγμα εκ των Πατέρων.Υποθέσατέ μου ότι υπάρχει στην γη ένας κύκλος, δηλαδή ένα στρογγυλό χάραγμα με κέντρο από διαβήτου. Κέντρο λέγεται ακριβώς το μέσο του κύκλου. Θέστε τον νού σας στο λεγόμενο. Θεωρήσατε ότι αυτός ο κύκλος είναι ο κόσμος, το δε μέσο του κύκλου ο Θεός, οι δε ευθείες από τον κύκλο έως το μέσον οι οδοί, δηλαδή οι πολιτείες των ανθρώπων. Εφ’ όσον λοιπόν εισέρχονται οι Άγιοι προς τα μέσα, ποθώντας να προ- σεγγίσουν τον Θεό κατά αναλογία της εισόδου, πλησίον έρχονται του Θεού και μεταξύ τους· και όσο πλησιάζουν τον Θεό πλησιάζουν και μεταξύ τους και όσο πλησιάζουν μεταξύ τους πλησιάζουν τον Θεό. Ομοίως νοήσατε και τον χωρισμό. Δηλαδή όταν απομακρύνονται από τον Θεό και φεύγουν προς τα έξω, είναι φανερό ότι όσο εξέρχονται και μακρύνονται από τον Θεό, τόσο μα- κρύνονται από αλλήλους και όσο μακρύνονται από αλλήλους, τόσο μακρύνονται και από τον Θεό».

………………………………………………………………………………………………..

ΠΗΓΗ.Το βιβλίο «Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΜΟΛΥΣΜΟΥ» Ιερομονάχου Ευγενίου

(Οι σχετικές παραπομπές υπάρχουν στο βιβλίο).

 

ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Το βιβλίο διατίθεται ΔΩΡΕΑΝ.

Όσοι ενδιαφέρονται να το αποκτήσουν να μας στείλουν μήνυμα με την ταχυδρομική τους διεύθυνση στο ε-mail 

melitinisdometianos@gmail.com,

 για να τους το στείλουμε με μοναδικό έξοδό τους τα ταχυδρομικά (εντός Ελλάδος είναι 4,20 ευρώ).

Πρωτοπρεσβύτερος Δημ.Αθανασίου

 

 

 

Απάντηση προς το σχόλιο του Ανώνυμου, στην ανάρτηση Ἐπί τῆς «Ὁμολογίας Πίστεως» τοῦ Ἐπισκόπου Τυχικοῦ = Σταύρος Ασλανίδης

Χαίρεται εν Κυρίω.

Καταρχήν να πω ότι όλα αυτά που λέχθηκαν και λέγονται δεν έχουν κάτι που αφορά κάποιον από εμάς, σε προσωπικό επίπεδο. Η διαφορά μας είναι στην σκέψη και στην πίστη μας και όχι στο πρόσωπο του άλλου. Ίσως να έδωσα την εντύπωση στην προηγούμενη ανάρτηση μου και ζητώ συγνώμη αν άφησα να εννοηθεί κάτι τέτοιο.

Η διαφορά μας λοιπόν δεν είναι αν πρέπει να έχουμε αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Σε αυτά συμφωνούμε. Η διαφορά μας είναι στο πως και πότε θα γίνουν πράξη. Δεν αρκεί να συμφωνούμε στην θεωρία, αλλά και στο τι μεσολαβεί μέχρι που να γίνουν πράξη.

Παραδείγματα.

1. Στην δεύτερη ανάρτηση λέτε το ευαγγελικό χωρίο: "ο θεός αγάπη εστί και ο μένων εν τη αγάπη εν τω θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ". Ωραία λοιπόν. Όταν πάτε να κάνετε τα λόγια αυτά πράξη, τότε θα έρθει κάποιος άλλος και θα σας πει. Ε!!! Τι πας να κάνεις; πρέπει πρώτα “να το σκεφτείς ψύχραιμα … και πολλές φορές με προσευχή και ταπείνωση, χωρίς βιασύνες,ακρότητες,υπερβολές και συνοπτικές διαδικασίες”. Τα λόγια είναι δικά σου από την πρώτη ανάρτηση.

2. Λέτε στην δεύτερη ανάρτηση “θέλω όμως το καλό όλου του κόσμου και όλων των ανθρώπων”. Αυτό πάλι είναι μόνο λόγια. Όταν πάτε να το κάνετε πράξη, τότε θα έρθει πάλι ο αντίλογος: Αδελφέ ψυχραιμία, σκέψου καλά αυτό που πας να κάνεις. Χρειάζεσαι πρώτα “προσευχή και ταπείνωση, χωρίς βιασύνες,ακρότητες,υπερβολές και συνοπτικές διαδικασίες”. Τα λόγια είναι δικά σου από την πρώτη ανάρτηση.

Έτσι λοιπόν, ενώ συμφωνούμε στις αρετές της ψυχραιμίας, όπως επίσης τη προσευχή και όλα τα παρόμοια που ζητάτε, εντούτοις διαφωνούμε στην περίσταση που τα ζητάτε και στις συνέπειες που θα έχει η καθυστέρηση που θα επέλθει (Γνωρίζω περιπτώσεις, που κάτω από τέτοιες σκέψεις, άφησαν να περάσουν χρόνια). Ωστόσο αυτές οι αρετές, προσευχή, μελέτη του εαυτού κ.ά. δεν είναι περιστασιακές, αλλά είναι χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο πιστός σε παντοτινή βάση. Δεν περιμένουμε να έρθει η ώρα της τιμής, της ομολογίας, της προσκύνησης, της αγάπης για να τα παρουσιάσουμε ή να τα θυμηθούμε. Διότι όταν γίνεται έτσι, τότε αυτά καθ εαυτά, η προσευχή, η μελέτη και η ενδελεχής σκέψη, γίνονται όργανα για ατέλειωτες καθυστερήσεις, αναβολές που έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την αποφυγή οποιασδήποτε απόφασης.

Ετοιμάζουμε λοιπόν για μήνες και χρόνια την απάντηση μας και την δίνουμε άμεσα. Η ομολογία, η αγαθοεργία, η τιμή θα μας ζητηθεί σε ανύποπτη ώρα. Την ώρα που ζητείται η ομολογία ή η τιμή στον Θεό, δεν λέμε “περίμενε κάποιες μέρες ή μήνες και μετά από προσευχή θα σου απαντήσω”. Δεν λέμε στάσου λίγες εβδομάδες και μήνες για να ρωτήσω, να διαβάσω, να σκεφτώ, να προσευχηθώ. Αν γίνει έτσι, τότε ενώ εμείς θα είμαστε στο περίμενε, τα γεγονότα θα παρέρχονται.

Αυτά δηλαδή είναι όσα συναντάμε και τα βλέπουμε να συμβαίνουν στην πλειοψηφία της ιεραρχίας. Τα πάντα που αφορούν την ορθόδοξη ομολογία καθυστερούν, πάντα θέλουν χρόνο, προσευχή και μελέτη. Τέτοιες αποφάσεις, θα … και θα δοθούν στο απώτερο μέλλον. Δεν είναι λίγα όσα περάσαμε την τελευταία δεκαετία, ωστόσο ποιες είναι οι αποφάσεις τους;;; Αν και όταν δοθήκαν αποφάσεις, τότε αυτές δόθηκαν αργά και καθυστερημένα... Μάλιστα αυτό που λένε για να καθησυχάσουν τους πιστούς είναι: μην ανησυχείς διότι όταν έρθει η ώρα, τότε θα γίνω θηρίο αντίστασης!!! Πάντα έρχονται νέες προκλήσεις, έρχονται με καταιγιστικό ρυθμό και πάντα χρειάζεται χρόνος για μελέτη, περίσκεψη για την απάντηση. Τελικά περνάνε τα χρόνια, μαζεύονται στοίβες χαρτιά και σκέψεις με σχέδια και πιθανές ενστάσεις και μελλοντικούς αγώνες, ωστόσο τίποτα και ποτέ δεν ωρίμασε έγκαιρα. Για το μόνο που δεν μπορεί να τους κατηγορήσει κανείς είναι για το ότι τηρούν το παράγγελμα “ψυχραιμία”.

Αυτή λοιπόν είναι μια πραγματικότητα, κατ εμένα, και την ονόμασα αγαπολογία. Αγαπολογία είναι η αρετή της αγάπης, της ομολογίας, της τιμής … που λαμβάνεται στα λόγια, με πλήθος υποσχέσεις για την πρακτική εφαρμογή της στο μέλλον. Ωστόσο κυριαρχεί η απραξία και η αναβολή. Στο όνομα της ομολογίας ή της αγάπης, γίνονται πύρινοι λόγοι, για αγώνες και μαρτύρια, μόνο που οι αγώνες είναι πάντα στο μέλλον και όχι στο τώρα. Έτσι η συνείδηση παραμένει ήσυχη και καθησυχασμένη, για το ότι οι φύλακες είναι στις επάλξεις. Επικρατεί μια εικονική πραγματικότητα, με νοητικούς αγώνες, χωρίς ποτέ να αναλαμβάνει κάποιος να σηκώσει τον σταυρό του.

Συμπέρασμα. Η ετοιμασία του πιστού γίνεται σε όλη του την ζωή, όλος ο αγώνας είναι για την ώρα που θα του ζητηθεί η τιμή, η προσκύνηση, η αγάπη, η ομολογία. Η ομολογία δεν είναι περιστασιακή κατάσταση, αλλά πνευματική. Ωστόσο όταν έρθει αυτή η στιγμή, ο πιστός δεν λέει περίμενε, με ψυχραιμία θα γίνουν όλα, αφήνοντας να περνούν οι μήνες, περιμένοντας να φανούν τα “σημάδια” από την απάντηση που θα στείλει ο Θεός.

Αντίθετα ο Κύριος περιμένει από εμάς το πρώτο έμπρακτο βήμα, όχι θεωρία και λόγια, και μετά από αυτό θα μας ενισχύσει. Δεν λέει πουθενά η αγία Γραφή, πριν την ομολογία ετοιμασθείτε με ψυχραιμία και με προσευχή και αφού αφήσετε να περάσει ο καιρός, τότε μιλήστε. Αντίθετα λέει να είστε έτοιμοι στην πνευματική σας ζωή πάντα και παντού, να έχετε και να λάμπετε το φως, δηλαδή να έχετε και να ομολογείτε την Αλήθεια, και τα υπόλοιπα θα σας δοθούν:

ὅταν δὲ παραδώσωσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε. (Ματθ. 10,19).

Καλό καλοκαίρι.

Dim Athan <aiakeidis@yahoo.gr>