Orthodox Voice - Ορθόδοξη Φωνή: Ὁ Δάσκαλός σας, Διάκονος - Ὑπηρέτης Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ παιδιῶν Του --- του πατέρα Γεωργίου Αγγελακάκη

Ἐπειδὴ ὅ,τι εἶναι ἀληθινὸ δὲν χάνει ποτὲ τὴν ἀξία του καὶ τὴν ἐπικαιρότητα, ἀποφάσισα νὰ φέρω στὸ φῶς «διάλογο καρδιῶν» Δασκάλου μέσης ἐκπαίδευσης μὲ τοὺς μαθητές του.

Τὶς διάβασα μονορούφι

Ὅταν κάποτε ἔδωσα ἑκατὸ περίπου ἀνώνυμες ἐπιστολὲς μαθητῶν Γυμνασίου & Λυκείου στὸν τότε ἐπίσκοπό μου, τὶς δέχτηκε μὲ ἐπιφύλαξη. Ὅταν τὸν συνάντησα, μετὰ ἀπὸ δεκαπέντε ἡμέρες, μοῦ εἶπε μὲ ἐνθουσιασμό: «Ὅταν τὶς πῆρα, εἶπα ποιὸς θὰ διαβάσει τόσες ἐπιστολές; Ἀς πάρω μία· ὁμολογῶ, τὶς διάβασα μονορούφι». Καὶ πρόσθεσε: «Αὐτὸ ποὺ κάνεις στὰ σχολεῖα, ἐγὼ δὲν μπορῶ νὰ τὸ κάνω». Τὰ γράφω αὐτὰ γιατὶ τιμοῦν τὸ πρόσωπο τοῦ ἐπισκόπου.

Εὐγνωμοσύνη στὴν πρεσβυτέρα μου

Στὸ σημεῖο αὐτὸ θεωρῶ δίκαιο νὰ καταθέσω τὴν εὐγνωμοσύνη μου στὸ σεβαστὸ πρόσωπο τῆς πρεσβυτέρας μου Στυλιανῆς, ἡ ὁποία πάντοτε, μὲ τὴν ἀναχώρησή μου γιὰ τὸ σχολεῖο, γονάτιζε κάνοντας στὴ Μεγαλόχαρη παράκληση γιὰ τὴν ἐπιτυχία τῆς ἀποστολῆς μου.

Αἰωνία της ἡ μνήμη.

Διάκονος, Δάσκαλος, Ὑπηρέτης Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ παιδιῶν Του

Γιὰ τὸν ἑαυτό μου ἔχω τὴ γνώμη, ποὺ εὐκαίρως - ἀκαίρως ὁμολογῶ στὰ κηρύγματά μου, ὅτι εἶμαι Διάκονός Του καὶ τῶν παιδιῶν Του. Αἰσθάνομαι καὶ τὴν βασιλική μου ἰδιότητα, εἶμαι πεπληρωμένος. Ἐπειδὴ εἶναι πίστη μου καὶ πεποίθηση ὅτι αὐτὸ ποὺ γινόταν στὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν ἦταν καθαρὰ τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ δὲν θέλω κἂν νὰ ἀναφερθεῖ τὸ ὄνομα τοῦ Δασκάλου.

Ζητῶ τὴν κατανόησή σας. «Ἔχω οὖν καύχησιν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τὰ πρὸς τὸν Θεόν· οὐ γὰρ τολμήσω λαλεῖν τι ὧν οὐ κατειργάσατο Χριστὸς δι ̓ ἐμοῦ εἰς ὑπακοὴν ἐθνῶν λόγῳ καὶ ἔργῳ» [Ρωμ. ιε ́,17-18]. Μὲ ἁπλὰ λόγια: «Μπορῶ, λοιπόν, χάρι στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ νὰ καυχῶμαι γιὰ τὴν ὑπηρεσία μου πρὸς τὸν Θεό. Δὲν θὰ τολμήσω, δέ, νὰ ὁμιλήσω γιὰ κάτι ποὺ δὲν ἔκανε ὁ Χριστὸς μὲ λόγο καὶ ἔργο». Ὅταν πρωτοπῆγα στὴν ἐκπαίδευση, δὲν μποροῦσα νὰ βάλω δύο - τρεῖς λέξεις στὴ σειρὰ λόγῳ ὑπερκόπωσης καὶ ἀνθρώπινης κακίας. Ἤμουν καταρρακωμένος ψυχοσωματικά. Μὲ θεράπευσαν ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ παιδιά. Ἐκφράζω τὴν εὐγνωμοσύνη μου στὸν Θεὸ καὶ στὰ μικρὰ ἀδέρφια - μαθητές μου. Ἀληθινά, θὰ μποροῦσαν νὰ γραφοῦν βιβλία γι’ αὐτὰ ποὺ βίωσα μὲ τὰ παιδιά. Ἔβαλαν τὴ σφραγίδα τους στὸν χαρακτήρα μου. Ἡ ζωή μου μετὰ τὰ σαράντα (τόσων ἐτῶν ἤμουν ὅταν πῆγα στὴν ἐκπαίδευση) ἄρχισε τὴν ἀντίστροφη μέτρηση. Σήμερα εἶμαι ὀγδόντα τριῶν ἐτῶν, μὰ τὴν καρδιά μου τὴν αἰσθάνομαι τριῶν μὲ πέντε ἐτῶν. Σωματικά εἶμαι «δυόμισι ἐτῶν», σύμφωνα μὲ τὸ PSA (ἰατρικὴ ἐξέταση), εὐλογία μετὰ ἀπὸ κακοήθη καρκίνο. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτό; Θὰ τὸ βρῆτε καὶ στὸ κατὰ Ματθ. ιθ ́,14, ὅπου ὁ Ἰησοῦς εἶπε: «ἀφήστε τὰ παιδιὰ καὶ μὴν τὰ ἐμποδίσετε νὰ ἔρθουν κοντά μου, γιατὶ ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀνήκει σὲ ἀνθρώπους ποὺ εἶναι σὰν αὐτά», καὶ στὸ κατὰ Μάρκ. ι ́,14-15: «ἄφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός με, καὶ μὴ κωλύετε αὐτά· τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Ὅταν ἤμουν τσομπανόπουλο, γύρω στὰ δεκατρία μὲ δεκατέσσερά μου, ἔκαιγε μέσα μου μία Θεϊκὴ φωτιά, νὰ προσφέρω τὸν ἑαυτό μου στὴν Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη καὶ στὸν πλησίον. Αὐτὸ τὸ κατάλαβα ἀπὸ τὴν Ε ́ τάξη τοῦ Δημοτικοῦ. Ὡς ἔμβρυο στὰ σπλάχνα τῆς μητέρας μου

Θεωρῶ ὅτι εἶναι καλὸ νὰ πάρω τὰ πράγματα ἀπ’ τὴν ἀρχή.

Ὅπως μοῦ ἔλεγε ἡ Μητέρα μου, ὅταν διεπίστωσε ὅτι εἶμαι στὰ σπλάχνα της ταράχτηκε. Ἤμουν τὸ τέταρτο παιδί. Οἱ οἰκονομικὲς συνθῆκες ἦταν πολὺ δύσκολες. Πῆρε τότε εἴκοσι ἕνα χάπια μὲ σκοπὸ τὴν ἐξόντωσή μου. Ἀλλὰ μὲ ἀνέλαβε Ἐκεῖνος, ὁ Λατρευτός μου Ἰησοῦς Χριστός: «Σὲ ἀνέλαβα ἀπ’ τὴν κοιλιὰ τῆς μάνας σου» [ψαλμ. 21,11 –ψαλμ. 70,6 – ψαλμ. 138,13]. Μὲ κράτησε στὴ ζωή. Στὴ συνέχεια, μοῦ λέει ἡ μητέρα μου, ἔμεινε κοντά μου τρεῖς ἡμέρες. Τὴν τέταρτη καὶ ἑξῆς μὲ φάσκιωνε, μοῦ ἔδινε νὰ φάω τὸ πρωῒ καὶ μετὰ ξανὰ τὸ βράδυ. Ἦταν ἀναγκασμένη νὰ πάει στὴ δουλειά, στὸν θερισμό. Ἔτσι πέρασαν περίπου τρία δύσκολα χρόνια.

Ἡ βοήθεια τῆς Θείας Πρόνοιας τότε καὶ τώρα

Τελευταῖα, πρὶν λίγες ἑβδομάδες, τὴν ὥρα τοῦ κηρύγματος κατάλαβα νὰ σβήνουν τὰ πάντα καί, ἐνῶ κατέρρεα σωματικά, ἀόρατα χέρια αἰσθάνθηκα νὰ μὲ κρατοῦν γιὰ νὰ μὴν πάθω κακό. Μετὰ ἦρθαν τὰ χέρια τῶν πιστῶν. Ὁμοίως, σὲ αὐτοκινητιστικὸ ἀτύχημα πρὸ ἐτῶν μὲ τὴν ἐπίκληση «Παναγία μου» αἰσθάνθηκα βρέφος μέσα στὴν Μητρικὴ ἀγκαλιά Της. Καὶ παρὰ τὶς ὀκτὼ τούμπες τοῦ αὐτοκινήτου σὲ διεθνὴ δρόμο, ὅπως καταθέτει ὁ συνοδηγός, δὲν κατάλαβα τίποτε. Ὅπως καὶ ἄλλη φορά, πάλι μὲ αὐτοκίνητο, λόγῳ πάγου, ἔφευγε ἀκυβέρνητο σὲ χαράδρα ἑκατὸ μέτρων. Μὲ τὴν ἐπίκληση «Κύριε, σῶσε μας» – εἶχα δίπλα μου ἕναν μαθητὴ σὲ ἀπόσταση ἑνός μέτρου –ἄλλαξε πορεία τὸ ὄχημα. Τὰ κατέθεσα αὐτὰ γιὰ νὰ μὴν ξεχνᾶμε τὴν ἀγάπη καὶ τὴ φροντίδα τοῦ Οὐράνιου Πατέρα μας.

Στὸν ἐμφύλιο πόλεμο

Ἐνθυμοῦμαι τὰ πρῶτα χρόνια, καὶ τὰ ὑπόλοιπα τῆς Δημοτικῆς ἐκπαίδευσης. Ἦταν μαρτυρικά. Ἀφ’ ἑνὸς ὁ ἐμφύλιος ἢ «συμμοριτοπόλεμος» καὶ ἀφ’ ἐτέρου ἡ ἀδιαφορία τῶν κηδεμόνων γιὰ τὸ διάβασμα. Μέχρι τὰ ἑβδομήντα μου χρόνια εἶχα ἐφιάλτες. Νὰ μὴν τὰ ξαναζήσουμε. Ἤμασταν τέσσερις - πέντε προσφυγικὲς οἰκογένειες μέσα σὲ μιὰ αἴθουσα Δημοτικοῦ σχολείου. Ἐκεῖ ἦταν ὅλο τὸ νοικοκυριό. Συνθῆκες ἄθλιες. Ὅταν ἠχοῦσαν οἱ σειρῆνες καὶ μᾶς εἰδοποιοῦσαν ὅτι ἄρχιζαν οἱ μάχες, ἐμεῖς τὰ παιδιὰ τρέμαμε, σὰν τὰ ψάρια ἔξω ἀπ’ τὸ νερό, ἀπ’ τὸν φόβο μας μὴν μποῦν μέσα οἱ ἀντάρτες. Ταμπούρωναν τὶς πόρτες. Φοβερὰ χρόνια. Ὅσο γιὰ τὰ γράμματα καὶ τὸ σχολεῖο, δὲν μᾶς ἔδινε σημασία κανείς· καμία βοήθεια, κανένας. Τὰ «κόμπλεξ» τῶν παιδιῶν ποὺ ἤμασταν ἀπὸ χωριά πολλὰ καὶ μεγάλα. Τὸ 1949 γυρίσαμε στὰ χωριά μας. Τὸ 1950 ἤμουν στὴν Ε ́ τάξη, δηλαδὴ δέκα ἐτῶν.

Θὰ πνιγόμουν

Τὸν Ἀπρίλιο γιὰ μένα τελείωνε τὸ σχολικὸ ἔτος, γιατὶ μοῦ ἀνέθεταν σαράντα ἀρνάκια· χρειάζονταν καὶ δεύτερο βοσκό. Ἦταν, τότε, Μάϊος μήνας. Λίγες μέρες πρωτύτερα ἔβρεξε καὶ φούσκωσε τὸ ποτάμι. Ἕνα ἀρνάκι ἔχασε τὴν ἰσορροπία του καὶ ἔπεσε μέσα. Ἀπ’ τὴ φωνή του κατάλαβα ὅτι κάτι ἄσχημο συμβαίνει. Μόλις τὸ εἶδα στὴ μέση τοῦ ποταμοῦ, ἄφησα τὸν τορβὰ καὶ τὴν γκλίτσα καὶ ρίχτηκα μὲ τὰ ροῦχα στὸ ποτάμι νὰ τὸ σώσω. Δὲν γνώριζα πόσο δύσκολο εἶναι τὸ κολύμπι στὸ ποτάμι μὲ τὰ ροῦχα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κινδυνεύσω νὰ πνιγῶ. Κατὰ Θείᾳ οἰκονομίᾳ τὰ δένδρα, ποὺ ἦταν στὴν ὄχθη, εἶχαν τὰ κλαδιά τους κοντὰ στὸ νερό. Μὲ πολὺ προσοχὴ πιάστηκα ἀπὸ ἕνα λεπτὸ κλαδί. Μετὰ ἀπὸ ἕνα κλαδὶ πιὸ δυνατό. Ἔτσι βγῆκα ἀπ’ τὸ ποτάμι. Στὴ συνέχεια ἔβγαλα τὰ ροῦχα μου, ρίχτηκα ξανὰ στὸ ποτάμι, καὶ τότε μὲ ἄνεση ἔσωσα τὸ ἀρνάκι. Ἡ ἀγάπη μου γι’ αὐτὰ ἦταν μεγάλη [εἰκόνα 1 - σελ. 117]. Παρὰ λίγο νὰ μοῦ στοιχίσῃ τὴ ζωή. Σώθηκα, δηλαδή, ἀπό βέβαιο πνιγμό.

Τὸ καλύτερο κρέας

Θυμᾶμαι ὅτι, μετὰ ἀπὸ δύο μῆνες, τὰ ἀρσενικὰ τὰ δίναμε στὸ σφαγεῖο. Ἔλεγαν, λοιπόν, οἱ μεγάλοι ὅτι τὰ κρέατα ἀπ’ τὰ ἀρνιὰ τοῦ «τάδε» ἔχουν τὸ καλύτερο κρέας, δηλαδὴ τὰ δικά μας. Ποῦ ὠφείλετο αὐτό; Ἡ ἐξήγηση εἶναι ὅτι βοσκοῦσαν καὶ μεγάλωναν μὲ πολὺ ἀγάπη. Καὶ ἐπιπλέον, ὅλη τὴν ἡμέρα ἄκουγαν ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους. Ἤμουν ἕνας μικρὸς τροβαδοῦρος τοῦ Χριστοῦ μας σ’ ὅλη μου τὴν ποιμενικὴ ζωὴ, ἀλλὰ καὶ μετὰ, ὅταν μὲ τὴ θέλησή Του, κατὰ θαυμαστὸ τρόπο, βρέθηκα ἀνέλπιστα στὴ Μέση ἐκπαίδευση. Ὥσπου μὲ κάλεσε ὁ Θεὸς στὴν ἱερωσύνη. Κάνοντας ὑπακοὴ στοὺς γονεῖς μου καὶ ὄντας τὰ καλοκαίρια μαζί τους, τελείωσα τὴν πρώτη τάξη τοῦ Γυμνασίου καὶ πῆγα ἄλλα ἔξι χρόνια σὲ ἐκκλησιαστικὴ σχολή. Ἡ ἐκπαίδευσή μου ἦταν τόσο σκληρή, ὥστε ὅλη ἡ ὑπόλοιπη ζωή μου, παρὰ τὶς δυσκολίες, μοῦ φαινόταν σὰν διακοπές.

Ἔχασα τὴ φωνή μου

Ἦταν ἀπόγευμα καὶ ἔπρεπε σιγά-σιγὰ νὰ ἐπιστρέψω στὸ χωριό πηγαίνοντας τὰ πρόβατα στὴ στάνη. Ξαφνικὰ βλέπω στὰ τριάντα μέτρα ἕναν λύκο ποὺ ἦταν ἕτοιμος νὰ ἀρπάξει μία προβατίνα. Αὐθόρμητα φώναξα: «Λύκος». Μοῦ φάνηκε σὰν ἀρκούδα, δηλαδὴ μεγάλος. Αὐτὸ ἦταν. Ἀπὸ τὸν φόβο του ἐξαφανίστηκε, ἀλλὰ ἐγὼ ἔχασα τὴ φωνή μου. Συμβαίνει κι αὐτό... Πόσες φορὲς τὸ δοκίμασα τοῦτο ἀπὸ σκληροὺς προϊσταμένους κι ἀπὸ ἀχαρίστους, εὐεργετηθέντες, ἀδελφοὺς στὴ ζωή μου...

Μία διδακτική - θλιβερὴ ἱστορία

Πρὶν φτάσω στὸ σπίτι μὲ τὰ ζωντανά, περνοῦσα μέσα ἀπὸ τὸ χωριό. Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἕνα εὐρύχωρο ἀλῶνι. Ἦταν ἐποχὴ ποὺ ἦταν καταπράσινο, σὰν χαλί. Ἅπλωσαν τὰ πρόβατα καὶ ἤρεμα βοσκοῦσαν. Γιὰ μιὰ στιγμὴ βλέπω ἕνα ἄλογο νὰ ἔρχεται σὰν σίφουνας καὶ νὰ κυνηγάει τὰ πρόβατα. Εἶχε ἕνα μεγάλο σχοινί, τριχιά, μὲ ἕνα παλούκι δεμένο στὴν ἄκρη, ἔτσι ποὺ κινδύνευαν τὰ πρόβατα. Ἦταν φυσικὸ νὰ προσπαθήσω νὰ ὑπερασπιστῶ, νὰ προστατεύσω τὰ ζῶα. Βλέπω νὰ κατεβαίνει μὲ ταχύτητα, σὰν τὸν Λούη, ἕνας ἄνδρας. Νόμισα ὅτι θὰ μὲ βοηθοῦσε στὴν προσπάθειά μου νὰ γλυτώσουμε τὰ πρόβατα. Αὐτός, ἀκάθεκτος, ἦρθε ἐπάνω μου καὶ μὲ ἔκανε ἕνα μπαλάκι στὰ δυνατά του χέρια. Ὁμολογῶ ὅτι δὲν πόνεσα τόσο, παρὰ τὶς τόσες ξυλιὲς ποὺ δέχτηκα, ὅσο τὴ ντροπὴ ποὺ αἰσθάνθηκα, γιατὶ μὲ ἔβλεπαν οἱ συγχωριανοί. Θυμήθηκα τὸν Μακρυγιάννη, ὁ ὁποῖος εἶχε μιὰ παρόμοια ἐμπειρία. Ἡ αἰτία ἦταν ὅτι εἶχε ἔχθρα μὲ τὸν πατέρα μου, ἀπ’ τὸν ὁποῖο εὐεργετήθηκε. Βίωσα, πάντως, τὴν ἐμπειρία, πόσο γλυκὸ εἶναι τὸ νὰ ἀδικεῖσαι. Καλὰ εἶπαν: «Τὸ πάσχειν γιὰ τὸν Χριστό, Πάσχα». Τώρα ποὺ ζοῦμε τὰ δύσκολα, καὶ ἰδίως αὐτὰ ποὺ περιμένουμε, ἐμένα, μαζὶ μὲ ἄλλες παρόμοιες ἐμπειρίες, μοῦ δίνουν θάρρος.

Χῶμα νὰ πιάνεις καὶ μάλαμα νὰ γίνεται

Αἰσθάνομαι ἰδιαίτερη εὐγνωμοσύνη στὸν Θεό, διότι στερούμενος κατάλληλων δασκάλων καταδέχτηκε πολλὰ πράγματα νὰ μοῦ τὰ διδάξει ὁ Ἴδιος, π.χ. τὴν ἀγάπη, τὸ σέβας καὶ τὴν ὑπακοὴ στοὺς γονεῖς μου. Μετὰ τὸ σχολεῖο, ἀμέσως ἔβαζα ὅλη τὴν ἐπιμέλειά μου νὰ γράφω τὴν ἀντιγραφὴ γιὰ νὰ πάρω τὸ βαθμὸ 10, δηλαδὴ ἄριστα Στὴ συνέχεια ὁ τορβὰς ἦταν ἕτοιμος καὶ τὸ ζῶο φορτωμένο καὶ ξεκινοῦσα γιὰ τὴ στάνη. Ἐκεῖ ἔπρεπε νὰ τὴν σκουπίσω καὶ νὰ κάνω ὅ,τι ἄλλο μποροῦσα γιὰ νὰ βοηθήσω. Δὲν ξεκινοῦσα, βέβαια, ἂν δὲν ἀσπαζόμουν τὸ χέρι τοῦ πατέρα μου καὶ τῆς μητέρας μου, ζητώντας τὴν εὐχή τους. Ὁ πατέρας μου μοῦ ἔλεγε: «Χῶμα νὰ πιάνεις καὶ μάλαμα, χρυσάφι νὰ γίνεται». Τώρα, ποὺ ἄγω τὰ ὀγδόντα τρία ἔτη τῆς ἡλικίας μου, βεβαιώνω «τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς» καὶ συνιστῶ τοῦτο νὰ κάνουν ὅλα τὰ παιδιά.

Μερικὲς ἐμπειρίες ζωῆς

Ἐκεῖνα τὰ χρόνια, ἑξήντα μὲ ἑβδομήντα χρὸνια πρίν, ὁ χειμῶνας ἦταν πολὺ σκληρός. Χιόνια, βροχές, καμία σύγκριση μὲ τὰ σημερινὰ καιρικὰ φαινόμενα. Τὰ πόδια μου ἦταν μέρα - νύχτα παγωμένα. Ἡ καλύβα ἦταν φτιαγμένη ἀπὸ χόρτα καὶ πόρτα δὲν ὑπῆρχε. Φωτιὰ δὲν μποροῦσες ν’ ἀνάψεις, γιατὶ κάπνιζε φοβερά. Στρῶμα καὶ σκεπάσματα μαζὶ ἦταν ἡ κάπα, κι αὐτὴ βρεγμένη... Μιὰ φορά, ἦταν καλοκαίρι, ἔβρεξε ἀπὸ βραδύς. Ἤμουν μούσκεμα. Περνοῦσαν οἱ ὧρες κάνοντας γυμναστική, γιατὶ ἔκανε ἀνυπόφορο κρύο. Σκέφτηκα νὰ μπῶ σὲ μιὰ θυμωνιὰ ἀπὸ ἄχυρο, μήπως ζεσταθῶ. Διαπίστωσα ὅτι ἦταν σὰν νὰ βρισκόμουν σὲ ψυγεῖο.

Ἀξέχαστη βραδιά

Βροχή, ἀέρας, ἀστραπές, ἡ νύχτα ἦταν σὰν μέρα. Πλησίαζα, εὐτυχῶς, στὴ στάνη, ὁπότε θὰ τελείωνε τὸ δράμα. Ξαφνικὰ μιὰ ἀστραπὴ, συγχρόνως καὶ βροχή πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι μας, ἦταν τόσο δυνατή, ὥστε ὅλα τὰ πρόβατα ἐξαφανίστηκαν ἀπὸ μπροστά μου. Ἐδὼ ἔπρεπε νὰ φανῶ τολμηρὸς καὶ γενναῖος, γιὰ νὰ πάρουν θάρρος καὶ τὰ ζῶα. Ἄρχισα νὰ σφυρίζω καὶ νὰ ψάλλω. Ἔτσι τὰ ζῶα ἔρχονταν κοντά μου γιὰ ἀσφάλεια.

Εἰς μνημόσυνον τῆς καλῆς μου γιαγιᾶς

Τὴν τραγικὴ ἐκείνη βραδιὰ μιὰ ψυχὴ ἀγρυπνοῦσε γιὰ μένα. Ἦταν ἡ μητέρα τῆς μητέρας μου. Εὐλογημένη ψυχή, εὐσεβής, νοικοκυρά, καθαρή, ἐλεήμων. Ἡ τσέπη της ἦταν πάντα γεμάτη ἀπὸ καραμέλες καὶ ψημένα ρεβίθια γιὰ νὰ τὰ προσφέρει στὰ πολλὰ ἐγγονάκια της. Ἐκείνη τὴ νύχτα σηκώθηκε, πῆγε στὸ πατρικό μου σπίτι καὶ ἔκανε αὐστηρὲς παρατηρήσεις στοὺς γονεῖς μου. Τοὺς εἶπε: «Πῶς μπορεῖτε καὶ κοιμᾶσθε; Ποῦ εἶναι τὸ δεκατριάχρονο παιδί σας;». Αἰωνία της ἡ μνήμη.

Αἰτία μία φωτογραφία

Τώρα, πῶς βρέθηκα στὴ μέση ἐκπαίδευση χωρὶς νὰ ὑπάρχει καμιὰ ἐλπίδα..., αἰτία ὑπῆρξε μιὰ φωτογραφία, τὴν ὁποία ἀκόμα ἔχω [εἰκόνα 2 - σελ. 117]. Ὁ φωτογράφος τὴν ἔδωσε στὸν πατέρα μου, ἐνῶ ἦταν στὸ καφενεῖο, καὶ ἀπὸ χέρι σὲ χέρι πῆγε καὶ στὸν δάσκαλο τοῦ χωριοῦ. Αὐτὸς τὴν εἶδε καὶ λέει: «Τίνος εἶναι αὐτὸ τὸ παιδί;». Λέει ὁ πατέρας μου: «Δικό μου». Ρωτάει ὁ δάσκαλος: «Ποῦ σπουδάζει αὐτὸ τὸ παιδί;». Λέει ὁ πατέρας μου: «Πουθενά, εἶναι στὰ πρόβατα». Τοῦ λέει: «Βρέ, αὐτὸ τὸ παιδὶ εἶναι γιὰ γράμματα καὶ σὺ τὸ σκλαβώνεις στὰ πρόβατα;». Τοῦ εἶπε καὶ ἄλλα, μὲ ἀποτέλεσμα ν’ ἀνάψῃ τὴ φωτιὰ στὴν καρδιὰ τοῦ πατέρα μου, ὥστε νὰ πάρει τὴν ἀπόφαση νὰ μὲ στείλει στὸ Γυμνάσιο. Τώρα ὑπῆρχε καὶ δεύτερο πρόβλημα, ὁ μεγαλύτερος ἀδερφός μου, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀνένδοτος στὸ νὰ ἀφήσω τὰ πρόβατα. Ἀλλὰ «ὅπου γὰρ βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις» [λόγος Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου κατὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ γενεθλίου τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ].

Γυμνασιόπαις

Βρέθηκα στὸ Γυμνάσιο μὲ εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις, χωρὶς βάσεις γραμματικές, χωρίς κατάλληλη προετοιμασία, παρὰ μόνο μὲ φροντιστήριο δεκαπέντε ἡμερῶν στὰ μαθηματικά, ποὺ πάντοτε χώλαινα καὶ τὰ φοβόμουν καὶ τὰ ἀντιπαθοῦσα... Αὐτὸ ἦταν καὶ τὸ μοναδικὸ φροντιστήριο ποὺ πῆγα σ’ ὅλη μου τὴν ζωή. Ὅταν πληροφορήθηκα ὅτι ὁ καθηγητὴς ἐκεῖνος ἦταν καὶ μαρξιστὴς (ἄθεος) εἶπα: «Βρέ, τί ἔπαθα!». Νόμιζα ὅτι, αὐτοὶ ποὺ εἶχαν ἐπίδοση στὰ μαθηματικά, ἔχουν πιὸ ἀνεπτυγμένη τὴν ἐξυπνάδα καὶ ὡς ἐκ τούτου καταλαβαίνουν τὸν Θεὸ καλύτερα. Ἦταν τὸ πρῶτο ξάφνιασμα...

Ὑπόσχεση τῆς Παναγίας Μητέρας μου

Ὅταν μὲ τὸ καλό, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Θεοτόκου καὶ τὴν εὐχὴ τῶν γονέων μου, ἄρχισα νὰ παρακολουθῶ τὰ μαθήματα, Θείᾳ εὐδοκίᾳ, στὴ γειτονιά μας ὑπῆρχε ἕνα ταπεινὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας, τὸ ὁποῖο λειτουργοῦσε κατὰ διαστήματα. Ἕνας Ἁγιορείτης ἱερομόναχος ἐξομολογοῦσε ἐκεῖ. Πρώτη φορὰ ἐξομολογήθηκα κι ἐγώ. Ὁ γέροντας μὲ προέτρεψε νὰ διαβάζω καθημερινῶς τοὺς Χαιρετισμοὺς τῆς Παναγίας. Ἀγαποῦσα δυνατὰ τὴν κοινή μας Μητέρα. Στὸ ἐκκλησάκι αὐτὸ ἀξιώθηκα τῆς τιμῆς νὰ ἀσπασθῶ τὸ χέρι τῆς Μητέρας μας καὶ τὸ πόδι τοῦ Ὑιοῦ Της, παίρνοντας τὴν εὐλογία Τους. Καταδέχτηκε ἡ Παναγία Θεοτόκος νὰ μοῦ πεῖ: «Θὰ σὲ βοηθήσω στὴν ζωή σου». Ὄντως, ὑπῆρξε ἔντονη ἡ βοήθειά Της μέχρι σήμερα. Πέρασα ἀπὸ συμπληγάδες, εἶδα ὅμως τὴν προστασία Της. Δοξάζω καὶ εὐχαριστῶ τὴν Μητρική Της εὐσπλαχνία.

Μικρὸς ἱεροκήρυκας

Ὅταν τελείωσα τὴ δημοτικὴ ἐκπαίδευση, σὲ ἡλικία δεκατριῶν - δεκατεσσάρων ἐτῶν, ἔκαιγε στὸ στῆθος μου ἡ Θεϊκὴ φωτιὰ νὰ μιλήσω γιὰ τὸν Χριστό μας, γιὰ τὰ μεγαλεῖα Του (αὐτὰ δηλαδὴ ποὺ ζοῦσα), ἂν καὶ οἱ συνθῆκες ἦταν πολὺ σκληρές. Πήγαινα καὶ σὲ ἄλλα τρία γειτονικά χωριά. Σὲ μιὰ περίπτωση, θυμᾶμαι, ὁ πάτερ δὲν μοῦ ἔδωσε σημασία. Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νὰ πῶ δυὸ λόγια, ὁ πάτερ συνέχισε τὴ Θεία Λειτουργία. Τότε, ἀπογοητευμένος, παίρνω τὸν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς γιὰ νὰ προλάβω νὰ φτάσω στὸ χωριό μου. Μόλις, ὅμως, ἔφθασα μέσα στὸ χωριό μου, εἶδα τοὺς πιστοὺς νὰ πηγαίνουν στὰ σπίτια τους. Δόξα Σοι ὁ Θεὸς «πάντων ἔνεκεν», γιὰ ὅλα.

Προσοχὴ στὰ κόμπλεξ ποὺ ἀποκτοῦμε ἀπὸ τὸ σχολεῖο, τοὺς συγγενεῖς καὶ τὴν κοινωνία

Ἀργότερα, στὰ δεκαπέντε μου χρόνια, ἀρχίζει ἡ φοίτησή μου στὸ Γυμνάσιο καὶ στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Σχολὴ ἐπὶ ἐπταετία. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πλούτισα τὶς γνώσεις μου, ἰδιαίτερα στὰ θεολογικά, γιατὶ ἔδειξα ἐπιμέλεια. Τὸ περίεργο εἶναι ὅτι, ἀπ’ τὶς ἀδικίες, τὶς πίκρες, τὸν φθόνο, τὴν ζήλια καὶ ἕνα σωρὸ ἄλλων κακῶν συμπεριφορῶν, ἔκλεισε τὸ στόμα μου καὶ δὲν μποροῦσα νὰ μιλήσω σὲ ἀκροατήριο. Μὲ ρύθμισε καὶ πάλι ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη μὲ τὸ Θεϊκό Του «κατσαβιδάκι», κατὰ τὸν σοφὸ γέροντα Παΐσιο τὸν Ἁγειορίτη.

Συμβόλαιο μὲ τὸν Θεό

Τὴν ἐπόμενη χρονιὰ βρέθηκα στὴ Σχολὴ γιὰ τὴν ὁποία «ἔπλαθα» ὅλα τὰ ὄνειρά μου καὶ τὰ συμβόλαια ποὺ ἔκανα μὲ τὸν Θεό. Τότε ποὺ ἡ καρδιά μου ἦταν πύρινη. Ἔλεγα στὸν Θεό: «Θὰ μὲ κάνεις ἱερέα, παπά· θὰ μὲ κάνεις δάσκαλο· θὰ μοῦ δώσεις μιὰ μικρὴ Βασιλειάδα· θὰ ἔχει πολλὰ δωμάτια γιὰ νὰ ἐξυπηρετῶ τοὺς μεγάλους καὶ τὰ μικρὰ παιδιά. Ὅπως ἀγαπῶ τὰ ἀρνάκια, ἔτσι θὰ τὰ προσέχω. Νὰ ἔχει μέσα Ἐκκλησία καὶ δίπλα νὰ ὑπάρχει τὸ κελί μου, ὥστε μετὰ τὴ θεία λειτουργία νὰ ἀποσύρωμαι καὶ νὰ ἀναλογίζομαι τί ἔκανα πρὶν ἀπὸ λίγη ὥρα». Δηλαδὴ ὅτι κομμάτιασα ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης τὸν Ἀμνόν τοῦ Θεοῦ, τὸν αἴροντα τὶς ἀμαρτίες μας. Αὐτὰ τὰ συμβόλαια γίνονταν περίπου τὸ 1952-53. Σήμερα, τὸ 2021, αὐτὰ ποὺ ζήτησα, ὅλα μοῦ τὰ ’δωσε ἐκ περισσοῦ, μὲ τὸ παραπάνω. Π.χ. ἀντὶ γιὰ μιὰ Βασιλειάδα ἔδωσε τέσσερις. Μποροῦν νὰ γεύονται τὸν οὐρανὸ πολλὲς ψυχές, ἀλλὰ δυστυχῶς μᾶς ἀφάνισε ἡ ἀποστασία μας... Ὁ λίβας τῆς ἀπιστίας, ἀθεΐας, ὑλισμοῦ, ἀδιαφορίας, ζήλιας, φθόνου κτλ. μᾶς ἔφερε στὴν κατάσταση τοῦ ἀποπροσανατολισμοῦ. Καταντήσαμε ραγιάδες, μὲ ὅλη τὴ σημασία τῆς λέξης, ἀνάξιοι τῆς κλίσεώς μας καὶ τοῦ ὀνόματός μας. Ὅλοι μας φέρουμε τὴν εὐθύνη. Αὐτὰ ἔλεγα ἐγὼ στὸν Θεό.

Τί ἔκαμε ὁ Θεὸς σ’ ἐμένα

Γράμματα μοῦ ἔμαθε: Αὐτὸ τὸ ἤθελα γιὰ νὰ μπορῶ νὰ βάζω τοὺς φουσκωμένους καὶ ἀρρώστους ἡμιμαθεῖς στὴ θέση τους, ὅσους παρίσταναν τὸν ἄθεο. Μέχρι σήμερα δὲν τόλμησε κανένας νὰ σηκώσῃ κεφάλι. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὅποιος σπουδάζει σωστὰ καὶ ζητάει τὴν Ἀλήθεια, θὰ τὴ βρῇ. Γιατὶ μία εἶναι ἡ ΑΛΗΘΕΙΑ. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ, «τῶν φρονίμων ὀλίγα». Παπᾶ μὲ ἔκανε· ζήτησα ὅμως καὶ δάσκαλο νὰ μὲ κάνει: Ἐκεῖ ποὺ πῆγα νὰ σπουδάσω πίστευα ὅτι βγαίνουν Δημοδιδάσκαλοι, δηλαδὴ παπάδες καὶ δάσκαλοι, ὅπως ἦταν ἡ σχολὴ τοῦ Βελλὰ στὰ Γιάννενα. Πρὸς καιρὸν πίστεψα ὅτι αὐτὸ τὸ ὄνειρο ναυάγησε. Ποιός, ὅμως, θὰ τὸ φανταζόταν ὅτι, μετὰ τὴν μέση ἐκπαίδευση, τὸ πρόγραμμα τοῦ Θεοῦ ἦταν ἄλλο! Ἔπρεπε νὰ ἐκπληρώσει σ’ ἐμένα τὸ συμβόλαιο ποὺ κάναμε. Δὲν φαντάστηκα τὸν ἑαυτό μου ποτὲ φοιτητὴ στὴν ἀνώτατη ἐκπαίδευση!

Στ’ ἀνέλπιστα φοιτητής

Σύντομα βρέθηκα ὑποψήφιος φοιτητὴς καὶ στὴ συνέχεια στὸ Πανεπιστήμιο. Ἔδωσα εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις, μὲ λίγη προετοιμασία ἔξι μηνῶν, Ἀθήνα καὶ Θεσσσαλονίκη. Πέρασα καὶ στὰ δύο πανεπιστήμια καὶ μάλιστα μὲ καλὴ σειρά. Καὶ αὐτὸ πάλι ὀφείλεται στὴν ἀγαθοσύνη τοῦ Παντοδύναμου Πατέρα μας. Εἶδα τὴν παρουσία Του.

Μεγάλη χαρὰ καὶ μεγάλη ἀπογοήτευση

Μιὰ μικρὴ παρένθεση· ὅταν δημοσιεύτηκαν τὰ ὀνόματα τῶν ἐπιτυχόντων, συγγνώμη ἀλλὰ ἔκαμα «τούμπες» σὰν μικρὸ παιδὶ ἀπὸ χαρά, γιατὶ οἱ συνθῆκες στὴν Ἱερωσύνη ἦταν δύσκολες – ἤμουν τότε διάκονος καὶ ἔγγαμος (τὸ ὑπογραμμίζω αὐτὸ γιατί, ἂν γιὰ τοὺς ἱερωμένους, ἀγάμους ἰδίως, εἶναι βαριὰ ἡ καλογερική, γιὰ τοὺς ἐγγάμους ὁ γάμος εἶναι ἀσήκωτος μὲ ὅλη τὴ σημασία τοῦ λόγου). Ὅποιος δὲν ζεύτηκε μὲ γυναίκα καὶ ὅλους τοὺς συγγενεῖς της, δὲν ξέρει ἀπὸ ἐκπαίδευση, ὑπακοὴ καὶ ἄσκηση ἄλλων ἀρετῶν. Λοιπόν, τὴν ἑπόμενη μέρα, περιχαρὴς πῆγα νὰ τὸ ἀναγγείλλω στὸν ἐπίσκοπο. Ἀπ’ τὰ σύννεφα χαρᾶς ποὺ ζοῦσα, βρέθηκα στὰ Τάρταρα τοῦ Ἄδη. Πῆγα στὸ γραφείο τοῦ Σεβασμιωτάτου. Χτυπῶ τὴν πόρτα, ἀκούω τὸ ἐμπρός, ἀνοίγω τὴν πόρτα, βλέπω ὅτι ὁ Δεσπότης δὲν σηκώνει τὸ βλέμμα του γιὰ νὰ προχωρήσω. Πέρασαν λίγα λεπτά· ἔκανε νεῦμα νὰ πλησιάσω. Μὲ μισὴ καρδιά, μετὰ τὴν μετάνοιά μου, μοῦ ἔδωσε τὸ χέρι του νὰ τὸ ἀσπαστῶ. Μόλις τοῦ εἶπα γιὰ τὴν εἰσαγωγή μου στὸ Πανεπιστήμιο, μοῦ λέγει: «Δὲν θὰ πᾶς γιὰ ἐγγραφή». Τὸ πῶς δὲν λιποθύμησα ἀπ’ τὴ λύπη μου, ἦταν ἡ δύναμη τοῦ Ὑψίστου ποὺ μὲ κράτησε. Παρέμεινα γιὰ λίγο ἄφωνος (πολλές φορές, ὅπως ἀνέφερα, ἀπό θλίψη, λόγῳ τῆς κακίας καὶ τοῦ φθόνου τῶν ἀνθρώπων ἔχανα τὴ φωνή μου). Ἔβλεπα ὅτι δὲν ὑπῆρχε κανένα σημεῖο εὐοίωνο. Ὑπέβαλα τὰ σέβη μου καὶ ἔφυγα μὲ ραγισμένη τὴν καρδιά, περίλυπος. Κατέβηκα στὰ γραφεῖα μὲ ἀλλοιωμένο πρόσωπο. Μὲ εἶδε ὁ Γραμματέας τῆς Μητροπόλεως, ὁ ὁποῖος συνέβαινε νὰ εἶναι καὶ προϊστάμενός μου. Αὐτὸς ἦταν ποὺ μὲ εἶχε συμβουλέψει νὰ δώσω ἐξετάσεις στὸ Πανεπιστήμιο, ὥστε νὰ πάρουν ἕνα καλὸ μάθημα οἱ ἐκπαιδευτές μου, οἱ φθονεροὶ ἀδελφοί καὶ πατέρες. Ὅταν, λοιπόν, μὲ εἶδε ὁ προϊστάμενός μου λουσμένο στὴ λύπη, ρώτησε νὰ μάθει τί ἔκβαση εἶχε ἡ ἐπίσκεψή μου στὸν Σεβασμιώτατο. Ὅταν τοῦ εἶπα τὰ σχετικά, μὲ πολλὴ προθυμία ἀνέβηκε ὁ ἴδιος.Τὸ τί εἶπαν δὲν γνωρίζω. Πάντως, ὅταν ἦλθε χαρούμενος, μοῦ λέει: «Αὔριο νὰ ’ρθῇς νὰ πάρεις εὐλογία καὶ δύο συστατικὲς ἐπιστολές πρὸς τὸν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης». Οἱ ἐπιστολὲς ἦταν θερμὲς καὶ θετικές. Ἀνάμεσα στὰ ἄλλα, ἔγραφε ὁ Σεβασμιώτατος, ὅτι ὁἱεροδιάκονος ἦταν καὶ καλλίφωνος. Μοῦ εἶπε νὰ μὴν πῶ τίποτα τότε στὸν Δεσπότη, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ ἕξι μῆνες. Ἔτσι, διάβασα νὰ ἑτοιμαστῶ γιὰ τὴν εἰσαγωγή μου στὸ Πανεπιστήμιο (δὲν ἐπέτρεψα ποτὲ στὸν ἑαυτό μου ἄλλη σκέψη, γιατὶ τὸν θεωροῦσα ἀκατάλληλο). Τὰ κόμπλεξ χόρευαν. Ἄλλωστε, αὐτὴ εἶναι ἡ κοινωνία μας, ἱκανὴ νὰ σὲ τρελάνει. Ἄρπαξα τὴ συμβουλή του καὶ ἀμέσως ἐπὶ τὸ ἔργον. Ὁ ἴδιος μοῦ συμπαραστάθηκε σὲ Ἀθήνα καὶ Θεσσαλονίκη, ὁ Θεὸς νὰ τὸν εὐλογεῖ.

Ἡ βοήθεια τοῦ Ἁγίου Δημητρίου

Στὴ Θεσσαλονίκη εἶδα τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ στρατηγοῦ μου Ἁγίου Δημητρίου. Ὅταν ἐπέστρεφα μετὰ τὶς ἐξετάσεις, θυμᾶμαι ἔκλαιγα ἀπὸ εὐγνωμοσύνη στὸν Θεὸ μέσα στὸ λεωφορεῖο, γιατὶ αὐτὸ ποὺ ἔγινε στὸ μάθημα τῶν Λατινικῶν, κατὰ τὶς εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις στὸ Πανεπιστήμιο, ἦταν πράγματι δάκτυλος τῆς Θείας πρόνοιας. Ἦταν βεβαίωση ὅτι θὰ ἐπιτύχω, ὅπως καὶ ἔγινε. Ὑπηρέτησα ὡς ἱεροδιάκονος στὴν Νέα Παναγία, στὴν Ἀχειροποίητο Παναγία ἐπὶ τριετία, καὶ Παναγία Δεξιά. Μετὰ τὸ πτυχίο, ποὺ πῆρα σὲ τέσσερα χρόνια, διορίστηκα ἐφημέριος στὴ Νέα Μηχανιῶνα, καὶ μετὰ μιὰ δεκαετία διωρίστηκα ὡς ἐκπαιδευτικός. Τὸ πρῶτο στὴν Προσοτσάνη τῆς Δράμας καὶ μετὰ σὲ διάφορα σχολεῖα Θεσσαλονίκης καὶ ἐπαρχίας. Ἐπίσης καὶ ἐπὶ τριετία στὴν Ἀμερική, στὴ Νέα Υόρκη.

Ἀνεξήγητη ἡ ψυχολογικὴ καταπίεση τῶν καθηγητῶν

Ἐδῶ, μὲ πόνο ψυχῆς, ἔχω νὰ πῶ ἕναν λόγο γιὰ τὴν ἀνεξήγητη ψυχολογικὴ πίεση ποὺ δέχθηκα κατὰ τὰ τρία τελευταῖα χρόνια τῶν σπουδῶν ἀπὸ μέρους ὁρισμένων καθηγητῶν, τόσο στὴ μέση ἐκπαίδευση ὅσο καὶ στὴν ἀνωτάτη, καὶ μάλιστα στὸ τελευταῖο προφορικὸ μάθημα, γιατὶ μετὰ μία ἑβδομάδα θὰ ὁρκιζόμασταν. Θεωρῶ ὅτι ἀξίζει τὸν κόπο νὰ προσέχουμε καὶ οἱ ἐκπαιδευτικοὶ καὶ οἱ μαθητές. Οἱ μὲν δάσκαλοι τὰ προσωπικά τους προβλήματα καὶ ἀστοχίες νὰ μὴν τὰ φορτώνουν στὰ παιδιά - θύματα, τὰ δὲ παιδιὰ νὰ τοὺς βλέπουν μὲ συμπάθεια καὶ μὲ τὴν ἀπόφαση νὰ μὴν κάνουν τὰ ἴδια ἀργότερα.

Καταπίεση στὴ μέση ἐκπαίδευση

Παρακάλεσα τὸν πατέρα μου ν’ ἀλλάξω Σχολή, νὰ φύγω. Δὲν βρῆκα ἀνταπόκριση. Οἱ ἀστοχίες τοῦ Διευθυντοῦ μου καὶ τῶν καθηγητῶν ἀκόμα μὲ πληγώνουν. Πότε θὰ μάθω ποιὸς ἄναβε τὶς φωτιές! Ὁ σεβασμὸς τῶν συμμαθητῶν μου ἦταν μεγάλος. Ὅταν κάποτε μοῦ ἀνετέθη νὰ κάμω μιὰ πρόβα σὲ σκὲτς ἀπ’ τὴ Διεύθυνση, ἕνας μικρότερος συμμαθητής μου δυσκολευόταν νὰ παίξει τὸ ρόλο του, γιατὶ ντρεπόταν ἀπ’ τὴν παρουσία μου!

Θλιβερὴ ἐμπειρία ἀπὸ θεολόγο καθηγητή

(παράδειγμα ποὺ βίωσα ὡς μαθητὴς τῆς Α ́ τάξεως Γυμνασίου)

Ξάφνιασμα καὶ ἀπογοήτευση τὶς πρῶτες μέρες στὴ μέση ἐκπαίδευση. Ἦταν οἱ πρῶτες ἡμέρες στὴν Α ́ τάξη τοῦ Γυμνασίου. Κάθε ὥρα, ὡς γνωστόν, ἀλλάζει ὁ καθηγητής. Ἦρθε ἡ ὥρα τοῦ θεολόγου, κάτι ποὺ ἰδιαίτερα τὸ περίμενα. Ὁ κ. καθηγητὴς ἦταν εὐπαρουσίαστος – θεωρία ἐπισκόπου καὶ καρδιὰ μυλωνᾶ, σύμφωνα μὲ τὴ λαϊκὴ ρήση. Ἔβγαλε ἕνα χαρτί, μᾶς τὸ ἔδειξε καὶ εἶπε νὰ γράψουμε ὀνοματεπώνυμο, ὄνομα πατέρα καὶ ἐπάγγελμα· τὸ ἐπάγγελμα τοῦ πατέρα τί τὸ ἤθελε; Ἐν πάσῃ περιπτώσῃ, ὅλα τὰ παιδιά, ὀγδόντα ἐπτὰ τὸν ἀριθμὸ μέχρι νὰ τακτοποιηθοῦν τὰ τμήματα, ἑτοιμάσαμε τὰ χαρτιὰ καὶ στὴ συνέχεια τὰ πήγαμε στὴν ἕδρα. Τὰ χώρισε σὲ τρεῖς ὁμάδες. Καὶ ὅσα ἦταν ἢ μεγαλύτερα ἢ μικρότερα ἀπ’ τὸ μέγεθος ποὺ μᾶς ὑπέδειξε, τὰ ἔβαλε χωριστά. Καὶ μετὰ καλοῦσε ἕναν-ἕναν μαθητή, σαράντα τὸν ἀριθμό. Κατέβηκε ἀπ’ τὴν ἕδρα καὶ μὲ τὴ βέργα ποῦ εἶχε χάρισε δύο ξυλιὲς βάρβαρες στὸ κάθε παιδί! Τελείωσε ἡ ὥρα. Χτύπησε τὸ κουδούνι γιὰ διάλειμμα. Ἔκανε τὶς καρδιὲς μας κομμάτια. Εἶπα: «Δὲν καθόμουν καλύτερα στὰ πρόβατα τοῦ πατέρα μου;».

Ἱεροσπουδαστής

Τὴν ἑπόμενη χρονιὰ βρέθηκα σὲ Ἐκκλησιαστικὴ Σχολή, αὐτὴν ποὺ ὀνειρευόμουν. Δυστυχῶς κράτησε δύο χρόνια. Ἔπεσε βάσκανο μάτι. Δαιμόνιο ἀρχοντικό. Φθόνος, ζήλια βουνό. Ἴσως νὰ συνετέλεσαν σ’ αὐτὸ οἱ πολλὲς καὶ μεγάλες τιμὲς πρὸς ἐμένα ἀπὸ μέρους τοῦ κ. Διευθυντοῦ (στὴν τετάρτη τάξη μοῦ ἀνέθεσαν ἐπίσημα τὸ ἀναλόγιο τοῦ ἀριστεροῦ ἱεροψάλτη στὸν ἐνοριακὸ Ναὸ ποὺ ἐκκλησιαζόταν ἡ Σχολή) καὶ ἄλλα, πολλὰ ἀξιώματα καὶ ἁρμοδιότητες, ὅπως ὅτι καὶ στὸ σπίτι ἀκόμα τοῦ Διευθυντοῦ μὲ θεωροῦσαν δικό τους παιδί. Καὶ ἡ τιμὴ ἀπὸ μέρους τοῦ Δεσπότη δὲν ἦταν μικρή. Μὲ κάλεσε στὴ Μητρόπολη καὶ ἐπὶ δύο ὥρες μοῦ πρότεινε νὰ ἀφήσω τὸ ἀναλόγιο, νὰ μὲ κάνῃ ἱεροδιάκονο-ἀκόλουθό του, στὴ συνέχεια πρωτοσύγκελο, νὰ μὲ στείλῃ στὴ Χάλκη καὶ ἄλλα. Τὸν εὐχαρίστησα γιὰ ὅλα καί, καθ’ ὑπόδειξη τῆς κυρίας τοῦ Διευθυντοῦ μου, τοῦ εἶπα ὅτι γιὰ ὅλα ἔπρεπε νὰ ρωτήσω τοὺς γονεῖς μου. Ὅταν τὰ ἄκουσε αὐτά, ἀμέσως ἄλλαξε ἡ ἀτμόσφαιρα. Ἀγρίεψε. Ἔβγαλα καὶ ἐγὼ τὰ δικά μου συμπεράσματα. Αὐτὰ τὰ πλήρωσα καὶ ἀκόμα τὰ πληρώνω...

Συνάντηση μὲ καθηγητή μου, τοῦ Γυμνασίου

Ὅταν ἤμουν τριετὴς φοιτητής, συνάντησα ἕναν καθηγητή μου καὶ τοῦ ἀνέφερα σχετικὰ γιὰ τὴν ἀχαρακτήριστη συμπεριφορά του, φανερώνοντας τὸν παιδικό μου πόνο. Ἡ ἀπάντησή του ἦταν παιδαριώδης. Λυπήθηκα πολύ. Ἦταν μεγάλος εἴρωνας. Μετὰ ἀπὸ χρόνια, μὲ τὸν ἴδιο καθηγητή, συναντηθήκαμε ὡς συνάδελφοι σὲ σχολεῖο τῆς Θεσσαλονίκης. Ἦταν Γυμνασιάρχης. Ἔβλεπε τὴν ἀγάπη καὶ τὸν σεβασμὸ τῶν παιδιῶν καὶ μέσα στὴν αἴθουσα καὶ ἔξω. Ἀπὸ τὶς συζητήσεις μας προβληματιζόταν. Σὲ μία ἀπὸ τὶς συνομιλίες μας μοῦ λέει: «Πῶς ἔγινες ἔτσι;». Ὁ ἴδιος μοῦ ἔκανε μία ἐρώτηση ποὺ τὸν ἀφοροῦσε προσωπικά. Τοῦ ἔδωσα τὴν ἀπάντηση, ἡ ὁποία τὸν ἱκανοποίησε πλήρως.

Συνάντηση μὲ καθηγητή μου, τοῦ Πανεπιστημίου

Ὡς προϊστάμενος, δύο χρόνια μετὰ τὴν ἀποφοίτησή μου, στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Παναγίας Φανερωμένης Μηχανιῶνας, σὲ μιὰ θεολογική μας συζήτηση, ἀναζητώντας τὴν ἁγιογραφικὴ μαρτυρία καὶ ἐξήγηση, σχετικὰ μὲ τὴν συνήθεια νὰ ἀκουμποῦν οἱ πιστοὶ τὰ ἄμφια τοῦ λειτουργοῦ, τὰ ἱερά, κατὰ τὴν μεγάλη εἴσοδο στὴν Θεία Λειτουργία, τοὺς εἶπα ὅτι βρίσκεται στὸ ιθ ́ κεφάλαιο τῶν Πράξεων. Τὸ διαπιστώσαμε καὶ τότε μοῦ λέει ὁ σεβαστὸς καθηγητής: «Σὲ εἶχα φοιτητή. Δὲν σοῦ ἔβαλα ἄριστα;». «Ὄχι», ἀπαντῶ, «μὲ κόψατε καὶ μὲ βγάλατε ἔξω, γιατὶ ἀπάντησα ἄριστα σὲ ἐρώτησή σας»... Ἐδῶ φάνηκα σκληρός. Ἴσως νὰ τὸν λύπησα. Συγγνώμη.

Ἀστοχίες καθηγητῶν

Ἐνῶ ἤμουν ὁ ἐπίσημος, ἔμμισθος ψάλτης, γνώριζα μουσικά, ὁ καθηγητὴς τῆς μουσικῆς μὲ κρατοῦσε στὸ 14 μὲ 15. Ἐπειδὴ ἤμουν παραδοσιακός, ἐγκρατής, νηστευτής, καὶ τὴ μερίδα τοῦ κρέατος κατὰ τὴ σαρακοστὴ τῶν Χριστουγέννων τὴν ἔδινα στοὺς διπλανούς μου, προσποιούμενος τὸν ἀδιάθετο ὥσπου ἔγινε ἀντιληπτό, καὶ ἐνῶ ὁ κ. Διευθυντὴς μὲ ἀντιμετώπισε πατρικά, ἄλλος ὅμως καθηγητής, φιλόλογος, μὲ εἰρωνεύτηκε μέσα στὴν τάξη τὴν ὥρα τοῦ μαθήματος ὡς «νηστευτὴ» καὶ «ἅγιο».

Πῶς νὰ σὲ προσφωνοῦμε

Τὸ «κύριε καθηγητὰ» ταιριάζει στὸν μοναδικὸ Ῥαββί, δηλαδὴ

Διδάσκαλο, ποὺ εἶναι ὁ Κύριός μας. Ἄλλωστε τὸ λέει ὁ ἴδιος: «Σεῖς

οἱ μαθητές Του μὴν κληθῆτε καθηγηταί· ἕνας εἶναι ὁ καθηγητής σας·

οὔτε πατέρες· ἕνας εἶναι ὁ Πατέρας σας»· («ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε

ῥαββί· εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ διδάσκαλος, ὁ Χριστός· πάντες δὲ ὑμεῖς

ἀδελφοί ἐστε. καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν

ὁ πατὴρ ὑμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί· εἷς γὰρ

ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός» [Ματθ. κγ ́, 8-10]).

Γι’ αὐτό, εἶπα στὰ παιδιὰ ὅτι θέλω νὰ μὲ αἰσθάνονται ὡς μεγα-

λύτερο ἀδελφό τους. Σπάνια χρησιμοποιοῦσε κάποιο παιδὶ αὐτὸν τὸν

χαρακτηρισμό. Γι’ αὐτό σὲ πολλὲς ἀνώνυμες ἐπιστολές τῶν παιδιῶν

συναντᾶται τὸ «ἀδελφέ». Ἦταν δική μου ἐπιθυμία.

Αἰσθάνομαι βαρὺ τὸν τίτλο τοῦ καθηγητῆ, τοῦ πατέρα. Δὲν ἀπο-

ποιοῦμαι τῶν εὐθυνῶν μου καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ προσπαθῶ πάσῃ θυσίᾳ

νὰ εἶμαι συνεπὴς στὴν ἀποστολή μου ὡς πατέρας καὶ διδάσκαλος,

τόσο στὴν μικρή μου ὅσο καὶ στὴν μεγάλη μου οἰκογένεια. Εἶμαι

παππούς, πατέρας, μητέρα, ἀδελφός, ὑπηρέτης κ.τ.λ. στοὺς ἀδελφούς

μου. Ἀλλὰ τὸ ἴδιο αἰσθάνομαι ὅτι εἶναι γιὰ μένα τὰ παιδιὰ τοῦ Οὐρά-

νιου Πατέρα μου.

Καθηγητής θεολόγος

Ἦρθε ἕνα Λύκειο θηλέων ἐκδρομὴ στὴ Σχολή μας. Ἐγὼ καθό-

μουν στὴ θέση δίπλα στὸ παράθυρο. Μόλις τὸ ἀντιλήφθηκα, γύρισα

τὴν πλάτη μου καὶ ἔβλεπα μέσα στὴν τάξη καὶ πλάγια τὸν κ.

καθηγητή. Ἀμέσως διαπίστωσα τὴν κακία του. Μὲ ἄγριο ὕφος καὶ

φωνὴ ἐπιτιμητικὴ λέει: «Ἂν κοιτάξεις ἔξω, θὰ σὲ πετάξω ἔξω». Ἤ-

μουν μεγάλο παιδὶ κοντὰ στὰ εἴκοσί μου χρόνια.

Καὶ νὰ μοῦ ἐπιτραπεῖ νὰ σημειώσω ἐδῶ ὅτι, σὲ ὅλη μου τὴ ζωή,

ἤμουν προσεχτικὸς καὶ στὰ μάτια μου, στὶς σκέψεις - λογισμούς, καὶ

στὸ σῶμα, γιατὶ πρόσεχα τὸν ἑαυτό μου ἀπὸ κάθε κώλυμμα γιὰ τὴν

ἱερωσύνη, σύμφωνα μὲ τὸ συμβόλαιο ποὺ ἔκανα μὲ τὸν Θεό.

Θυμᾶμαι, ὅταν βρισκόμουν στὴν πόλη καὶ ἤξερα ὅτι σὲ ἀπόσταση

ἑκατὸ μέτρων ὑπῆρχε κινηματογράφος, ποὺ κατὰ κανόνα πρόβαλλε

προκλητικὲς φωτογραφίες, μόλις πλησίαζα στὰ σαράντα μέτρα, ἔρ-

ριχνα τὸ βλέμμα μου στὴν ἀπέναντι πλευρὰ τοῦ δρόμου, γιὰ νὰ μὴν

δῶ τὶς ἄσεμνες φωτογραφίες...

Ἄλλος καθηγητής

Σὲ μάθημα ἄλλου καθηγητῆ ποὺ ἤμουν σχεδὸν στὸ ἄριστα, μὲ

ἄφηνε μετεξεταστέο. Ἔτσι, ἔφευγα μέσα στὸ βουνό, σήκωνα τὰ χέ-

ρια μου στὸν οὐρανὸ καὶ παρακαλοῦσα, ἂν ἡ Ἀγαθότητα τοῦ Κυρίου

νομίζει συμφέρον μου, νὰ μὲ πάρει ἀπ’ αὐτὸν τὸν ἀπάνθρωπο κόσμο.

Σήμερα, ὕστερα ἀπὸ σκληρὴ ἐκπαίδευση, οἰκτείρω τέτοιους ἐμπα-

θεῖς, ἀρρώστους ἀδελφούς μου.

Ἐφημέριος στὴ Νέα Μηχανιῶνα

Ἡ «ἐκπαίδευσή» μου συνεχίζεται τώρα σὲ μεγαλύτερο βαθμό.

Ἤδη εἶχα νυμφευθῇ, χειροτονήθηκα ἱεροδιάκονος καὶ βρισκόμουν

στὴ Θεσσαλονίκη ὡς φοιτητής. Στὰ τέσσερα χρόνια πῆρα τὸ πτυχίο

καὶ τὸν ἑπόμενο ὑπηρετῶ ὡς Ἐφημέριος στὴ Νέα Μηχανιῶνα. Ἐδῶ

βίωσα τὸ μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο. Εἶδα ζωντανὴ τὴν προστασία,

τὴν εὔνοια, τὴν εὐλογία, τὴ χάρη τῆς Μεγαλόχαρης Μητέρας μου.

Ἄλλωστε μοῦ τὸ ὑποσχέθηκε κατ’ ὄναρ, ὅταν ἤμουν πρωτοετὴς στὸ

Γυμνάσιο. Τὸ διαπίστωσα στὰ δέκα περίπου χρόνια στὸ προσκύνημά

της: «Τὶς διηγήσεται» τὴν προστασία της καὶ παρουσία της.

Ἂν εἶναι θέλημά της, ἐγὼ ἢ κάποιος ἱκανότερος νὰ διηγηθῇ καὶ

νὰ γράψῃ ὅσα θαυμαστὰ ἐνήργησε κατὰ τὴν ταπεινὴ διακονία στὸ

σπίτι της. Ἡ πνευματικὴ καὶ ὑλικὴ βοήθειά της ἦταν ἐμφανής. Πῶς,

ὕστερα ἀπὸ τόση πολεμικὴ ἀπὸ μεγαλόσχημους πνευματικοὺς καὶ

πολιτικούς, ἀκόμα ἀναπνέω! «Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος, καὶ

ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν» κατὰ τὸν ψαλμωδόν [ψαλμ. 65,12].

Ὡς ἐκπαιδευτικὸς

Μετὰ μία δεκαετία ἀπὸ τὴν ὁρκωμοσία μου ἦρθε ὁ διορισμὸς

μου στὸ Λύκειο Προσοτσάνης Δράμας. Ἔρχεται, λοιπόν, τώρα ἡ

ὥρα νὰ ἐφαρμοστεῖ τὸ ἄλλο συμβόλαιο: «Βόσκε τὰ ἀρνία μου»

[Ἰωὰν. κα ́,15&17]. «Ζήτησες νὰ βρεθῇς στὰ ἀρνία μου. Ἤδη σοῦ τὰ

ἐμπιστεύομαι· βόσκε τὰ ἀρνία μου, ποίμανε τὰ πρόβατά μου».

Ἀναλογίζομαι· ἂν γιὰ τὰ ἄλογα πρόβατα τοῦ πατέρα μου ὑπέμεινα

τὸν καύσωνα τῆς ἡμέρας, τὶς ποικίλες δυσκολίες τοῦ χειμῶνα καὶ τὶς

ἀγρυπνίες (τὸ καλοκαίρι, τὰ βράδια, κοιμόμουν ὄρθιος στὴν

κυριολεξία πίσω ἀπ’ τὰ ζωντανά), τώρα ποὺ φροντίζω τὰ λογικά Του

πρόβατα, ποὺ ὅλα εἶναι μεγαλειότητες, πόση φροντίδα καὶ αὐτοθυσία

πρέπει νὰ διαθέτω!!!

Τὰ πρῶτα δύο χρόνια ἦταν σημαδιακά. Ἡ πρώτη προϊσταμένη

ἦταν γυναίκα Λυκειάρχης. Ἡ συνεργασία μας ἄριστη. Τὸ Λύκειο

κελαηδοῦσε. Λίγο κράτησε, ἄλλαξε ὁ Λυκειάρχης. Ἦταν διαμετρικὰ

ἀντὶθετος. Ἦταν ὅμως, ἀληθινά, καὶ λεβέντης. Ἦταν μαρξιστής,

ὀπαδὸς ἑνὸς κόμματος τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἀναγκάστηκα νὰ τοῦ πῶ:

«Αὐτὸ δὲν εἶναι σχολεῖο, εἶναι κατάντημα». Ἄκουγα τὰ παράπονα τῶν

γονιῶν τῶν παιδιῶν, ποὺ τοὺς ἐπισκεπτόμουν τὰ βράδια στὰ χωριά.

Γι’ αὐτό, λοιπόν, ὁ πόνος ἦταν μεγάλος.

Διάλογος μὲ τὸν κ. Λυκειάρχη

Πολλὰ μποροῦν νὰ γραφοῦν καὶ νὰ λεχθοῦν. Ἀναφέρω ἐλάχιστα.

Μιὰ μέρα μὲ καλεῖ στὸ γραφεῖο καὶ μοῦ λέει: «Ρέ, πάτερ, γιατὶ τὰ

παιδιὰ σὲ ἀγαποῦν τόσο πολύ; Τί τὰ κάνεις; Τί τὰ λές; Ἀσφαλῶς γιὰ

τὸν Θεό». Ἀπαντῶ: «Ναί». «Αὐτὸν τὸν Θεὸ τὸν εἶδες, τὸν γεύτηκες,

τὸν ἔπιασες;», καὶ ἐν τῷ μεταξὺ κοκκίνιζε. Φοβήθηκα μὴν πάθει κά-

ποιο ἐγκεφαλικὸ καὶ ποῦν ὅτι ὁ παπᾶς τὸν πέθανε. Βιάστηκα γιὰ νὰ

τὸν προλάβω, παίρνοντας τὸν λόγο, καὶ μὲ σεβασμὸ καὶ γλυκύτητα

Χριστοῦ τοῦ ἀπαντῶ: «Κύριε Λυκειάρχα, ἂν ὁ Χριστὸς, ποὺ βρίσκεται

ζωντανὸς στὸ στέρνο μου, φύγει γιὰ ἕνα - δύο λεπτὰ πεθαίνω ἀπὸ

ἀσφυξία». «Φτάνει», μοῦ λέει. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἄλλαξαν ὅλα.

Οἱ συνάδελφοι μοῦ λέγανε: «Θὰ σὲ κόψῃ», ἀφοῦ ἡ εἰσήγησή του

ἦταν ἀπαραίτητη γιὰ τὴ μονιμοποίησή μου. Ἔπεσαν ἔξω.

Ἰδιαίτερα τὸν προβλημάτιζε τὸ γεγονὸς ὅτι τὴν ὥρα τοῦ διαλείμ-

ματος, ἐκεῖ ποὺ ἐπρόκειτο νὰ πάω γιὰ μάθημα, γινόταν «τὸ σῶσε»

κατὰ τὴ λαϊκὴ ἔκφραση. Τὰ παιδιὰ τοῦ Λυκείου ἄνοιγαν τὰ θρανία

καὶ κατέβαζαν τὴν ἕδρα στὸ μέσον. Πήγαινε, φυσικῷ τῷ λόγῳ, ὁ

Λυκειάρχης νὰ δεῖ γιατὶ αὐτὴ ἡ ἀταξία. Ἔπαιρνε τὴν πρέπουσα

ἀπάντηση. Τὰ παιδιὰ ἦταν κάθετα γι’ αὐτὸ ποὺ ἔκαναν. Ἤθελαν τὸν

δάσκαλό τους ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ κοντά τους.

Ἡ γιορτὴ τῆς 25ης Μαρτίου

Ἕνα δεύτερο περιστατικό: Γιὰ τὴ γιορτὴ τῆς 25ης Μαρτίου μοῦ

ἀνέθεσε νὰ ποῦμε ὡρισμένα ἄσματα. Δὲν μοῦ ἔδωσε τὴν εὐκαιρία

οὔτε ἕνα λεπτὸ νὰ κάνω κάποια πρόβα γιὰ τὴν προετοιμασία. Ἀνήμε-

ρα τῆς γιορτῆς, μετὰ τὴν προσευχή, μοῦ λέει: «Σὲ μιὰ ὥρα ἀρχίζει ἡ

γιορτή, κάνε τὴν ἑτοιμασία σου». Ἡ προετοιμασία γινόταν στὰ τμήμα-

τα. Κατάλαβα τὸν πειρασμό. Μὲ ἕνα νεῦμα μου πλησίασαν ὀγδόντα

μὲ ἑκατὸ παιδιά. Τοὺς εἶπα: «Τώρα θὰ δείξουμε ἂν στὶς φλέβες μας

τρέχει αἷμα Ἑλληνικό». Ἡ ἀπόδοση, ἡ συμμετοχὴ ἦταν τέτοια ποὺ

πράγματι ράγιζε καρδιές. Συγκλονιστικὲς στιγμές. Ὅπως τὸ 1821,

ποὺ μπορούσαμε νὰ φθάσουμε στὴν Κωνσταντινούπολη κυνηγώντας

τοὺς Ἀγαρηνούς, μὲ τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ ἔκαιγε τὶς καρδιὲς τῶν

Ἑλλήνων, τὰ πρῶτα δύο χρόνια.

Μὲ συνεχάρη ὁ κ. Λυκειάρχης – Ἡ βαθμολογία

Ὅταν ἦρθε ὁ καιρὸς γιὰ τὴ βαθμολογία, ἐμένα ἦταν κάτι ποὺ δὲν

μὲ ἀπασχόλησε ποτέ. Ἕνα μὲ ἐνδιέφερε, πῶς θὰ ἑνώσω τὰ παιδιὰ μὲ

τὸν Χριστό. Ἀγρυπνοῦσα κάθε βράδυ καὶ ἔλεγα στὸν Χριστό μας:

«Αὔριο θὰ παρουσιαστῶ στὰ παιδιά Σου, τὰ ἀδελφάκια μου, θέλω

ἔντονη τὴν παρουσία Σου». Δὲν μὲ διέψευσε.

Ἔβαλε, λοιπόν, τοὺς βαθμούς του σὲ τέσσερα μαθήματα. Πῆγαν

στὴν Ἐπιθεώρηση. Ἀπὸ περιέργεια, μετὰ ἀπὸ καιρό, εἶπα ἂς περάσω

νὰ δῶ. Τὸ ἀποτέλεσμα: Τρία ἄριστα μοῦ ἔβαλε καὶ στὸ τέταρτο

σχεδὸν ἄριστα! Γι’ αὐτὸ εἶπα, ἦταν καὶ λεβέντης.

Δίωρη ἐπιθεώρηση ἀπὸ θεολόγο καθηγητή

Ἦρθε καὶ ὁ ἐπιθεωρητής – ἔτσι τότε τοὺς λέγαμε – τῶν θεολό-

γων καὶ παρακολούθησε γιὰ δύο συνεχόμενες ὧρες τὸ μάθημά μου.

Γιὰ δύο - τρία χρόνια ἔλεγε: «Αὐτὸς ὁ παπᾶς δὲν κάνει μάθημα, ἀλλὰ

λειτουργεῖ στὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν». Ἐνθουσιάστηκε. Ἔγινε πάντως

ἡ αἰτία νὰ κάμω πολλοὺς ἐχθροὺς μὲ αὐτὰ ποὺ ἔλεγε.

Σὲ μιὰ συνάντησή μας μιλήσαμε σχετικὰ καὶ μὲ τὴ βαθμολογία,

γιατὶ δὲν τὸ κρύβω μιὰ ζωὴ μὲ ἔκαιγαν οἱ ἀδικίες τῶν δασκάλων μου

Μέσης καὶ Ἀνωτάτης ἐκπαίδευσης. Δὲν πῆγα οὔτε νὰ δῶ τὸν βαθμὸ

ποὺ ἔβαλε. Εἶχα διαπιστώσει τὸ κατεστημένο ποὺ τὸν συνόδευε.

Ἔπρεπε νὰ εἶσαι ἀσπόνδυλο γιὰ νὰ ἔχεις ἄριστη βαθμολογία, κάτι

ποὺ δὲν μοῦ τὸ ἐπέτρεπε ὁ Θεός.

Πρώτη φορὰ ἀκούσαμε τὴ φωνή της

Τώρα νομίζω ὅτι ἀξίζει νὰ ἀναφέρω ἐλάχιστα ἀπ’ τὰ πολλὰ περι-

στατικὰ ποὺ φανερώνουν τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιὲς τῶν

παιδιῶν. Συνάδελφος, θεολόγος, συνυπηρετούσαμε στὴ Νέα Μηχα-

νιῶνα. Στὸ Λύκειο ἐγὼ εἶχα τὴν κόρη του, στὴ Β ́ Λυκείου, αὐτὸς τὰ

δίδυμά μου στὸ Γυμνάσιο.

Στὸ διάλειμμα συνέβη νὰ ἤμαστε μαζὶ ἐπιβλέποντες τὰ παιδιά.

Μὲ πλησιάζει καὶ μοῦ λέει: «Πάτερ, σὰν δάσκαλος εἶσαι ἐπιτυχημέ-

νος». Δὲν τὸ περίμενα. «Τί συμβαίνει, πῶς τὸ λὲς αὐτό;». «Ἡ Δέσποι-

να, ποὺ τὴν ἔχεις στὴ Β ́ Λυκείου, εἶναι κόρη μου. Τὴ φωνή της δὲν τὴν

εἴχαμε μέχρι τώρα ἀκούσει. Τώρα καὶ μᾶς μιλάει καὶ μᾶς τραγουδάει

αὐτὰ ποὺ μαθαίνεις στὰ παιδιά!».

Πιάσαμε λαγό

Στὸ Λύκειο Βασιλικῶν ἕνας μαθητὴς ἐπὶ τρία χρόνια ἦταν στὴν

Γ ́ τάξη. Κατὰ κανόνα τὸν ἀπέβαλλαν σχεδὸν ὅλοι οἱ καθηγητὲς ἀπ’

τὴν τάξη. Τὸν πλησίασα φιλικά. Συζητήσαμε ἀδελφικὰ καὶ πατρικά.

Τοῦ εἶπα: «Γιῶργο, αὐτὴ δὲν εἶναι κατάσταση. Πρέπει νὰ βάλουμε μιὰ

καλὴ ἀρχή. Δεῖξε λίγο φιλότιμο. Πάρε κανένα βιβλίο. Βοήθησε ἔτσι καὶ

τοὺς καθηγητές».

Τὸ ἀποτέλεσμα, σὲ λίγες μέρες, χαρούμενος ἔρχεται στὸ γραφεῖο

τῶν καθηγητῶν ὁ φυσικομαθηματικὸς καὶ λέει: «Πιάσαμε λαγό, πιά-

σαμε λαγό!». «Τί ἔγινε;», ρωτᾶνε οἱ συνάδελφοι. Ἔρχεται σὲ μένα

καὶ λέει: «Ἦρθε ὁ μαθητὴς (τάδε), ἐπιτέλους, μὲ ἕνα τετράδιο. Ἦταν,

πάτερ, δικό σου». Εἶχα παρακαλέσει τὰ παιδιὰ νὰ διαβάζουν καθημε-

ρινὰ ἕνα κεφάλαιο ἀπ’ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἕναν στίχο νὰ τὸν γράφουν

σὲ τετράδιο [εἰκόνα 3 - σελ. 117].

Ἂν δὲν ἦταν αὐτὸς ὁ παπᾶς, θὰ σᾶς ἔκαιγα ὅλους

Πάλι στὰ Βασιλικά, τώρα στὸ Γυμνάσιο. Ἔρχονταν 8-10 παιδά-

κια ἔξω ἀπ’ τὸ γραφεῖο γιὰ νὰ μὲ συνοδεύσουν στὸ τμῆμα ποὺ εἶχα

μάθημα. Ἕνας μικρὸς μοῦ ζήτησε ἕνα ρουσφέτι: «Ἂν, πάτερ, μοῦ

δώσεις αὐτὸν τὸν βαθμὸ, θὰ εἶμαι ὁ εὐτυχέστερος τῶν ἀνθρώπων».

Ἔχοντας ἐγώ τὸν δικό μου τὸν καημό, ἀνταποκρίθηκα στὸ αἴτημά

του καὶ κέρδισα τὴν καρδιά του γιὰ τὸν Χριστό.

Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ πάει ὁ μικρὸς στὸ γραφεῖο καὶ λέει στὸν

Γυμνασιάρχη: «Ἂν δὲν ἦταν αὐτὸς ὁ παπᾶς, θὰ σᾶς ἔκαιγα ὅλους!».

Κάτω οἱ μάσκες

Συνήθιζα, ὅταν πήγαινα σὲ νέο σχολεῖο, νὰ παρακαλῶ τὰ παιδιά:

«Παιδιά, κάτω οἱ μάσκες». Καὶ αὐτὸ γιὰ νὰ βλεπόμαστε καὶ νὰ ἀφή-

νουμε τὶς ὑποκρισίες μας. Συμφωνοῦσαν τὰ παιδιά, ἄλλωστε τὶς πε-

ρισσότερες μάσκες τὶς φοροῦσα ἐγώ· γενικὰ τὶς φορᾶμε ὅλοι ἐμεῖς οἱ

μεγαλύτεροι. Ἔτσι, ὅταν πῆγα στὸ Λύκειο Χαριλάου, ἤξερα ὅτι βρι-

σκόμουν σὲ δύσκολο χῶρο. Ὅλοι ἔλεγαν ὅτι τὰ παιδιὰ αὐτὰ εἶναι δύ-

σκολα.

Πάτερ, μᾶς κάλυψες

Ἡ πρώτη διαπίστωση ἦταν ἡ ἑξῆς: Ἄκουσα ἕναν μικρὸ τοῦ

Γυμνασίου νὰ λέει: «Τί θέλει αὐτὸς ὁ τραγόπαπας ἐδῶ;». Ἐννοοῦσε

ἐμένα. Ἐπὶ δύο μῆνες μιλοῦσα ἐγώ. Μετὰ λέω στὰ παιδιά: «Ἦρθε ἡ

ὥρα τώρα νὰ μιλήσετε ἐσεῖς. Ποῦ συμφωνεῖτε, ποῦ διαφωνεῖτε, τί δὲν

σᾶς ἄρεσε. Ἀκούω τὶς ἐνστάσεις σας». Ἀπάντηση καμία. «Ρέ, παιδιά,

τί συμβαίνει; Ἐγὼ περιμένω νὰ μὲ βομβαρδίσετε». Πάλι δὲν μιλᾶνε.

«Παρακαλῶ, περιμένω ἀπάντηση». Σηκώθηκαν δύο - τρία παιδιὰ καὶ

μοῦ λένε: «Πάτερ, πήραμε ἀπάντηση. Μᾶς κάλυψες. Δὲν ἔχουμε

κανένα κενό. Ὅ,τι θέλαμε τὸ πήραμε».

Στὴ γιορτὴ τοῦ Πολυτεχνείου

Δεύτερη περίπτωση. Σὲ δεκαπέντε περίπου μέρες εἶχαν τὴ γιορτὴ

τοῦ Πολυτεχνείου. Ἤξερα ὅτι ἤθελαν κάτι νὰ ἀκούσουν ἀπὸ μένα

καὶ τὰ ὑπόλοιπα παιδιὰ, ποὺ δὲν εἶχαν τὴ δυνατότητα αὐτή, γιατὶ δὲν

μποροῦσα νὰ πάω στὸ τμῆμα τους. Ἀπόδειξη; Ὅταν πήγαινα γιὰ

μάθημα στὸ τμῆμα μου, ἔμπαιναν μπροστά μου καὶ μὲ ρωτοῦσαν:

«Σ’ ἐμᾶς πότε; Μπὲς μέσα». Ἀστειευόμενος τοὺς εἶπα: «Καὶ τί θὰ

γίνει μὲ τὸν συνάδελφο ποὺ ἔχει μάθημα;». Καὶ τότε μοῦ ἀπάντησαν:

«Ἐμεῖς θὰ τὸ τακτοποιήσουμε».

Μὲ τὴν εὐκαιρία, ποὺ ἦταν ὅλα τὰ παιδιὰ συγκεντρωμένα, ζήτη-

σα τὴν ἄδεια τῆς κ. Λυκειάρχου νὰ πῶ δυὸ λόγια. Μοῦ δόθηκε ἡ

ἄδεια. Τὴν ὥρα ποὺ ἀνέβαινα νὰ χαιρετήσω τὴν συνάδελφο θεολόγο,

ποὺ ἦταν στὰ ἄλλα τμήματα, τὴν ἔπιασαν τὰ κλάμματα. Φοβήθηκε

μήπως μὲ «γιουχαΐσουν». Ὅταν εἶδε καὶ ἄκουσε νὰ χειροκροτοῦν,

ἀπόρρησε. Μοῦ τὸ εἶπε ἡ ἴδια.

Πρωϊνὴ προσευχή, ἕνα λυπηρὸ θέαμα

Τρίτη περίπτωση. Στὴν πρωϊνὴ προσευχὴ τὸ θέαμα ἦταν λυπηρό.

Οἱ καθηγηταὶ δὲν πλησίαζαν τὰ παιδιὰ γιὰ τὴν προσευχή. Κακὸ

παράδειγμα. Τὰ παιδιὰ περίπου τετρακόσια σὲ Γυμνάσιο καὶ Λύκειο.

Δύσκολα τὰ πράγματα.

Παρακάλεσα τὴν κ. Λυκειάρχη νὰ κάνω ἐγὼ τὴν προσευχή, ὅταν

συνέβαινε νὰ ἔχω μάθημα τὴν πρώτη ὥρα. Τὸ δέχτηκε εὐχαρίστως.

Ἔλεγα τὴν καθιερωμένη προσευχή, δυὸ λόγια ὡς αὐτοσχέδια προ-

σευχὴ ποὺ ἔπιαναν τὴ συχνότητα τῶν παιδιῶν, καὶ τέλος ἕναν στίχο

ἀπὸ ἕναν ὕμνο μὲ ρυθμὸ καὶ περιεχόμενο πνευματικὰ δυνατό.

Μετὰ ἀπὸ μερικὲς φορές, εἶπα νὰ δῶ τὴ στάση τῶν παιδιῶν καὶ

τὴν ἀνταπόκρισή τους. Εἶδα ἕνα χωράφι νὰ κυματίζει, ὅπως τὰ σπαρ-

τὰ τοῦ Μαΐου ὅταν τὰ φυσάει δροσερὸ ἀεράκι, μιὰ θάλασσα νὰ

κυματίζει, ἕνα ὑπέροχο θέαμα. Διαπίστωσα ὅτι τὰ παιδιά, ἰδιαίτερα,

θέλουν τὸ ἀληθινό, τὸ γνήσιο, τὸ ὀρθό, θέλουν σεβασμὸ καὶ ἀληθινὴ

ἀγάπη.

Αὐτὸ μοῦ τρύπησε τὴν καρδιά

Ἕνα τελευταῖο στὸ Λύκειο τῆς Προσοτσάνης: Ἕνας μαθητὴς τῆς

Β ́ Λυκείου φαινόταν ὅτι ἔχει προβλήματα. Κατὰ κανόνα ἦταν μόνι-

μα τὴν ὥρα τοῦ μαθήματος πεσμένος πάνω στὴ σόμπα. Στὰ μαθή-

ματα ἦταν πολὺ ἀδιάφορος. Τὸν ρωτοῦσα πολλὲς φορές: «Πῶς πᾶνε

τὰ κέφια Χ.;». «Ἄστα, ρὲ πάτερ, μαῦρα χάλια».

Τὸν χάϊδεψα ἐλαφριὰ στὸ κεφάλι καὶ τὸν ἄφησα στὸν κόσμο

του. Μιὰ μέρα, τὴν ὥρα ἑνὸς ὕμνου, πετάγεται ὄρθιος ὁ Χ., ἀνοίγει

τὰ χέρια του καὶ ἀνακουφισμένος - κεφάτος λέει: «Ἔ, ρὲ πάτερ, αὐτὸ

ποὺ εἶπες μὲ τρύπησε τὴν καρδιά!».

Ἐκπληκτικὴ ἀπόδοση στὰ μαθήματα

Στὸ ἴδιο σχολεῖο. Μπαίνει ἕνας συνάδελφος στὸ γραφεῖο τῶν

καθηγητῶν, μετὰ τὸ μάθημα, εἰρωνευόμενος καὶ μιμούμενος ἕναν

μαθητή. Ἐμένα «ἄναψαν τὰ λαμπάκια». Τοῦ εἶπα: «Τί πατέρας εἶσαι

’σύ; Κοροϊδεύεις τὸ παιδί σου». Πῆρα κατ’ ἰδίαν τὸν ἐν λόγῳ μαθητή,

τὸν τόνωσα καὶ τὸν διαβεβαίωσα ὅτι ἔχει πολλὲς δυνατότητες. Στὸ

ἑξάμηνο ἔγραψε ἀρκετά, δεκαοχτώ, δεκαεννέα καὶ εἴκοσι. Ἔτριβε τὰ

μάτια του ὁ συνάδελφος.

Ἐκδήλωση εὐγνωμοσύνης

Γράφαμε τὲστ στὸ μάθημα γιὰ νὰ δικαιολογήσω τὸν βαθμό των

μαθητών. Κάποια κοπέλα βρῆκε τὴν εὐκαιρία νὰ δηλώσῃ τὴν εὐγνω-

μοσύνη της. Σταματάει τὸ γράψιμο τοῦ τὲστ καὶ μοῦ γράφει: «Ἤθελα

νὰ σὲ εἶχα πατέρα. Βάλε ὅ,τι βαθμὸ θέλεις. Σ’ εὐχαριστοῦμε γιὰ ὅ,τι

κάνεις γιὰ μᾶς». Ζούσαμε τὸν οὐρανὸ στὴ γῆ.

Εὐδοκία Θεοῦ ἡ ἀποστολή μου στὴν Ἀμερική

Ἔμπονη ἡ διὰ βίου ζωή μου, ἰδιαίτερα ὅταν μπῆκα στὸν στίβο

ὡς οἰκογενειάρχης καὶ μάλιστα πολύτεκνος.

Ὡς κληρικός, μὲ δυσκολίες ἔσωθεν καὶ ἔξωθεν. Ἔσωθεν ἐννοῶ

μέσα στὸν κλῆρο, ἀπὸ ἐκείνους ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ βρίσκω κατανόη-

ση, συμπαράσταση καὶ μάλιστα ἐνθάρρυνση, ἀκόμα καὶ ἔπαινο, δυ-

στυχῶς ἦταν τροχοπέδη καὶ πολλὲς φορὲς γίνονταν φορτίο δυσβά-

στακτο.

Ἐπίσης, καὶ ὡς ἐκπαιδευτικὸς ἤθελα νὰ γνωρίσω τὸν ἀέρα τῆς

«πολιτισμένης» Δύσεως, νὰ ἀναπνεύσω τὴ δημοκρατία, τὴν ἀξιοκρα-

τία καὶ γενικῶς τὴν ἐλευθερία ποὺ διαφήμιζαν αὐτοὶ ποὺ ἔρχονταν

ἀπ’ ἔξω καὶ παρίσταναν τὸν καμπόσο, δηλαδὴ φρονοῦσαν «παρ’ ὃ

δεῖ φρονεῖν». Ὑψηλοφρονοῦσαν, ὡς καὶ σήμερα. Ἤθελα νὰ ἔχω σχε-

τικὴ ἐμπειρία.

Οἱ οἰκογενειακές, πνευματικὲς καὶ ὑλικὲς δυσκολίες, παρ’ ὅλο

ποὺ βρισκόμουν σὲ πλεονεκτικὴ θέση ὡς διπλοθεσίτης, μὲ πίεζαν καὶ

ἔπρεπε νὰ βοηθήσω τὰ παιδιά. Ἰδιαίτερα, γνωρίζοντας τὶς μεγάλες

ἐλλείψεις τῶν ὁμογενῶν μας, ὅσον ἀφορᾷ τὴν πνευματική καὶ θρη-

σκευτικὴ κατάρτισή τους ἀλλὰ καὶ τοὺς μεγάλους κινδύνους ἀπὸ τὶς

πολυάριθμες αἱρέσεις, μεγάλωνε τὸν πόθο μου νὰ προβάλω τὸ μεγα-

λεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Ἐπειδὴ χείλη ἱερέως δὲν πρέπει νὰ ψεύ-

δωνται (τὸ ἐπιβάλλει καὶ ἡ πραγματικότητα), ὁμολογῶ ὅτι αὐτὸ

ὑπῆρξε καὶ τὸ μέγα «μειονέκτημά μου» σ’ ὅλη μου τὴ ζωή, δηλαδὴ

ἡ Ὀρθοδοξία μου, ἡ ὁποία μοῦ στοίχισε καὶ μοῦ στοιχίζει ἀκόμα

πολὺ ἀκριβά.

Ἀνάθεση στὸν Θεό

Γιὰ νὰ πραγματοποιηθοῦν τὰ ὄνειρά μου ἔπρεπε νὰ γνωρίζω Ἀγ-

γλικά, νὰ ἔχω γνωριμίες καὶ πολλὰ ἄλλα. Δὲν εἶχα τίποτα ἀπὸ τὰ

ἀπαιτούμενα σὲ ὅμοιες περιπτώσεις τυπικὰ προσόντα. Στράφηκα

στὸν Θεό, στὴν Προστάτιδα Μητέρα μας καὶ στὸν Ἅγιο Γεώργιο.

Στὴν ἐνορία ποὺ ὑπηρετοῦσα ἦταν προστάτης τῶν αδικουμένων

ὁ τροπαιοφόρος Ἅγιος Γεώργιος Βερτίσκου. Τὴν προηγούμενη χρο-

νιὰ ἀπὸ ἐκεῖ ἔφυγε γιὰ τὴ Βενεζουέλα ὁ πατὴρ Ἐλευθέριος. Γιὰ δύο

περίπου χρόνια ἀνέφερα στὴν προσευχή μου τὴν πραγμάτωση τῶν

ὀνείρων μου, ἂν ἦταν βέβαια καὶ τὸ θέλημα τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ

Θεοῦ. Παρακάλεσα νὰ μὲ βοηθήσει καὶ ἡ οἰκογένεια, γιατὶ μᾶς

ἀφοροῦσε ὅλους. Ἔκαναν καὶ αὐτοὶ τὸ κατὰ δύναμιν.

Μιὰ βραδιὰ κλείστηκα στὴν ἐκκλησία (στὸν Ἅγιο Γεώργιο

Βερτίσκου) ἀπὸ τὶς δέκα μέχρι τὶς τέσσερις τὸ πρωΐ. Ἐπὶ μία ὥρα

συνομιλοῦσα μὲ τὸν Κύριο. Τέτ-α-τέτ. Μετὰ ἀπὸ ἄλλη μιὰ ὥρα πῆγα

στὴ ΜΗΤΕΡΑ μας, μ’ ὅλη τὴ σημασία τῆς λέξης. Εἶπα, καὶ τί δὲν

εἶπα. Τῆς μίλησα γιὰ τὴν ἀφοσίωσή μου, τὴν αὐταπάρνησή μου καὶ

τὴν εὐλάβειά μου στὸ πρόσωπό της, τὶς δυσκολίες ποὺ πέρασα,

ἰδιαίτερα τὰ δέκα χρόνια περίπου τῆς διακονίας μου στὸ προσκύνημά

της στὴ Νέα Μηχανιῶνα. Τῆς θύμισα τὸν ὅρκο, σὰν τοῦ Μακρυ-

γιάννη ποὺ εἶπε: «Σήμερα πεθαίνω γιὰ σένα Πατρίδα». Ἐγὼ εἶπα:

«Μητέρα, γνωρίζεις ὅτι σὲ δύο χρόνια πέσανε τὰ μαλλιά μου», καὶ

ἤμουν 29-30 ἐτῶν. «Ἔδωσα ὅ,τι μοῦ ἔδωσε ὁ Υἱός σου. Δὲν ἀπέβλεψα

σὲ πρόσωπο ἀνθρώπου. Στὴν προσπάθεια ἐξυγίανσης καὶ διόρθωσης

τῶν ὑλικῶν καὶ πνευματικῶν ἀτασθαλιῶν δὲν ὑποχώρησα οὔτε χιλιο-

στό. Εἶδα τὴν προστασία Σου, εἶδα τὰ μεγαλεῖα Σου. Καὶ ὅταν ἔφθασα

ψυχοσωματικὰ τόσο ἀδύναμος, ὥστε δὲν μποροῦσα τρεῖς λέξεις νὰ

βάλω στὴ σειρὰ λόγω τέλειας ἐξάντλησης, μὲ ἔστειλες στὰ ἀρνία τοῦ

Υἱοῦ σου».

Στὴ συνέχεια πῆγα στὸν Τίμιο Πρόδρομο. Εἶπα ὅ,τι μοῦ ἔδωσε ὁ

Θεός καὶ ζήτησα νὰ μεσιτεύσει στὸν κοινό μας Πατέρα καὶ Διδά-

σκαλο γιὰ τὸ πρόβλημά μου, ἐπειδὴ μὲ τίμησε καὶ ἐμένα ὁ Θεὸς νὰ

γνωρίσω διωγμούς γιὰ τὴν ἀγάπη Του, νὰ γνωρίσω καὶ τὴν ἀνθρώ-

πινη κακία καὶ αὐτὴν τοῦ κοινοῦ μας ἐχθροῦ, τοῦ διαβόλου. Τελευ-

ταῖα πῆγα στὸν Τροπαιοφόρο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο νὰ δείξει

κατανόηση καὶ νὰ μὲ ὑπερασπιστῇ καὶ νὰ ἐκπληρώσῃ τὸ αἴτημά μου.

Εἶδα τὸ ρολόϊ, ἦταν τέσσερις τὸ πρωί. Ἔπρεπε γιὰ δύο ὧρες νὰ

ἡσυχάσω, γιατὶ εἴχαμε στὶς 7:30 ́ τὴ θεία λειτουργία.

Ἡ ἀπάντηση τοῦ Οὐρανοῦ

Πῆγα στὸ σπίτι τοῦ ἐπιτρόπου καὶ ἀπὸ ἐκεῖ, συνοδείᾳ δύο ἐπι-

τρόπων, πήγαμε στὴν ἐκκλησία γιὰ τὰ περαιτέρω. Ὅταν μπήκαμε

μέσα, μᾶς ἐπιφυλασσόταν ἕνα θαυμαστὸ γεγονός. Ἀπὸ τοὺς τρεῖς

πολυελαίους ποὺ ὑπῆρχαν στὸ κεντρικὸ κλῖτος, στὸν κεντρικὸ

μεγάλο πολυέλαιο, ἀπὸ τὶς τρεῖς σειρὲς ποὺ εἶχε ἀπὸ κρυστάλλους, ὁ

μεσαῖος κύκλος τῶν κρυστάλλων «χόρευε», ἐκινεῖτο στὴν κυριολεξία

«ἐν χορῷ».

Λέει ὁ ἕνας ἐπίτροπος: «Σεισμός!!!». «Ναί, ἀλλὰ γιατὶ ὅλοι οἱ ἄλ-

λοι πολυέλαιοι καὶ τὰ κανδύλια εἶναι ἀκίνητα;». «Θὰ φυσάει ἀέρας

ἀπὸ κάποιο παράθυρο», ξαναλέει. «Ὅμως ὅλα εἶναι κλειστά». Καμία

ἀπάντηση. Ἐγώ, ἔσωθεν, πληροφορήθηκα ὅτι εἰσακούστηκε ἡ δέησή

μου. Ὅτι ὅσα ἐμπόδια κι ἂν ὑπάρξουν, ὁ Θεὸς ὑπέγραψε τὴν ἀποστο-

λή μου· πράγματι, αὐτὸ ἦταν τὸ θέλημά Του.

Στὴν Ἀμερική

Στὴ συνέχεια πῆγα στὴν Ἀμερικὴ νὰ δῶ πῶς εἶχαν τὰ πράγματα.

Διεπίστωσα μεγάλα ἐμπόδια. Ἦταν σύντομη ἡ ἀποδημία μου, μόλις

δώδεκα ἡμερῶν. Τὶς δέκα τὶς πέρασα σὲ καραντίνα. Μὲ παγίδευσε ἡ

Ἀρχιεπισκοπὴ στὸ Kingston, στὴ Νέα Ὑόρκη. Ὅταν κατάλαβα τὴν

παγίδα, πῆρα ταξὶ καὶ ἔφυγα γιὰ τὴν Ἀστόρια. Φιλοξενήθηκα μὲ τὴν

πρεσβυτέρα σὲ ἕνα σπίτι κάποιου Μακεδόνα, ποὺ ἦταν καὶ ἐκκλη-

σιαστικὸς σύμβουλος στὴν ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου στὴν

Ἀστόρια.

Λειτούργησα τὴν ἑπομένη. Χάρηκαν. Μὲ θεώρησαν κατάλληλο

καὶ ἔφυγα ἱκανοποιημένος, μὲ τὴν ὑπόσχεση ὅτι θὰ μὲ καλοῦσε ὁ

προϊστάμενος διὰ μέσου τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς. Ὁ ἴδιος μοῦ τὸ ὑποσχέ-

θηκε.

Ἡ ὑπόσχεση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου γιὰ τὴν τακτοποίησή μου

Ὁ καιρὸς περνοῦσε· ἡ γραπτὴ ἀπάντηση ποὺ ἦρθε ἦταν: «Ὁ

Θεὸς θὰ ἐνεργήσει ἀλλοῦ καὶ ἀλλιῶς». Ὁ ὁρίζοντας σκοτείνιασε, τὰ

ἔχει αὐτὰ ἡ ζωή. Ἔγραψα γράμμα στὸν Ἀρχιεπίσκοπο. Ἡ ἀπάντηση

ἦταν νὰ πάω στὶς 23 μὲ 29 Ἰουνίου γιὰ τὴν τακτοποίησή μου. Ἔτσι

καὶ ἔγινε. Πῆγα στὴν Ἀρχιεπισκοπή, ἀλλὰ ἄφαντος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος.

Περίμενα εἰς μάτην.

Στὴν ἐξαιρετικὰ δύσκολη θέση ποὺ βρισκόμασταν, ἔδειξε τὸν

δρόμο μας ὁ φιλάνθρωπος Πατέρας μας δι’ ἄλλης ὁδοῦ, ὅπως στοὺς

εὐλαβεῖς μάγους στὴν προσκύνησή Του. Ἀδικαιολόγητη ἡ ἀδιαφορία

καὶ ἡ καθυστέρηση τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς γιὰ τὴν τακτοποίησή μου. Ὁ

χρόνος πίεζε· ἔπρεπε νὰ βρεθῇ λύση. Πέρασε περίπου ἕνας χρόνος

μαρτυρικός.

Πάντα συνεργεῖ εἰς τὸ ἀγαθόν

Ἤμασταν μὲ τὴν πρεσβυτέρα μου στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Αἰ-

κατερίνης στὴν Ἀστόρια. Μετὰ τὴν προσευχή μας εἶδα τὴν πρεσβυ-

τέρα νὰ μὴν μπορεῖ νὰ κρατήσει τὰ δάκρυά της, ἀναλογιζόμενη τὴν

κατάστασή μας. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἦρθε ἡ νεωκόρος, ζήτησε νὰ μάθει

τὸ πρόβλημά μας καὶ σὲ τί θὰ μποροῦσε νὰ μᾶς ἐξυπηρετήσει. Ἦταν

Θεόσταλτη. Ὅταν τῆς ἐκθέσαμε τὴν κατάστασή μας, αὐθόρμητα μᾶς

λέει ὅτι ἐκεῖ δίπλα ὑπῆρχε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Εἰρήνης Χρυσοβα-

λάντου, ὅτι εἶχαν σχολεῖα δημοτικῆς ἐκπαίδευσης καὶ δύο τάξεις

Γυμνασίου. Ἦταν, πράγματι, ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ. Σημειωτέον ὅτι

ἀνῆκαν στὸ Πάτριο λεγόμενο ἢ Ἐκκλησιαστικὸ Ἡμερολόγιο. Κάτι

ποὺ μὲ ἐξέφραζε, γιατί, ὅπως καὶ ἐδῶ καταθέτω, μὲ προβλημάτισε τὸ

ἡμερολογιακὸ σχίσμα ἀπὸ τὸ 1955, ὅταν ἤμουν πρωτοετὴς στὸ

γυμνάσιο.

Πήγαμε. Ἡ συνάντηση ἦταν τόσο γιὰ ἐμᾶς ὅσο καὶ γιὰ τοὺς ἐκεῖ

πατέρες «μάννα ἐξ οὐρανοῦ». Ἡ συνεξήγηση Χριστιανική. Ἐγὼ τοὺς

εἶπα ὅτι ἀνήκω στὸ νέο ἡμερολόγιο, ἀλλὰ περιμένω τὸν κατάλληλο

χρόνο. Μὲ δέχθηκαν μὲ ἐνθουσιασμό. Μὲ ἔκριναν κατάλληλο γιὰ νὰ

σωθῇ μία ἐνορία, ἡ ὁποία εἶχε προβλήματα, ἦταν ὑπὸ διάλυση. Μὲ

τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Θεομήτορος ἀνώδυνα,

ἀπὸ τὴν πρώτη ἡμέρα, στὴν πρώτη Θεία Λειτουργία, ἦρθαν ὅλοι,

γιατὶ καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δὲ μὲ θεωροῦσαν ἐξ ὁλοκλήρου δικό τους.

Γιὰ μένα, ἐπίσης, ἦταν δῶρο Θεοῦ. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐνορία ἀνέ-

λαβαν καὶ τὴν ἀποκατάστασή μου ὡς ἐκπαιδευτικοῦ. Μοῦ ἔδωσαν

σπίτι, ἰδιωτικὸ αὐτοκίνητο καί μὲ προσέλαβαν, ἐπιπλέον, ὡς ὁδηγὸ

σὲ μικρὸ σχολικὸ λεωφορεῖο. Εἴχαμε καὶ ἑβδομαδιαῖα ἐκπομπὴ σὲ

ραδιοφωνικὸ σταθμό.

Στὶς μεγάλες δυσκολίες θάρρος, μὴ φοβοῦ

Ὅταν μοῦ εἶπαν ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ ἐφημέριος καὶ δάσκαλος, θὰ δια-

νέμω καὶ πενήντα μαθητὲς μὲ σχολικὸ λεωφορεῖο μετὰ τὸ μάθημά

τους, αὐτὸ μὲ ἔκανε περίλυπο. Ποῦ νὰ θυμᾶμαι ποῦ πρέπει νὰ

σταματῶ γιὰ νὰ ἀφήνω τὸ κάθε παιδί; Κάποιος ἀρχιμανδρίτης μοῦ

ἔδειξε ἀπὸ ποῦ θὰ ξεκινῶ μέχρι νὰ τελειώσω μὲ ὅλα τὰ παιδιά.

Ἔ, αὐτὸ ποὺ νόμιζα ἀνυπέρβλητο πρόβλημα καὶ μεγάλη μου

συμφορά, ἀποδείχθηκε ὅτι δὲν ὑπῆρχε. Μπῆκα στὸ λεωφορεῖο καὶ

εἶπα στὰ παιδιὰ τὸ πρόβλημά μου. Σχεδὸν τὰ μισὰ μοῦ εἶπαν ὅτι αὐτὰ

θὰ μὲ καθοδηγοῦσαν. Κατάλαβα ὅτι τὸ κάθε παιδὶ γνώριζε ποῦ θὰ

ἔπρεπε νὰ κάνω στάση. Ἐρχόντουσαν δίπλα μου καὶ μοῦ ἔδειχναν τὸ

σημεῖο ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ σταθμεύσω.

Τὸ ἀδιέξοδο τῶν Ἑβραίων καὶ τὸ δικό μου

Ἡ δυσκολία αὐτὴ μοῦ θύμισε τὴ δύσκολη θέση ποὺ βρέθηκαν οἱ

Ἑβραῖοι, ὅταν ἔφθασαν στὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα. Μπροστὰ ἡ Ἐρυθρὰ

Θάλασσα, δεξιὰ κακοτράχαλα βουνά, ἀριστερὰ ἀπέραντη ἔρημος καὶ

πίσω ὁ πάνοπλος στρατὸς τοῦ Φαραώ. Καὶ ὅμως, μὲ μία κίνησή του

μὲ τὴ ράβδο του ὁ Μωυσῆς ἔδωσε τὴ λύση. Ὁ Θεὸς ἔδωσε τὴ λύση.

Αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός μας. Τώρα ἔπρεπε νὰ φανῶ συνεπὴς στὸ συμβό-

λαιο ποὺ ἔκανα μὲ τὸν Οὐράνιο Πατέρα μου, ὅτι δηλαδὴ θὰ δουλεύω

συνειδητά.

Διορισμὸς ἀπὸ Ἀρχιεπισκοπή

Στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ γεννήθηκε προβληματισμὸς γιὰ τὸ πῶς ἄφη-

σαν νὰ φύγῃ αὐτὸς ὁ παπᾶς! Ἔτσι, κινούμενοι ἀπὸ τὸν Παράκλητο,

μὲ δέχθηκαν, μὲ διόρισαν κανονικὰ στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῶν Ἁγίων Γεωρ-

γίου καὶ Δημητρίου στοὺς 103 δρόμους τοῦ Μανχάταν.

Τώρα, μετὰ τὸ διορισμὸ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, ὑπηρετῶ τοὺς

προστάτες μου καὶ στρατηγοὺς Ἁγίους (Γεώργιο καὶ Δημήτριο). Ἡ

ἀγάπη τῶν συμπατριωτῶν μεγάλη. Ἡ ὅλη συμπαράστασή τους ἄρι-

στη. Σὲ χρόνο μηδὲν μὲ νοικοκύρεψαν. Τὸ θαυμαστό· ἐπειδὴ ἡ πολε-

μικὴ λόγω φθόνου - ζήλιας καὶ ἄλλων ἀδυναμιῶν ἀπὸ μεγάλους καὶ

μικροὺς ἦταν αἰσθητή, μὲ ἀνάγκασαν καὶ ἔλεγα στὴν προσευχή μου:

«Ποίησον μετ’ ἐμοῦ σημεῖον εἰς ἀγαθόν, καὶ ἰδέτωσαν οἱ μισοῦντές με

καὶ καταισχυνθήτωσαν, ὅτι Σὺ Κύριε ἐβοήθησάς μοι καὶ παρεκάλεσάς

με» [ψαλμ. 85,17]. Ἀπόδοση: «Κάνε πρὸς σωτηρίαν μου ἔκτακτον

θαῦμα, καὶ ἂς τὸ ἴδουν αὐτοί, οἱ ὁποῖοι μὲ μισοῦν καὶ ἂς καταντρο-

πιασθοῦν, διότι Σὺ Κύριε πράγματι μὲ ἐβοήθησες εἰς τὴν θλίψιν μου

καὶ μὲ παρηγόρησες».

Ἡ Διακονία μου στοὺς στρατηγούς μου,

Ἅγιο Γεώργιο καὶ Δημήτριο, στὸ Μανχάταν

Εἶχα ἐπίγνωση ὅτι ἤμουν ἐλλιπής, γιατὶ δὲν γνώριζα τὴν Ἀγγλικὴ

γλώσσα. Ὅμως, ἐπειδὴ γνώριζα τὴν γλώσσα τῆς χριστιανικῆς ἀγά-

πης, αὐτὴ ἀναπλήρωσε τὰ κενά μου.

Ἡ συνεργασία μας ἦταν ἰδανική. Σεβόμουν τὴν Ἐκκλησιαστικὴ

Ἐπιτροπή. Αὐτοὶ εἶχαν ὅλο τὸν ἐκκλησιαστικὸ καὶ οἰκονομικὸ τομέα.

Ἐγὼ φρόντιζα γιὰ τὰ πνευματικά, προσπαθώντας μὲ ὅλες μου τὶς

δυνάμεις νὰ ἐφαρμόσω ὅ,τι ὑποσχέθηκα στὸν Οὐράνιο Ἀρχιερέα,

σχετικὰ μὲ τὴν διαποίμανση τῶν λογικῶν Του προβάτων. Δὲν ξε-

χνοῦσα τὶς συνθῆκες ποὺ βίωνα.

Συγκλονιστικὴ εἴδηση – Ἀνταπόκριση τοῦ Θεοῦ

Δὲν πέρασαν δύο χρόνια καὶ ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη μὲ τακτο-

ποίησε οἰκογενειακῶς σὲ μία γωνιακὴ πολυκατοικία ἕξι διαμερι-

σμάτων μὲ ὑπόγειο καθαριστήριο καὶ γκαρὰζ καὶ ἄλλους βοηθητι-

κοὺς χώρους [εἰκόνα 4 - σελ. 118]. Καταβάλλαμε μηνιαῖα τὸ τίμημα

τοῦ στεγαστικοῦ δανείου καὶ περίσσευαν καὶ χίλια δολάρια.

Θερμὲς εὐχαριστίες σὲ κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, γιὰ τὴν ἀγάπη

τους, μετὰ τὸν φιλάνθρωπο Πατέρα μας καὶ τὴν Μητέρα Του.

Ἀποτίω τὴν εὐγνωμοσύνη μου στοὺς πατέρες

Ἐπιστρέφω. Ἀποτίω τὴν εὐγνωμοσύνη μου στοὺς πατέρες τοῦ

Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου. Ὑπῆρξαν ἀληθινὰ εὐεργέτες μου.

Λόγου χάριν, μοῦ ὑπέδειξαν, καὶ ἐν μέρει τὸ ἀπαίτησαν, νὰ ἐγγραφῶ

στὸ σύστημα ἀσφάλισης. Ἐγὼ ἀντέτεινα ὅτι σὲ δύο χρόνια θὰ ἐπι-

στρέψω στὴν Ἑλλάδα. Ὅμως εἶχαν ἀπόλυτο δίκαιο· μέχρι καὶ σήμε-

ρα δικαιώνονται. Κύριος ὁ Θεὸς νὰ εἶναι ἀνταποδότης.

Περὶ ἑορτολογίου

Γνωστὸ τὸ πρόβλημα περὶ ἑορτολογίου. Ἡ κακία μας, τὰ πάθη

μας, οἱ ἀμαρτίες μας τὸ γέννησαν, τὸ τρέφουν καὶ τὸ συντηροῦν. Γιὰ

νὰ καταλάβεις τὸ πρόβλημα, ἀδελφέ, χρειάζεται νὰ εἶσαι εὐθύς, εἰλι-

κρινής, λεβέντης καὶ μὲ φρόνημα πρὸ πάντων ταπεινό. Ἂν σὲ κυβερ-

νοῦν ἡ ἰδιοτέλεια, ἡ δόξα, τὸ συμφέρον, «ἡ ἱερὴ πολιτικὴ» καὶ ἕνας

σωρὸς «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» κάτσε στὰ αὐγά σου (κατὰ τὴ λαϊκὴ

ρήση) καὶ μὴν μεγαλώνεις τὴν εὐθύνη σου. Γιατὶ «ὁ Θεὸς δὲν ἐμπαί-

ζεται» καὶ ἀλοίμονό σου «ἂν πέσῃς στὰ χέρια τοῦ ζῶντος Θεοῦ».

Ἀδέλφια, μορφωμένοι καὶ ἀμόρφωτοι, παπάδες, δεσποτάδες,

ἡγούμενοι, μοναχοί, θεολόγοι καὶ λαϊκοί, τὸ κόσκινο πρὸ τῶν θυρῶν.

Σὲ λίγο στεκόμαστε πρὸ τοῦ ἀδεκάστου φοβεροῦ Κριτοῦ. Καιρὸς νὰ

βρεθοῦμε στὸ λεῖμμα (ὑπόλοιπο), στοὺς λίγους. Τέρμα στὶς προφά-

σεις ἐν ἁμαρτίαις. Ἐπιστροφὴ στὴν διαχρονικὴ ἐκκλησία, αὐτὴν

πρὸ τοῦ 1924, οὔτε σὲ παρατάξεις Γ.Ο.Χ. οὔτε στὸν Οἰκουμενισμό.

Τελεία καὶ παῦλα.

Γνωριμία μὲ τὸν π. Ἀντώνιο Μορφέσση

Στὴν ἐνορία ποὺ ὑπηρετοῦσα, τῶν Ἁγίων Γεωργίου καὶ Δημητρί-

ου, ἐρχόντουσαν πολλοὶ νὰ μὲ συμβουλευθοῦν ἂν ἔπρεπε νὰ πᾶνε

στὴ λειτουργία τῆς Πενσυλβάνια. Ἐκεῖ λειτουργοῦσε ὁ π. Ἀντώνιος

Μορφέσσης καὶ γινόταν «βιομηχανία θαυμάτων» (αὐτὸ ποὺ γίνεται

σήμερα στὸν Λυκαβηττὸ ἀπὸ τὸν π. Δημήτριο, πιστὸ μαθητὴ τοῦ πα-

τρὸς Ἀντ. Μορφέσση, σύμφωνα μὲ τὴν ὁμολογία τοῦ ἰδίου τοῦ πατρὸς

Δημητρίου – ὑπάρχει σχετικὸ βίντεο).

Προκειμένου νὰ ἀποφανθῶ, δηλαδὴ νὰ τοὺς πῶ ἂν θὰ ἔπρεπε νὰ

πᾶνε ἢ ὄχι, ἤθελα νὰ ἔχω ἰδίαν ἀντίληψιν, τὸ τί δηλαδὴ γινόταν, γιὰ

νὰ μὴν ἀδικήσω τὸν πατέρα. Πῆγα τρεῖς φορές. Τὴν πρώτη φορὰ

συναντηθήκαμε μέσα στὸν Ναό, στὸ Ἱερό. Εἶδα ὅτι, ὅταν ὁ πατὴρ

Ἀντώνιος Μορφέσσης μὲ ἀντίκρισε, εἶχε κάποιο προβληματισμό.

Ἤμασταν πίσω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα. Μοῦ ζήτησε νὰ ψάλω κάτι

καὶ ἔψαλα τὸ «Θεοτόκε Παρθένε». Ἦταν ἀμήχανος.

Πῶς ἐκεῖνος ἔγινε θαυματοποιός

Μιλήσαμε γιὰ πολλὰ θέματα. Θυμᾶμαι, μοῦ εἶπε πῶς ἀπέκτησε

αὐτὸ τὸ χάρισμα τῆς θαυματοποιΐας! Ἦταν στὴν Φλόριντα, σὲ μιὰ

αἴθουσα συγκέντρωσης πιστῶν προτεσταντῶν, μὲ παρόντα τετρακό-

σια ἄτομα. Μοῦ εἶπε ὅτι καθόταν στὰ τελευταῖα καθίσματα. Μιλοῦσε

μία μελαμψὴ ἱεροκήρυκας. Ξαφνικὰ τὸν κάλεσε. Πῆγε ἐκεῖ ποὺ μι-

λοῦσε. Τὸν διάβασε. Αὐτὸ ἦταν, ἔγινε θαυματοποιός!

Πλησίαζε τὰ χέρια του στοὺς ἀνθρώπους· δίπλα του πάντοτε

ὑπῆρχαν δύο ἄτομα γιὰ νὰ πιάνουν αὐτὸν ποὺ θὰ ἔπεφτε, νὰ μὴν χτυ-

πήσει. Ὅ,τι κάνουν ἀκόμα καὶ σήμερα οἱ Πεντηκοστιανοί. Μοῦ εἶπε

ὅτι στὴν προσκομιδὴ βγάζει μερίδα γιὰ ὅλους, ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ ζῶα

καὶ τὰ λουλούδια!

Θέλησε νὰ μοῦ δώσει αὐτὸ τὸ χάρισμα

Τὴν τρίτη φορὰ ποὺ πῆγα, μοῦ εἶπε νὰ προσευχηθῇ γιὰ νὰ ἔρθῃ

καὶ σὲ μένα ἡ χάρις καὶ ἀσφαλῶς νὰ κάνω θαύματα. Ἡ συνείδησή

μου, ὅμως, μοῦ ἔλεγε ὅτι ὁ πάτερ ἦταν σὲ μεγάλη πλάνη. Τὸ ἴδιο

ἔλεγε τότε καὶ ὁ μακαρίτης σήμερα π. Ἐφραὶμ τῆς Ἀριζόνα. Ἦρθαν,

ἐν τῷ μεταξὺ, δίπλα μου δύο ἄνδρες γιὰ νὰ μὲ πιάσουν, γιατὶ μοῦ

εἶπε ὁ π. Ἀντώνιος ὅτι θὰ πέσω ἀλλὰ νὰ μὴ φοβηθῶ. Βρέθηκα πρὸ

διλήμματος. Ὁ πονηρὸς μοῦ ἔλεγε ὅτι θὰ κάνω θαύματα. Ἰδίως ὡς

ἐκπαιδευτικὸς ποὺ ἤμουν μὲ περίμενε πολλὴ δόξα. Μοῦ φούσκωνε

τὰ μυαλά. Ἀλλὰ ἡ συνείδησή μου μὲ συνεκλόνιζε. Μοῦ ἔλεγε: «Πρό-

σεχε, εἶναι παγίδα πλάνης, αἵρεση ὁλοφάνερη. Ἡ πηγή, ἀπὸ τὴν ὁποία

πῆρε ὁ πάτερ τὸ χάρισμα, ἑωσφορική».

Ἡ Ὀρθόδοξη ὁμολογία μου

Ἐν τῷ μεταξὺ ὁ κόσμος ἄκουγε αὐτὰ ποὺ μοῦ ἔλεγε. Θεώρησα

ὀρθὸν νὰ ὁμολογήσω καὶ νὰ συγκρουσθῶ μὲ τὸν πονηρό. Νὰ κάνω

πίσω δὲν μοῦ ἦταν ἐπιτρεπτό. Ἀνοίγω τὰ χέρια μου σὲ σχῆμα σταυ-

ροῦ καὶ τοῦ λέω: «Ἰδοῦ ἡ Ρόδος, ἰδοῦ καὶ τὸ πήδημα». Ἐγὼ τὴν Ὀρ-

θόδοξη ὁμολογία μου καὶ ὁ πάτερ τὶς δικές του προσευχές.

Ἀποτέλεσμα; Μόλις πλησίαζε τὰ χέρια του στὸ μισὸ μέτρο, μία

ἀόρατη δύναμη τὸν ἔδιωχνε μακριά. Αὐτὸ ἔγινε δύο - τρεῖς φορές.

Ὅμως, τὸ πιὸ καταπληκτικό ἦταν ὅτι τὴν ἴδια ὥρα καταλάβαινα σὰν

ἕνα κομμάτι πάγου νὰ γυρίζει γύρω ἀπὸ τὴν καρδιά μου. Μοῦ ἦταν

ἔντονα αἰσθητό. Ἡ ἐξήγηση εἶναι ὅτι τὸ ἀκάθαρτο πνεῦμα ἤθελε νὰ

μπῇ στὴν καρδιά μου. Ἐπειδή, ὅμως, δὲν τὸ δεχόμουν δὲν μποροῦσε

νὰ μπῇ.

Συνεπῶς καὶ σήμερα, οἱ τῆς Νέας Τάξης θέλουν νὰ μᾶς σκλα-

βώσουν μὲ δόλιους τρόπους καὶ νὰ μᾶς παραδώσουν στὸν ἀνθρω-

ποκτόνο μὲ τὴν κάρτα τοῦ πολίτη, μὲ τὸ ἐμβόλιο τώρα, καὶ ἴσως

αὔριο μὲ ἄλλα σατανικὰ μέσα. Νὰ τὰ πάρουμε, δηλαδή, μὲ τὴ θέλη-

σή μας. Ἀπὸ ἐμᾶς τὸν καθένα ἐξαρτᾶται ποῦ θὰ δώσουμε «τὸ χρυσὸ

μῆλο τῆς καρδιᾶς μας, τὴ θέλησή μας, τὴν προαίρεσή μας, τὴν ψυχή

μας».

Ἕνας μεγάλος πειρασμός

Ζούσαμε μιὰ ὄμορφη οἰκογενειακὴ ζωή. Ἀλλὰ ὁ ἀρχέκακος

ὄφις, ὁ φθονερὸς καὶ ἀνθρωποκτόνος, ὑπέφερε καὶ ἔστησε μιὰ παγί-

δα. Πλησίαζαν οἱ μέρες τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Ἁγίων μας, δηλαδὴ ἡ

πανήγυρις. Τὸ πρόγραμμα τὸ εἶχε ἀναλάβει ἐξ ὁλοκλήρου ὁ Ἀνα-

στάσιος, ὡς ὁ πλέον κατάλληλος καὶ ἁρμόδιος ἐκκλησιαστικὸς

ἐπίτροπος. Κατήρτησε τὸ πρόγραμμα, ἀλλὰ ἀσφαλῶς συνεργείᾳ τοῦ

μισόκαλου μπέρδεψε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο μὲ τὸν ἱεροκήρυκα τῆς Ἀρχι-

επισκοπῆς, πολὺ ἀγαπητὸ καὶ σὲ μένα καὶ στὴν Ἀρχιεπισκοπή. Τὸν

Ἀρχιεπίσκοπο, δηλαδή, τὸν ἔκανε ἱεροκήρυκα καὶ τὸν ἱεροκήρυκα

Ἀρχιεπίσκοπο.

Τὴν ἑπομένη, ὅταν εἶδε στὸν ἡμερήσιο τύπο «Ἐθνικὸς κῆρυξ»

καὶ σὲ ἄλλες ἐφημερίδες τὸ λάθος του, ἀμέσως ἔτρεξε στὴν Ἀρχι-

επισκοπὴ νὰ τὸ διορθώσῃ καὶ νὰ καλύψῃ τὸν ἱερέα, ὁ ὁποῖος κατα-

φανῶς δὲν ἔφερε καμία εὐθύνη. Ὅμως, τὸ κακὸ ἔγινε καὶ δυστυχῶς

κλήθηκα στὴν Ἀρχιεπισκοπή, ὅπου ἀπ’ τὸν Θεοφιλέστατο Μελόης

Φιλόθεο μοῦ ἔγιναν παρατηρήσεις. Μεταξὺ τῶν ἄλλων μοῦ εἶπε:

«Εἶσαι καὶ θεολόγος».

Ἡ διπλοθεσία μου

Ὁμολογῶ ὅτι ἡ διπλοθεσία ἦταν κάτι τὸ ὁποῖο δὲν καθόταν καλὰ

στὴ συνείδησή μου. Ναὶ μὲν νόμιμο, ἀλλὰ πῶς νὰ τὸ κάνουμε, εἶχε

ἄσχημο ἀντίκτυπο. Ἕνας μαθητὴς τοῦ γυμνασίου μὲ ἔκρινε σκληρά.

Ἕνας ἄλλος μαθητὴς λυκείου ἔκανε, ἐν ὥρᾳ μαθήματος, ἐρώτηση

γιὰ τὸ αὐτοκίνητο. Ἔδωσα ἀπάντηση. Ἡ ἐρώτηση τώρα τοῦ μαθητῆ

ἦταν ἐὰν μὲ ἀποζημιώνει γι’ αὐτὴν τὴν ὑπηρεσία μου τὸ κράτος ἢ ἡ

ἐκκλησία. Ἀπάντησα ἀρνητικά.

Ἡ ἀπάντησή μου, λοιπόν, ἦταν: «Εἶστε ἐσεῖς μάρτυρες, τὰ παιδιά.

Κάθε ἑβδομάδα δὲν ἔρχομαι στὰ χωριά σας;». Ἔκανα ἱεραποστολή.

Πήγαινα στὰ καφενεῖα, στὰ σπίτια τους, ἦταν ἐνθουσιασμένοι.

Ἔγραψαν σχετικὴ ἐπιστολὴ στὸν Μητροπολίτη μου εὐχαριστώντας

τον. Ἡ ἀπόσταση ποὺ διένυα γιὰ νὰ ἐξυπηρετῶ τὴν οἰκογένεια καὶ

τὴν ἐνορία, ποὺ ἀπῆχαν ἑκατοντάδες χιλιόμετρα, τεράστια. Νομίζω

ὅτι θὰ μποροῦσαν νὰ βοηθήσουν οἱ προϊστάμενοί μου καὶ νὰ ἀπο-

φεύγονταν τὰ ἔξοδα. Ἀλλὰ ποῦ αὐτὴ ἡ κατανόηση καὶ ἀρωγή!

Μαζὶ μὲ τὴ διπλοθεσία μὲ ἔκριναν καὶ γιὰ τὸ αὐτοκίνητο. Ἐκεῖ

ποὺ ὑπηρετοῦσα, μία γυναίκα θὰ χώριζε τὸν σύζυγό της, γιατὶ

ντρεπόταν νὰ μπαίνει σὲ ἕνα ἴδιας μάρκας αὐτοκίνητο μὲ τὸ δικό

μου! Ὅταν, λοιπόν, ἔδωσα αὐτὲς τὶς ἐξηγήσεις, τότε συμφώνησαν ὅτι

ἄξιζα νὰ ἔχω ἕνα τόσο ταπεινὸ αὐτοκίνητο γιὰ νὰ ἐξυπηρετοῦμαι ἐγὼ

καὶ ἡ πολύτεκνη οἰκογένειά μου.

Ἡ ἀπαλλαγὴ μου ἀπὸ τὴ διπλοθεσία

Παρ’ ὅλα αὐτά ὑπέφερα καὶ δὲν ἤξερα πῶς νὰ ἀπαλλαγῶ. Εὐτυ-

χῶς τὴ λύση τὴν ἔδωσε τὸ κράτος καὶ ἡ ἐπίσημη ἐκκλησία, δηλαδὴ ἡ

ἱεραρχία. Μᾶς εἶπαν, διὰ νόμου, νὰ ἐπιλέξουμε μία ἀπὸ τὶς δύο θέ-

σεις. Ἐγὼ εἶπα: «Δόξα σοι ὁ Θεός». Ὑπέβαλα ὑπεύθυνη δήλωση ὅτι

παραιτοῦμαι ἀπὸ ἐφημέριος καὶ μένω στὴ μέση ἐκπαίδευση μὲ τὰ

ἀρνία τοῦ Ἰησοῦ. Ὅσο γιὰ τὴν ἱερατική μου ἰδιότητα, ἀναπαύθηκα

ἀπόλυτα στὸ «δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε». Ἔκτοτε ὑπηρετοῦσα

ἀμισθί, ὅπου οἱ Σεβασμιώτατοι Ἱεράρχες μὲ ἀπέστελλαν.

Δὲν θὰ τὸ ξεχάσω. Ἦταν ἡ τελευταῖα μου ἀποστολή. Γονάτισα,

ζήτησα τὴν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου σὲ ἐνορία ποὺ μὲ ζήτησε τὸ

Ἐκκλησιαστικὸ Συμβούλιο. Ἐμφανεστάτη ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ.

Τελείωνα τὴν ἀκολουθία, τελείωνα καὶ τὸ κήρυγμα καὶ κανεὶς ἀπὸ τὸ

ἐκκλησιαζόμενο ποίμνιο δὲν ἐκινεῖτο νὰ φύγῃ. Ἤθελαν νὰ ἀκούσουν

περισσότερα. Ἀνδρόγυνα ποὺ ἦταν σὲ διάσταση ἔσμιξαν. Ἄνθρωποι

βλάσφημοι σταμάτησαν τὴν βλασφημία. Πολλοὶ καπνιστὲς σταμάτη-

σαν τὸ κάπνισμα. Ὅλοι στὴν ἐκκλησία.

Τί ἀπέγινε ἡ πολυκατοικία

Ἡ ζωὴ εἶναι ἕνας Γολγοθᾶς. Ὁ Κύριός μας εἶπε: «Ἰδοὺ ἐγὼ

ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» [Ματθ. ι ́,16]. Ὁ χρι-

στιανικὸς δρόμος «στενὴ πύλη καὶ τεθλιμμένη ὁδὸς» [Ματθ. ζ ́,14].

Ἀλλὰ μὴ φοβηθῆτε: «Ἐγὼ μεθ ̓ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς

συντελείας τοῦ αἰῶνος» [Ματθ. κη ́,28]. Κρατείστε τὸν λόγο μου καὶ

ἐγὼ θὰ σᾶς κρατήσω στοὺς μεγάλους πειρασμοὺς ποὺ θὰ ἔρθουν

στὴν οἰκουμένη: «ὅτι ἐτήρησας τὸν λόγον τῆς ὑπομονῆς μου, κἀγώ σε

τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρασμοῦ τῆς μελλούσης ἔρχεσθαι ἐπὶ τῆς

οἰκουμένης ὅλης» [Ἀποκ. 3,10].

Ἀρρώστησε ἡ πρεσβυτέρα. Χωρὶς καμία ἀσφάλεια. Οἱ δαπάνες

ἀστρονομικές. Σὲ δύο-τρεῖς μήνες ἡ πολυκατοικία θὰ «τελείωνε».

Εὐτυχῶς βρέθηκαν ὁμογενεῖς, οἱ ὁποῖοι μᾶς ὑπέδειξαν δικηγόρους μὲ

τὴν ἐλπίδα νὰ τὴν γλυτώσουμε. Ὅπως καὶ ἔγινε. Τότε εἶπα στὴν

οἰκογένεια ὅτι τώρα ἡ πολυκατοικία ἀνήκει στὴν μεγάλη οἰκογένεια,

δηλαδὴ τοῦ Ἀδάμ. Ἔτσι ἔγιναν τὰ ἔργα ποὺ μᾶς ἐξυπηρετοῦν σήμε-

ρα γιὰ τὶς πνευματικές μας ἀνάγκες. Ἤδη τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώ-

σει, σπούδασαν ὅ,τι ἤθελαν καὶ θὰ μποροῦσαν, ἐὰν ἐπιθυμοῦσαν, νὰ

προχωρήσουν. Γιατί, ἀληθινά, ἡ χώρα αὐτὴ δίνει εὐκαιρίες, σὲ αὐ-

τοὺς ποὺ τὰ μυαλά τους λειτουργοῦν καλὰ, νὰ προοδεύσουν ὅπου θέ-

λουν.

Ἡ ὁμολογία μου περὶ Μασονίας

Σὲ ὅλη μου τὴ Διακονία, ἐπὶ ἑξαετίᾳ ὡς ἱεροδιάκονος καὶ πάνω

ἀπὸ πεντηκονταετίας ὡς ἱερέας-πρεσβύτερος, δὲν ὑπέστειλα τὴ ση-

μαία τῆς Ἀλήθειας, ἡ ὁποία πράγματι εἶναι βαριὰ καὶ στοιχίζει. Στὸν

ἀρχηγό μας στοίχισε ὁ Σταυρὸς καὶ σὲ ὅλους τοὺς μιμητές Του πολ-

λὲς ταλαιπωρίες καὶ δυσκολίες.

Ἔτσι, σύμφωνα μὲ τὴν πεποίθησή μου, ἡ Μασονία, ὡς ὑπηρέτης

τοῦ Ἐωσφόρου, δημιούργησε καὶ δημιουργεῖ μεγάλα προβλήματα

στὴν Ἐκκλησία καὶ γενικὰ στὴν ἀνθρωπότητα, μέχρι τὸν ἐρχομὸ τοῦ

Ἀντιχρίστου. Δυστυχῶς, αὐτὸν τὸν ἄχαρο καὶ κολάσιμο ρόλο ὑπηρε-

τοῦν αὐτά μας τὰ ἀδέλφια. Διαφώτιζα τὸν λαό. Ἔλεγα ὅτι ἡ Μασο-

νία εἶναι Λερναία Ὕδρα. Ποῦ; Δίπλα στὴν Ἀρχιεπισκοπή!

Πιστεύω ὅτι αὐτή μου ἡ ὁμολογία εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴ διακο-

πὴ τῆς ἀποσπάσεώς μου. Τώρα ἔπρεπε νὰ ἐπιλέξω ἢ νὰ μείνω, ἔχο-

ντας ὅλες τὶς ἀνέσεις στὴν Ἀμερικὴ ἢ νὰ ἐπιστρέψω ὡς ἐκπαιδευ-

τικὸς καὶ μόνο, γιατὶ ἡ ἀπόφασίς μου ἦταν ἀμετάκλητη στὸ νὰ μὴν

δεχθῶ ἐνορία.

Ὑπάκουσα στὴ συνείδησή μου καὶ στὸν πνευματικό μου. Τότε

εἶχα πνευματικὸ τὸν π. Ἰάκωβο Τσαλίκη, ὄντως ἐνάρετο καὶ μὲ ἁγιό-

τητα, πλήν... Τὸν Δεσποτικὸ φόβο τὸν βίωσα μαζί του. Λόγῳ, ὅμως,

τοῦ βαθύτατου σεβασμοῦ πρὸς τὴν ἁγιότητά του, δὲν ἔδωσα συνέ-

χεια. Τὸν μνημονεύω ὡς πατέρα μου. Καὶ τώρα ἀκόμα ζητῶ τὶς

πρεσβεῖες του σὲ θέματα ποὺ ἀντιμετωπίζω καὶ ἐγὼ καὶ οἱ ἀδελφοὶ

συμπρεσβύτεροι. Καὶ δὲν εἶναι ὀλίγα...

Ἐπιστροφὴ στὸ νόστιμον ἦμαρ

Ἡ εὐδοκία τοῦ Θεοῦ ἦταν νὰ ἐπιστρέψω στὴν πατρίδα καὶ νὰ

ἑτοιμάσω αὐτὰ ποὺ σήμερα μᾶς εἶναι τόσο χρήσιμα. Ἔτσι πῆρα τὸν

δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς καὶ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἔκανε αὐτὰ ποὺ ἔχουμε

σήμερα. Ὅμως οἱ πικρὲς καρδιὲς καὶ γλῶσσες τί εἶπαν; «Ὁ πάτερ,

ὅταν πῆγε στὴν Ἀμερική, ἔγινε Μασόνος. Αὐτὰ ποὺ ἔχτισε τὰ ἔκανε μὲ

χρήματα ποὺ ἔκλεψε ὅταν, πρὸ δεκαετηρίδος, ἦταν ἐφημέριος στὴ Νέα

Μηχανιῶνα Θεσσαλονίκης».

Τὰ εἶπαν αὐτὰ ἄνθρωποι ποὺ ἔγιναν θύματα τοῦ κοινοῦ μας

ἐχθροῦ. Ἄνθρωποι δικοί μου καὶ εὐεργετηθέντες μάλιστα. Ἄνθρωποι

πνευματικοί, τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸς εἶναι ὁ κόσμος. Τοὺς αἰσθάνομαι

εὐεργέτες, θεράποντες ἰατροὺς καὶ καλούς μου ἐκπαιδευτές. Τοὺς

εὐχαριστῶ καὶ τοὺς εὐγνωμονῶ τὰ ἄριστα στὸν παρόντα καὶ μέλλο-

ντα αἰώνα.

Εἶσαι, Πατέρα μου, Τρέλλα

Αὐτὲς καὶ ἄλλες θαυμαστὲς ἐπεμβάσεις τοῦ Χριστοῦ μας, τῆς

Θεοτόκου καὶ τῶν ἁγίων Του ποὺ δὲν μνημόνευσα, ὅταν ἔρχονται

στὸν νοῦ μου καταλήγω καὶ λέω: «Κύριέ μου, ἡ δικαιοσύνη σου ὡς

ὄρη Θεοῦ, τὰ κρίματά σου ἄβυσσος πολλή· ἀνθρώπους καὶ κτήνη σώ-

σεις» [ψαλμ. 35,7]. Ἀπόδοση: «Ἡ δικαιοσύνη σου ὑψοῦται ἄσειστος

καὶ ἀσάλευτος καὶ αἰωνία, σὰν τὰ θεόκτιστα καὶ πανύψηλα ὄρη. Τὰ

σχέδιά σου καὶ αἱ σοφαὶ κρίσεις σου, διὰ τῶν ὁποίων κυβερνᾶται ἡ

ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ἀνεξερεύνητοι, καθὼς τῶν ὠκεανῶν αἱ

βαθεῖαι ἄβυσσοι. Διὰ τῆς πανσόφου καὶ ἀγαθῆς προνοίας σου σώζεις

ὄχι μόνο τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ καὶ τὰ κτήνη». Γι’ αὐτὰ ποὺ γνωρίζω,

ἀλλὰ καὶ περισσότερα ποὺ δὲν γνωρίζω, ἐργάστηκες σ’ ἐμένα· εἶσαι

Πατέρα μου «Τρέλλα».

Αὐτὸ τὸ δικαιολογοῦν οἱ θεοφόροι πατέρες ὅταν λένε: «Ὁ Θεὸς

βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὸν ἑαυτό Του». Ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ κάνει ἐμένα

Θεὸ κατὰ χάρη («ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες»,

[ψαλμ. 81,6]).

Συγγνώμη σὲ ὅλους, ὅσους πλήγωσα πάνω στὴν «τρέλλα» μου.

Ἔγινα «ἄφρων», μὲ αὐτὰ ποὺ ἔκανα καὶ ἔγραψα γιὰ τὴν δόξα Του

καὶ τὴ δική μας οἰκοδομή, σύμφωνα μὲ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο [Β ́

Κορ. ιβ ́,11-13]. Μὲ ἁπλά λόγια: «Ἔγινα ἄφρων καυχώμενος. Ἐσεῖς

μὲ ἀναγκάσατε. Ἐσεῖς, βεβαίως, ἔπρεπε νὰ μὲ συστήνατε. Διότι καθό-

λου δὲν ὑστέρησα ἀπὸ τοὺς ἐξαιρετικὰ μεγάλους ἀποστόλους, ἂν καὶ

δὲν εἶμαι τίποτα. Αὐτὰ βεβαίως ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι εἶμαι ἀπόστο-

λος, ἔγιναν φανερὰ σὲ σᾶς μὲ τὸ νὰ ὑπομείνω κάθε δοκιμασία, μὲ

θαύματα ποὺ ἀποδεικνύουν τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως καὶ εἶναι κατα-

πληκτικὰ καὶ τελοῦνται μὲ ὑπερφυσικὴ δύναμη. Ποῖα δὲ οἰκονομικὴ

μείωση ὑποστήκατε περισσότερο ἀπὸ τὶς ἄλλες ἐκκλησίες, παρὰ μόνον

ὅτι ἐγὼ δὲν σᾶς ἐπιβάρυνα; Συγχωρήσατέ μου αὐτὴν τὴν ἀδικία».

Κάτι ποὺ μᾶς λείπει

Χρήσιμο καὶ ὠφέλιμο γιὰ μεγάλους καὶ μικρούς· μόνο τὸ

Ἀληθινὸ εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς χρειάζεται, αὐτὸ μᾶς λείπει. Αὐτὸ ποὺ

εἶπε ἡ Αὐτοῦ Ἀλήθεια: «Ἑνὸς δέ ἐστι χρεία» [Λουκ. ι ́,42]. Τὸ νὰ

καθήσουμε παρὰ τοὺς πόδας Του, νὰ μαθητεύσουμε, νὰ Τὸν ἀκού-

σουμε, νὰ Τὸν προσέξουμε καὶ νὰ βάλουμε «τὰ ζωντανά Του λόγια

στὴν καρδιά μας» ἀγωνιζόμενοι νὰ τὰ ἐφαρμόσουμε. Διαφορετικὰ

κοροϊδεύουμε «ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους».

Αὐτὰ ποὺ βιώνουμε τὰ διαπιστώνουμε, ἀλλὰ κολλημένοι καὶ

ὑποταγμένοι στὰ πάθη μας ὑποφέρουμε καὶ πονοῦμε, μᾶς ἀρέσει

ὅμως νὰ «ρίχνουμε τὸ μπαλάκι τῆς εὐθύνης» σὲ ἄλλους, στρουθοκα-

μηλίζοντες καὶ δικαιολογοῦντες τὸν ἄτακτο ἑαυτό μας.

Ὅσοι ζωντανοὶ καὶ γενναῖοι, λοιπόν, ἂς εἴμαστε πίσω ἀπὸ τὸν

Μοναδικὸ Ἀρχηγὸ τῆς Ζωῆς καὶ πηγὴ κάθε καλοῦ. Ἤδη βρισκόμα-

στε λίγα μέτρα ἀπ’ τὴν πλήρη ἀποκτήνωση. «Τῶν φρονίμων ὀλίγα»

(οἱ συνετοὶ ἄνθρωποι δὲν λένε πολλά), σύμφωνα μὲ τὴ ρήση.

Ἡ ζωή μας εἶναι μονόδρομος. «Θνητὸν μὲν τὸ σῶμα, ἀθάνατος

δὲ ἡ ψυχή. Ἐπιμελεῖσθαι τῆς ψυχῆς πράγματος ἀθανάτου», λέει ἕνας

ὕμνος τῆς ἐκκλησίας· τὸ ἴδιο, δέ, τόνιζε καὶ ὁ ἁπάντων ἀνδρῶν

σοφότερος Σωκράτης [Πλάτωνος, Ἀπολογία Σωκράτους].

Ἐδῶ κατέληξα ἀγαπημένα μου μικρότερα ἀδέρφια. Ὅλους μας

Ἕνας μᾶς λείπει. Χωρὶς Αὐτὸν ματαιοπονοῦμε. Αὐτὸν σᾶς πρόβαλα.

Δὲν σᾶς ὑπέβαλα-ὑπνώτισα οὔτε σᾶς ἐπέβαλα-ἀνάγκασα. Αὐτὸν βιά-

ζομαι νὰ συναντήσω.

Καὶ εὔχομαι νὰ μοῦ πεῖ: «Ἀληθινὰ ἀγάπησες τὰ ἀρνία μου καὶ τὰ

πρόβατά μου»· «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ

πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου» [Ματθ.

κε ́,21], καὶ ὄχι μόνο σὲ μένα ἀλλὰ σὲ ὅλους μας.

Εὔχεσθαι γιὰ μένα.

Μὲ ὅλη μου τὴν ἀγάπη, ἐκτίμηση καὶ σεβασμό.

Ὁ Δάσκαλός σας,

Διάκονος καὶ Ὑπηρέτης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

καὶ δικός σας.

Πάσχα 2021

Ἐπιστροφὴ στὸ Πατρικὸ Σπίτι,

στοὺς πιστοὺς Ἀδελφοὺς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

____________________

Πολυαγαπημένα μου ἀδέλφια.

Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε: «Ἐὰν δὲν γίνετε σὰν τὰ μικρὰ παιδάκια ἀθῶ-

οι, ἁγνοί, ἀπονήρευτοι, πρόσωπο Θεοῦ δὲν θὰ δεῖτε» [Ματθ. ιθ ́,14].

Ἐπιτρέψτε μου νὰ σᾶς μιλήσω ὅπως ἡ καρδιά μου ὑπαγορεύει. Ἦλθε

ἡ ὥρα νὰ ξυπνήσουμε καὶ συγχρόνως νὰ πάρουμε σωτήριες ἀποφά-

σεις. Σύνθημά μας καὶ ἀμετάκλητη ἀπόφαση: «Ἐγὼ καὶ ἡ οἰκογένειά

μου θὰ λατρεύσουμε τὸν Κύριο» [Ἰησ. Ναυῆ κδ ́,15].

Παρακαλῶ, μὴν μᾶς διαφεύγει ὅτι εἴμαστε διπλὰ προδομένοι,

πολιτικὰ καὶ Ἐκκλησιαστικά. Οἱ μέρες μας εἶναι παρόμοιες μὲ τὴν

παραμονὴ τῆς πτώσεως τῆς Κωνσταντινούπολης καί, χωρὶς ὑπερβο-

λή, ἀκόμη χειρότερα. Στὶς 12/12/1452 ἔγινε τὸ συλλείτουργο μὲ

παπικοὺς καὶ στὶς 29/5/1453, φεύγοντας ἡ χάρις ποὺ σκέπαζε τὴν

Πόλη, ἔγινε ἡ κατάληψή της ἀπὸ τοὺς Ἀγαρηνούς. Προηγήθηκε

διαφθορὰ τῶν πνευματικῶν ἀρχόντων, τῶν πολιτικῶν καὶ αὐτοῦ τοῦ

λαοῦ. Ἡ σημερινὴ πραγματικότητα-κατάσταση, εἶναι ἀναμφισβήτητα

χειρότερη. Λέγεται ὅτι δὲν θὰ ἔπεφτε ἡ Πόλη ἐὰν βρίσκονταν ἔστω

καὶ πέντε σωστοὶ Χριστιανοί. Ὁ καθένας ἂς κάνει τὸ καθῆκον του.

Ἂς ἀναλογισθῇ τὶς εὐθύνες του.

Δὲν θέλω νὰ σκεφτεῖτε ὅτι (μὲ τὴν ἐπιστολή μου αὐτή) σᾶς μιλάω

ὡς δάσκαλος (ἄλλωστε ἕνας εἶναι ὁ Δάσκαλός μας) οὔτε σὰν πατέρας

(ἕνας εἶναι ὁ Πατέρας μας) ἀλλὰ σὰν ἀδελφός σας, καὶ μάλιστα σὰν

τὸ μικρότερο ἀδελφάκι σας, ποὺ τὸ διακρίνει ἡ εἰλικρίνεια, ἡ ἁγνό-

τητα, ἡ ἁπλότητα, ὁ σεβασμός, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ συστολὴ ντροπῆς, γιατί

μιλάει σὲ μεγαλύτερους καὶ σεβαστοὺς συγγενεῖς καὶ φίλους.

Μὲ τὴν χάρη καὶ εὐλογία τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ μας Θεοῦ, ποὺ μὲ

ἀνέχεται νὰ σᾶς διακονῶ ὁλόψυχα, χωρὶς ἰδιοτέλεια, συμφέρον,

ὑπολογισμοὺς καὶ σκοπιμότητα, τὴν εὐχή καὶ εὐλογία τῆς ὑπερευλο-

γημένης Μητέρας μας, τῆς Ἀειπαρθένου Θεοτόκου, καὶ τὴν δική σας

εὐχή, δεχθεῖτε, σᾶς παρακαλῶ, τὴν καρδιά μου καὶ ὅ,τι ἐν συντομίᾳ

θὰ σᾶς ἐμπιστευθῇ.

Τὸ 1955, σὲ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, ἡ ἀνεξερεύνητη βουλὴ τοῦ

ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μὲ ὁδήγησε στὴ μέση ἐκπαίδευση (Γυμνάσιο),

χωρίς τὴν κατάλληλη προετοιμασία. Προηγήθηκαν δέκα χρόνια ἔντο-

νης σκληρῆς «ἐκπαίδευσης» στὰ πρόβατα τοῦ πατέρα μου. Ἐκεῖ ἔμα-

θα τὰ πρῶτα τοῦ Θεοῦ γράμματα καὶ τὴν Βυζαντινὴ μουσική.

Ἤμουν ἀληθινὸς τροβαδοῦρος τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ ἄναψε ἡ Θεϊκὴ φω-

τιά, μὲ κράτησε καὶ μὲ κρατάει ἀκόμα στὴν πολυτάραχη ζωή μου.

Ἐκεῖ εἶδα τὸν Θεό: «ᾌσω τῷ Κυρίῳ ἐν τῇ ζωῇ μου, ψαλῶ τῷ Θεῷ

μου ἕως ὑπάρχω», [ψαλμ. 103,33].

Ξεκίνησα τὶς σπουδές μου μὲ τὴν ἀπόφαση ὁλοκληρωτικῆς προ-

σφορᾶς τοῦ ἑαυτοῦ μου στὸν Θεὸ καὶ στὸν συνάνθρωπό μου. Ὅλα

γιὰ ὅλα, γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν πλησίον, ἰδίως στὰ ἀρνία του, τὰ

μικρὰ παιδιά. Ἤθελα νὰ κηρύξω Χριστὸν Ἐσταυρωμένο καὶ ἀγάπη

γιὰ τὴν Πατρίδα. Παρακαλοῦσα τὸν Οὐράνιο Πατέρα μου νὰ μὲ

κάνει ἱερέα καὶ δάσκαλο. Ζήτησα ἀκόμα νὰ μοῦ δώσει σύνεση καὶ

διάκριση, εὐθύτητα, φρόνημα ταπεινὸ καὶ μιὰ μικρὴ «Βασιλειάδα»,

πράγματα ἄπιαστα, ἀδιανόητα γιὰ τὴν περίπτωσή μου καὶ γιὰ τὴν

περίοδο ἐκείνη. Καὶ ὅμως, σήμερα τὰ ζοῦμε.

Τὸν πρῶτο χρόνο στὸ Γυμνάσιο, δέχτηκα δύο πνευματικά ταρα-

κουνήματα: Τὸ πρῶτο, ἕνας συγχωριανός μου, μαθητὴς τετάρτης

Γυμνασίου, στὴ συζήτησή μας ἀνέφερε ὅτι «μία ὁμάδα ἐπιστημόνων

ἔκαμαν ἄνθρωπο, δηλαδὴ τὸ παιδὶ τοῦ σωλῆνα». Τί ἦταν αὐτὸ ποὺ

ἄκουσα! Σκέφτηκα· κι ἐγὼ, ποὺ θέλω νὰ γίνω δάσκαλος καὶ παπάς,

τί θὰ λέω στὰ παιδιὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους, ὅτι δηλαδὴ τὸν ἄνθρωπο

τὸν δημιούργησε ὁ Θεός! Πόσοι, ἀλήθεια, τρελαίνονται ἀπὸ παρό-

μοια παραμύθια! Πόσοι κακουργοῦν στὸ ὄνομα τῆς ἐπιστήμης! Πόσα

παιδιὰ χάνουν τὸν Θεό, τὴν ἐλπίδα τῆς ζωῆς τους, ἐξ αἰτίας ἡμιμα-

θῶν δασκάλων καὶ πνευματικὰ ἄρρωστων ὁδηγῶν, ἰδίως ὅταν φθά-

σουν στὴ βαθμίδα τοῦ πανεπιστημίου, ἐνῶ ἡ ἀληθινὴ ἐπιστήμη ὁδη-

γεῖ στὴν ἀλήθεια, καὶ φυσικὰ ὑπάρχει μία Ἀλήθεια, ὁ Χριστός.

Πέρασε ἕνα ἑξάμηνο συγκλονιστικό. Αὐτὴ ἡ περίοδος τῆς ζωῆς

μου ἦταν γιὰ μένα ἡ πρόγευση τῆς κολάσεως. Πόσο δυστυχεῖς εἶναι

ὅσοι, γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο, χάνουν τὸν Πατέρα τους, τὴν Ὁδό, τὸ

Φῶς, τὴν Ἀλήθεια, τὴν πηγὴ τοῦ ζῶντος ὕδατος, τὸν Θεό. Ζητοῦσα

στηρίγματα, βοήθεια πνευματική. Ἀλλὰ ποῦ; Εὐτυχῶς ἔπεσαν στὰ

χέρια μου ἀρκετὰ βιβλία ἀπολογητικά, ὅπως τὸ «Ἡ ἐπιστήμη ὁμιλεῖ»

καὶ τὸ «Οἱ θεμελιωταί τῶν ἐπιστημῶν». Θυμᾶμαι, ἔκανα τὴ σκέψη:

«Ἀφοῦ αὐτοὶ οἱ πιὸ σοφοί, οἱ πατέρες τῶν ἐπιστημῶν, πίστευαν στὸν

Θεό, ἄρα ὑπάρχει Θεός». Μάλιστα, ἐνθυμούμενος τὰ βιώματά μου

στὰ πρόβατα τοῦ πατέρα μου, ξαναβρῆκα τὸν ἑαυτό μου. Μᾶλλον μὲ

ἐλέησε ὁ Θεός, αὐτὸς ποὺ μὲ προστάτεψε ἐκ κοιλίας μητρός, διατη-

ρώντας με σῶο καὶ ἀβλαβῆ ἀπὸ τὰ 21 χάπια γιὰ τὴν ἐξόντωσή μου:

«Ἀντελάβου μου ἐκ γαστρὸς μητρός μου», [ψαλμ. 138,13].

Αὐτὰ τὰ ἐπέτρεψε ἡ ἀγάπη τοῦ Σωτῆρα μου Χριστοῦ, γιὰ νὰ

καταλαβαίνω ἀργότερα σὲ τί πνευματικὸ κενό - χάος ζοῦν ὅσοι ἀστό-

χησαν, λάθεψαν, ἔχασαν τὴν πηγή ὅλων τῶν ἀγαθῶν, τὸν Θεό. Ἔτσι,

ἀκούω τὸν Κύριό μας νὰ μοῦ λέει: «Καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήριξον

τοὺς ἀδελφούς σου», [Λουκ. κβ ́,32], «καὶ διηγοῦ ὅσα σοι ἐποίησε ὁ

Θεός» (νὰ μιλᾶς τί ἔκανε σ’ ἐσένα ὁ Κύριος), [Λουκά η ́,39].

Τὸ δεύτερο γεγονὸς ἦταν μεγάλη εὐλογία Κυρίου. Εὐδόκησε ὁ

Φιλάνθρωπος Κύριός μας νὰ συναντηθῶ σ’ ἕνα μικρὸ παρεκκλήσι

τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας μὲ ἕναν ἱερομόναχο, Ἰωσήφ τὸ ὄνομά του,

στὸν ὁποῖο πρώτη φορὰ ἐξομολογήθηκα. Μὲ προέτρεψε νὰ διαβάζω

καθημερινὰ τοὺς Χαιρετισμοὺς τῆς Παναγίας. Τὸ δέχτηκα ὁλόψυχα.

Τὰ ἀποτελέσματα πολλὰ καὶ θαυμαστά. Πῶς νὰ τὰ διηγηθῶ; Διστά-

ζω, ντρέπομαι· πῶς καταδέχθηκε ἡ Παντάνασσα Μητέρα μας νὰ κά-

μει τόσα θαυμαστὰ σ’ ἕνα τσομπανόπουλο ἀγροίκο!

Αὐτόν, λοιπόν, τὸν ἱερομόναχο, ἐκεῖνο τὸ διάστημα, τὸν συνέλα-

βαν, τὸν οδήγησαν στὴν Μητρόπολη καὶ τὸν ἀποσχημάτισαν. Τοῦ

ἔβγαλαν τὰ ράσα, τὸν ξύρισαν. Τοὺς παρακάλεσε νὰ τοῦ ἀφήσουν τὰ

μουστάκια. Δόθηκε ἡ ἐντολὴ ἀπ’ τὸν πρωτοσύγκελο νὰ τοῦ ξυρίσουν

καὶ τὰ μουστάκια, τόση σκληρότητα! Γιατὶ αὐτὴ ἡ ἀπάνθρωπη συ-

μπεριφορά; Ποιὸ τὸ ἔγκλημα τοῦ ἁπλοῦ, ἁγίου αὐτοῦ ἱερομόναχου;

Τὸ ἔγκλημά του ἦταν ὅτι δὲν μποροῦσε νὰ ἀνεχθεῖ τὴν προδοσία

τῆς πίστεώς μας, τῆς Ὀρθοδοξίας, μὲ τὴν βιαία ἐπιβολὴ τοῦ παπι-

κοῦ ἡμερολογίου τὸ 1924. Σὲ ἔνδειξη διαμαρτυρίας, ἀποτειχίστηκε

καὶ πιστὰ ἀκολουθοῦσε τὴν παράδοση, τοὺς ἁγίους πατέρες, τὴν

μίαν, Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησία, ποὺ ἵδρυσε διὰ

τοῦ αἵματός Του ὁ Κύριός μας καὶ μᾶς παρέδωσαν οἱ Ἀπόστολοι, οἱ

Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι καὶ οἱ Ἅγιοι τῆς ἐκκλησίας μας.

Σήμερα φθάσαμε νὰ μιλᾶμε γιὰ 30.000 ἐκκλησίες!!! Ὄντως ἐξέ-

στημεν, τρελαθήκαμε, παραφρονήσαμε. Καὶ τὸ χειρότερο, τὰ πουλή-

σαμε ὅλα. Ἡ ἕνωση ἔγινε, ὑπογράφτηκε ἀπ’ τὸ 1965 καὶ εὐκαίρως -

ἀκαίρως ἀκοῦμε, βλέπουμε καὶ διαβάζουμε ἐξωφρενικὰ γεγονότα σὲ

βάρος τῆς ὀρθοδοξίας μας. Ὀρθόδοξοι, παπικοί καὶ προτεστάντες,

βουδιστές, Ἑβραῖοι καὶ μουσουλμάνοι, μάγοι καὶ πυρολάτρες γίναμε

ἕνα χαρμάνι τοῦ διαβόλου. Ἂν, δέ, ἀναλογισθοῦμε καὶ τὶς ἐμφανίσεις

μεγαλόσχημων κληρικῶν μὲ χρυσοΰφαντους σάκκους, πατερίτσες

καὶ μίτρες και «μερσεντές» πολυτελείας, βρεῖτε παρακαλῶ κατάλλη-

λο χαρακτηρισμό, καὶ μάλιστα σὲ μέρες ποὺ διπλασιάστηκαν οἱ

αὐτοκτονίες ἀνθρώπων ποὺ δὲν μποροῦν νὰ ἐπιβιώσουν αὐτοὶ καὶ οἱ

οἰκογένειές τους λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης: «Θοῦ, Κύριε, φυλα-

κὴν τῷ στόματί μου καὶ θύραν περιοχῆς περὶ τὰ χείλη μου», [ψαλμ.

140,3].

Τὸν ἑπόμενο χρόνο εὐδόκησε ὁ φιλάνθρωπος Κύριός μας νὰ γί-

νω ἱεροσπουδαστής. Βρέθηκα σὲ ἐκκλησιαστικὴ σχολή. Τότε εἶπα:

«Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα». Τώρα ἂς πεθάνω. Βρέθηκα

στὸν παράδεισο. Πολλά παιδιὰ, βέβαια, ἔφευγαν, γιατὶ οἱ συνθῆκες

ἦταν πραγματικὰ σκληρές. Γιὰ μένα ἦταν συνεχεῖς διακοπές, λόγω

τῆς προηγηθείσης ἐκπαιδεύσεως-σκληραγωγίας. Δύο χρόνια κράτησε

ὁ παράδεισός μου. Ἄρχισα νὰ συνειδητοποιῶ ὅτι κάτι δὲν πάει καλά.

Ἐν τῷ μεταξύ τιμήθηκα μὲ πολλὰ ἀξιώματα. Νομίζω ἦταν λάθος τοῦ

κ. Διευθυντοῦ, γιατὶ αὐτὸ προκάλεσε φθόνο μὲ ὀδυνηρές συνέπειες

γιὰ μένα.

Τότε ἄρχισε πιὸ ἐντατικὴ ἐκπαίδευση. Ἔπεσε βάσκανο μάτι,

ἔπεσε φοβερός φθόνος, ζήλια· τὶς συνέπειες ἀκόμα τὶς ἀντιμετωπίζω.

Ἔγινε ἀληθινὸς σκόλοπας κατά τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Ὅμως «εἴη τὸ

ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον». Ὅταν συναντοῦσα τὶς δυσκολίες, ἐνο-

χοποιοῦσα τὸν ἑαυτό μου, προσπαθοῦσα νὰ γίνω πιὸ σωστός. Ὅσο,

ὅμως, προσπαθοῦσα νὰ γίνω καλύτερος (αὐτὸ διαπιστώνω καὶ σήμε-

ρα ποὺ εἶμαι πλέον γέρων) τόσο περισσότερο συναντοῦσα ὅλο καὶ

μεγαλύτερες δυσκολίες. Τώρα γνωρίζω, σύμφωνα μὲ τοὺς ἁγίους

πατέρες καὶ μάλιστα τὴν Ἁγία Γραφή, ὅτι, ὅπου πολλές δοκιμασίες,

ἐκεῖ ἀναπαύεται τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ [Α ́ Πέτ. δ ́,12-14].

Κατέληξα στὸ συμπέρασμα ὅτι στὴν πραγματικότητα οἱ ὑψηλὰ

ἱστάμενοι δὲν θέλουν τίμιους, ἠθικούς, εὐσεβεῖς ζηλωτές, εἰλικρινεῖς,

εὐθεῖς, συνεπεῖς σ’ αὐτὰ ποὺ μᾶς ἐπιτάσσει ὁ Κύριος, καὶ τότε καὶ

περισσότερο τώρα. Ἤθελα ν’ ἀλλάξω σχολή. Μοῦ ἦταν ἀδύνατο. Ὁ

πατέρας μου δὲν τὸ ἤθελε, ἦταν τῆς γνώμης «πέτρα ποὺ κυλάει, μαλλὶ

δὲν βγάζει», ὅπως ἔλεγε. Ἴσως νὰ εἶχε δίκαιο.

Στὰ δεκαεννέα μου χρόνια μὲ κάλεσε ὁ οἰκεῖος ἐπίσκοπος, μὲ

σκοπὸ νὰ ἀφήσω τὸ ἀναλόγιο τοῦ ἱεροψάλτη ποὺ ἤμουν, νὰ μὲ χει-

ροτονήσει διάκονο καὶ νὰ τὸν ἀκολουθῶ ὅπου πηγαίνει. Στὴ συνέ-

χεια νὰ μὲ στείλει στὴ θεολογικὴ σχολὴ τῆς Χάλκης (τότε λειτουρ-

γοῦσε). Θὰ μὲ ἔκανε πρωτοσύγκελο καὶ... Αὐτὰ δὲν μὲ ἀνέπαυαν καί,

ὕστερα ἀπ’ ὅσα διαπίστωσα, κατέληξα νὰ προτιμήσω τὴν ταπεινὴ

ὁδὸ τοῦ ἔγγαμου κληρικοῦ παρὰ τὴν ἀρχικῶς ἀντίθετή μου ἐπιθυμία.

Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ ἐπέλεξε νὰ ἀκολουθήσω τὴν ταπεινὴ

ὁδό, ἄσχετα ποὺ ἔχει περισσότερα βάσανα, ὅπως τὸ λέει καὶ ὁ

ἀπόστολος Παῦλος: «Σᾶς λυπᾶμαι τοὺς ἔγγαμους, λέει, γιατὶ θὰ ἔχετε

περισσότερες θλίψεις» [Α ́ Κορ. ζ ́,28], κάτι ποὺ τότε δὲν μποροῦσα

ὁμολογῶ νὰ καταλάβω, καὶ τὸ ἄλλο ποὺ λέει ὁ λαός: «Βαριὰ ἡ καλο-

γερικὴ ἀλλὰ καὶ ὁ γάμος ἀσήκωτος». Πάντως, τὴν τελευταῖα χρονιά,

θυμᾶμαι, ὕψωνα τὰ χέρια μου στὸν οὐρανό καὶ παρακαλοῦσα: «Θεέ

μου, πάρε τὴν ψυχή μου, δὲν θέλω νὰ ζῶ». Ἥμαρτον, Σωτῆρα μου,

δὲν γνώριζα τί ἔλεγα.

Δόξα τῷ Θεῷ, παρ’ ὅλα αὐτά, πῆρα τὸ πτυχίο κανονικὰ μὲ πολ-

λὰ ψυχικὰ τραύματα. Ἕνα-δύο θὰ ἀναφέρω γιὰ πιστοποίηση. Ὅταν

κατὰ καιροὺς ἐρχόταν ὁ λογισμὸς «γιατί, Κύριε, ὅλες αὐτὲς οἱ δοκιμα-

σίες;», ἔπαιρνα τὴν ἀπάντηση «γιὰ νὰ σὲ ἐκπαιδεύσω· ὡς διδάσκαλος,

νὰ μὴν κάνεις ὅ,τι ἔκαναν σ’ ἐσένα οἱ διδάσκαλοί σου· ὡς ἔγγαμος, νὰ

καταλαβαίνεις τοὺς πονεμένους καὶ ἀδικημένους συζύγους· ὡς ἱερέας,

νὰ ἀκολουθήσεις Ἐμένα χωρὶς νὰ βλέπεις δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τί κάνει

ὁ ἕνας καὶ ὁ ἄλλος».

Τὸ δεύτερο ποὺ ἔχω ν’ ἀναφέρω εἶναι ὅτι μόνο ὁ Κύριός μας μὲ

τὸ Θεϊκό Του «κατσαβίδι» μπορεῖ καὶ μᾶς ρυθμίζει σωστά. Ἂν κά-

ποιος ὑπερεκτιμάει τὸν ἑαυτό του, τὸν προσγειώνει ὁμαλά. Ἂν εἶναι

πεσμένος (πεσιμιστής, ἀπαισιόδοξος), τὸν ἀνεβάζει πνευματικά, ὅπως

ἡ πανσοφία καὶ ἡ ἀγάπη Του γνωρίζουν.

Νὰ δοῦμε τὴν ἀλήθεια, ἀγαπημένα μου ἀδέλφια, κατάματα. Μό-

νο αὐτὴ μᾶς ἐνδιαφέρει, γιατὶ ἐλευθερώνει καὶ σώζει. Ἡ ἀλήθεια

εἶναι ὅτι τὴν πατρίδα σχεδὸν τὴν χάσαμε. Τὸ σχεδὸν φανερώνει ὅτι

ἐμεῖς, ὡς ἄνθρωποι, ὄντως τὴν πωλήσαμε, μένει μόνο τί θὰ πεῖ τὸ

Ἀφεντικὸ ἀπὸ πάνω. Ἐὰν μείνουμε, ὅπως εἴμαστε, ἀμελεῖς, ἀδρανεῖς,

ὑποκριτές, δίψυχοι, Ἑλλάς Τέλος.

Τὴν πίστη, τὸ σπουδαιότερο ἀπ’ ὅλα, τὴν προδώσαμε. Φραγ-

γέψαμε. Γίναμε τὸ ἴδιο μὲ τὰ ἔθνη – αἱρετικούς, παπικούς, προτεστά-

ντες – καὶ πᾶμε μὲ μασόνους Ἑβραίους, μουσουλμάνους, βουδιστές,

μάγους, πυρολάτρες καὶ δὲν συμμαζεύεται. Χαρμάνι τοῦ διαβόλου.

Αὐτὸ ἄλλωστε θέλει ὁ Ἑωσφόρος. Αὐτὸ θὰ βρεῖ ὅπου νά ’ναι ὁ ἐρχό-

μενος πλανητάρχης-ἀντίχριστος.

Ἔτσι ἔχουν τὰ πράγματα. Ὅποιοι ἔχουν ἄλλη γνώμη, ἂς ψάξουν,

ἂς ταπεινωθοῦν γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ δοῦν τὴν ἀλήθεια. Διαφορετικὰ

εἶναι ἐπικίνδυνα ἄρρωστοι καὶ προκαλοῦν τὸν θάνατο στὸν ἑαυτό

τους, χωριζόμενοι ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὴν πλάνη τους, ἀλλὰ καὶ αὐτοὺς

ποὺ ἐπηρεάζουν, ὥστε νὰ ἐφαρμόζεται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «Σεῖς

δὲν μπαίνετε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ

μποῦν τοὺς ἐμποδίζετε» [Ματθ. κγ ́,14].

Καὶ τώρα τὸ καυτὸ ἐρώτημα: Τί νὰ κάνουμε; Νὰ ὁμοιάσουμε μὲ

τοὺς σωστοὺς ὁδοδείκτες πρὸς τὸν Σωτῆρα, νὰ κάνουμε ὅ,τι ἔκανε ὁ

Κύριός μας. Ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Οὐράνιου Πατέρα μας. Ὑπα-

κοὴ στὴν Μητέρα μας, τὴν Θεόνυμφη Κόρη ποὺ ἀκολουθοῦσε ὡς

ἀμνὰς τὸν ἄρνα, ὅταν ὁδηγοῦσαν τὸν Υἱό Της, ὡς πρόβατον, ἐπὶ

σφαγῇ.

Τέλος, ἂς γίνει δάσκαλός μας μία κλώσσα. Ναί, αὐτὸ τὸ ἄλογο

πτηνό. Ἀπὸ τὶς ὀκτὼ φωνὲς ποὺ γνωρίζει ἡ κλώσσα καὶ τὰ κλωσσό-

πουλά της, μία ἀπ’ αὐτὲς εἶναι ποὺ λέει «κίνδυνος-θάνατος». Βλέπε-

τε, λοιπόν, ὅλα τὰ μικρά, ὅσα κι ἂν εἶναι, μόλις ἀκούσουν τὸ σύνθη-

μα, σὰν βολίδες τρέχουν ἢ κάτω ἀπὸ τὶς φτεροῦγες τῆς μάνας ἢ σὲ

ὅποιοδήποτε ἄλλο ἀσφαλές μέρος ὑπάρχει κοντά τους γιὰ νὰ σω-

θοῦν.

Τὸ σύνθημα σήμερα μᾶς τὸ δίνει ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος: «Ἐξέλθετε,

ἀφορίσθητε (ξεχωρίστε), κόψτε κάθε δεσμὸ μὲ αἱρετικοὺς καὶ αἱρετί-

ζοντες». Ἀγωνιᾷ γιὰ τὸν καθένα μας ὁ Λυτρωτής, ὅπως στὸν κῆπο

τῆς Γεθσημανῆ. Θέλει ὅλοι νὰ σωθοῦμε. Κανένας νὰ μὴ χαθεῖ. Ὅσο

γιὰ τὴν κρισιμότητα τῶν καιρῶν, μᾶς προειδοποίησε: «Ὅταν θὰ ξα-

νάρθω, ἄραγε, θὰ βρῶ τὴν πίστη στὴν γῆ;» [Λουκ. ιη ́,8]. Εἶπε ὁ Κύ-

ριος τὰ λόγια αὐτά, γιατὶ γνώριζε τὴν ἀμέλειά μας, τὴν τεμπελιά μας,

τὴν ἀδιαφορία μας γιὰ τὰ πνευματικὰ καὶ αἰώνια ἀγαθὰ ποὺ μᾶς

περιμένουν.

Ἀγαπημένα μου ἀδέλφια, μεγάλα καὶ μικρά.

Πενήντα χρόνια παρακολουθῶ σύμφωνα μὲ τὸ πατερικὸ «τοὺς

καιροὺς καταμάνθανε, τὸν ὑπέρκαιρο προσδόκα» [Ἰγνάτιος Θεοφό-

ρος]. Αὐτὸ σημαίνει: «νὰ παρακολουθῶ ὡς ποιμένας τί γίνεται γύρω

μας καὶ νὰ περιμένουμε αὐτὸν ποὺ εἶναι πάνω ἀπ’ τὰ συμβαίνοντα,

δηλαδὴ τὸν ἐρχομό Του».

Στὸ διάστημα αὐτό, βλέποντας τὶς προδοσίες, μεγάλες καὶ

μικρές, ἔντονα παρακαλοῦσα: «Κύριε, γνώρισέ μου τὶ νὰ κάμω». Ἡ

ἀπάντηση ποὺ δόθηκε ἦταν: «Σταμάτα τὸ θέατρο», δηλαδὴ σταμάτα

τὴ μνημόνευση τοῦ οἰκείου ἐπισκόπου. Γιατί, ὅταν ἔλεγα τὴν ἐκφώ-

νηση: «Ἐν πρώτοις μνήσθητι Κύριε τοῦ ἀρχιεπισκόπου (τάδε), ὃν (τὸν

ὁποῖο) χάρισε σῶον, ἔντιμον, μακροημερεύοντα καὶ ὀρθοτομοῦντα τὸν

λόγον τῆς Σῆς ἀληθείας», ἄκουγα μία ἐσωτερικὴ φωνὴ ποὺ μοῦ ἔλε-

γε: «Τί λὲς τώρα; Ὀρθοτομεῖ ὁ ἐπίσκοπός σου τὴν ἀλήθεια;». Ἀσφα-

λῶς ὄχι, ἀφοῦ ἀκολουθεῖ τὸν πατριάρχη, τὸν ἀρχιεπίσκοπο καὶ, βε-

βαίως, τὸν δυστυχέστερο τῶν ἀνθρώπων, τὸν πάπα Ρώμης, τὸν ἀλά-

θητο καὶ πρῶτο στοὺς ἐπισκόπους!

Γιὰ νὰ εἶμαι, λοιπόν, συνεπὴς στὸν Λατρευτὸ μου Κύριο, τὸν

Εὐεργέτη μου, τὸν Σωτῆρα, τὸν ἀληθινό μου Ἀρχιερέα καὶ Ποιμε-

νάρχη, ἀκούω τὴν φωνή Του καὶ τὸν ἀκολουθῶ ἀνεπιφύλακτα. Ἀπ’

τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ εὐδόκησε καὶ ἀπάντησε στὸ ἀπὸ δεκαετίες αἴτη-

μά μου «γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν, ἐν ᾗ πορεύσομαι», στὶς 22 Νοεμ-

βρίου 2006 ἀποτειχίστηκα. Ἐπέστρεψα, σὰν τὸν Ὀνήσιμο, στὸν Οὐ-

ράνιο Πατέρα, γιατὶ ἤμουν ἀνακόλουθος, δηλαδή παρουσιαζόμουν

ὡς ὀρθόδοξος ἀλλὰ δὲν ἤμουν. Βρισκόμουν στὴν παναίρεση τοῦ

οἰκουμενισμοῦ, κατὰ κοινῇ ὁμολογίᾳ. Τὸ πῶς ὁ καθένας ξεγελάει τὸν

ἑαυτό του ἢ καὶ ἄλλους, αὐτὸ εἶναι πρόβλημά του. Ἂς ὄψεται.

Ἐπειδὴ ὑπολειπόμουν στὸ ἡμερολογιακὸ πρόβλημα, δηλαδὴ μὲ

βάραινε ἕνα σχίσμα χωρὶς καμιὰ ἀντιλογία, γιατὶ τὰ περισσότερα ἐπὶ

τοῦ θέματος εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ: «Φίλος Πλάτων, φιλτάτη ἡ ἀλή-

θεια». Κατανοοῦμε ὅσους δὲν μποροῦν νὰ ποῦν τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ ἡ

Ἀλήθεια εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε «ἐν οὐ παι-

κτοῖς». Νὰ κοροϊδεύουμε, δηλαδή, τὸν Χριστὸ καὶ ἑαυτοὺς καὶ ἀλ-

λήλους. Ἂς ταπεινωθοῦμε καὶ σιωπηλά νὰ ὁμολογήσουμε τὴν πνευ-

ματική μας ἀσθένεια τουλάχιστον.

Ἐπειδή, ἐπαναλαμβάνω, τὸ ἡμερολογιακό πρόβλημα ἀπὸ Ἐκ-

κλησιαστικό-Ἑλληνικό-Πατερικὸ ἔγινε παπικὸ τὸ 1924 πραξικοπη-

ματικά, ἀνορθόδοξα καὶ σκόπιμα, μὲ ἀπώτερο σκοπό νὰ φθάσουμε

ἐδῶ ποὺ φθάσαμε. Δηλαδή, ἀντὶ γιὰ διάλογο, καὶ στὴ συνέχεια ἕνω-

ση τῶν κακῶς λεγομένων «ἐκκλησιῶν» (γιατὶ ἡ Ἐκκλησία πάντα

ἦταν Μία καὶ θὰ εἶναι «ἕως συντελείας») φθάσαμε στὸ ἀπίστευτο ση-

μεῖο νὰ ἀμνηστευθοῦν, νὰ ἀγνοηθοῦν ὅλες οἱ πλάνες τῶν αἱρετικῶν

παπικῶν καὶ τὸ πιὸ φοβερὸ καὶ ἐξωφρενικὸ ν’ ἀναγνωριστεῖ πλανη-

τάρχης ὁ πάπας, δηλαδὴ πρῶτος ἀνάμεσα στοὺς ἐπισκόπους!!! Καὶ

στὴν συνέχεια νὰ ἑνωθοῦμε μὲ 30.000 ἄλλες αὐτοαποκαλούμενες

ἐκκλησίες! Πράγματι φρικτό.

Ἐπειδή, ἐξ αἰτίας τοῦ ἡμερολογιακοῦ, δημιουργήθηκε μέγα πρόβλημα. Δίχασε τὴν ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, τοὺς πιστούς, χύθηκε αἷμα, ποδοπατήθηκαν δισκοπότηρα μὲ θεία κοινωνία, ὅπως καὶ ἐπιτάφιοι, καὶ ἄλλα ἀναρίθμητα καὶ ἀκατονόμαστα ἔκτροπα. Ἐπὶ ἕξι χρόνια περίμενα νὰ γίνει συλλογικὴ ἀποτείχιση, δηλαδὴ πολλοὶ μαζὶ κληρικοί, θεολόγοι καὶ λαϊκοί ν’ ἀκολουθήσουν τὸν Κύριό μας, ὁ ὁποῖος μᾶς παρακαλεῖ ὅπως τοὺς μαθητές Του στὸν κήπο τῆς Γεθσημανῆ. Εἶναι ὄντως ἐπιταγὴ τῶν καιρῶν. Ἀλλὰ τί κρίμα! Πάλι ἐξαπατηθήκαμε, ξεγελαστήκαμε. Μόνο λόγια, ὡραῖες ὁμολογίες, ἀποτειχίσεις ἀνώδυνες. Κανένας δὲν κατονομάζει τοὺς αἱρετικοὺς ποιμένες καὶ αἱρετίζοντες. Ἂν γινόταν αὐτό, δηλαδὴ συλλογικὴ ἀποτείχιση, τότε κάθε καλοπροαίρετος, ἱερέας ἤ λαϊκός, θὰ εὔρισκε τὸν δρόμο τὸν ὀρθό. Εἴτε βρίσκεται στὸ πάτριο, τὸ ὁποῖο κακοποιήθηκε ἀφοῦ ἔγιναν σοβαρότατα λάθη, εἴτε στὸ παπικὸ χαρακτηριζόμενο ἡμερολόγιο, γιατὶ δυστυχῶς ὁ ἀρχέκακος ὄφις ἔπλεξε ἄριστα τὸ καλάθι του καὶ στὰ δύο ἡμερολόγια κ.λπ., καὶ ἀπὸ δῶ ἀρχίζουν οἱ προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις. Ντροπή μας. Εἶναι κατάλληλος καιρὸς γιὰ μετάνοια καὶ σωτήριες ἀποφάσεις. Μὴν ξεχνᾶμε, τὸ πρῶτο ποὺ θὰ μᾶς χρειαστεῖ στὸν δρόμο γιὰ τὴν μόνιμη πατρίδα εἶναι «ἡ ὀρθὴ πίστη». Γι’ αὐτό, μὲ τὴν ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου ποὺ συναντιόμαστε στὴν ἀλήθεια, δηλαδὴ στὴν ἑορτολογικὴ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, χωρὶς νὰ προσχωροῦμε σὲ καμία ἄλλη ἐντείχιση ἤ ἐκκλησιαστικὸ σύστημα, εὔχομαι νὰ παραμείνουμε πιστοὶ «ἄχρι θανάτου» καὶ ὁ Κύριός μας νὰ μᾶς χειραγωγεῖ καὶ δυναμώνει σ’ ὅλη μας τὴν ὑπόλοιπη ζωὴ καὶ μέχρι τὸν θρόνο τῆς μεγαλοσύνης Του, ὥσπου νὰ βρεθοῦμε στὴ νέα μας οἰκογένεια ἐν Οὐρανοῖς. Ἀμήν. Μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας, τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν, τὸν σεβασμὸ ποὺ μᾶς δίδαξε νὰ δίνουμε στοὺς ἀδελφούς μας καὶ τὶς εὐχὲς τῆς Θεόνυμφης Μητέρας μας καὶ ὅλων τῶν ἀδελφῶν μας, ἁγίων, ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, σᾶς ἀσπάζομαι ὡς παππούς, πατέρας καὶ μικρότερος ἀδελφός σας.

Ὁ δικός σας Διάκονος

Πάσχα 2013

Ἀ γ α π η τ ό μ ο υ π α ι δ ί

Ἐπιστολὴ πρὸς μαθητὲς/μαθήτριες τοῦ Κυρίου

Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου αὐτὸ νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σου. Εἶμαι κοντά σου μὲ τὴ σκέψη. Εἶμαι μερικὲς ὧρες τῆς ἑβδομάδος μαζί σου. Μὲ ψυχολογεῖς. Πιστεύω ν’ ἀκοῦς τὴν καρδιά μου ποὺ χτυπάει γιὰ τὴν πρόοδό σου, τὴν προκοπή σου, τὴν εὐτυχία σου. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ γιατὶ μοῦ δίνῃς δύναμη καὶ ὑγεία. Νιώθω πιὸ ζωντανὸ τὸν Θεό μου κοντά σου. Μὲ πλημμυρίζεις ἀπὸ αἰσθήματα ποὺ ἀδυνατῶ νὰ ἐκφράσω. Πόση ἀνάπαυση αἰσθάνομαι, ὅταν εἶμαι κοντά σου. Γεμίζει ἡ καρδιά μου. Ἔτσι πλαστήκαμε, παιδί μου, νὰ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας. Εἶναι γλυκιὰ ἡ ζωὴ μὲ τὸν ΧΡΙΣΤΟ καὶ τοὺς ἀδελφούς Του - συνανθρώπους μας. Τώρα θέλω παιδί μου ἰδιαίτερα νὰ μὲ προσέξῃς, ἐπειδὴ πολλοὶ ἐχθροὶ σὲ κυκλώνουν. Πολλοὶ καραδοκοῦν νὰ σοῦ ἀφαιρέσουν ὅ,τι καλὸ ἔχεις μέσα σου, ὥστε στὸ τέλος νὰ μείνης ἄδειος πνευματικὰ, κουρέλι πραγματικό. Ἄκουσέ με. Φυλάξου, σὲ παρακαλῶ, καὶ ὁπλίσου πνευματικά γιὰ νὰ μπορέσῃς ν’ ἀντιμετωπίσεις τοὺς ἐχθρούς σου. Ἐνώσου μὲ τὸν αἰώνιο καὶ ἀσάλευτο βράχο, τὸν Πατέρα σου τὸν Παντοδύναμο, ποὺ δὲν ντράπηκε νὰ γίνῃ γιὰ σένα ἄνθρωπος ταπεινός, ἄσημος. Ἀκόμα, νὰ γίνῃ κατάρα, γιατὶ καταδέχτηκε νὰ καρφωθῇ ἐπάνω στὸν Σταυρό. Προσεύχου μὲ τὴν καρδιά σου, ἐρχόμενος σὲ ἐπικοινωνία μαζί του. Συζήτα τὰ προβλήματά σου μαζί Του. Ζήτα μὲ ἐπιμονὴ τὶς εὐλογίες Του, τὰ ἀγαθά Του. Μελέτα ἀκόμα τὸν αἰώνιο Λόγο Του καὶ τὰ συγγράμματα σοβαρῶν καὶ πραγματικῶν ἐπιστημόνων. Θέλω, παιδάκι μου, ἡ καρδιά σου καὶ τὸ πρόσωπό σου νὰ γελοῦν σ’ ὅλη σου τὴ ζωή. Ὑπάρχει ἕνας τρόπος, μοναδικός. Εἶναι αὐτὸς ποὺ μᾶς χάραξε ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη, ὁ Οὐράνιος Πατέρας σου. Θέλω νὰ τὸν αἰσθάνεσαι, νὰ τὸν ἀγγίζῃς, νὰ τὸν ζῇς. Δὲν εἶναι μακριά· εἶναι δίπλα μας, μέσα στὴν καρδιά μας. Ζήτα νὰ γίνῃ μέσα σου αὐτὴ ἡ ἀνακάλυψή Του. Θέλω ἀκόμα, παιδάκι μου, αὐτή ἡ ἐπιστολή μου νὰ βρίσκεται στὴν ἀρχὴ τῶν σημειώσεών σου. Νὰ θυμᾶσαι τὸν ἀδελφό σου καθηγητὴ καὶ τοὺς συναδέλφους του καὶ νὰ προσεύχεσαι γι’ αὐτούς. Νὰ θυμᾶσαι ἀκόμα ὅτι πολὺ ἐπιθυμῇ νὰ σὲ γνωρίσῃ ὁ Πατέρας σου καὶ νὰ ἑνωθῇς μαζί Του. Τελειώνω, ἀλλὰ δὲ σὲ ἀποχαιρετῶ. Θέλω νὰ εἶμαι κοντά σου. Νὰ σὲ καμαρώνω, νὰ προοδεύῃς. Ἑνωμένος πάντα μὲ τὴν πηγὴ κάθε καλοῦ. Τέλος, ὅλοι μαζί, ἀδελφωμένοι καὶ ἑνωμένοι, μὲ ἕνα στόμα νὰ τραγουδοῦμε αἰώνια Ἐκεῖνον, ποὺ τόσο μᾶς ἀγάπησε, καὶ ἔδωσε τὸν Ἑαυτό Του, γιὰ νὰ εἴμαστε εὐτυχισμένοι πάντοτε. Μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ πρώτου Ἀδελφοῦ μας, ὁ ἀδελφός σου.

κ α θ η γ η τ ή ς - Θ ε ο λ ό γ ο ς

[εἰκόνα 5 - σελ. 118]

Ἀπαντητικὲς ἐπιστολὲς παιδιῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

(Γυμνάσιο Βασιλικῶν Θεσσαλονίκης)

____________________

(ἀνθολόγηση ἐκ τῶν 61 ἐπιστολῶν)

ἐπιστολὴ 1η

Πάτερ, τὸ γράμμα σας αὐτὸ μὲ ὡφέλησε πνευματικὰ καὶ ψυχολογικά. Χάρη σ’ αὐτὸ τὸ γράμμα κατάφερα νὰ ψυχολογήσω τὸν ἑαυτό μου. Μ’ αὐτὸ τὸ γράμμα νιώθω ἀκόμα πιὸ κοντά μου τὸν Θεό, τὸν Πατέρα ὅλων μας. Εὐχαριστῶ μὲ τὴ σειρά μου τὸν Θεό, γιατὶ μοῦ δίνει δύναμη καὶ ὑγεία νὰ εἶμαι κοντά σας ἔστω καὶ τὰ τριάντα αὐτὰ λεπτὰ ποὺ ἐπιτρέπει ἡ ὥρα καὶ ποὺ ἀφιερώνετε γιὰ μᾶς. Ὅταν βρίσκομαι μαζί σας αἰσθάνομαι νὰ μὲ πλημμυρίζουν αἰσθήματα χαρᾶς κι εὐτυχίας. Τώρα καταλαβαίνω πόσο ὄμορφη εἶναι ἡ ζωὴ κοντὰ στὸν ΧΡΙΣΤΟ. Θ’ ἀκούσω τὶς συμβουλές σας καὶ θὰ προσπαθήσω νὰ γίνω καλύτερη καὶ νὰ ὁπλιστῶ πνευματικὰ καὶ ψυχικὰ γιὰ ν’ ἀντιμετωπίσω τοὺς ἐχθρούς μου. Θὰ προσπαθήσω νὰ γελῶ σ’ ὅλη μου τὴ ζωή, ἀφοῦ θὰ εἶναι κοντά μου ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ ποὺ κάνει εὐτυχισμένο κάθε ἄνθρωπο. Θὰ ὑμνῶ πάντοτε Ἐκεῖνον ποὺ σταυρώθηκε γιὰ μένα. Σᾶς ὑπόσχομαι πὼς δὲ θὰ ξεχάσω τὰ σοφὰ γιὰ μένα λόγια τοῦ γράμματός σας. Μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 2α

Ἀγαπητὲ μου κύριε καθηγητά. Σᾶς γράφω αὐτὸ τὸ γράμμα σὰν

ἀπάντηση πρὸς τὸ δικό σας. Θέλω οἱ καρδιές μας νὰ ἑνωθοῦν καὶ νὰ

ἔχουν τὸ ἴδιο χτὺπημα. Πολλὲς φορές, ὅταν σκέφτομαι μόνη μου,

τριγυρνᾶτε στὸ μυαλό μου. Λυπᾶμαι πάρα πολὺ ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ

συναντιόμαστε πάνω ἀπὸ μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα.

Τὸ γράμμα σας αὐτὸ μὲ ἐκπλήσσει. Πρώτη φορὰ ἔχω λάβει ἕνα τέ-

τοιο γράμμα. Κανείς, μὰ κανείς, δὲν μοῦ ἔχει ξαναστείλει. Οὔτε καθη-

γητὴς οὔτε δάσκαλος οὔτε φίλος οὔτε γονέας. Πιστεύω νὰ εἶστε καλὸς

ψυχολόγος καὶ νὰ ξέρετε τί κρύβω ἐγὼ ἢ οἱ συμμαθητές μου μέσα μας.

Κάθε φορὰ ποὺ βλέπω τὸ πρόγραμμα λέω: «Τί καλὰ ποὺ θὰ ἤτανε ἂν

εἶχα θρησκευτικά!». Μέσα στὴν καρδιά μου τὴν ὥρα τοῦ μαθήματος

νιώθω μιὰ γαλήνη. Τὶς λίγες φορὲς ποὺ ἐπικοινωνοῦμε, ὁ Θεὸς μὲ πλη-

σιάζει ὅλο καὶ περισσότερο.

Τὰ συναισθήματα ποὺ νιώθω εἶναι τόσα ποὺ δὲν ξέρω ποιὸ νὰ

πρωτοεκφράσω. Σωστὰ λέτε: «Ἔτσι πλαστήκαμε, ν’ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας

τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας». Σᾶς καταλαβαίνω ἀπόλυτα,

κύριε καθηγητά. Τὸ νιώθω ὅτι πάρα πολλοὶ θέλουν νὰ μὲ βλάψουν, νὰ

μὲ διαφθείρουν.

Θὰ προσπαθήσω πάντως νὰ διαφύγω ἀπὸ ὅλους τοὺς κινδύνους,

ἔχοντας πάντα στὴ σκέψη μου ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι βοηθός μου. Εὐγνω-

μονῶ τὸν Θεὸ ποὺ λύτρωσε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ὅσο γιὰ τὰ συγ-

γράμματα ποὺ λέτε, θὰ κάνω τὸ καθετὶ νὰ βρῶ βιβλία, περιοδικὰ σο-

βαρῶν ἐπιστημόνων καὶ νὰ τὰ διαβάζω γιὰ ψυχαγωγία. Ἡ ζωή, ὅπως

ξέρω, εἶναι πολὺ δύσκολη. Ἔχει καὶ χαρὲς καὶ λύπες. Τὸ γράμμα σας

μοῦ ἔδωσε νὰ καταλάβω ὅτι ἡ ζωὴ εἶναι σὰν ἕνα τρακτὲρ ποὺ τὸ πᾶμε

ὅπου θέλουμε, ὅταν εἴμαστε καλοὶ ὁδηγοί. Τώρα νομίζω πὼς ἡ

ἐπικοινωνία μαζί Του θὰ μὲ σώσει!

Ἡ ἐπιθυμία σας ἐκτελέστηκε. Ἡ ἐπιστολή σας εἶναι στὴν πρώτη

σελί-δα τοῦ τετραδίου μου. Ποτὲ δὲ θὰ χάσω αὐτὸ τὸ τετράδιο καὶ θὰ

τὸ διαβάζω (τὸ γράμμα) ὥσπου νὰ τὸ μάθω ἀπ’ ἔξω. Σᾶς εὐχαριστῶ

ποὺ μοῦ διδάξατε τόσα πράγματα! Θὰ προσπαθήσω νὰ τὰ ἐφαρμόσω.

Μὲ ἀγάπη καὶ εὐγνωμοσύνη, μιά σας μαθήτρια τῆς Β ́ τάξης.

ἐπιστολὴ 3η

Πάτερ ..., διάβασα τὸ γράμμα σου καὶ μὲ ἐπηρέασε πολύ. Κατά-

λαβα τὴν πραγματικὴ σημασία τῆς πίστης. Νιώθω πὼς ἔχω ἕναν ἄν-

θρωπο δίπλα μου ποὺ μὲ καταλαβαίνει καὶ μὲ σκέπτεται. Δὲν τὸν

φοβᾶμαι σὰν καθηγητή. Νιώθω κάτι νὰ μὲ συνδέει μ’ αὐτὸν τὸν ἄν-

θρωπο ποὺ θέλει τὸ καλό μου.

Γνωρίζω ὅτι ὁ κόσμος εἶναι κακός. Στὰ λιγοστά μου χρόνια κατά-

λαβα πὼς οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εἶναι κακοί, ὑποκριτές, ἐγωιστές,

δόλιοι, πονηροί. Λίγες εἶναι οἱ ἀληθινὲς ψυχές, οἱ ἀληθινοὶ ἄνθρωποι,

οἱ καλοί, οἱ ταπεινοί. Ὅλους τοὺς ἔχει διαφθείρει ἡ κακὴ χρήση τοῦ

πολιτισμοῦ. Δὲν θέλω νὰ παρασυρθῶ καὶ προσπαθῶ νὰ μὴν παρασυρ-

θῶ.

Πιστεύω στὸν Θεὸ ὅσο μπορῶ καὶ τὸν παρακαλῶ νὰ μὲ εὐλογεῖ

καὶ νὰ μοῦ δίνει εὐτυχία, εἰρήνη καὶ ὁμόνοια. Τὸν παρακαλῶ νὰ χαρί-

σει εἰρήνη σ’ ὅλο τὸν κόσμο, ἀπ’ τὸν πιὸ μικρὸ καὶ ἀσήμαντο ἄνθρω-

πο μέχρι τὸν πιὸ μεγάλο. Θέλω νὰ πιστεύω πὼς οἱ προσπάθειές μου θ’

ἀνταμειφθοῦν. Γι’ αὐτὸ παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ μὲ φωτίζει γιὰ νὰ γίνω

ἕνας σωστός, χρήσιμος καὶ καλὸς ἄνθρωπος στὴν κοινωνία. Μὲ σεβα-

σμὸ καὶ ἐκτίμηση, ἡ ἀνώνυμη μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 4η

Κύριε καθηγητά. Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου κι ἐγὼ νὰ σοῦ ἀποδείξω

ὅτι δέχομαι μὲ εὐχαρίστηση τὰ λόγια σου, ποὺ τὰ ἀκούω μιὰ φορὰ τὴν

ἑβδομάδα μέσα σὲ πολὺ λίγο χρόνο. Δέχομαι τὰ λόγια σου μὲ εὐχα-

ρίστηση, γιατὶ μ’ αὐτὰ προσπαθεῖς νὰ μὲ φέρεις κοντὰ στὸν Θεό, ὁ

ὁποῖος εἶναι ἡ μόνη ἀστείρευτη πηγὴ ἀγάπης. Κοντά Του ἡ ζωή μας

ἀποκτᾶ νόημα, καὶ μᾶς ἑνώνει μὲ τοὺς συνανθρώπους μας.

Ἐπίσης θέλω νὰ σὲ εὐχαριστήσω γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον ποὺ δείχνεις

γιὰ μένα. Προσπαθεῖς νὰ μὲ προστατέψεις ἀπὸ τοὺς πολλούς μου

ἐχθρούς, ποὺ προσπαθοῦν νὰ διώξουν ὅ,τι καλὸ καὶ ἀνθρώπινο

ὑπάρχει στὴν καρδιά μου. Καταλαβαίνω ὅτι γιὰ νὰ τὰ ἀποφύγω ὅλα

αὐτὰ θὰ πρέπει νὰ πιστέψω εἰλικρινὰ καὶ μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ στὸν

Κύριο. Νὰ Τὸν ὑμνῶ σὲ ὅλη μου τὴ ζωή. Νὰ δέχομαι μὲ εὐχαρίστηση

ὅ,τι καλὸ καὶ κακὸ μοῦ δίνει. Νὰ τὸν δοξολογῶ καὶ νὰ κρατῶ μέσα

μου ἄσβηστη τὴ φλόγα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς πίστεώς μου γι’ Αὐτόν. Θὰ

πρέπει ἀκόμα νὰ διαβάζω τὸν Λόγο Του, ὁ ὁποῖος θὰ μὲ ὁδηγήσει στὴν

αἰώνια ζωὴ μαζί Του.

Διαβάζοντας τὸν Λόγο Του νιώθω μέσα μου πιὸ ἔντονο τὸ συναί-

σθημα τῆς ἀγάπης γιὰ ὅλο τὸν κόσμο, γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀκό-

μη καὶ γιὰ τοὺς ἐχθρούς μου. Εὐχαριστῶ τὸν Κύριο ποὺ μὲ ἀξίωσε νὰ

ζῶ μέσα σ’ αὐτὸν τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο, ἀπ’ τὸν ὁποῖο προσπάθησε νὰ

μᾶς ἀπαλάξει, ἀφοῦ δέχτηκε νὰ γίνει ἄνθρωπος καὶ νὰ θυσιαστῇ πάνω

στὸν Σταυρὸ καὶ νὰ μᾶς φέρει στὸν σωστὸ κόσμο τῆς ἀγάπης καὶ τῆς

ἀλήθειας.

Ἐδῶ τελειώνω τὸ γράμμα μου γιὰ σένα. Ἐλπίζω μὲ τὰ λιγοστά μου

λόγια νὰ σοῦ ἔδειξα ὅτι δὲν χάνεις τὰ λόγια σου καὶ τὸν καιρό σου μαζί

μου καὶ δὲν προσπαθεῖς ἄδικα νὰ μὲ ὁδηγήσεις κοντὰ στὸν Οὐράνιο

Πατέρα μας. Σὲ χαιρετῶ μὲ ἀγάπη, ὁ ἀδελφός σου.

ἐπιστολὴ 5η

Κύριε καθηγητά. Κάνουμε μαζὶ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν

μόνο μία ὥρα τὴν ἑβδομάδα. Αὐτὴ ἡ ὥρα, ὅμως, εἶναι ἀρκετὴ γιὰ νὰ

καταλάβουμε τί πραγματικὰ θέλετε νὰ πάρουμε ἀπὸ σᾶς. Ἀπὸ τὰ λόγια

σας, τὰ γεμάτα πίστη πρὸς τὸν Χριστό, καταλαβαίνουμε ὅτι εἶστε ἄν-

θρωπός Του καὶ σᾶς παρακαλοῦμε αὐτὴ τὴν πίστη νὰ τὴ σπείρετε καὶ

στὴν δική μας καρδιά.

Κοντά σας ἔχουμε ξεπεράσει τὸν φόβο τοῦ καταλόγου καὶ τὸ

μάλωμα τῶν καθηγητῶν, γιατὶ δὲν ἤρθαμε διαβασμένοι. Ἐσεῖς ὅμως

διαφέρετε ἀπὸ τοὺς ἄλλους καθηγητές. Μᾶς δίνετε τὴν καρδιά σας καὶ

μᾶς ἀγαπᾶτε ὅλους σὰν πραγματικά σας παιδιά. Κι ὅταν κανένας ἔρχε-

ται ἀδιάβαστος, τοῦ δίνετε μὲ τρόπο καὶ μὲ καλωσύνη νὰ καταλάβει τὸ

σφάλμα του καὶ (αὐτὸ δὲν ξαναγίνεται) δὲν ξανάρχεται ἀδιάβαστος

πιά.

Τὴν μία ὥρα αὐτὴ τῆς ἑβδομάδας τὴν περνᾶμε εὐχάριστα μαζί σας

καὶ εἶναι σὰν νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό. Μᾶς φωνάζετε μὲ τὰ

μικρά μας ὀνόματα καὶ εἶναι σὰν νὰ μᾶς γνωρίζετε ἀπὸ καιρό. Σᾶς

εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν καρδιὰ ποὺ μᾶς δώσατε.

ἐπιστολὴ 6η

Πάτερ, ὅλα αὐτὰ ποὺ λέτε εἶναι πολὺ ὡραῖα καὶ μ’ ἀρέσει νὰ τ’

ἀκούω. Μιλᾶτε γιὰ τὸν Χριστὸ ποὺ τὸν αἰσθάνεστε μέσα σας καὶ θέλετε

νὰ τὸν αἰσθανθοῦμε κι ἐμεῖς. Τὰ ὄμορφα τραγούδια καὶ οἱ ὕμνοι εἶναι

ὡραῖα.

Ὅμως, νὰ πῶ καὶ μιά μου ἐπιθυμία. Νὰ ἀφιερώνετε πέντε μὲ δέκα

λεπτὰ γιὰ νὰ μᾶς παραδίδετε τὸ μάθημα. Τὸ βιβλίο τὸ ἀποδίδει ξερὰ

καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ ἤρθατε στὸ σχολεῖο

μας, γιατὶ κανένας ἄλλος καθηγητὴς δὲν μᾶς φέρεται ὅπως ἐσεῖς. Ἀπὸ

τὴ στιγμὴ ποὺ ἀρχίσατε νὰ μᾶς λέτε γιὰ τὸν Χριστὸ, ποὺ σᾶς πλημμυ-

ρίζει, χάρηκα καὶ τὸ ἴδιο πιστεύω νὰ γίνει καὶ μὲ μᾶς. Μὲ σεβασμό.

Υ.Γ. Στὴν ἀρχὴ μᾶς φανήκατε, μ’ αὐτὰ ποὺ λέγατε, ὅτι δὲν τὰ πι-

στεύατε. Τώρα ἀλλάζω γνώμη.

ἐπιστολὴ 7η

Ἀγαπητὲ κυρίῳ ἀδελφέ. Χαίρε ἐν Κυρίῳ καὶ Πατέρα ἡμῶν.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ κοινωνία μας παρουσιάζει πολλοὺς σκοπέ-

λους εἰς τὴν ζωή μας. Ὁ διάβολος, ποὺ κύριο ἔργο του ἔχει νὰ διαβάλ-

λει καὶ νὰ συκοφαντεῖ τὸ ἔργο τοῦ Πατέρα καὶ Θεοῦ μας, ὡς λύκος

ὠρύεται καὶ καιροφυλαχτεῖ νὰ μᾶς ἔβρει κοιμώμενους γιὰ νὰ μᾶς

κατασπαράξει. Οἱ κίνδυνοι γύρω μας παρουσιάζονται μὲ πολλοὺς τρό-

πους καὶ μορφές. Αἰσθανόμαστε ἀνήμποροι νὰ παρουσιαστοῦμε νικη-

τές, ἐὰν βρεθοῦμε μακριὰ ἀπ’ τὸ βλέμμα καὶ τὴν προστασία τοῦ Ἐ-

σταυρωμένου μας Ἰησοῦ.

Ὁ πατέρας καὶ Θεός μας ἀπὸ τὰ οὐράνια σκηνώματά του δὲν

ἄντεχε νὰ βλέπει τὸ δημιούργημά του – τὸν ἄνθρωπο – νὰ τυραννιέται

ἀπὸ τὸν μισόκαλον διάβολο, κατεδέχθη νὰ μᾶς στείλει τὸν μονάκριβο

γιό Του μὲ μορφὴ ἀσφαλῶς ἀνθρώπου, κατεδέχθη νὰ ἀφήσει τὴ δόξα

ποὺ εἶχε, πρὶν δημιουργηθῇ ὁ κόσμος πλησίον στὸν Πατέρα, καὶ νὰ

ἔλθει γιὰ νὰ ἐλευθερώσῃ τὸ ἀνθρώπινο γένος ποὺ τυραννιόταν ἀπὸ τὸν

ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου.

Καὶ ἦρθε καὶ μᾶς ἔσωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ μᾶς ἔδωσε ὅπλο κα-

τὰ τοῦ ἄσπονδου ἐχθροῦ μας τὸν Σταυρό του, ὥστε νὰ ἀπομακρύνουμε

κάθε κακό. Ἀλλά, ἀδύνατη καθὼς εἶμαι, νιώθω τὴν ἀνάγκη καὶ νὰ

δυναμωθῶ γιὰ νὰ ἀποφύγω κάθε κακό. Θαρρήσασα στὴν ἀγαθὴ

προαίρεσή σας θέλω νὰ μὲ βοηθήσετε στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς

ἡλικίας ποὺ περνῶ.

Ἐλπίζω ὅτι μὲ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν θὰ βρῶ ἀπάντηση

στὰ πολλὰ ἐρωτήματα καὶ ἀνησυχίες ποὺ γεννιῶνται μέσα μου. Θὰ

ἔχετε τὴν καλωσύνη, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν μαθημάτων, νὰ βρίσκετε

τὴν εὐκαιρία νὰ μᾶς ἀπαντᾶτε στὰ διάφορα προβλήματά μας, ποὺ εἶναι

σὲ σᾶς γνωστὰ ἀπὸ τὴν ψυχολογία τῆς ἡλικίας μας. Ἔτσι, νὰ εἶστε βέ-

βαιος πὼς οἰκοδομεῖτε σταθερὰ στὰ θεμέλια τῆς νεότητος γιὰ μιὰ

εὐγενικὴ καὶ θρησκεύουσα κοινωνία καὶ αὐτὸ θὰ ὀφείλεται στὶς δικές

σας καλὲς διαθέσεις πρὸς δόξα τοῦ Οὐρανίου Πατέρα. Σᾶς εὐχαρι-

στοῦμε πάρα πολύ. Ἡ μαθήτρια Παναγιώτα Γ...

ἐπιστολὴ 10η

ΑΓΑΠΗΜΕΝΕ μου ἀδερφὲ καθηγητή, φίλε, σὲ εὐχαριστῶ ποὺ μὲ

τόση ἀγάπη ἔσκυψες ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς χρονιᾶς ἐπάνω μου νὰ μὲ

βοηθήσεις νὰ ξεπεράσω τοὺς κινδύνους καὶ τὰ προβλήματα ποὺ ἔχω.

Συμφωνῶ μαζί σου μὲ αὐτὰ ποὺ διδάσκεις καὶ πιστεύεις. Πραγματικά,

ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ μόνος φίλος ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει ὅσο κανεὶς

ἄλλος. Πολλοὶ ἐχθροὶ μὲ κυκλώνουν ὅπως λές, ἀλλὰ μὲ τὴν πίστη στὸν

Θεὸ τοὺς κάνω κάθε μέρα νὰ φεύγουν καὶ νὰ φοβοῦνται νὰ ξανάρ-

θουν. Τὴν θέση τους παίρνουν ἡ ἀγάπη, ἡ φιλία, ἡ εὐτυχία.

Προσπαθῶ νὰ τηρῶ τὶς συμβουλές σου ὅλο καὶ περισσότερο καὶ

κάθε μέρα λίγο-λίγο τὶς κάνω κανόνα στὴ ζωή μου. Θὰ σὲ θυμᾶμαι

πάντοτε σὰν τὸν μεγάλο μου ἀδερφό, ποὺ τόσα πολλὰ μὲ δίδαξε γιὰ

τὸν Χριστὸ καὶ γιὰ ἄλλα θέματα στὴ ζωή μου, ὥστε νὰ τὴν κάνει πολὺ

καλύτερη. Σὲ χαιρετῶ μὲ ἀγάπη, ὁ μαθητής σου, φίλος σου καὶ ἀδερ-

φός σου.

ἐπιστολὴ 11η

Σεβαστὲ κ. Καθηγητά. Τὸ γράμμα σας αὐτὸ πλησίασε τὴν καρδιά

μου καὶ τὴν ἔκανε νὰ πλημμυρίσει ἀπὸ λύπη, γιατὶ τόσον καιρὸ δὲν

βρεθήκατε στὸν δρόμο μου νὰ μὲ κάνετε νὰ νιώσω τὸν Χριστὸ μέσα

μου. Μὰ πάλι εἶμαι εὐχαριστημένη ποὺ βρεθήκατε τώρα μπροστά μου

(γιατὶ κάλλιο ἀργὰ παρὰ ποτέ).

Μὲ τὸ γράμμα σας αὐτὸ αἰσθάνθηκα πιὸ δυνατὴ τὴν παρουσία τοῦ

Θεοῦ μέσα μου. Ἀπὸ τὴν πρώτη κιόλας μέρα ποὺ μᾶς τὸ δώσατε, ἄρ-

χισα νὰ βελτιώνομαι. Ἔφυγαν στὴν ἀρχὴ τὰ νευράκια ποὺ εἶχα. Καὶ

ὅσο περνᾶν οἱ μέρες, φεύγει καὶ τὸ πεῖσμα, ὁ ἐγωισμὸς ἀπὸ μέσα μου.

Κάθε μέρα αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγκη νὰ προσευχηθῶ στὸν Παντοδύναμο

Θεὸ καὶ δημιουργό μου (καὶ τὸ κάνω).

Ὅσο γιὰ τοὺς ἐχθροὺς ποὺ ἀναφέρετε στὴν ἐπιστολή σας, ἔχω πιὰ

ξεπεράσει τὸν φόβο ποὺ εἶχα πρὸς αὐτούς. Καὶ αὐτὸ γιατὶ ἔχω τὸν

Χριστὸ μέσα μου, αὐτὸν ποὺ γιὰ τὸ καλό μας δέχτηκε νὰ ταπεινωθῇ καὶ

νὰ σταυρωθῇ. Καθημερινά, ὅταν βρίσκομαι σὲ δύσκολη θέση καὶ ἔχω

κουραστεῖ (πνευματικὰ βέβαια) ἀπὸ τὰ μαθήματα τοῦ σχολείου, ἀπευ-

θύνομαι πρὸς Αὐτόν μὲ τοὺς ὕμνους ποὺ ἐσεῖς μᾶς μαθαίνετε. Καὶ ξε-

κουράζομαι κάνοντας αὐτὸ τὸ πράγμα καὶ ἔχω πάλι ὄρεξη γιὰ διά-

βασμα ἢ γιὰ ὁποιαδήποτε ἄλλη δουλειά. Μὲ πολὺ σέβας πρὸς ἐσᾶς, μιὰ

ταπεινὴ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 12η

14/11/79

Εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὰ καλά σας λόγια καὶ γιὰ τὶς συμβουλὲς ποὺ

δίνετε σὲ ὅλα τὰ παιδιά. Ὅπως ἀκριβῶς αἰσθάνεστε καὶ ἐσεῖς κοντά

μας τὸν Χριστὸ πιὸ ζωντανό, ἔτσι καὶ ἐγώ, ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα τοῦ

δικοῦ σας μαθήματος, αἰσθάνομαι ἐντελῶς διαφορετικὰ τὸν ἑαυτό μου

ἀπὸ ὅτι ἦταν τὶς ἄλλες ὥρες. Νιώθω τὸν Χριστὸ πιὸ κοντά μου καὶ ἡ

ψυχή μου ἀγαλλιάζει. Τώρα πιὰ εἶμαι σίγουρη πὼς θὰ μπορέσω νὰ

ἀντιμετωπίσω τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ θὰ ὑπάρξουν

ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα. Αὐτὸ τὸ χρωστάω σὲ σᾶς, γιατὶ χάρις σ’ αὐτὰ ποὺ

μᾶς λέτε ζωντάνεψε πιὸ πολὺ μέσα μου ὁ Χριστὸς καὶ νιώθω πὼς εἶναι

δίπλα μου τὴν κάθε στιγμή.

Δὲν σᾶς κρύβω πὼς ζητῶ πολλὰ πράγματα ἀπὸ τὸν Πατέρα μας

κάθε βράδυ στὴν προσευχή μου. Αὐτὰ ὅμως ποὺ ζητῶ δὲν ἀφοροῦν

μόνο ἐμένα, ἀλλὰ τὴν οἰκογένειά μου καὶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἀλλὰ

θὰ κάνω ὅτι θὰ μοῦ συμβουλεύετε, δηλαδὴ δὲν θὰ πάψω νὰ τὰ ζητῶ

αὐτὰ ποὺ θέλω, ἂν καὶ δὲν ἔχω παράπονο ἀπὸ τὸν ΠΑΤΕΡΑ μας. Ὅ,τι

τοῦ ἔχω ζητήσει ὡς τώρα, ὅλα μοῦ τὰ ἔχει δώσει· καὶ τὸν εὐχαριστῶ

πολύ. Ἀλλὰ τὸν παρακαλῶ νὰ ἀκούσει καὶ τὰ ἄλλα μου προβλήματα

καὶ νὰ μὲ βοηθήσει.

Χωρὶς νὰ θέλω νὰ σᾶς κολακέψω (δὲν εἶμαι καθόλου κόλαξ

ξέρετε, δὲν κολακεύω τοὺς ἄλλους) θὰ ’θελα νὰ σᾶς πῶ πὼς εὐχαρι-

στῶ τὸν Θεὸ ποὺ ἔστειλε ἐσᾶς γιὰ θεολόγο μας καὶ ἤδη μᾶς ἔχετε

ἀλλάξει πολύ. Εὔχομαι νὰ μείνετε ἐδῶ γιὰ πολλὰ χρόνια γιὰ νὰ μάθουν

καὶ ἄλλα παιδιὰ αὐτὰ τὰ χαρίσματα ποὺ ἔχετε καὶ μπορεῖτε νὰ τὰ

δώσετε καὶ στοὺς ἄλλους. Νὰ τοὺς μάθετε πολλὰ πράγματα γιὰ τὸν

Χριστό, ὅπως μᾶς ἔχετε μάθει πολλὰ ἐμᾶς.

Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὸ γράμμα καὶ γι’ αὐτὰ τὰ πράγματα, τὶς

συμβουλὲς ποὺ μᾶς δίνετε. Νὰ εἶστε σίγουρος πὼς ἀπὸ δῶ καὶ πέρα

ὅλα θὰ πᾶνε καλύτερα, γιατὶ θἄχουμε τὸν ΧΡΙΣΤΟ μαζί μας. Μὲ ἀγά-

πη, κάποια μαθήτριά σας τῆς Β ́ τάξεως Γυμνασίου, τμῆμα 2ο

ἐπιστολὴ 13η

Ἀγαπημένε μας καθηγητή. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σας διέκρινα σ’

αὐτὸ ὅλα ὅσα θὰ μποροῦσε νὰ μάθῃ καὶ νὰ πραγματοποιήσῃ κανεὶς σὲ

πολὺ μικρὸ ἢ σὲ πολὺ μεγάλο χρονικὸ διάστημα. Διαβάζοντάς το νιὼ-

θει κανεὶς μιὰ πραγματικὴ ἀγαλλίαση νὰ πλημμυρίζῃ τὴν καρδιά του,

καὶ νὰ τὸν διαπερνοῦν ρίγη χαρᾶς καὶ εὐτυχίας. Ἔνιωσα μὲ τὸ γράμμα

σας νὰ ξεπηδάει μέσα μου ἕνας καινούριος ἑαυτὸς, ποὺ ἔρχεται πιὸ

κοντὰ στὸν Θεὸ καὶ τὸν αἰσθάνεται πιὸ ἔντονα ἀπὸ ποτὲ μέσα του.

Μέσ’ ἀπὸ αὐτὸ τὸ γράμμα σας ξεπηδάει ὅλη ἡ ἀγάπη, ἡ πίστη ποὺ

πρέπει νὰ ἔχουμε γιὰ τὸν Θεό· ἡ ἀγάπη γιὰ τοὺς συνανθρώπους μας, ἡ

προφύλαξή μας ἀπὸ μερικοὺς ἀνθρώπους ποὺ ζητοῦν τὸ κακό μας, καὶ

ὅλος ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ μας. Διαβάζοντας κανεὶς μόνο μιὰ φορὰ τὶς

μαγικὲς αὐτὲς σειρὲς ξεπηδάει ἕνας ὁλόκληρος κόσμος μπροστά του.

Αὐτὸ τὸ γράμμα εἶναι πάντα γιὰ μένα μιὰ πηγὴ ἀντλήσεως τοῦ Λόγου

τοῦ Θεοῦ ποὺ θὰ τὸν κρατῶ πάντα σὰν ἕνα ἀπὸ τὰ πολυτιμότερα καὶ

ἀκριβότερα πράγματα ποὺ ἔχω.

Μὲ τὴ λίγη ἀγάπη, ποὺ μοῦ χάρισε ὁ Κύριος, μιὰ ἀπὸ τὶς μαθή-

τριές σας τῆς τάξεως Β ́2 Γυμνασίου.

ἐπιστολὴ 14η

Κύριε καθηγητά. Μὲ τὴν ἀπάντηση αὐτὴ στὸ γράμμα σας θέλω νὰ

σᾶς δώσω νὰ καταλάβετε τὰ συναισθήματά μου ἀπέναντι στὸν Χριστό.

Πράγματι, σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ζωῆς μας μᾶς συντροφεύει ἡ παρουσία

τοῦ Θεοῦ. Περισσότερο ἀπ’ ὅλους νοιάζεται γιὰ μᾶς, ὅπως π.χ. γιὰ τὴν

πρόοδό μας. Ἀλήθεια εἶναι ὅτι πλαστήκαμε γιὰ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν

ἄλλο. Ὁ Θεούλης περισσότερο μᾶς ἔπλασε γιὰ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν

ἄλλο. Ὅσοι ἔχουν μέσα στὴ ζεστὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ψυχῆς τὸν Χριστό,

καταλαβαίνουν φυσικὰ ὅτι ἡ ζωὴ εἶναι πιὸ γλυκιὰ μὲ τὴ συντροφιά του.

Τοῦ ἀνθρὼπου οἱ ἐχθροὶ συμφωνῶ ὅτι εἶναι πολλοὶ καὶ συμπλη-

ρώνω ὅτι σοῦ ’ρχονται ἀπὸ ’κεῖ ποὺ δὲν τοὺς περιμένεις. Πρέπει,

λοιπόν, γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε τὴν γλυκιὰ παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν

ἀληθινὴ ἀγάπη καὶ προστασία, νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν αἰώνιο Βράχο, τὸν

Ἰησοῦ Χριστό. Αὐτὸς ποὺ μᾶς δίνει τὴν πραγματικὴ χαρὰ τῆς ζωῆς

εἶναι ἕνας καὶ μοναδικός, ὁ Ἰησοῦς.

Μὲ αὐτὲς τὶς φράσεις τελειώνω τὴν ἀπάντησή μου. Μὲ πολλὴ ἀγὰ-

πη καὶ χαρὰ ποὺ μοὔδωσες μὲ τὰ λόγια σου. Μιὰ ἀπὸ τὶς πολλὲς μαθή-

τριές σου.

ἐπιστολὴ 16η

Ἀπάντηση στὸ γράμμα τοῦ θεολόγου Καθηγητῆ μου. Πάτερ, εὐχα-

ριστῶ γιὰ τὶς τόσο πολύτιμες συμβουλὲς ποὺ μοῦ δίνετε. Εἶμαι σίγουρη

ὅτι οἱ συμβουλὲς θ’ ἀνθίσουν σὲ λίγο, ἂν καὶ μέσα μου νιώθω πὼς ὁ

σπόρος ποὺ σπείρατε μὲ τὰ λόγια σας βγάζει βλαστό.

Οἱ συμβουλές σας γιὰ ἕνα παιδὶ δεκατεσσάρων χρονῶν, ποὺ εἶναι

στὴν ἀρχὴ τῆς καριέρας του ἂς ποῦμε, εἶναι ἡ καταπάτηση τοῦ φόβου.

Πόσο μ’ ἀρέσει νὰ σᾶς ἀκοὺω νὰ μᾶς μιλᾶτε γιὰ τὸν Χριστό. Ὁ τρόπος

ποὺ χρησιμοποιεῖτε γιὰ νὰ μᾶς μεταφυτέψετε τὶς γνώσεις σας καὶ τὴν

εὐλογία τοῦ Κυρίου, μὲ κάνῃ νὰ αἰσθάνομαι κάπως διαφορετικά.

Τὶς ἡμέρες ποὺ ἔχουμε μαζὶ μάθημα ἀνυπομονῶ νὰ ’ρθῇ ἡ ὥρα

σας νὰ μπῆτε στὴν τάξη, νὰ μᾶς μιλήσετε γιὰ τὸν Χριστό, νὰ τραγουδή-

σουμε καὶ νὰ ψάλουμε γιὰ νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ

ποὺ σᾶς ἔστειλε γιὰ θεολόγο στὸ Γυμνάσιο Βασιλικῶν. Μὲ σεβασμό,

μιὰ μαθήτρια τῆς Β ́ τάξεως Γυμνασίου, τμῆμα 2ο

ἐπιστολὴ 17η

Κύριε Καθηγητά. Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί

σας. Τὶς ὥρες ποὺ συναντιόμαστε τὶς βρίσκω κι ἐγὼ πολὺ λίγες. Γι’

αὐτὸ παρακαλῶ τὸν Θεό νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ συναντιόμαστε περισ-

σότερες φορὲς καὶ νὰ προσευχόμαστε μαζὶ γιὰ ἐμᾶς καὶ ὅλο τὸν κόσμο.

Δέχομαι καὶ ἐγὼ μὲ εὐχαρίστηση τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ καὶ προσεύ-

χομαι σ’ Αὐτόν. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ ἐνδιαφέρεστε γιὰ μένα καὶ μοῦ

λέτε νὰ προσέχω τοὺς κακοὺς ποὺ θέλουν νὰ μὲ πὰρουν ἀπὸ τὸν σωστὸ

δρόμο καὶ νὰ μὲ πᾶνε στὸν δρόμο τοῦ κακοῦ.

Διαβάζω τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νιώθω νὰ μὲ πλημμυρίζει τὸ

οὐράνιο φῶς. Σᾶς εὐχαριστῶ, ἐπίσης, ποὺ ἐνδιαφέρεστε γιὰ τὴν πρόο-

δό μου καὶ σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι θὰ προσπαθήσω περισσότερο γιὰ νὰ μὴν

πᾶνε χαμένες οἱ ἐλπίδες σας γιὰ μένα.

Καὶ κλίνω τὸ γράμμα μου ἐλπίζοντας ὅτι θὰ σᾶς εὐχαρίστησε ἡ

προσπάθειά μου νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας καὶ μαζὶ μὲ τὸν Χριστό

μας. Ὁ ἀδελφός σου.

ἐπιστολὴ 20ή

[εἰκόνα 6 - σελ. 119]

ἐπιστολὴ 22α

Ἀγαπητὲ ΑΔΕΡΦΕ. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σου ἔνιωσα νὰ ἀνε-

βαίνω ψηλά-ψηλά, τόσο ὥστε νόμισα πὼς ἔφτασα στὰ οὐράνια, δίπλα

στὸν Πανάγαθο Πατέρα μας. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ ξέχασα ὅλα τὰ προβλή-

ματά μου καὶ ἄφησα τὸν ἑαυτό μου νὰ σκέφτεται Ἐκεῖνον.

Ἐνῶ ἤμουνα θυμωμένη μὲ μιὰ συμμαθήτριά μου, τὸ ξέχασα ἀμέ-

σως καὶ σκέφτηκα πὼς ἦταν ἀπερισκεψία μου νὰ τὴ στεναχωρήσω, καὶ

τὴν ἄλλη μέρα τῆς ζήτησα ἀμέσως συγγνώμη. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ μὲ

μιὰ προσευχὴ ζήτησα συγγνώμη ἀπὸ τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος δὲ ντράπηκε νὰ

γίνει ἄνθρωπος καὶ νὰ σταυρωθῇ γιὰ τὴ σωτηρία μας.

Ἀπὸ τότε καὶ κάθε βράδυ ἄρχισα νὰ προσεύχομαι καὶ νὰ συνομιλῶ

μὲ τὸν Θεό. Ἔτσι κάθε μέρα μοῦ φεύγει ἕνα μεγάλο βάρος ἀπὸ τὴν

καρδιά μου. Ὅσα βιβλία ἔχω, τὰ ὁποῖα μιλᾶνε γιὰ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ,

ἄρχισα καὶ τὰ διαβάζω μὲ πολὺ μεγάλο ἐνδιαφέρον.

Ἀπὸ τότε εἶμαι πολὺ χαρούμενη καὶ οἱ γονεῖς μου εὐχαριστήθηκαν

πολὺ μ’ αὐτὴ τὴν ἀλλαγή. Μάλιστα τοὺς εἶπα τὸν τρόπο τὸν ὁποῖο

ἐφάρμοσα· εὐχαριστήθηκαν ἀκόμα πιὸ πολὺ καὶ μοῦ εἶπαν πὼς θὰ τὸν

ἀκολουθήσουν κι αὐτοί. Πολὺ συχνὰ τραγουδῶ τραγούδια ποὺ μᾶς

ἔμαθες «ἐσὺ» γιὰ τὸν Πανάγαθο Θεὸ καὶ προσεύχομαι γιὰ σένα ποὺ

τόσο μᾶς ἀγαπᾶς ὅλους μας σὰν νὰ εἴμαστε πραγματικὰ μικρὰ

ἀδερφάκια σου. Μὲ ἀγάπη, μιὰ μικρή σου ἀνώνυμη ἀδερφή.

ἐπιστολὴ 24η

Ἐν Ἁγίᾳ Παρασκευῇ τῇ 26-12-79

Μεγάλε μας ἀδελφέ. Χαίρομαι πραγματικὰ ποὺ ὁ μεγάλος Πατέρας

μας, ποὺ βρίσκεται στοὺς οὐρανούς, μᾶς χάρισε ἐσᾶς, ἕναν πνευματικὸ

ἀδελφό, ποὺ βρίσκεται ἐδῶ στὴ γῆ καὶ μᾶς καθοδηγεῖ μὲ ἀγάπη.

Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μᾶς ἀγαπᾶτε ὅλους ἀληθινὰ σὰν Ἐκεῖνον καὶ

νοιάζεστε γιὰ τὴν πρόοδό μας καὶ τὴν εὐτυχία μας. Σᾶς εὐχαριστῶ

γιατὶ προσπαθεῖτε νὰ μᾶς φέρετε κοντὰ στὸν Χριστό, γιὰ νὰ τὸν νιώ-

σουμε, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουμε τὰ χνάρια τῆς ἐσταυρωμένης του ἀγάπης

καὶ νὰ γίνουμε πραγματικοὶ χριστιανοί.

Διαβάζοντας τὸ γράμμα σας βλέπω πόσο μεγάλη εἶναι ἡ πίστη σας

καὶ ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Χριστό, πόσο προσπαθεῖτε νὰ τοῦ μοιάσετε καὶ

νὰ μᾶς φέρετε καὶ μᾶς κοντά του. Πράγματι, ἔχετε δίκιο ποὺ μᾶς

προειδοποιεῖτε γιὰ τοὺς ἔχθροὺς ποὺ ὑπάρχουν γύρω μας καὶ ὕπουλα

προσπαθοῦν νὰ μᾶς καταστρέψουν. Εἶναι ἀλήθεια τόσοι πολλοί, καὶ

μοῦ φαίνονται τόσο ἀθῶοι καὶ καλοὶ ποὺ οὔτε κἄν μποροῦμε νὰ τοὺς

φανταστοῦμε.

Καὶ πραγματικὰ ἐπιθυμοῦν πολὺ νὰ μᾶς δοῦν νὰ μένουμε ἄδειοι

πνευματικά. Σᾶς ὑπόσχομαι ὅμως, ὅπως νομίζω καὶ ὅλα τὰ παιδιά,

πὼς θὰ φυλαχτῶ ἀπ’ αὐτοὺς καὶ πιστεύω ὁ Κύριος νὰ μὲ βοηθήσει.

Στὴ ζωὴ πραγματικά, μεγάλε μου ἀδελφέ, ὑπάρχει μόνο ἕνας

μοναδικὸς καὶ παντοτινὸς τρόπος γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ εἶναι κανένας

πάντα εὐτυχισμένος, χαρούμενος, καὶ νὰ μπορεῖ νὰ ἀγαπᾶ τοὺς πάντες.

Εἶναι ὁ δρόμος αὐτὸς ποὺ χάραξε ὁ Χριστὸς πάνω στὴ γῆ καὶ μᾶς εἶπε

νὰ τὸν ἀκολουθήσουμε. Κι ὅμως, πόσες φορὲς ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι

ξεφεύγουμε ἀπ’ αὐτὸν τὸν δρόμο. Βέβαια, ὕστερα πάντα τὸ μετανιώ-

νουμε, ὅμως συχνά ξεφεύγουμε καὶ πάλι.

Κι ἐγὼ πολλὲς φορὲς κάνω ἄσχημα πράγματα, ὕστερα ὅμως μετα-

νιώνω. Κι ἀλήθεια, πόση ἀνακούφιση νιώθω! Εἶναι πραγματικὰ μεγά-

λη ἀνακούφιση, γιὰ μένα τουλάχιστον, νὰ τραγουδῶ κάποιον ἀπὸ τοὺς

χριστιανικοὺς ὕμνους ποὺ ἔμαθα. Φεύγουν ἀπὸ πάνω μου ὅλες μου οἱ

ἔγνοιες καὶ οἱ στενοχώριες! Τώρα πιὰ πιστεύω πὼς θὰ μπορέσω νὰ

γίνω καλύτερος ἄνθρωπος ἔχοντας ἐσᾶς καὶ τὸν Χριστό.

Τελειώνοντας, ἀγαπητὲ μεγάλε μου ἀδελφέ, θὰ ἤθελα νὰ σᾶς εὐχα-

ριστήσω καὶ γιὰ τὴν συμβουλὴ ποὺ μᾶς δίνετε, τὴν ἀνάγνωση συγγραμ-

μάτων σοβαρῶν καὶ πραγματικῶν ἐπιστημόνων. Πράγματι, μέσα ἀπὸ

τέτοια συγγράμματα, πηγάζουν πολλὰ καλὰ ποὺ διαμορφώνουν τὸν χα-

ρακτήρα μας. Σᾶς ἀποχαιρετῶ, λοιπόν, καὶ εὔχομαι πάντα νὰ χαρίζετε

ἀγάπη σὲ ὅλους. Ἀγγελικὴ Κ..., τάξη Α ́, τμήμα Α ́1

ἐπιστολὴ 25η

Ἀγαπητέ μου Ἀδερφέ. Πολλὰ πράγματα ἔμαθα ἀπὸ τότε ποὺ εἴμα-

στε μαζὶ μιὰ ὥρα τὴν ἑβδομάδα καὶ κάνουμε αὐτὸ τὸ τόσο εὐχάριστο

μάθημα. Ἀπ’ αὐτὰ ποὺ μοῦ εἶπες, ἀλλὰ πιὸ πολὺ ἀπ’ αὐτά ποὺ μοῦ

ἔγραψες στὴν ἐπιστολή σου, πολλὰ διδάχτηκα καὶ ἔβαλα πολλοὺς σκο-

ποὺς στὴ ζωή μου.

Κατάλαβα πὼς ἡ ζωὴ ἔχει νόημα μόνο ὅταν ζοῦμε ἀγαπημένοι καὶ

εὐτυχισμένοι μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, ἀφοσιωμένοι στὸ ὄνομα τοῦ

Κυρίου. Κατάλαβα πὼς ἡ εὐτυχία βρίσκεται μόνο κοντὰ στὸν Θεό· πὼς

ὅταν εἴμαστε δυστυχισμένοι μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ μᾶς παρηγορήσει,

γιατὶ ὁ Θεὸς θέλει νὰ εἴμαστε χαρούμενοι καὶ νὰ τὸν δοξολογοῦμε.

Κατάλαβα ἀκόμα πόσοι ἐχθροὶ ὑπάρχουν γύρω μου ποὺ θέλουν τὸ

κακό μου. Θὰ προσπαθήσω νὰ τοὺς ἀποφύγω μὲ πνευματικὸ ὁπλισμό,

ὅπως μοῦ γράφεις κι ἐσὺ στὸ γράμμα σου. Σκέφτομαι τὸν Χριστὸ ποὺ

θυσιάστηκε γιὰ νὰ μᾶς σώσει. Καὶ τὸν αἰσθάνομαι κοντά μου νὰ μοῦ

παραστέκει καὶ νὰ χαράσσει τὴν ἀγάπη στὴν καρδιά μου. Σοῦ ὑπό-

σχομαι πὼς θὰ προσπαθήσω νὰ προοδεύσω καὶ νὰ ζήσω εὐτυχισμένη

κοντὰ στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου.

Εὔχομαι, μέχρι νὰ βγάλω τὸ Γυμνάσιο, νὰ εἶσαι ἐσὺ ὁ καθηγητὴς

θεολογίας ποὺ θὰ κάνει μάθημα στὸ τμῆμα μου καὶ νὰ μοῦ διδάσκει

τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Καὶ εἶμαι σίγουρη πὼς δὲ θὰ σὲ ξεχάσω ποτέ. Μὲ

ἀγάπη, μιὰ μαθήτριά σου τῆς Α ́ τάξης τοῦ Γυμνασίου Βασιλικῶν.

ἐπιστολὴ 26η

[εἰκόνα 7 - σελ. 119]

ἐπιστολὴ 27η

1/1/80

Ἀγαπητέ μου ΑΔΕΛΦΕ. Θέλω τὸ γράμμα μου αὐτὸ νὰ εἶναι μία

ἀπάντηση πρὸς τὸ δικό σου. Πρὶν ἀποφασίσω νὰ σοῦ γράψω, διάβασα

πολλὲς φορές τὸ γράμμα σου ποὺ μὲ συγκίνησε βαθύτατα. Μελέτησα

καὶ ἀκολούθησα προσεχτικὰ τὶς συμβουλές σου. Τώρα νιώθω περισσό-

τερο τὸν Θεὸ κοντά μου. Ἔδιωξα ἀπὸ μέσα μου τὸν διάβολο.

Ἄρχισα νὰ Τοῦ φορτώνω τὰ προβλήματά μου καὶ νιώθω πιὸ

χαρούμενη. Τώρα νιώθω πὼς πάντα ὁ Θεὸς εἶναι κοντά μου καὶ δίπλα

μου. Ἡ ζωή μου γεμίζει ἀπὸ χαρά. Ἐπίσης, ἐκτέλεσα τὴν ἐπιθυμία σου.

Τὸ γράμμα σου βρίσκεται στὴν πρώτη σελίδα τοῦ τετραδίου μου. Τώρα

θὰ κλείσω μὲ τὴν ἀγάπη μου πρὸς αὐτόν.

Τελειώνοντας δὲν σ’ ἀποχαιρετῶ, γιατὶ ξέρω πὼς τὸ γράμμα μου

αὐτὸ θὰ εἶναι πάντοτε στὰ χέρια σου. Κατερίνα ..., Σχολεῖο Βασιλικῶν,

Γυμνάσιο, τάξις Α ́, τμῆμα Α ́3.

ἐπιστολὴ 28η

Εἶμαι κι ἐγὼ ἄνθρωπος, καὶ σὰν ἄνθρωπος ἔχω κι ἐγὼ τὰ ἐλατ-

τώματά μου. Τὸ μεγαλύτερο ἀπ’ ὅλα εἶναι πὼς πρὶν δὲν ἔδινα σημασία

στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Φέτος ὅμως... Φέτος ἔγινε κάτι ξεχω-

ριστὸ μέσα μου. Σὰν νὰ εἶχα χαθεῖ πρὶν μέσα στὸ πλῆθος καὶ τώρα νὰ

ξαναβρίσκω τὸν δρόμο. Δὲν ξέρω, ἴσως ἀπὸ τὴν παράδοση στὴν τάξη,

ἄρχισα νὰ μ’ ἀρέσουν τα Θρησκευτικά. Τώρα τὸ ξέρω, βρίσκομαι κο-

ντὰ στὸν Θεὸ κι αὐτὸς μὲ προστατεύει.

Αὐτὸ τὸ ἔχω καταλάβει ἀπὸ διάφορα περιστατικά. Ἀρχίζω νὰ νιώ-

θω τὸν Θεὸ δίπλα μου καὶ νὰ συνομιλᾶμε μαζί. Ὄχι πὼς πρὶν δὲν πί-

στευα στὸν Θεό! Ὄχι, ποτέ, ἀλλὰ δὲν τὸν ἔνιωθα τόσο μέσα μου. Ἔχο-

ντας τὸν Θεὸ μέσα σου, τί ἄλλο θέλεις; Αὐτὸς σὲ ζωογονεῖ, σὲ πλου-

τίζει μὲ γνώσεις κι ἕνα σωρὸ ἄλλα πράγματα ποὺ τὰ δημιουργεῖ ὁ Θεὸς

γιὰ μένα, γιὰ τὸ δημιούργημά του.

Τὸν αἰσθάνομαι σὰν μητέρα, πατέρα κι ἀδερφό. Ἀλλὰ ὄχι μόνον

Αὐτόν. Ὅλους τοὺς συνανθρώπους μου· καὶ τώρα καταλαβαίνω τὸ βα-

θὺ νόημα ἀγάπης καὶ στοργῆς τῶν συνανθρώπων, ποὺ τόσα χρόνια

δίδασκε ὁ Χριστός κι οἱ προφῆτες καὶ τόσοι ἄλλοι Ἅγιοι. Κι ὅλοι μαζὶ

ἀδελφωμένοι προχωρᾶμε τὸν δρόμο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς ἀγάπης. Ἀλλὰ

στὸ θέμα αὐτό – τῆς ἀγάπης τῶν συνανθρώπων – ἀκόμη δὲν ἔχω γίνει

τέλεια, ὅπως ἔπρεπε. Γιατὶ ὑπάρχουν στιγμὲς ποὺ θυμώνω καὶ νευριά-

ζω μαζί τους, ἀλλὰ γρήγορα ξεθυμώνω καὶ μετανοῶ.

Κι ἂς ξανάρθουμε στὸν Πατέρα μας Χριστό, ποὺ ὅλα σ’ Αὐτὸν τὰ

χρωστᾶμε (λύτρωση). Αὐτὸς ἦρθε στὴ γῆ καὶ σταυρώθηκε γιὰ τὸν ἄν-

θρωπο καὶ τὴ λύτρωσή του. Εἶναι δυνατὸν ὅλοι μας νὰ τοῦ δείξουμε

τὴν ἀγάπη μας καὶ νὰ βρεθῇς ἑνωμένος μαζί του. Αὐτὸς τὸ θέλει καὶ τὸ

χαίρεται. Ἀκόμη, διαβάζοντας τὰ συγγράμματά του, Αὐτὸς εὐχαριστιέ-

ται βλέποντάς μας νὰ μελετᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε περισσότερα πράγματα

γι’ Αὐτόν.

Κι ἐδῶ, λοιπόν, ἤμουν πίσω. Ἐνῶ τώρα μὲ εὐχαρίστηση διαβάζω

διάφορα συγγράμματά του. Ὅλα αὐτὰ τὰ χρωστάω στὸν καλό μας

καθηγητὴ θεολόγο ποὺ κάνει πολὺ σκληρὴ προσπάθεια γιὰ νὰ μᾶς

διδάξει τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸν θὰ εὐλογῶ σ’ ὅλη μου τὴ ζωή.

Αὐτὸς μᾶς ἔδωσε τὸ πρῶτο γράμμα ποὺ μὲ ὠφέλησε πάρα πολὺ καὶ μὲ

ὠφελεῖ. Καὶ νὰ πῶς. Μερικὲς φορές, ὅταν εἶμαι ἀπογοητευμένη ἀπὸ

τοὺς ἀνθρώπους, διαβάζω ἐκεῖνο καὶ ξαφνικὰ μοῦ φεύγει ἕνα βάρος

ἀπὸ τὴν ψυχή μου κι ἠρεμῶ. Τελειώνοντας, θἄθελα νὰ εὐχηθῶ νὰ γίνω

πιὸ τέλεια κι εὐχαριστῶ πολὺ τὸν καλό μας καθηγητὴ θεολόγο ποὺ μοῦ

δίδαξε τὸν σωστὸ δρόμο.

ἐπιστολὴ 29η

Γράμμα πρὸς τὸν ἀγαπημένο μου ἀδερφό. Χαίρομαι πολὺ ποὺ μοῦ

δίνεται ἡ εὐκαιρία νὰ συνδεθῶ ψυχικῶς μαζί σου. Ἀπὸ τὴν πρώτη

φορὰ ποὺ σ’ ἀντίκρισα, κατάλαβα πόσο πολὺ ἀγαπᾶτε τὰ παιδιὰ καὶ θὰ

θέλατε νὰ τὰ βλέπετε κοντὰ στὸν οὐράνιο «Πατέρα».

Προτοῦ νὰ σᾶς γνωρίσω ἤμουν νευρικὸς καὶ ἄτακτος. Ὅταν ὅμως

διάβασα τὸ γράμμα σας, ἀμέσως ἦρθα σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν Θεό μου, κι

ὅλα αὐτὰ τὰ χρωστῶ σὲ σένα μεγάλε μου ἀδερφέ. Ἀπὸ σένα ἄκουσα

πράγματα ποὺ δὲν τὰ εἶχα κἄν φανταστῇ καὶ πολλὰ πράγματα ποὺ μοῦ

εἶχαν κάνει ἐντύπωση. Τὸ παράδειγμα ποὺ μᾶς δώσατε μὲ τὸ κλῆμα

[εἰκόνα 8 - σελ. 119] τὸ σκέφτηκα πολύ, μέχρι ποὺ κατάλαβα τὴ μεγά-

λη δόξα τοῦ Κυρίου.

Μὲ ἀγάπη, ὁ μικρός σου ἀδερφὸς Ἀχιλλέας Κ.

ἐπιστολὴ 30ή

Μὲ τὸ γράμμα σας ποὺ διάβασα, στὸ λεπτὸ ἐπικοινώνησα μαζί

σας. Ψυχολογοῦμαι μὲ τὴ σκέψη ποὺ κάνω πρὸς τὸν Θεό. Πόση

ἀνάπαυση αἰσθάνομαι ὅταν εἶμαι κοντὰ στὸν Παντοδύναμο Πατέρα!

ὅταν συνεννοοῦμαι μὲ τὸν Θεὸ εἶναι σὰν νὰ μοῦ λέει: «Γεμίζει ἡ καρ-

διά μου ὅταν σὲ βλέπω νὰ εἶσαι χαρούμενη. Ἔτσι πλαστήκαμε, παιδί

μου, νὰ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας. Εἶναι

γλυκιὰ ἡ ζωὴ μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς ἀδερφούς μας, τοὺς συναν-

θρώπους». Αὐτὰ μοῦ λέει ὅταν ἐπικοινωνῶ μαζί του.

Προσέχω, ὅμως, πολύ. Ἐπειδὴ μὲ κυκλώνουν πολλοὶ ἐχθροὶ, ἐπι-

χειροῦν νὰ μοῦ ἀφαιρέσουν ὅ,τι καλὸ ἔχω μέσα μου, ὥστε στὸ τέλος νὰ

μείνω ἄδεια πνευματικά, σὰν κουρέλι πραγματικό. Φυλάγομαι, ὅσο

μπορῶ, καὶ ὁπλίζομαι πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἀντιμετωπίσω

τοὺς ἐχθρούς μου. Καὶ ἑνώνομαι μὲ τὸν αἰώνιο Πατέρα, ποὺ δὲν

φοβᾶμαι τίποτε. Συζητῶ τὰ προβλήματά μου μαζί του καὶ νιώθω μιὰ

ἀγαλλίαση. Τοῦ ὑπόσχομαι ὅτι θὰ εἶμαι γιὰ πάντα μαζί του γελαστὴ καὶ

χαρούμενη. Αὐτὰ εἶχα νὰ πῶ στὸ γράμμα μου καὶ τὸ κλείνω μὲ ἀγάπη

πρὸς τὸν πάτερ καὶ τὸν ἴδιο τὸν Θεό. Ἡ ἄγνωστή σας ἀδερφή.

ἐπιστολὴ 32α

Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Ἀδερφό μου, τὸν Θεολόγο. Διάβασα τὸ γράμμα

σας καὶ μὲ συγκίνησε ἀρκετά. Μπήκατε βαθιὰ μὲς στὸ νοῦ μου καὶ

παρακαλοῦσα τὸν Θεὸ νὰ σᾶς ἔχει γερὸν νὰ ἔρχεστε κάθε Πέμπτη στὸ

σχολεῖο νὰ μᾶς ἀνοίγετε τὴν καρδιά μας. Μοῦ ἄρεσε πολὺ νὰ ἀκούω τὰ

ὡραῖα σας λόγια γιὰ τὸν Θεό. Μοῦ ἄρεσε πολὺ τὸ παράδειγμά σας, ποὺ

φέρατε προχθὲς μὲ τὸ κλῆμα, γιατὶ πραγματικὰ μοιάζουμε μὲ κλῆμα.

Ὅταν σᾶς ἀκούω νὰ μιλᾶτε αἰσθάνομαι μέσα μου μιὰ σιγουριά. Νομί-

ζω πὼς βρίσκομαι «ἀντιμέτωπος» μὲ τὸν Θεό. Γιατὶ νομίζω πὼς ὁ

Θεὸς εἶναι τόσο ἁγνὸς καὶ γλυκομίλητος. Τὸ ἴδιο νομίζω καὶ γιὰ τὸν

Χριστό. Νομίζω πὼς συγκέντρωσα ὅλες μου τὶς ἰδέες για σᾶς.

ἐπιστολὴ 33η

Α ́2 Γυμνασίου Βασιλικῶν

Εἰς τὸν Ἀγαπημένο μου Θεολόγο. Καλέ μου ἀδελφὲ, Θεολόγε.

Ἦρθε ἡ σειρά μου νὰ σοῦ ἀπαντήσω καὶ ἐγὼ στὸ γράμμα ποὺ πῆρα.

Νὰ ξέρῃς μὲ πόση λαχτάρα περιμένουμε τὴν ὥρα τῶν Θρησκευτικῶν,

ὄχι μόνο ἐγὼ ἀλλὰ ὅλα τὰ παιδιά, νὰ καθήσουμε ἥσυχα καὶ νὰ γεμί-

σουμε τὴν ἄδεια ψυχή μας ἀπὸ τὴν τροφὴ ποὺ μόνο ὁ καλὸς Θεὸς ξέρη

νὰ δίνῃ στὰ παιδιά του.

Ὁλόκληρη τὴν ἑβδομάδα, σὰν ἀδύναμα καὶ ἁμαρτωλὰ πλάσματα

ποὺ εἴμαστε, πέφτωμε σὲ χίλια παραπτώματα. Ἀλλὰ εὐτυχεῖς, ποὺ τὰ

δικά σας καλὰ λόγια καὶ οἱ συμβουλὲς ποὺ μᾶς δίνετε μᾶς κάνουν νὰ

κρατιόμαστε σταθερὰ στὴν πίστη καὶ στὴν ἀγάπη τοῦ καλοῦ μας Θεοῦ.

Ἐκεῖνα γιὰ τὰ ὁποῖα, μεγαλύτερος ὅλων, ταπεινώθηκε καὶ κατέβηκε

στὴ γῆ γιὰ νὰ σώσῃ ὅλους τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.

Ὁπωσδήποτε θὰ ὑπάρχει ἄφεσις ἁμαρτιῶν καὶ γιὰ ἐμᾶς τὰ ἁμαρτωλὰ

πλάσματα, ἀρκεῖ νὰ τὸ θελήσωμε πραγματικὰ, καὶ κάτι ποὺ τὸ κάνουμε

νὰ μὴν τὸ ξανακάνουμε καὶ νὰ μετανοήσουμε.

Θέλω μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ μὲ κάνῃς, μιὰ καὶ εἶμαι μικρὸς

ἀκόμα, νὰ γίνω καλὸς ἄνθρωπος καὶ καλὸς χριστιανός. Ἐγὼ μὲ τὴν

προσευχή μου καὶ ἐσὺ μὲ τὰ καλά σου λόγια, καλέ μου καθηγητά, θὰ

εὔχομαι νὰ σᾶς ἔχει ὅλους τοὺς καθηγητές μας γεροὺς γιὰ νὰ κάνετε τὸ

ἔργο σας σωστὰ καὶ μὲ πολλὴ ἀγάπη. Ἔτσι κλείνω τὸ γράμμα, σεβαστέ

μου Θεολόγε.

ἐπιστολὴ 34η

Καλέ μου δάσκαλε καὶ πατέρα. Τὸ πόση δύναμη καὶ χαρὰ μοῦ

ἔδωσε τὸ γεμάτο ἀγάπη καὶ καλωσύνη γράμμα σου, δὲν μπορῶ νὰ τὸ

ἐκφράσω σ’ αὐτὲς τὶς λίγες γραμμὲς τοῦ ἀσήμαντου γράμματός μου.

Τὸ διάβασα, τὸ ξαναδιάβασα καὶ δὲν χόρταινα νὰ τὸ διαβάζω. Τί

ὄμορφα λόγια, τί ὑψηλὰ νοήματα· ἡ μικρὴ παιδική μου ψυχὴ πλημμύ-

ρισε ἀπὸ αἰσθήματα ἀγάπης, καλωσύνης, εὐγνωμοσύνης. Σκέφτηκα!

Πόσο καλὸς εἶσαι Θεέ μου, ποὺ ἔδωσες στοὺς ἀνθρώπους τέτοιους

πατέρες γιὰ νὰ μᾶς διδάξουν τὴ Δύναμή Σου, τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ μας,

τοῦ Μεγάλου μας Πατέρα καὶ Προστάτη, τοῦ Μεγάλου Ὁδηγοῦ τῆς

ζωῆς μας, ποὺ σὰν φάρος μᾶς φωτίζει τὸν δρόμο.

Καί, καλέ μου δάσκαλε, ὑπάρχουν στὴ ζούγκλα αὐτὴ ποὺ ζοῦμε

σήμερα, ποὺ λέγεται κοινωνία, ἄνθρωποι μικροί, τιποτένιοι, ἀσήμα-

ντοι, ποὺ ἡ μόνη τους σκέψη καὶ ἐπιθυμία εἶναι πῶς νὰ ζήσουν εἰς

βάρος τῶν ἄλλων, καὶ πῶς νὰ μπορέσουν νὰ βλάψουν τοὺς συναν-

θρώπους τους.

Ἄνθρωποι χωρὶς ἰδανικά, ἄδειοι, κούφιοι. Ὄχι, δὲν πρέπει αὐτοὺς

τοὺς ἀνθρώπους οὔτε νὰ τοὺς ἀγνοήσουμε οὔτε νὰ τοὺς περιφρονή-

σουμε. Πρέπει μὲ τὸ καλὸ παράδειγμά μας, μὲ τὰ σωστὰ ἔργα μας νὰ

τοὺς δώσουμε νὰ καταλάβουν ὅτι στὴ ζωὴ ὑπάρχουν μεγάλες ἀξίες,

ποὺ γι’ αὐτὲς πρέπει νὰ ζοῦμε καὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε. Νὰ προσπαθή-

σουμε νὰ τοὺς φέρουμε στὸν σωστὸ δρόμο τοῦ Μεγάλου μας Θεοῦ καὶ

Εὐεργέτη ὅλου τοῦ Κόσμου.

Ναί, καλέ μου δάσκαλε, προσεύχομαι μὲ δύναμη καὶ ἀγάπη, ὑγεία,

καλωσύνη γιὰ νὰ γίνω ἕνας καλὸς καὶ χρήσιμος ἄνθρωπος στὴν

κοινωνία. Προσεύχομαι γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, γιατὶ κοινωνία

χωρὶς καλοὺς ἀνθρώπους εἶναι χάος, εἶναι ζούγκλα. Προσπαθῶ μὲ τὴ

δύναμη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸ καλὸ παράδειγμα τῶν δασκάλων μου νὰ γίνω

ἄνθρωπος ὠφέλιμος στὴν κοινωνία.

Τέλος, ἐγώ ὁ μικρός σου μαθητής, σ’ εὐχαριστῶ ἀπὸ τὰ βάθη τῆς

ψυχῆς μου, καλέ μου δάσκαλε καὶ πατέρα, ποὺ μοῦ ἔδωσες τὴν εὐκαι-

ρία νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ τὸ ὡραῖο σου γράμμα βαθύτερα καὶ καλύτερα

μὲ τὸν Μεγάλο μας Πατέρα. Σ’ εὐχαριστῶ. Ὁ μικρός σου μαθητὴς

Μόσχος Λ...

ἐπιστολὴ 35η

Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδερφό. Ἀγαπητὲ ἀδερφέ, ἡ καρδιά μου γεμίζει

ἀπὸ χαρὰ ὅταν σᾶς βλέπω καὶ σᾶς ἀκούω μέσα στὴν τάξη. Τέτοιοι ἄν-

θρωποι σὰν κι ἐσᾶς δὲν ὑπάρχουν πολλοί, γιατὶ οἱ περισσότεροι παρα-

σύρονται καὶ κάνουν τὸ θέλημα τοῦ διαβόλου.

Ἐσεῖς εἶστε γιὰ μᾶς σὰν ἥλιος γιατί, ὅπως ὁ ἥλιος φωτίζοντας τὴ

γῆ μεγαλώνει τὰ λουλούδια, τὰ δέντρα καὶ ἄλλα πράγματα, ἔτσι κι

ἐσεῖς, μιλώντας σὲ μᾶς κάθε Πέμπτη γιὰ τὸν Χριστὸ ἢ τὸν Θεό, ὁ

ὁποῖος εἶναι Πατέρας μας, κάνετε τὴν καρδιά μου νὰ πλουταίνει ἀπὸ

αἰσθήματα γιὰ τοὺς συνανθρώπους μου.

Παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ σᾶς ἔχει καλά, γιατὶ μόνο ἐσεῖς μπορεῖτε

νὰ μᾶς ὁδηγήσετε στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εἴμαστε ἐμεῖς παιδιά

του κι αὐτὸς Πατέρας μας. Προτοῦ συναντηθῶ μὲ σᾶς ἔκανα πολλὰ

ἄπρεπα πράγματα, π.χ. μάλωνα, κορόϊδευα τοὺς φίλους μου, δὲν διά-

βαζα εὐαγγέλιο, ἀλλὰ ἀπὸ τότε ποὺ συναντήθηκα μὲ σᾶς καὶ σᾶς

ἄκουσα νὰ μιλᾶτε, σὰν νὰ εἶδα τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ μέσα σας. Καὶ γι’ αὐτὸ

ἀποφάσισα νὰ τὰ κόψω αὐτὰ καὶ νὰ γίνω ἕνα καλὸ καὶ ἀγαθὸ παιδὶ

τοῦ Πατέρα ὅλου τοῦ κόσμου, μὲ τὸν ὁποῖο θὰ συνομιλῶ μαζί του καὶ

θὰ τοῦ λέω τὰ προβλήματά μου.

Τώρα ποὺ ἔχω ἐσᾶς κοντά μου δὲν φοβᾶμαι τίποτε καὶ οὔτε πρό-

κειται νὰ φοβηθῶ, γιατὶ ξέρω πὼς, ἂν χρειαστεῖ, ἐσεῖς θὰ μὲ βοηθή-

σετε. Καλύτερα θὰ ’ταν ἂν σᾶς εἴχαμε δυὸ καὶ τρεῖς φορὲς τὴν ἑβδομά-

δα, ἀλλὰ, τί νὰ κάνουμε, ὑπάρχουν κι ἄλλα παιδιὰ ποὺ περιμένουν νὰ

σᾶς δοῦν καὶ νὰ σᾶς ἀκούσουν. Ὁ μικρὸς ἀδερφός σας..., ἕνας μαθη-

τὴς τοῦ τμήματος Α ́2, ποὺ σᾶς ἀγαπᾶ καὶ σᾶς σκέφτεται κάθε στιγμή.

ἐπιστολὴ 36η

Πρὸς τὸν διδάσκαλό μου. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὂν ποὺ κυβερνᾶ

μεγαθήρια μὲ τὴ γνώση του, ἕνα ὂν ἀνώτερο ἀπὸ τὰ ζῶα. Ὁ ἄνθρωπος

εἶναι πλασμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ ζῇ μαζί του καὶ νὰ ἀκολουθῇ τὸν

δρόμο τῆς ἀγάπης, ἕνας δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν πραγματικὴ εὐτυχία, ὁ

δρόμος τοῦ Θεοῦ.

Μά, σὰν ἄνθρωπος ποὺ εἶναι, ξεφεύγει μερικὲς φορὲς ἀπὸ τὸν

δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ κάνει λάθη τρομερά. Ὅμως Ἐκείνου ἡ ἀγάπη δὲν

τελείωσε ποτέ. Δέχεται ὅλους ὅσους ἔρχονται σ’ Αὐτὸν καὶ συγχωρεῖ,

χτυπάει πάντα τὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς καὶ περιμένει νὰ Τοῦ ἀνοίξουμε,

μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο Του. Καὶ ἐγὼ εἶμαι

ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶναι στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Καὶ

ἐγὼ πότε-πότε ἔφευγα ἀπὸ τὸν δρόμο τοῦ Κυρίου μά, ἀπὸ τότε ποὺ μοῦ

δίδαξες τὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίου, εἶμαι πάντοτε στὸν σωστὸ δρόμο

τοῦ Θεοῦ.

Τὸν Κύριο πρέπει νὰ τὸν δοξάζουμε, γιατὶ Αὐτὸς μᾶς ἔδωσε τὴ

ζωή, καὶ νὰ τὸν ἀγαπᾶμε. Ἔτσι, Αὐτὸς θὰ μᾶς προστατεύει στὶς δύσκο-

λες στιγμές, ὅπως ἐσᾶς διδάσκαλε, ποὺ τὸν πιστεύετε, καὶ γι’ αὐτὸ σᾶς

ἔσωσε τὴ ζωή σας μὲ ἐκεῖνο τὸ περιστατικὸ ποὺ σᾶς συνέβη ἔξω ἀπὸ

τὸ χωριὸ Ἅγιος Ἀντώνιος. Σ’ εὐχαριστῶ, καλέ μου δάσκαλε, ποὺ μὲ τὴ

διδασκαλία σου μπῆκα στὸν σωστὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Σὲ χαιρετῶ, ὁ

ἀνώνυμος μαθητής Σου.

ἐπιστολὴ 37η

Ἀγαπημένε μου καθηγητὴ καὶ θεολόγε. Ἀκόμα οὔτε τὸ ὄνομά σας

δὲν ξέρω, κι ὅμως σᾶς ἀγάπησα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή. Τὴ λίγη ὥρα

ποὺ περνᾶμε μαζί, τὴν περνᾶμε τόσο εὐχάριστα διαβάζοντας τὸν λόγο

τοῦ Θεοῦ καὶ μαθαίνοντας πολλὰ τραγούδια Του.

Θὰ ἤθελα νὰ ἦταν περισσότερες οἱ ὧρες ποὺ περνᾶμε μαζὶ, ἀλλὰ

μιὰ ποὺ δὲν γίνεται ἂς κάνουμε μιὰ προσπάθεια γιὰ νὰ περνάει, ὅσο

πιὸ πολὺ μποροῦμε, εὐχάριστα ὁ λίγος χρόνος ποὺ εἴμαστε μαζί. Μὲ

μεγάλη ἀνυπομονησία περιμένω κάθε Τρίτη ποὺ ἔχουμε μαζὶ μάθημα.

Ἀλλά, γιατὶ λέω μάθημα, ἀφοῦ εἶναι σωστὴ διασκέδαση. Προτοῦ σᾶς

γνωρίσω ἔκανα πολλὲς ἀταξίες, θύμωνα μὲ τὸ παραμικρό, ἔλεγα ψέμ-

ματα. Τώρα ὅμως ὅλα τελείωσαν. Καὶ ἡ αἰτία ποὺ τελείωσαν ὅλα αὐτὰ

εἶστε ἐσεῖς πάτερ, ποὺ μὲ τὰ λόγια σας, καὶ προπαντὸς μὲ τὸ γράμμα

σας, μὲ κάνατε νὰ συμμορφωθῶ.

Ὅποτε ἔχω ἐλεύθερο χρόνο, παίρνω καὶ διαβάζω τὸ γράμμα σας

κι ὅσο πιὸ πολλὲς φορὲς τὸ διαβάζω τόσο πιὸ κοντὰ ἔρχομαι στὸν

Χριστό. Νιώθω τὴν ψυχή μου νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ ἀγάπη, χαρά, ἐλπί-

δα. Ἄλλες φορὲς σκέφτομαι τοὺς ἀνθρὼπους ποὺ εἶναι ἐγωιστὲς καὶ

δὲν πιστεύουν στὸν ἀληθινὸ Θεό. Πόση ἀσέβεια, Θεέ μου! Γιὰ χάρη

μας ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε, κι ἐμεῖς γιὰ τὸ εὐχαριστῶ κάνουμε τόσες

ἄπρεπες πράξεις ἐναντίον του. Σᾶς ὑπόσχομαι, πάτερ, νὰ εἶμαι ἀπὸ δῶ

καὶ στὸ ἐξῆς καλή, δὲν θὰ καυγαδίζω πιὰ οὔτε θὰ λέω ψέμματα.

Διαβάζοντας τὴν Καινὴ Διαθήκη, μαθαίνω τόσα πράγματα γιὰ τὸν

Χριστό μας. Μὰ καὶ μὲ σᾶς δὲν τὰ περνᾶμε ἄσχημα. Ἀντίθετα, μάλιστα,

περιμένουμε κάθε Τρίτη μὲ μεγάλη ἀνυπομονησία γιὰ νὰ μάθουμε κάτι

καινούριο ποὺ θὰ μᾶς πεῖτε. Σᾶς χαιρετῶ, μὲ μεγάλη ἀνυπομονησία,

μιὰ μαθήτριά σου τοῦ Α ́3 Γυμνασίου Βασιλικῶν.

ἐπιστολὴ 38η

Γράμμα στὸν Χριστό. Πατέρα μου, ὅταν ἡ ψυχή μου βαραίνει ἀπὸ

διάφορες αἰτίες, μοναδικὴ ξαλάφρωση ποὺ βρίσκω εἶναι τὸ νὰ ψάλλω

ὅ,τι ὕμνους ξέρω. Καὶ εἶμαι βέβαιη ὅτι θὰ βρεθῶ κοντά σου γιὰ νὰ σὲ

εὐχαριστήσω, Σωτήρα μου.

Ἐπειδὴ πολλοὶ ἐχθροί μου προσπαθοῦν νὰ πάρουν ὅ,τι καλὸ ἔχω

μέσα μου γιὰ σένα, φυλάγομαι ὅσο μπορῶ καὶ παλεύω δυνατὰ γιὰ νὰ

μὴ μείνω ἄδεια πνευματικά. Ἐσὺ γιὰ μένα, Παντοδύναμε, σταυρώθη-

κες γιὰ νὰ σωθῶ. Δὲν εἶναι δύσκολο, λοιπόν, κι ἐγὼ νὰ ἀφιερώνω με-

ρικὲς ὥρες ἀπὸ τὸ ἐλεύθερο χρονικό μου διάστημα καὶ νὰ διαβάζω τὸν

λόγο σου. Αὐτὰ εἶναι τὰ λίγα λόγια ποὺ μπόρεσα νὰ συντάξω γιὰ σένα,

Χριστέ μου. Ἐδὼ κλείνω τὸ γράμμα μου. Ἕνα ἀπὸ τὰ ΑΡΝΑΚΙΑ σου.

ἐπιστολὴ 39η

Σεβαστέ μου δάσκαλε. Θέλω μὲ τὴν ἀπάντησή μου στὸ γράμμα

σας νὰ σᾶς πῶ πόσο μὲ βοηθήσατε, ἀκόμα περισσότερο, νὰ ἐπικοινω-

νήσω μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἀγαπητό του Υἱό. Πιστεύω πὼς πρέπει νὰ

εἴμαστε πάντοτε πιστοὶ στὸν Θεό. Σ’ αὐτὸν ποὺ τόσο πολὺ μᾶς ἀγάπη-

σε, σ’ αὐτὸν ποὺ θυσίασε τὸν ἴδιο του τὸν Υἱὸ γιὰ μᾶς. Γιὰ μᾶς ποὺ δὲν

τὸν πιστέψαμε. Μὲ τὸν Θεὸ μὲς στὴν ψυχὴ ἡ ζωὴ εἶναι πιὸ ὄμορφη, πιὸ

ὡραία, πιὸ γλυκιά, γεμάτη ὑγεία καὶ χαρά.

Μὲ τὸ γράμμα αὐτὸ κατάλαβα ὅτι δὲν πρέπει νὰ λέμε ψέμματα,

γιατὶ μ’ αὐτὰ δὲν κοροϊδεύουμε τοὺς ἄλλους ἀλλὰ τοὺς ἴδιους μας τοὺς

ἑαυτούς. Ἀκόμα κατάλαβα πόσο χρήσιμος εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴ

σημερινὴ ζωή, μιὰ ζωὴ γεμάτη κινδύνους ποὺ μᾶς περικυκλώνουν κά-

θε μέρα.

Ὅμως ὁ Θεὸς βρίσκεται πάντοτε δίπλα μας, μαζί μας, μᾶς βοηθά-

ει πάντοτε σὲ κάθε δύσκολη στιγμή. Δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ παίρνουμε τὸν

στραβὸ δρόμο οὔτε νὰ ἔχουμε μέσα μας, βαθιὰ μὲς στὴν ψυχή μας,

σχέδια δόλια ποὺ νὰ κάνουν κακὸ στὸν συνάνθρωπό μας. Ἀλλά, πρέπει

νὰ ἀγαπᾶμε ὄχι μόνο τὴν ψυχή μας ἀλλὰ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας.

Νὰ τοὺς βοηθᾶμε νὰ βρίσκουν τὸν σωστὸ δρόμο, νὰ βοηθᾶμε, ὅσους

εἶναι χαμένοι, νὰ πιστέψουν στὸν πραγματικὸ Θεό, τὸν ἕνα καὶ μοναδι-

κό. Μόνο μὲ τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεὸ τὸν ἀγγίζουμε, τὸν ζοῦμε,

γιατὶ βρίσκεται πάντοτε μέσα στὴν ψυχή μας.

Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μὲ βοηθήσατε νὰ βρῶ τὸν σωστὸ δρόμο, νὰ

ἔρθω πιὸ κοντὰ στὸν αἰώνιο Πατέρα μας, σ’ αὐτὸν ποὺ ἔδωσε τὸν ἴδιο

Του τὸν ἑαυτὸ γιὰ μᾶς, γιὰ νὰ εἴμαστε πάντα εὐτυχισμένοι καὶ χαρού-

μενοι. Μὲ σεβασμό, μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 40ή

Καλέ μας πάτερ ... Πέρσι, ὅταν κάναμε Θρησκευτικά, δὲν διάβαζα

καὶ πολύ, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν εἶχα καὶ καλὸ βαθμό. Φέτος ὅμως, ποὺ ἤρ-

θατε ἐσεῖς, ὅλα ἄλλαξαν μὲ τὸν λόγο σας. Τὰ τόσο πειστικά λόγια σας

μὲ κάνανε καὶ ἄλλαξα. Τώρα διαβάζω καὶ πάω πιὸ συχνὰ στὴν ἐκκλη-

σία, ἐνῶ πρῶτα δὲν πήγαινα πολύ.

Ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ θὰ κάνουμε μάθημα, χαίρομαι πάρα πο-

λὺ καί, ὅταν ἀρχίζετε νὰ μιλᾶτε, ἡ καρδιά μου πετᾶ μακριά, ψηλὰ στὸν

καλό μας Θεούλη. Ὅταν πάλι λέτε τὶς τόσο ὡραῖες ἱστορίες μὲ τοὺς ἀγ-

γέλους, ὁ καημένος ὁ Χριστὸς πόσο χαίρεται καὶ πόσο μᾶς ἀγαπᾶ πο-

λύ.

Πόσο θὰ ’θελα νὰ μὴν ὑπάρχουν κακίες στὸν κόσμο, νὰ μὴ μαλώ-

νουμε καὶ νὰ εἴμαστε ὅλοι μαζὶ μιὰ οἰκογένεια. Ὅλοι μας πρέπει νὰ

τρεφόμαστε μὲ «Λίγο μάννα κάθε μέρα ἀπ’ τὸν Λόγο τοῦ Πατέρα».

Καὶ ὅλοι πρέπει νὰ πηγαίνουμε κάπου-κάπου στὸν οἶκο τοῦ Χρι-

στοῦ νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε, ὅπως ἐκεῖνος, ποὺ πάντα στὶς δύσκολές μας

ὧρες, μπαίνει στὸν δικό μας οἶκο, στὴν καρδιά μας, καὶ μᾶς ξεκου-

ράζει ἀπὸ τὶς στεναχώριες μας.

Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀγαποῦμε καὶ νὰ σκεφτόμαστε τὸν Χριστό μας,

γιατὶ αὐτὸς θυσιάστηκε γιὰ μᾶς, καὶ ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ κάνουμε

μιὰ μικρὴ θυσία. Γι’ αὐτὸ, ὅπως εἶπε καὶ Ἐκεῖνος «Ἀγαπᾶτε ἀλλή-

λους», ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ ἀγαπᾶμε.

ἐπιστολὴ 41η

12-3-80

Ἀγαπημένε μου ἀδελφέ. Μέρες τώρα θέλω νὰ σᾶς ἀπαντήσω στὸ

ἐξαίσιο αὐτὸ γράμμα σας, ἀλλὰ ὑπάρχουν πολλὰ ἐμπόδια μπροστά μου

κι ἔτσι μὲ κάνουν νὰ μὴ μπορῶ νὰ σᾶς γράψω. Ὅμως θέλω νὰ σᾶς πῶ

τὴν ἀλήθεια. Ὅλη τὴν ἀλήθεια, αὐτὴν τὴν ὄμορφη ἀλήθεια. Ἀπὸ τὴν

ἡμέρα ποὺ ἤρθατε στὰ Βασιλικὰ γιὰ νὰ διδάξετε τὴν ἀληθινὴ κι ὄχι τὴν

κουκουλωμένη μὲ καταχνιὰ ἀλήθεια, νιώθω πιὸ ἔντονο μέσα μου τὸν

Θεό. Ἄλλαξα ριζικά. Δὲν μπορῶ νὰ πῶ πὼς δὲ μάλωνα μὲ πολλὰ

ἀγαπητά μου πρόσωπα, ἀλλὰ, μόλις διδάξατε τὴν ἀλήθεια ποὺ πρέπει,

σᾶς θαύμασα. Εἶστε ἕνας πολὺ καλὸς ἄνθρωπος.

Ὅλοι πιστεύω νὰ σᾶς ἔχουν ἀγαπήσει. Μιλᾶτε τόσο ὄμορφα, ὥστε

νομίζω πὼς μοῦ μιλάει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ζῶ πολύ, μὰ πάρα πολὺ

κοντὰ στὸν Χριστό: «Ὁπλίζομαι πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἀντι-

μετωπίσω τοὺς ἐχθρούς μου». Κάνω τὴν προσευχή μου κάθε βράδυ.

Μὲ δύο λόγια νιώθω γαλήνια. Ὅταν μιλᾶτε, ἔτσι ποὺ σᾶς βλέπω, νομί-

ζω πὼς ἐμεῖς πρέπει μόνο νὰ σᾶς ἀκοῦμε· μόνο ἐσεῖς πρέπει νὰ μιλᾶτε.

Ὅλα γελοῦν στὴ ζωή μου, ἡ καρδιά μου, τὸ πρόσωπό μου καὶ

ἀκόμα καὶ ὁ ἴδιος μου ὁ ἑαυτός. Ἑνὼθηκα πολὺ μὲ τὸν Οὐράνιο

Πατέρα μου. Ἡ ζωή μου εἶναι γλυκιὰ μὲ τὸν Οὐράνιο Πατέρα Λυτρωτὴ

Θεό. Μὲ τὰ λόγια σας αὐτὰ τὰ ἅγια θὰ μπορέσω νὰ προχωρήσω καὶ νὰ

προκόψω στὴ ζωή, σὲ μιὰ ζωὴ ποὺ εἶναι βουτηγμένη ἀπὸ τὰ νύχια ὡς

τὴν κορφὴ στὸν βοῦρκο. Στὸν βοῦρκο ποὺ δὲν ξεπλένεται οὔτε θὰ

ξεπλυθῇ ποτέ, γιατὶ ὅλοι μας πρὸς ἐκεῖ πᾶμε. Δὲν ἀκολουθοῦμε τὴν

τακτικὴ ποὺ πρέπει νὰ ἔχει κάθε ἄνθρωπος: «Νὰ ἀγαπᾷ, νὰ ἐκτιμᾷ καὶ

προπάντων νὰ σέβεται τὸν Πλαστουργὸ Παντοκράτορα Θεό». Αὐτὰ τὰ

λόγια εἶναι πολὺ λίγα γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἐκφράσω ἕναν ἀπέραντο

θαυμασμὸ ποὺ δὲν γράφεται οὔτε σὲ μυριάδες φύλλα. Σᾶς εὐχαριστῶ

ποὺ καθίσατε καὶ διαβάσατε αὐτὸ τὸ μικρὸ χειρόγραφο ἀπὸ ἕνα μικρὸ

πλάσμα ποὺ σᾶς σέβεται καὶ σᾶς ἐκτιμᾶ πολύ ἀπὸ τὸ Γυμνάσιο

Βασιλικῶν.

Προσευχὴ πρὸς τὸν Παντοκράτορα Θεό

«Παντοκράτορα, ἄραγε πρέπει νὰ μᾶς ἀγαπᾷς τόσο

ὅσο ἀγαποῦσες τὴν Παναγία, τοὺς Ἀγγέλους;

Ἐσὺ ποὺ εἶσαι τόσο δυνατὸς μπορεῖς νὰ τὸ κρίνεις.

Ἐσὺ εἶσαι τὸ Οὐράνιο ἀληθινὸ φῶς ποὺ φωτίζει τὴν ἀνθρωπότητα.

Ὁδήγησέ μας ἐκεῖ ποὺ πρέπει νὰ πᾶμε, στὸν καλὸ ἅγιο δρόμο.

Βοήθα ὅλους τοὺς ἀνθρώπους

κι ἀγάπα τους ὅλους ἐξίσου σὰν παιδιά σου. Ἀμήν.»

Σᾶς εὐχαριστῶ πάρα πολύ.

ἐπιστολὴ 42α

6-2-80

Ἀγαπημένε μου πάτερ. Μὲ τὸ γράμμα μου αὐτὸ θὰ ἤθελα νὰ ἐπι-

κοινωνήσω μαζί σας. Θά ’θελα νὰ πιστέψετε πὼς, ἂν ὄχι σωματικὰ

τότε ψυχικά, βρίσκομαι κάθε μέρα, κάθε ὥρα, κάθε στιγμή κοντά σας.

Ζητῶ τὴ γνώμη σας πρὶν ἀπὸ κάθε βῆμα μου σ’ ἕναν διάπλατο δρόμο

ποὺ ἀνοίγεται μπροστά μου.

Πόσες σοφὲς εἶναι οἱ ἀπαντήσεις σας. Μὲ κάνουν νὰ βλέπω τὸν

δρόμο ἀπὸ δύο πλευρές, τὴν καλὴ καὶ τὴν ἄσχημη. Ὅταν σᾶς ἀκούω

νιώθω ἕνα δυνατὸ χέρι δίπλα μου ποὺ νὰ μοῦ δείχνει το σωστό. Τότε

κάποιος μιλάει μέσα μου καὶ μοῦ λέει: «Ναί, Μαρία, αὐτὸ εἶναι τὸ σω-

στό. Ἀκολούθησέ το πιστά».

Ἀκολουθώντας το περνῶ ἀπὸ ἕνα λουλουδᾶτο κῆπο γεμάτο ὄμορ-

φα καὶ γεμάτα ζωντάνια λουλούδια ποὺ σκορποῦν γύρω τὴ μυρωδιά

τους. Ἀκούγεται τὸ ἁπαλὸ θρόϊσμα τῶν φύλλων καὶ τὰ γλυκὰ

κελαηδήματα πουλιῶν. Ὅταν ὅμως πάω ἀντίθετα στὶς συμβουλές σας,

τότε περνῶ ἀπὸ ἕνα δάσος μὲ ἀγκάθια καὶ ζῶα ποὺ εἶναι ἕτοιμα νὰ

πέσουν πάνω μου γιὰ νὰ γελάσουνε μαζί μου.

Ὅμως, ἀκούγοντας τὶς γλυκές σας ψαλμωδίες, ποὺ φέρνουν κοντά

μου τὸν Χριστό, βρίσκω καὶ πάλι τὸν σωστό μου δρόμο. Γαντζώνομαι

γερὰ πάνω του γιὰ νὰ μὴν πέσω στὸν γκρεμό. Τότε μοῦ δίνει τὸ χέρι

του καὶ μὲ τραβᾶ ψηλά. Καὶ νὰ ποὺ βρίσκομαι καὶ πάλι στὸν δρόμο

μου καὶ περπατῶ δίπλα του τὸν δρόμο ποὺ δὲν ξέρω πότε θὰ τελειώσει.

Κάνουμε παρέα καὶ μοῦ διηγεῖται γιὰ τὶς διάφορες ἱστορίες τῆς

ζωῆς του. Μοῦ λέει γιὰ τὰ παθήματά του. Τὸν κοιτῶ παράξενα, μ’ ἕναν

τρόπο ἀνεξήγητο. Ἀπὸ τὴ μιά, μοῦ φαίνονται ἀπίστευτα γιὰ ἕναν ἄν-

θρωπο ἢ μᾶλλον γιὰ ἕναν Θεὸ πού, γιὰ τὴν ἀγάπη του στὰ δημιουργή-

ματά του, ἔγινε ἄνθρωπος, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη τόσο σωστά. Μοῦ μιλάει

μὲ μιὰ ἁπλότητα ποὺ σήμερα εἶναι τόσο δύσκολο νὰ τὴ βρῇς.

Ὅμως ἐγὼ τὴν βρῆκα. Ναί, τὴν βρῆκα σὲ ἕνα πρόσωπο ποὺ πρὶν

ἀπὸ λίγο καιρὸ οὔτε κἄν τὸ ἤξερα. Σ’ ἐσᾶς. Καὶ θὰ ἤθελα νὰ πιστέψετε

πὼς εἶμαι τόσο εὐτυχισμένη ποὺ δυὸ τόσο καλοὺς προστάτες. Σᾶς

εὐχαριστῶ πολύ, γιατὶ κοντά σας ἔνιωσα ὅτι ὁ Χριστὸς ζεῖ στὶς καρδιὲς

ὅλων μας καὶ μᾶς προστατεύει ἀπὸ κάθε κίνδυνο· γιατί, ἂν καὶ ἐμεῖς τὸ

ξεχνοῦμε, δὲν παύουμε νὰ εἴμαστε δημιουργήματά του. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

ἐπιστολὴ 43η

Ἀγαπημένε καθηγητά. Μὲ μιὰ αὐθόρμητη σκέψη πῆρα τὸ θάρρος

γιὰ νὰ γράψω δυὸ λόγια γιὰ σᾶς. Βέβαια, οἱ ὧρες ποὺ βρισκόμαστε κο-

ντὰ εἶναι λίγες. Ἀπ’ αὐτὲς ὅμως μπόρεσα καὶ ἔβγαλα ἕνα συμπέρασμα,

μιὰ εἰκόνα γιὰ τὸ ἄτομό σας. Κοντά σας μπόρεσα νὰ καταλάβω τὸν

ἐσωτερικό μου κόσμο. Μπόρεσα νὰ μαζέψω καὶ νὰ συνδέσω τὶς σκόρ-

πιες ἰδέες μου ποὺ τριγύριζαν γύρω μου.

Νομίζω ὅτι κατάφερα νὰ διώξω ἀπὸ μέσα μου τὸν διάβολο, ποὺ

σὲ κάθε βῆμα μου μὲ παραμόνευε προκειμένου νὰ μὲ πάρῃ μαζί του.

Καὶ ὅλα αὐτὰ βέβαια δὲν τὰ κατάφερα μόνος μου. Ἄλλωστε κανεὶς δὲν

μπορεῖ νὰ τὸ πεῖ αὐτό, ἀλλὰ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ πραγματικοῦ Κυρίου

μας, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός.

Φυσικά, δὲ λέω ὅτι δὲν πίστευα στὸν Χριστό. Πίστευα, ἀλλὰ δὲν

μποροῦσα νὰ πῶ ὅτι ὁ Χριστὸς ρίζωσε βαθιὰ μέσα μου. Πάντα κά-

ποιες σκέψεις στὸ ἀνθρώπινο μυαλό μου μὲ ἔκαναν νὰ ἀμφιβάλλω καὶ

νὰ εἶμαι δύσπιστος καὶ μὲ τὸν ἑαυτό μου καὶ μὲ τοὺς συνανθρώπους

μου ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἴδια τὴν πίστη μου. Καὶ ὅλα αὐτὰ μοῦ ἔφυγαν μὲ

τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ποὺ θὰ μποροῦσα νὰ τὸ χαρακτηρίσω

μὲ κήρυγμα γιὰ τὸν Χριστό, παρὰ συνηθισμένο μάθημα μὲ κατάλογο

καὶ βαθμό. Ὁ μαθητής σου.

ἐπιστολὴ 44η

Πρὸς τὸν ἀδελφό, φίλο καὶ καθηγητή μου...,

τὸν ἄνθρωπο πού, κάθε Τρίτη καὶ Πέμπτη,

μᾶς δίνει τὸ μάννα ἀπὸ τὸν Λόγο τοῦ Πατέρα.

Ἀγαπητέ μου ἀδερφέ, καλημέρα. Στὸ γράμμα μου αὐτὸ θὰ εἶμαι

πολὺ σύντομη. Καὶ αὐτὸ γιατὶ θὰ σᾶς πῶ λίγα λόγια μέσα ἀπὸ τὴν καρ-

διά μου.

Ὀκτὼ ὁλόκληρα χρόνια στὰ θρανία καὶ δὲν ἄκουσα κανέναν ζεστὸ

λόγο γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη, ἕως ὅτου ἤρθατε ἐσεῖς καὶ ἀνοίξατε

τὴν ἀγκαλιά σας νὰ μᾶς βάλατε ὅλους μέσα. Μᾶς μιλήσατε γιὰ τὸν Πα-

τέρα μας, ποὺ τόσο Τὸν εἴχαμε ξεχάσει, καὶ μᾶς φουντώσατε τὴ φλόγα

νὰ βρεθοῦμε κοντά Του, κοντὰ στὸν πραγματικὸ Πατέρα μας.

Μᾶς δείξατε καλωσύνη, στοργὴ καὶ ἀγάπη. Κάθε φορὰ ποὺ μπαί-

νετε στὴν τάξη ξανανιώνουμε. Τὶς ὧρες ποὺ ἤμασταν μαζὶ πετοῦσα στὰ

οὐράνια.

Δὲν σᾶς κρύβω ὅτι εἶχα παραμελήσει τὰ θρησκευτικά μου κα-

θήκοντα. Κοντά σας ἄρχισα νὰ τὰ ἐκτελῶ. Τώρα πλέον μ’ ἀρέσει νὰ

κάθομαι καὶ νὰ προσεύχομαι ὧρες ἀτέλειωτες καὶ νὰ μιλῶ μὲ τὸν Θεό.

Ἄρχισα νὰ κόβω μερικὰ ἀπὸ τὰ ἐλαττώματά μου καὶ νὰ διορθώνομαι.

Μ’ ἀρέσει νὰ διαβάζω τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ ἄλλα θρησκευτικὰ βι-

βλία. Γενικά, ἡ διαφορὰ εἶναι πολὺ μεγάλη, κι αὐτὸ τὸ χρωστῶ σὲ σᾶς.

Σᾶς εὐχαριστῶ, ἀδελφέ μου, μὲ ὅλη μου τὴν ψυχή. Ἐλπίζω ὁ λό-

γος σας νὰ ἔχει τὴν ἴδια ἀπήχηση σὲ ὅλα τὰ παιδιά. Σᾶς χαιρετῶ μὲ

ἀγάπη, μία μικρὴ ἀδελφή σας.

ἐπιστολὴ 45η

Ἁγαπητὲ ἀδερφὲ καὶ καθηγητή μου, σᾶς χαιρετῶ. Εἶμαι κι ἐγὼ ἕνα

ἀπὸ τὰ παιδιὰ ποὺ προσπαθεῖτε νὰ τὰ βοηθήσετε νὰ βροῦν τὸν ἴσιο

δρόμο, τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀδερφή μου πέρσι εἶχαν παπᾶ δάσκαλο.

Δὲ φερόταν, ὅμως, ὅπως ἐσεῖς. Νόμιζα, λοιπόν, ἀπὸ τότε ποὺ σᾶς εἶδα

γιὰ πρώτη φορά, ὅτι κι ἐσεῖς περίπου τέτοιος θὰ ἤσασταν. Ἔκανα,

ὅμως, μεγάλο λάθος καὶ σᾶς ζητῶ συγγνώμη.

Μὲ βοηθήσατε πολὺ νὰ ἀλλάξω τὸν χαρακτήρα μου καὶ νὰ ἔρθω

πιὸ κοντὰ στὸν Θεό. Τὸ νὰ γράφουμε κάθε μέρα στὸ ἡμερολόγιο λίγο

ἀπὸ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, μὲ βοήθησε στὸ νὰ διαβάζω τὸν Λόγο τοῦ

Θεοῦ, ποὺ μέχρι τώρα δὲν εἶχε τύχει νὰ τὸν διαβάζω. Τὶς ἄλλες χρονιὲς

στὰ Θρησκευτικὰ ἔπαιρνα 15-16 καὶ τὸ εἶχα καημό, γιατὶ πάντα, ὅταν

ἔλεγα μάθημα, ἔλεγα γιὰ 18-19. Φέτος, ὅμως, μὲ σᾶς ἄλλαξαν τὰ πράγ-

ματα. Γι’ αὐτὰ τὰ λίγα ποὺ κάνατε γιὰ μένα, ποὺ ὅμως εἶναι πάρα

πολλά, σᾶς εὐχαριστῶ πάρα πολύ. Μία ἀπὸ τὶς μαθήτριες του Γ ́2.

ἐπιστολὴ 46η

Ἀγαπημένε μου Μεγάλε Ἀδερφέ. Θέλω μὲ τὸ γράμμα ποὺ σοῦ γρά-

φω νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σου. Εἶμαι κοντά σου δύο ὧρες τὴν ἑβδο-

μάδα. Περιμένω μὲ χαρὰ πότε νὰ ἔρθουν αὐτὲς οἱ λίγες οἱ ὧρες νὰ

καθήσουμε νὰ ποῦμε τὸ μάθημα, ποὺ ἐσεῖς μᾶς λέτε διάφορες ὡραῖες

ἱστορίες γιὰ τοὺς δαίμονες καὶ γιὰ τὸν Χριστό. Κάπου-κάπου πᾶμε μαζὶ

στὴν ἐκκλησία καὶ σᾶς ἀκοῦμε νὰ ψέλνετε σὰν νὰ ψέλνουν ἄγγελοι.

Εἴμαστε τόσο ὡραῖα μαζί, ποὺ δὲ θέλω νὰ τελειώσουν αὐτὲς οἱ ἡμέρες.

Ὅταν εἴμαστε μαζὶ νιώθω πολὺ κοντὰ στὸν Χριστό. Ἀπὸ τότε ποὺ

ἦρθα στὸ Γυμνάσιο καὶ ἔμαθα πιὸ πολλὰ γιὰ τὸν Χριστό, νιώθω πολὺ

εὐτυχισμένος. Καὶ κάθε βράδυ κάνω τὴν προσευχή μου· μιὰ φορὰ λέω

τὸ Πάτερ Ἡμῶν, μιὰ ἄλλη φορὰ τὸ Οὐράνιε Πατέρα μας καὶ τὸ

Βασιλεῦ Οὐράνιε, ἀπὸ τότε ποὺ κάνω τὸν σταυρό μου κάθε βράδυ.

Πῆγα δυὸ φορὲς κάτω ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο. Δὲ φοβᾶμαι πιά, δὲ μὲ

βασανίζουν οἱ διάβολοι. Χαίρομαι ποὺ περνᾶμε τόσο εὐχάριστα, ποὺ

ἐσεῖς ἔχετε τὴν ὑγεία σας καὶ ἐγὼ τὴν ὑγεία μου. Καὶ ἀπὸ τώρα καὶ στὸ

ἐξῆς θὰ μελετῶ πιὸ πολὺ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ θὰ εἶμαι πολὺ προσε-

κτικός.

Μεγάλε μου Ἀδερφέ, χαίρομαι γιὰ τὴ φροντίδα ποὺ ἔχετε σὲ μᾶς τὰ

παιδιά. Καὶ ἐμεῖς ἀπὸ δῶ καὶ ἐμπρὸς θὰ εἴμαστε πιὸ κοντὰ στὸν Θεό.

Καὶ θὰ ἀνοίξουμε τὴν καρδιά μας νὰ μπῇ μέσα ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ τὴν

φωτίσῃ, γιατὶ ἦταν σκοτεινή. Δημήτριος Δ...

ἐπιστολὴ 47η

Σ. ..., μαθητὴς τῆς Β ́ τάξεως τοῦ Γυμνασίου Βασιλικῶν, τμῆμα

Β ́3. Πάτερ, ἀπαντῶ στὸ γράμμα σας μὲ τοῦτα τὰ λόγια ἀγάπης κι εὐ-

γνωμοσύνης γιὰ σᾶς. Ὅσον καιρὸ εἴμαστε μαζὶ καὶ μᾶς μιλᾶτε γιὰ τὸν

Οὐράνιο Πατέρα μας, τὸν νιώθω ὅλο καὶ πιὸ βαθιὰ στὴν ψυχή μου.

Μὲ τὰ λόγια σας τὸν ἔχω κοντά μου σὲ κάθε στιγμή.

Εἶστε ἕνας ἐξαίσιος καθηγητὴς καὶ πρεσβύτερος, ὁ πρῶτος ποὺ

μᾶς μιλήσατε μὲ τόση ἀγάπη γιὰ τὸν Χριστό, τὸν Κύριό μας. Πιστεύω

πὼς ὅλοι οἱ μαθητὲς ποὺ διδάξατε ὡς τώρα σᾶς ἔχουν ἀγαπήσει καὶ

σᾶς ἔχουν βάλει μέσα στὴν ψυχή τους.

Οἱ μέρες καὶ οἱ ὧρες ποὺ περάσαμε μαζὶ θὰ μοῦ μείνουν ἀξέ-

χαστες σ’ ὅλη μου τὴ ζωή, ὅπως κι ἐσεῖς. Δὲν ξέρω πῶς νὰ σᾶς εὐχαρι-

στήσω γιὰ τὰ ὅσα μᾶς μάθατε. Ἐγώ, προσωπικά, πιστεύω πὼς ὅλοι οἱ

μαθητὲς τοῦ Γυμνασίου μας σᾶς ἔχουν ἀγαπήσει ὅπως κι ἐγώ. Δὲν θὰ

σᾶς ξεχάσω ποτὲ οὔτε ἐσᾶς οὔτε τὰ λόγια σας οὔτε τὶς ὡραῖες μέρες

ποὺ πέρασα μαζί σας μαθαίνοντας τὰ πάντα μὲ τὸν Κύριο. Μὲ ἀγάπη

κι εὐγνωμοσύνη, ἕνας μαθητής σας.

ἐπιστολὴ 49η

Πέμπτη, 13-12-1979

Διαβάζοντας τὸ γράμμα αὐτὸ ἔνιωσα διάφορα συναισθήματα νὰ

μὲ πλημμυρίζουν, ὅπως λύπη καὶ χαρά. Λύπη, γιατὶ μοῦ ἦρθαν στὴ θύ-

μηση διάφορα περιστατικὰ ἀπὸ τὴ ζωή μου, ὅπως εἶναι νὰ μαλώσω μὲ

τὶς φίλες μου καὶ πολλὰ ἄλλα. Χαρά, γιατὶ ένιωσα τὸν Χριστὸ νὰ ἔρ-

χεται καὶ νὰ μοῦ χτυπᾶ τὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς μου.

Ἀπὸ τὴ στιγμή ποὺ κάναμε μαζὶ παρέα νιώθω ὁλοένα τὰ διάφορα

ἐλαττώματα, ὅπως νὰ ζηλεύω τοὺς ἄλλους, νὰ τοὺς κατηγορῶ, ποὺ μὲ

μιὰ λέξη λέγονται διάβολος, νὰ χάνονται σιγά-σιγά. Θὰ προσπαθῶ

ὁλοένα νὰ μὴν ἀφήσω τὸν διάβολο αὐτὸν νὰ μπῇ καὶ νὰ ριζώσῃ στὴν

καρδιά μου.

Σοῦ δίνω τὸν λόγο μου ὅτι θὰ φροντίσω νὰ τὸ διαβάσουν πολλοὶ

αὐτὸ τὸ γράμμα γιὰ νὰ καταλάβουν καὶ αὐτοὶ τὸ λάθος ποὺ ἔκαναν

τόσον καιρό. Σοῦ λέω ἀκόμα ὅτι θὰ προσπαθήσω ὅλα αὐτὰ ποὺ μοῦ

γράφεις νὰ τὰ πραγματοποιήσω. Μαρία ...

ἐπιστολὴ 52a

[εἰκόνα 9 - σελ. 119]

ἐπιστολὴ 55η

Πρὸς τὸν μεγάλο ἀδερφό. Σεβαστὲ πατέρα. Εἶσαι τόσο καλὸς μαζί

μου καὶ στοὺς ἄλλους συμμαθητές μου ποὺ μπορῶ νὰ πῶ πὼς εἶσαι ὁ

ἴδιος ὁ Χριστός. Προσπαθεῖς νὰ ξεχάσεις τὶς στεναχώριες ποὺ σοῦ δη-

μιουργοῦμε καὶ γελαστός, ὅπως πάντα, μᾶς μιλᾶς γιὰ τὴ χριστιανικὴ

θρησκεία. Προσπαθεῖς νὰ μὴ μᾶς στεναχωρέσεις, ἀλλὰ καὶ ’μεῖς πρέ-

πει νὰ κάνουμε τὸ ἴδιο γιὰ σένα.

Θέλω νὰ σ’ εὐχαριστήσω, γιατὶ μὲ τὰ λόγια σου μπαίνω ὅλο καὶ

πιὸ πολὺ στὸν δρόμο τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, ὅταν ἤμουν

στὴ Γερμανία ἕνα χρόνο, ἄλλαξα ἐντελῶς. Ἐκεῖ ποὺ ἤμουν δὲν εἶχε

χριστιανικὴ ἐκκλησία μὲ Ἕλληνα παπᾶ. Ἐρχόταν ἕνας παπᾶς μία φορὰ

τὸν μῆνα καὶ ἔκανε δοξολογία σὲ γερμανικὴ ἐκκλησία. Ἄρχισα νὰ μὴν

πιστεύω ὅτι ὑπάρχει ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Πρίν, ὅταν ἤμουν ἐδῶ, πήγαινα κάθε Κυριακὴ στὴν ἐκκλησία, καὶ

μάλιστα βοηθοῦσα καὶ τὸν παπᾶ τοῦ χωριοῦ μας στὸ ἱερό. Ὅταν ἦρθα

ἐδῶ ἀπὸ τὴ Γερμανία, σιγά-σιγὰ ἄρχισα ξανὰ νὰ πηγαίνω, καὶ ἀπὸ

τότε ὡς τώρα ἔκανα καὶ κάνω τὴν προσευχή μου πρωῒ καὶ βράδυ.

Εὔχομαι μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ σοῦ δίνει ὁ Θεὸς τὴ δύναμη νὰ

φέρνεις καὶ ἄλλους στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐμένα. Μὲ ἀγάπη, ὁ

μαθητὴς Κώστας ..., τάξη Α ́1.

ἐπιστολὴ 56η

Ἀποστολεὺς .... Κοσμᾶς, Β ́3 Γυμνασίου Βασιλικῶν. Ἀγαπητέ μου

ἀδερφὲ καὶ πατέρα μου· θέλω νὰ σοῦ ἐκφράσω τὴν ἀγάπη μου, τὸν

θαυμασμό μου ποὺ ἔχω μέσα στὴν καρδιά μου γιὰ σένα, τὸν ἀδερφό

μου. Εἶστε ἕνας σπανιότατος ἄνθρωπος στὴν καρδιὰ καὶ στὴν ἀγάπη

ποὺ ἔχετε γιὰ τὸν ἄλλον. Ὅταν σᾶς βλέπω, νιώθω στὸ πρόσωπό σας

ὅτι βλέπω τὸν ἴδιο τὸν Χριστό μας ποὺ διδάσκει τὴν ἀγάπη γιὰ τὸν ἄλ-

λον, τὸν συνάνθρωπό μας. Ἔχετε μιὰ καλοσύνη καὶ μιὰ ἁγνότητα ὅ-

πως τὸν ΧΡΙΣΤΟ ΜΑΣ, τοῦ ὁποίου τὰ λόγια διδάσκετε ἐσεῖς μὲ πολὺ

καλοσύνη ποὺ ἔχετε μέσα σας.

Ἀπὸ τὴν πρώτη φορὰ ποὺ συναντηθήκαμε καὶ σᾶς ἄκουσα ποὺ

μιλάγατε, ἔνιωσα μιὰ γαλήνη μέσα στὴν καρδιά μου. Σὰν νὰ ἦρθε καὶ

νὰ ἔκατσε μέσα στὴν καρδιά μου ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΑΣ, ποὺ γαληνεύει

ὅλες τὶς ψυχὲς καὶ τὶς πλημμυρίζει μὲ ἀγάπη. Ἔνιωσα καλοσύνη μέσα

μου κοντά σας. Μὲ κάνατε νὰ ἀγαπήσω τὸν ΧΡΙΣΤΟ μας πάρα πολύ.

Τὸ μίσος γιὰ τὸν πλησίον μου ἔφυγε ἀπὸ μέσα καὶ στὴ θέση της πῆγε ἡ

ἀγάπη. Ἑνώθηκα μὲ τὸν ἀνίκητο βράχο, τὸν ΘΕΟ καὶ τὸν ΧΡΙΣΤΟ

μας, ποὺ θυσιάστηκε γιὰ μᾶς.

Μὲ κάνατε νὰ σᾶς ἀγαπήσω πάρα πολύ. Εἶστε ὁ σωτήρας μου, μὲ

κάνατε νὰ νιώσω καὶ νὰ βάλω μέσα στὴν καρδιά μου τὸν ΧΡΙΣΤΟ

μας. Σᾶς ἐκτιμῶ πολὺ καὶ σᾶς εἶμαι εὐγνώμων· καὶ σᾶς εὔχομαι νὰ σᾶς

βλέπουν ὅπως ἐγὼ καὶ τὰ ἄλλα ἀδέρφια μας. Μὲ πάρα, πάρα πολὺ

ἀγάπη ὁ μαθητὴς ἀδερφός σου, ἄγνωστος. Σᾶς θαυμάζω καὶ θέλω νὰ

σᾶς μοιάσω.

ἐπιστολὴ 57η

Ἀπάντηση στὸ γράμμα. Θὰ ἤθελα πραγματικὰ νὰ δώσω τὴν ἀπά-

ντηση αὐτὴ ἔτσι ὅπως τὴν αἰσθάνομαι, ἀλλὰ μοῦ εἶναι ἀδύνατο νὰ

ἐκφράσω αὐτὸ ποὺ νιώθω πραγματικά. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἤρθατε κο-

ντά μας, ἡ ζωή μου πῆρε ἕναν ἄλλο ρυθμό. Ἔφυγε ἀπὸ μέσα μου

ἐκείνη ἡ πίκρα ποὺ δημιουργοῦσε ὁ πονηρός. Ἡ καρδιά μου γέμισε ἀπὸ

καλοσύνη καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν πλησίον μου. Ποτέ μου δὲν πίστευα ὅτι θὰ

ἔφτανα σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο· νὰ μοῦ κάνει κακὸ κάποιος καὶ ἐγὼ νὰ τὸν

συγχωρῶ· νὰ λυπᾶμαι γιὰ τὸ κατάντημά του καὶ νὰ θυμώνω γιατὶ τὸν

προκάλεσα. Κι ὅλα αὐτὰ γιατὶ πιστεύω πὼς μέσα μου ἦρθε ὁ Κύριος.

Ὁ Κύριος ποὺ σταυρώθηκε γιὰ μᾶς. Γιὰ μᾶς ποὺ εἴμαστε τόσο σκληροὶ

καὶ ἄπονοι πολλὲς φορές.

Μὲ τὸν Κύριο μέσα στὴν καρδιά μου νιώθω πραγματικὰ ὅτι ὁ

κόσμος ποὺ ζῶ εἶναι μιὰ ζούγκλα. Ἀλλά, παρ’ ὅλο ποὺ εἶμαι ἀδύναμη,

δὲν φοβᾶμαι. Δὲν φοβᾶμαι, γιατὶ μέσα μου κατοικεῖ Ἐκεῖνος. Ἐκεῖνος

ποὺ σταυρώθηκε καὶ ταπεινώθηκε γιὰ μᾶς. Εὐχαριστῶ γιὰ ὅλα ὅσα

μοῦ δώσατε νὰ καταλάβω...

ἐπιστολὴ 58η

Σεβαστέ μου πάτερ. Πρὶν νὰ μπῇτε στὴν τάξη μου καὶ νὰ σᾶς ἀ-

κούσω, πρὶν διαβάσω τὴν ἐπιστολή σας ἡ ζωή μου κυλοῦσε γεμάτη

σκοτεινὲς ἐλπίδες γιὰ μιὰ καλύτερη ζωή. Ἴσως νὰ μὴν ἔπρεπε νὰ μιλῶ

ἔτσι σ’ αὐτὴ τὴν ἡλικία.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λὲν συνέχεια πὼς στὸ στάδιο τῆς ἐφηβείας ἡ

ζωὴ εἶναι πολὺ ὄμορφη. Κι ὅμως, γιὰ μένα εἶναι ἀλλιώτικα, ἢ μάλλον

ἦταν. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ πάτησα τὸ πόδι μου στὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο,

συναντοῦσα παντοῦ τὴν κακία, τὴν ζήλια καὶ τὴν ἀχαριστία. Ὅταν με-

γάλωσα πιὰ καὶ μπῆκα στὸ Γυμνάσιο, ἡ ζωή μου ἔγινε πιὸ ἀφόρητη.

Περισσότερη κακία, ζήλια. Οἱ ἄνθρωποι, ὅλο καὶ πιὸ πονηροί, ἐγωϊ-

στὲς καὶ κακοί.

Ἔτσι τουλάχιστον τοὺς ἔβλεπα ἐγὼ μέχρι τώρα. Κι αὐτὸ γιατὶ ποτὲ

καὶ κανεὶς δὲν μοῦ ’δειξε λίγη καλοσύνη, λίγη ἀγάπη καὶ προσοχή.

Τοὺς κοίταζα σὰν ἐχθροὺς μου καὶ προσπαθοῦσα νὰ τοὺς ἀποφύγω,

γιατὶ δοκίμαζα τὸν ἐγωϊσμό τους καὶ τὴν κακία τους.

Ἡ ζωή μου μέχρι τώρα δὲν εἶχε κανένα νόημα. Ἀπὸ τὴ στιγμή,

ὅμως, ποὺ ἤρθατε ἐσεῖς καὶ μᾶς μιλήσατε, καὶ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ διά-

βασα τὴν ἐπιστολή σας, ἡ ζωή μου ἄλλαξε. Ἄρχιζε νὰ ’χει κάποιο

νόημα, κάποιο ἐνδιαφέρον. Πῆρα θάρρος καὶ δύναμη καὶ εἶμαι τώρα

ἀποφασισμένη ν’ ἀκολουθήσω τὸν στενὸ καὶ δύσκολο δρόμο τοῦ Θε-

οῦ, προχωρώντας μπροστά, παραμερίζοντας τοὺς ἐχθρούς μου μὲ τὴ

βοήθεια καὶ τὴ δύναμή του.

Ὁπλίστηκα πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἀντιμετωπίσω τοὺς

ἐχθροὺς μου ποὺ μὲ περικυκλώνουν καὶ καραδοκοῦν νὰ μοῦ ἀφαιρέ-

σουν ὅτι καλὸ ἔχω μέσα μου. Ἑνώθηκα μὲ τὸν παντοδύναμο Πατέρα.

Τοῦ λέω τὰ προβλήματά μου καὶ ἡ καρδιά μου ξαλαφρώνει σὰν νὰ

ἔφυγε κάποιο βάρος. Ζητῶ μὲ ἐπιμονὴ τὴν εὐλογία του καὶ τὰ ἀγαθά

του καὶ τὰ περιμένω. Κι ἂν ποτὲ δὲ μὲ βοηθήσει, δὲν χάνω τὴν ψυχραι-

μία μου, γιατὶ ξέρω πὼς μὲ δοκιμάζει.

Πρίν μᾶς μιλήσετε, ἡ ζωή μου ἦταν γεμάτη σκοτεινὲς ἐλπίδες. Τώ-

ρα, ὅμως, ἔλαμψαν μὲ μιᾶς. Ἡ ζωή μου γέμισε ἀγάπη. Συγχωρῶ τὸν

καθένα ποὺ κάνει λάθος, γιατὶ εἶναι ἄνθρωπος καὶ ὅλοι μας κάνουμε

λάθη, ὅλοι μας. Τώρα μπορῶ να πῶ «ὅτι ζῶ». Καὶ γιὰ νὰ προφέρει

κανεὶς αὐτὴ τὴ λέξη, θὰ πρέπει νὰ πλουτίζει τὴν ἁλυσίδα τῆς ζωῆς του

μὲ κρίκους ἀγάπης, ὑπομονῆς, θυσίας καὶ κατανοήσεως. «Ἀγάπα γιὰ

νὰ ζήσεις καὶ ζῆσε γιὰ νὰ ἀγαπᾶς». Μιὰ ἄγνωστη μαθήτριά σας ποὺ

σᾶς ἀκούει μὲ προσοχὴ καὶ ἐνδιαφέρον.

ἐπιστολὴ 59η

Ἀγαπημένε μου Πάτερ· ὅταν μοῦ ἔγραψες, καὶ μᾶς ἔγραψες στὸν

πίνακα, αὐτὸ τὸ θαυμάσιο γράμμα καὶ τὸ διάβασα, μοῦ ἄρεσε τόσο πο-

λὺ πού, ὅτι συμβουλὲς θέλετε ἀπὸ ’μένα, ἄρχισα νὰ τὶς κάνω. Ὅταν

ἤμουν μικρὴ καὶ ἄκουγα τὰ μεγαλύτερα παιδιὰ τῆς γειτονιᾶς μου νὰ

μιλᾶνε ἀναμεταξύ τους καὶ ρωτοῦσε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο πόσες σελίδες

διάβασε ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, δὲν καταλάβαινα τίποτα. Οὔτε εἶχα

καὶ τὴν περιέργεια νὰ μάθω. Ὅταν, ὅμως, σιγά-σιγά ἄκουγα καὶ περισ-

σότερα πράγματα γι’ αὐτὸν τὸν Πανάγαθο Θεό, μοῦ γεννήθηκε μέσα

μου ἡ σκέψη: «Τί εἶναι αὐτός;».

Ἡ μητέρα μοῦ ἔλεγε πὼς ἦταν αὐτὸς ποὺ βασίλευε στὰ οὐράνια,

ἀγαπάει πάρα πολὺ τοὺς ἀνθρώπους καὶ αὐτός, μοῦ ἔλεγε, ἔπλασε ὅτι

βρίσκεται ἐπάνω στὴ γῆ, ἀκόμη καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Ὅμως μὲ συμ-

βούλευσε πὼς ὅταν ἀκούω ἀπὸ ἄλλα παιδιὰ τὴ λέξη «διάβολος», ποτὲ

νὰ μὴν τὴν πῶ γιατὶ εἶναι ὁ ἀντίθετος δρόμος τοῦ Θεοῦ.

Μ’ αὐτὰ τὰ λόγια, ποὺ μοῦ ’πε ἡ μητέρα μου, ἄρχισε περισσότερο

νὰ μπαίνῃ στὴν καρδιά μου τὸ ὄνομα Θεός. Ὅταν ἦρθα στὸ Γυμνάσιο

καὶ μᾶς γράψατε τὸ θαυμάσιο αὐτό γράμμα, ἄρχισα ἀπὸ τὴν πρώτη

στιγμὴ νὰ σᾶς γράφω κι ἐγώ, ὅπως μᾶς εἴπατε νὰ γράψουμε ἕνα. Ὕστε-

ρα, αὐτὸ τὸ ἡμερολόγιο ποὺ μᾶς εἴπατε νὰ γράφουμε, ἦταν μιὰ εὐ-

καιρία γιὰ τὰ παιδιὰ ποὺ δὲν διάβαζαν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, τώρα νὰ

ἀρχίσουν νὰ τὸν διαβάζουν. Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὶς τόσες πολλὲς

καὶ καλὲς εὐκαιρίες ποὺ μοῦ δώσατε.

ἐπιστολὴ 60ή

[εἰκόνα 10 - σελ. 120]

Ἀπαντητικὲς ἐπιστολὲς

παιδιῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

(Γυμνάσιο Ἀσκοῦ Θεσσαλονίκης)

____________________

(ἀνθολόγηση ἐκ τῶν 36 ἐπιστολῶν)

ἐπιστολὴ 1η

7/11/79

Ἀγαπητὲ ἀδερφέ. Παίρνοντας τὸ γράμμα σας θέλησα νὰ σᾶς ἀπα-

ντήσω. Εἴμαστε δύο ὧρες τὴν ἑβδομάδα μαζὶ μὰ δὲν εἶναι ἀρκετό, θὰ

ἤθελα νὰ εἴμαστε ὅλη τὴν ἑβδομάδα μαζί. Ἀπὸ τότε ποὺ ἤρθατε μοῦ

φάνηκε ὅτι τὸ Γυμνάσιο γέμισε ὅλο χαρὰ καὶ εὐτυχία. Δὲν ἔχω ξανὰ

συναντήσει σὰν καὶ ἐσᾶς ἄλλο καθηγητή, ποὺ νὰ μᾶς μιλάει μὲ τέτοια

καλὰ λόγια γιὰ τὸν Χριστό.

Νιώθω μέσα στὴν καρδιά μου νὰ κάθεται ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Μὲ

τοὺς ὕμνους καὶ τὰ τραγούδια ποὺ μᾶς μάθατε, ὅταν εἶμαι στεναχω-

ρημένη καὶ τραγουδήσω ἕνα τραγούδι, φεύγει ἡ στενοχώρια μου. Εὐχα-

ριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μᾶς ἔστειλε ἕνα θεολόγο σὰν καὶ ἐσᾶς γιὰ νὰ μᾶς

ὁδηγήσει στὸ δρόμο τῆς σωτηρίας καὶ νὰ μᾶς φέρει σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν

πρῶτο μας ἀδερφό, τὸν Θεό.

Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ γίνω σὰν καὶ ἐσᾶς, μιὰ καλὴ δασκάλα, γιὰ νὰ

μάθω στὰ μικρὰ παιδιὰ νὰ ἀγαπήσουν τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ νὰ τοὺς

ὁδηγήσω στὸ δρόμο τῆς χαρᾶς. Ἡ ἀδερφούλα σας, μαθήτρια τῆς Β ́

τάξεως Γυμνασίου.

ἐπιστολὴ 4η

[εἰκόνα 11 - σελ. 120]

ἐπιστολὴ 5η

Ἀδελφέ. Ἀπ’ ὅταν ἤρθατε στὸ σχολεῖο μας καὶ μᾶς διδάξατε νὰ πι-

στεύουμε στὸν Κύριο, νιώσαμε τὴ χαρὰ καὶ τὴν ἀγαλλίαση. Ὅπου πη-

γαίνω δὲν παύω νὰ θυμᾶμαι τὰ λόγια ποὺ μᾶς λέτε γιὰ νὰ μᾶς φέρετε

πιὸ κοντὰ στὸν Κύριό μας.

Δυστυχῶς, εἶναι λίγες οἱ ὧρες τῆς ἑβδομάδας ποὺ μᾶς κάνετε τὸ

μάθημα, τὰ Θρησκευτικά, καὶ δὲν μποροῦμε νὰ βρεθοῦμε ὅλοι μαζὶ νὰ

ψάλλουμε διάφορες μελωδίες, προσευχές κ.ἄ. Ἀλλὰ καὶ μόνοι θὰ

βρεθοῦμε κάποια στιγμὴ νὰ θυμηθοῦμε τὸν Κύριο. Καθημερινὰ βλέπω

τὸν Κύριο νὰ εἶναι πάντα μαζί μου: στὸ σπίτι, στὸν δρόμο, στὸ σχο-

λεῖο. Ὅπου πηγαίνω τὸν αἰσθάνομαι νὰ εἶναι δίπλα καὶ νὰ μοῦ συμπα-

ραστέκεται στὶς δύσκολες περιστάσεις μου.

Εὔχομαι ὅλα τὰ παιδιὰ νὰ δοξολογοῦν τὸν Κύριό μας. Σᾶς χαιρε-

τῶ, ὁ μαθητὴς τῆς Β ́ τάξης. Γειά σας.

ἐπιστολὴ 6η

Ἀδελφέ μου. Θὰ ἤθελα νὰ μὴν ἤμασταν δύο μέρες μόνο τῆς ἑβδο-

μάδας ἀλλά περισσότερες μαζὶ μὲ σᾶς, ποὺ μᾶς ἀγαπᾶτε καὶ προσπα-

θεῖτε νὰ μᾶς βοηθήσετε νὰ ἔρθουμε σὲ ἐπαφή, πιὸ κοντὰ στὸν Χριστό.

Κοντά σας νιώθω πιὸ εὐτυχισμένη. Μὲ πλημμυρίζει ἀγάπη ποὺ δὲν

μπορῶ νὰ τὴν ἐκφράσω. Κοντά σας νιώθω πὼς, κάθε φορὰ ποὺ κά-

νουμε μάθημα, κάνω ἕνα βῆμα πρὸς τὸ μέρος τοῦ Χριστοῦ, διώχνοντας

τὴν ἁμαρτία ἀπὸ ἐπάνω μου.

Ἔχετε δίκαιο πὼς κοντὰ στὸν Χριστό μας αἰσθανόμαστε εὐτυχι-

σμένοι. Μπαίνοντας μέσα στὴν τάξη νομίζω πὼς βρίσκομαι μέσα σὲ

μία ἐκκλησία τριγυρισμένη ἀπὸ ἀγγέλους μὲ τὴν παρουσία σας. Ἀνυπο-

μονῶ πότε νὰ ἀρχίσετε καὶ νὰ μᾶς λέτε γιὰ τὸν λατρευτό μας Χριστὸ

καὶ γιὰ τὴν ἐσταυρωμένη ἀγὰπη ποὺ μᾶς χάραξε ὁ Πατέρας μας.

Δὲν σᾶς αἰσθάνομαι σὰν καθηγητὴ ὅπως τοὺς ἄλλους. Μόλις

μπαίνετε στὴν τάξη, νομίζω πὼς ἔρχεται ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος, ὅπως

ἐμεῖς. Δὲν βγάζετε τὸν κατάλογο γιὰ νὰ μᾶς ἐξετάσετε καὶ νὰ πάρετε τὸ

ἄγριο ὕφος, ἀλλὰ ἀρχίζετε νὰ γελᾶτε μαζί μας, χωρὶς νὰ ξέρετε τί θὰ

πεῖ κατάλογος. Δὲν σᾶς αἰσθάνομαι σὰν καθηγητὴ, ἀλλὰ σὰν ἁπλὸ ἄν-

θρωπο. Μὲ ἀγάπη καὶ εὐγνωμοσύνη, μία μαθήτρια τῆς Τάξεως Β ́ τοῦ

Γυμνασίου Ἀσκοῦ.

ἐπιστολὴ 7η

Ἐν Ἀσκῷ τῇ 9/11/79

Ἀγαπητέ μας κύριε Καθηγητά, οἱ καρδιὲς ὅλων μας ἑνώθηκαν γιὰ

νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Θεό, ποὺ σᾶς ἔφερε κοντά μας. Ἀπὸ τότε ποὺ

ἤρθατε στὸ σχολεῖο μας, κάτι ἄλλαξε μέσα μου, ἔγινα πιὸ καλὸς ἄν-

θρωπος ἀπὸ ὅλες τὶς πλευρές. Καὶ αὐτὴν τὴν ὡραῖα ἀλλαγὴ τὴν χρω-

στάω σὲ ’σᾶς.

Μὲ τὰ τραγούδια, μὲ τὴν ἀπεριόριστη καλωσύνη σας μᾶς δώσατε

νὰ καταλάβουμε πολλὰ πράγματα. Σᾶς εὐχαριστῶ. Κανένας καθηγητὴς

ἢ καὶ ἄνθρωπος ἀκόμα δὲν μᾶς μίλησε τόσο ἥμερα, ὄμορφα, γλυκά,

ποὺ τὰ λόγια του νὰ ἔχουν τόσο βαθειὰ ἔννοια. Τὰ σοφὰ λόγια σας μοῦ

μείνανε στὸ μυαλὸ καὶ πολλὲς φορὲς τὰ σκέφτομαι καὶ γίνομαι ἄλλος

ἄνθρωπος. Ἀπόκτησα περισσότερη καλωσύνη καὶ ἀγάπη γιὰ τοὺς συν-

ανθρώπους μου. Ἔνιωσα τὸν Χριστὸ πιὸ κοντά μου. Ὅταν ἀπελπίζω-

μαι ἢ στενοχωριέμαι γιὰ κάτι, ἀνοίγω μὲ ’κεῖνον κουβέντα καὶ νιώθω

πὼς μὲ καταλαβαίνει.

Ἐσεῖς μᾶς δώσατε φτερά, ποὺ πρὶν ἦταν κομμένα καὶ ματωμένα.

Καὶ σὰν καλὸς γιατρός, μᾶς μαλακώσατε τὶς πληγές, τὰ φτερά μας ἔγι-

ναν, καὶ ξαναπετάξαμε ὅπως τὰ πουλιά ψηλὰ στὸν οὐρανό, μὲ εὐτυχία,

χαρὰ καὶ εὐγνωμοσύνη στὸν καλὸ γιατρό μας, ποὺ γιατρεύει δύσκολες

παθήσεις. Σᾶς εὐχαριστῶ θερμά, μὲ ἀγάπη καὶ σεβασμό, μιὰ ἀνώνυμη

μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 8η

Πάτερ, ἔλαβα τὸ γράμμα σας. Μὲ συγκίνησε βαθύτατα ὅταν τὸ

διάβασα, καὶ τὸ διαβάζω συνεχῶς, ὥσπου νὰ τὸ μάθω ἀπ’ ἔξω. Τὸ

γράμμα σας εἶναι στὴν πρώτη σελίδα τοῦ τετραδίου μου.

Εἶναι στιγμὲς ποὺ νιώθω μοναξιὰ καὶ δὲν ἔχω τίποτα νὰ κάνω.

Τότε παίρνω στὰ χέρια μου τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴν διαβάζω. Μὲ τὸ

διάβασμα μιὰ γαλήνη ἔρχεται στὴν ψυχή μου, ποὺ δὲν τὴν νιώθω ποτὲ

ἄλλοτε.

Κρίμα, ὅμως, ποὺ εἶστε τόσο λίγο μαζί μας. Θὰ μπορούσαμε,

ὅμως, νὰ κάνουμε περισσότερες ὧρες Θρησκευτικά; Αὐτὸ θὰ μᾶς χα-

ροποιοῦσε. Ἔρχεστε ἐσεῖς καὶ ἡ τάξη παίρνει ἀλλιώτικη λάμψη. Μὲ

σᾶς ξεχνιέται ὁ κατάλογος. Μᾶς κάνετε τὸ μάθημα εὐκολοκατανόητο

περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον. Δικός σας, μαθητής.

ἐπιστολὴ 10η

Ἀγαπημένε μου Ἀδελφέ. Τὸ γράμμα σας μὲ συγκίνησε πάρα πολὺ

καὶ κατάλαβα πὼς προσπαθεῖτε νὰ μᾶς βάλετε στὴν ψυχή μας, ὅσο πιὸ

βαθιά, τὸν Χριστό.

Ἐσεῖς, μὲ τὰ φλογερὰ λόγια σας, μᾶς κάνετε νὰ νιώθουμε τὸν Χρι-

στὸ σὲ κάθε βῆμα μας, σὲ κάθε πνοή μας. Ὁμολογῶ πὼς ἀπὸ τὴν ἡμέ-

ρα ποὺ ἤρθατε στὸ γυμνάσιό μας καὶ μὲ τὴν καλή σας καρδιά, κάτι ἄλ-

λαξε μέσα μου. Σᾶς τὸ εἶχα καὶ στὴν ὥρα τοῦ μαθήματος ὅτι εἶσθε κάτι

τὸ ξεχωριστὸ ἀπὸ τοὺς ἄλλους καθηγητές.

Μὲ τὸ νὰ σᾶς φωνάζουμε «ἀδελφέ», μᾶς δίνετε κουράγιο γιὰ νὰ

συνεχίσουμε στὴ ζωή μας καὶ πάντοτε νὰ ἔχουμε δίπλα μας τὸν Χριστό.

Νομίζω πὼς σᾶς δίνουμε καὶ μεῖς κουράγιο μὲ τὴν τυφλὴ ὑπακοή μας.

Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ σᾶς ἔστειλε κοντά μας, ἔστω καὶ γιὰ δύο ὧρες,

ἀλλὰ οἱ δύο ὧρες εἶναι λίγος χρόνος. Αὐτὰ εἶχα να σᾶς γράψω. Μιὰ

μαθήτρια τῆς Β ́ τάξεως.

ἐπιστολὴ 11η

Ἀγαπητὲ ἀδελφέ. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σας ἔνιωσα τὴν ἀνάγκη,

καὶ μιὰ ποὺ τὸ ζητήσατε καὶ σεῖς, νὰ καθήσω νὰ σᾶς γράψω. Σᾶς τὸ

εἶχα πῇ καὶ σ’ ἕνα μάθημα τῆς ἡμέρας, ὅτι ἐσᾶς δὲν σᾶς νιώθουμε σὰν

τοὺς ἄλλους καθηγητές, ἀλλὰ σὰν ἀδελφό μας ποὺ μᾶς συμπαρα-

στέκεται, μᾶς ὁδηγεῖ μὲ τὰ λόγια του ὅλο καὶ πιὸ κοντὰ στὸν Χριστὸ.

Θὰ ἤθελα νὰ σᾶς γράψω πῶς νιώθω ἐγὼ τὴν πίστη, ἰδιαίτερα ἀπὸ

τὴν ἡμέρα ποὺ πρωτοεμφανιστήκατε στὸ Γυμνάσιό μας καὶ ἀκούσαμε

τοὺς πρώτους ὕμνους, τὰ πρώτα λόγια καὶ τὶς πρῶτες προσευχές σας.

Ὑπάρχουν πολλῶν εἰδῶν πίστεις, ἡ πίστη στὸν Θεό, στὰ ἰδανικά,

στὸν ἑαυτό μας, ἡ ἐπαγγελματικὴ πίστη, ἡ πίστη στὴν πατρίδα καὶ ἄλ-

λες. Ἐγὼ θὰ ἤθελα νὰ πῶ γιὰ τὴν πίστη στὸν Θεό. Ἡ πίστη ἀποτελεῖ τὴ

μεγαλύτερη ψυχικὴ δύναμη. Εἶναι ἀπαραίτητη σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις

τοῦ ἀνθρώπου. Δίνει νόημα στὴ ζωή. Πολλαπλασιάζει τὶς δυνάμεις τοῦ

ἀνθρώπου. Μὲ τὴν πίστη ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ μετακινήσει καὶ

βουνά. Τὸν βοηθεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει τὶς ἀντιξοότητες τῆς ζωῆς. Γιὰ νὰ

πιστέψουμε μὲ βεβαιότητα, πρέπει νὰ ἀρχίσουμε ἀμφιβάλλοντας.

Σήμερα ἔχει κλονιστεῖ ἡ πίστη στὸν ἄνθρωπο, τὶς ἀξίες, τὸν Θεό.

Ἔχουμε χρέος ὅλοι σὰν καὶ ἐσᾶς ἀδελφὲ νὰ βοηθήσουμε, ὥστε ἡ διά-

λυση νὰ γίνει σύνθεση. Ὁ εἰκοστός αἰώνας δὲν πρέπει νὰ ’ναι μόνο χα-

λαστὴς ἀλλὰ καὶ πλάστης.

Διαβάζοντας τὸ γράμμα μου θὰ ἤθελα νὰ μοῦ ἀπαντήσετε ἂν νιώ-

θω πραγματικὰ μ’ αὐτὰ ποὺ γράφω, ἂν εἶναι ἔτσι ἡ πίστη, ὅπως τὴ

νιώθετε καὶ ἐσεῖς. Κρίμα ποὺ οἱ ὥρες τῆς διδασκαλίας σας στὴν τάξη

μας εἶναι πολὺ λίγες. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ σᾶς ἔστειλε, ἔστω γιὰ το-

σο λίγο κοντά μας. Μὲ ἀγάπη μιὰ μαθήτρια τῆς Β ́ τάξεως.

ἐπιστολὴ 12η

Ἀγαπητὲ καθηγητά. Νιώθω ἐντελῶς διαφορετικὰ ἀπὸ τὴν ἡμέρα

ποὺ γνωριστήκαμε. Κοντά σας νιώθω τὸν Χριστὸ σὰν πατέρα μου καὶ

μέσα μου νὰ μὲ κυριεύῃ ἡ γαλήνη.

Διαβάζοντας, ἀδελφέ, τὸ δικό σας γράμμα, ἔνιωσα τὴν ἀνάγκη νὰ

σᾶς ἀπαντήσω, ἀφοῦ μάλιστα τὸ ζητήσατε κι ἐσεῖς. Ὅταν μέσα στὸ

γράμμα σας διάβασα τόσες ὄμορφες λεξούλες, καὶ ἰδίως τὴ λέξη

«παιδάκι μου», σᾶς αἰσθάνθηκα σὰν ἀδελφούλη μου ποὺ εἶστε μία καὶ

δύο δεκαετίες μεγαλύτερος ἀπὸ ἐμένα. Ὅταν μιλάω μὲ τὸν Χριστὸ, μοῦ

φαίνεται σὰν νὰ μὲ ἀκούει, νὰ χαμογελάει βλέποντάς με, καὶ, ἀκούγο-

ντας τὶς προσευχές μου, νὰ μοῦ ἀπαντάει.

Κάνουμε δυὸ φορὲς μάθημα τὴν ἑβδομάδα μαζί. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν

ἀρκεῖ γιὰ μένα. Τί καλὰ θὰ ἦταν νὰ εἴχαμε κάθε μέρα μαζὶ μάθημα γιὰ

νὰ μποροῦσα νὰ μάθαινα πιὸ πολλά πράγματα γιὰ τὸν Χριστό μας, τὸν

Σωτῆρα μας. Τὰ λόγια σας πάντοτε τὰ ἀκούω προσεχτικά, γιατὶ ξέρω

πόσο πολύτιμα εἶναι. Τοὺς ὕμνους ποὺ μᾶς μάθατε, αὐτὰ τὰ ὡραῖα

τραγουδάκια, ὅταν αἰσθάνομαι μελαγχολία, ἂν πῶ ἔστω καὶ ἕναν, φεύ-

γει αὐτὴ ἡ μελαγχολία ἀπὸ μέσα μου καὶ νιώθω εὐχάριστα.

Ἡ παρουσία σας μὲ γεμίζει χαρά. Ἔχω τρελάνει τοὺς γονεῖς μου,

τὰ ἀδέρφια, ὅλους τοὺς γνωστούς μου μιλώντας για σᾶς. Δὲν πρόκειται

νὰ συναντήσω τέτοιο καθηγητὴ σὰν καὶ σᾶς. Θὰ ἤθελα πάρα πολὺ νὰ

σᾶς μιμηθῶ, δηλαδή νὰ γίνω κι ἐγὼ μιὰ δασκάλα καὶ νὰ μαθαίνω στὰ

παιδιὰ τόσο ὡραῖα πράγματα γιὰ τὸν Χριστό μας. Μία μαθήτριά σας,

τάξεως Β ́ Γυμνασίου.

ἐπιστολὴ 13η

Τάξη Β ́, 10-11-79

Ἀγαπητὲ ἀδελφέ. Ἀπὸ τότε ποὺ ἤρθατε στὸ γυμνάσιό μας ἔνιωσα

τὸν ἐπουράνιο πατέρα μέσα στὴν ψυχή μου. Τὰ σεβαστά σας λόγια γιὰ

τὸν Χριστό μας συγκίνησαν τὴν ψυχὴ καὶ τὴν ψυχὴ τῶν ἄλλων ἀδελ-

φῶν μου.

Πρὶν ἔρθεις στὸ γυμνάσιό μας ἤμασταν μὲ δυὸ παιδιὰ μαλωμένοι.

Μὲ τὰ λόγια σου πεισθήκαμε καὶ εἴμαστε σὰν δυὸ πραγματικὰ ἀδέλφια.

Καθημερινῶς προσεύχομαι στὸν μεγαλύτερό μας ἀδελφό, τὸν Θεό, καὶ

ζητῶ τὶς εὐλογίες καὶ τὰ ἀγαθά του. Ἡ καρδιά μου εἶναι γεμάτη χαρὰ,

διότι μᾶς λὲς τόσο καλὰ λόγια καὶ νιώσαμε τὸν Θεὸ πιὸ κοντά μας.

Διάβασα καὶ μὲ συγκίνησε πολὺ τὸ γράμμα σας. Κάνουμε μάθημα

μόνο δυὸ μέρες τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ δὲν φτάνουν. Ἔχω παρατηρήσει

σ’ ἕνα ἄλλο μάθημα ἡ ὥρα δὲν περνάει εὔκολα, ἐνῶ ὅταν ἔχουμε μαζὶ

ἡ ὥρα περνάει γρήγορα. Τὰ λόγια σας μᾶς βοήθησαν νὰ γίνουμε

ἀδέλφια μεταξύ μας καὶ προσευχόμαστε στὸν Θεὸ γιὰ τὰ ἀγαθὰ ποὺ

μᾶς δίνει. Προσεύχομαι ἐγὼ καὶ οἱ ἄλλοι συμμαθητές μου γιὰ σένα καὶ

γιὰ τοὺς συναδέλφους σου. Μὲ ἀγάπη ὁ ἀδελφός καὶ μαθητής σου.

ἐπιστολὴ 15η

Γυμνάσιο Ἀσκοῦ, 9.11.79, Γ ́ τάξη

Κύριε Καθηγητά. Ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔτσι κι ἐσεῖς ἔχετε μιὰ

πάρα πολὺ σπουδαία ἀποστολή. Εἶστε ἕνας σπουδαῖος ἱερέας, συγ-

χρόνως ὅμως καὶ καλὸς δάσκαλος. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ ἤρθατε

στὸ Γυμνάσιό μας, μᾶς ἀνοίξατε τὴν καρδιά σας. Μᾶς μιλήσατε γιὰ τὴν

ἁπλὴ παιδική σας ζωὴ καὶ προπάντων γιὰ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ ποὺ ποτὲ

δὲ σᾶς ξέχασε καὶ δὲ θὰ σᾶς ξεχάσει, γιατὶ ὁδηγεῖτε τὰ βήματά του.

Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου αὐτὸ νὰ σᾶς δώσω νὰ καταλάβετε ὅ,τι

ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἤρθατε σ’ αὐτὸ τὸ μικρὸ καὶ ἥσυχο σχολεῖο μας,

ἔνιωσα περισσότερο ζωντανὸ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ μέσα μου. Ξέρω πὼς,

ἂν συνεχίσετε ὡς τὸ τέλος τῆς χρονιᾶς νὰ μᾶς μιλᾶτε ἔτσι, καὶ τὸ ξέρω

ὅτι θὰ συνεχίσετε, θὰ φέρετε ξανὰ στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ παιδάκια ποὺ

παρασύρθηκαν. Μὴν ταράζεστε ποὺ σᾶς μιλῶ καὶ λέω αὐτὰ τὰ λόγια,

γιατὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν ξεφύγει ἀπὸ τὸν

δρόμο τοῦ Θεοῦ. Εἶστε ἕνας θαυμάσιος καὶ ἐπιτυχημένος ἀπὸ τὸν Θεό.

Αὐτὰ ποὺ μᾶς λέτε δύο φορὲς τὴ βδομάδα στὸ σχολεῖο εἶναι πολὺ

σπουδαῖα καὶ πάντοτε θὰ τὰ τηρῶ μὲ μεγάλη μου χαρὰ. Μιὰ ἄγνωστη

μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 16η

Πρὸς τὸν ἀγαπημένο μας... Ἀγαπητέ μας καθηγητά. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα

ποὺ ἤρθατε στὸ νέο σχολεῖο μας, ἔχουν ἀλλάξει ὅλα μέσα μας. Ἀπὸ

ὅσα λέτε, ὅλα τὰ αἰσθάνεστε καὶ τὰ λέτε. Σᾶς ἔχουμε ἀγαπήσει πάρα

πολὺ καὶ δὲν θέλουμε νὰ φύγετε ποτὲ ἀπὸ δῶ. Εἶστε πάρα πολὺ καλὸς

καὶ δὲν ἔρχεστε ἐδῶ μόνο ἀπὸ ὑποχρέωση, ἀλλὰ γιὰ νὰ διδάξετε σὲ

ἐμᾶς τὴν ἀλήθεια τοῦ Κυρίου. Κοντά σας μὲ πλημμυρίζει ἡ ἀγάπη ποὺ

δὲν μπορῶ νὰ τὴν ἐκφράσω.

Ἔχετε δίκιο γιὰ τὸν Ἐσταυρωμένο Χριστὸ καὶ τὴν Ἐσταυρωμένη

Ἀγάπη. Πλησιάζοντας κάθε φορά κοντά μας, νομίζω πὼς κάνω ἕνα

βῆμα στὸν Ἀγαπημένο μας Κύριο. Μπαίνοντας κάθε φορά στὴν τάξη

μας δὲν σᾶς αἰσθανόμαστε σὰν καθηγητή, ἀλλὰ σὰν ἕναν ἄνθρωπο

ὅπως ἐμᾶς. Δὲν ξέρετε τί θὰ πεῖ κατάλογος οὔτε μᾶς μαλώνετε, ἀλλὰ

ἀκόμη καὶ ἂν κάνουμε κάποια ἀταξία δὲν ἀρχίζετε νὰ μᾶς φωνάζετε

ὅπως τοὺς ἄλλους καθηγητές. Μὲ ἀγὰπη καὶ εὐγνωμοσύνη στὸν ἀδελ-

φό μας. Ἕνας μαθητὴς τῆς Γ ́ Γυμνασίου Ἀσκοῦ. Χαράλαμπος Χ...

ἐπιστολὴ 17η

Ἀγαπητέ μου ἀδελφέ. Μὲ μεγάλη εὐλάβεια καὶ συγκίνηση διάβασα

τὸ γράμμα σου καὶ σοῦ ὑπόσχομαι ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου πὼς

τὰ τόσα θεϊκά καὶ βαθιά του λόγια θὰ τὰ ἔχω πάντα ὁρόσημο σὲ ὅλη

μου τὴ ζωή, γιὰ νὰ φωτίζουν μὲ τὸ φῶς τῆς ἀλήθειας τὸν δρόμο τῆς

αἰωνιότητας.

Σὲ κάθε ἐνέργειά μου, σὲ κάθε μου βῆμα, ἡ πρώτη μου δουλειὰ θὰ

εἶναι νὰ ἔχω στραμμένο ὅλο μου τὸ εἶναι στὸν Παντοδύναμο, ὅλη μου

τὴν ψυχὴ νὰ ἐπικοινωνῶ πάντα μαζί του καὶ ὕστερα νὰ πράττω. Πρά-

ξεις ἀρεστὲς πρὸς τὸν Ὕψιστο, ἀρεστές καὶ ὠφέλιμες στὸν κάθε μου

ἀδελφὸ καὶ στὸν ἑαυτό μου. Τότε μόνο, ἀφοῦ ἡ συνείδησή μου θὰ εἶναι

καθάρια, θὰ παίρνω δύναμη καὶ κουράγιο, ποὺ κανεὶς ἄλλος δὲν

μπορεῖ νὰ σοῦ δώσει, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζω τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, τὰ

ἐμπόδια, τὰ χαστούκια τῆς κοινωνίας.

Βλέπω γύρω μου τὶ σαπίλα ὑπάρχει κι ἀναρωτιέμαι. Γιατί; Ἀφοῦ

πλαστήκαμε γιὰ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ποῦ εἶναι ἡ ἀγάπη; Ποῦ

εἶναι ἡ ἀνθρωπιά; Ὁ Χριστὸς εἶπε πὼς ἅμα σὲ χαστουκίσουν ἀπὸ τὸ

ἕνα μάγουλο νὰ γυρίσεις κι ἀπὸ τὸ ἄλλο. Συμβαίνει ἄραγε αὐτό; ΟΧΙ.

Ὅταν μᾶς δίνουν ἕνα χαστούκι τὸ ἀνταποδίδουμε μὲ δύο.

Προσευχήσου καὶ σὺ ἀδελφέ μου, καὶ σύ, καὶ σύ, καὶ ὁ ἄλλος, ὅλοι

μαζὶ νὰ γίνουμε ἀδέλφια, μιὰ οἰκογένεια, πνευματικὰ παιδιὰ τοῦ μεγά-

λου Πατέρα μας, καὶ τότε ὅλα θὰ ἀλλάξουν ριζικά. Ὅλοι μαζὶ θὰ ση-

κώσουμε τὸν Γολγοθᾶ καὶ θὰ κερδίσουμε τὴν αἰώνια ζωή.

Ἐμπρὸς, λοιπόν, ἂς δώσουμε τὰ χέρια κι ἂς ξεκινήσουμε.

Ἀμήν.

ἐπιστολὴ 18η

Παρασκευὴ 9 Νοεμβρίου 1979

Ἀδερφέ μου. Εἶμαι καὶ ἐγὼ μιὰ μαθήτριά σου σὰν τὶς τόσες ἄλλες

ποὺ τὰ λόγια σου συγκίνησαν τὴν ψυχή μου. Ὅταν πρωτοῆρθες καὶ μᾶς

μίλησες γιὰ τὴ ζωή σου καὶ μᾶς ὀνόμασες παιδιὰ μιᾶς οἰκογενείας,

ἔνιωσα τὸ καρδιοκτύπι τῆς καρδιᾶς σου γιὰ τὴν πνευματική μας πρό-

οδο.

Πόσοι ἀλήθεια κίνδυνοι ὑπάρχουν γύρω μας; Ὅλους τοὺς ξεπέ-

ρασα ὅταν ἄκουσα νὰ λές: «Ὁπλίσου πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσεις ν’

ἀντιμετωπίσεις τοὺς ἐχθρούς σου». Καὶ πραγματικά, ἀπὸ τότε δὲ νιώ-

θω φόβο. Τὸ γέλιο δὲ λείπει ἀπὸ τὸ στόμα, μὰ οὔτε καὶ ἀπὸ τὴν καρδιά

μου.

Νιώθω τοὺς συμμαθητές μου ἀδέλφια. Θέλω κι ἐκεῖνοι νὰ νιώ-

θουν τὸ ἴδιο. Θέλω ὅλοι μαζὶ νὰ βοηθήσουμε νὰ ξεπεράσει ἡ θρησκεία

τοῦ Πατέρα μας τὴν κρίση τῆς ἀπιστίας. Καὶ ἔπειτα, τὶ πιὸ ὡραῖο

ὑπάρχει στὸν κόσμο ἀπὸ τὸ νὰ τραγουδᾶς Τὸν Κύριο! Νὰ ζητᾶς ἀπὸ

Κεῖνον ὅ,τι θέλεις! Νὰ μιλᾶς μαζί Του! Νὰ Τοῦ λὲς τὰ προβλήματά

σου! Καὶ τότε ἡ καρδιά σου θὰ ξαλαφρώσει. Τὸ πνευματικὸ οξυγόνο

τοῦ Χριστοῦ μας θὰ σοῦ δώσει ζωή.

Ἀδερφέ μου, ἀπὸ τότε ποὺ ἦρθες στὸ γυμνάσιό μας καὶ ἄκουσα νὰ

μιλᾶς, ἄλλαξε ὁ ἑαυτός μου. Τὸ νιώθω σὲ κάθε μου βῆμα. Πόσες φο-

ρὲς ἀλήθεια μάλωνα τὴν ἡμέρα μὲ τὸν ἀδερφό μου γιὰ μικροπράγματα;

Τώρα ζητῶ ἀπὸ τὸν Κύριό μας νὰ μᾶς συγχωρέσει καὶ αὐτό ἦταν ὅλο.

Τὰ λόγια σου, σὰν σπόροι ἑνός γεωργοῦ, βρῆκαν χωράφι τὴν καρ-

διά μου, ἂς φυτρώσουν κι ἂς δώσουν ζωὴ σὲ μένα, καὶ ἐγὼ μὲ τὴ σειρά

μου νὰ δώσω τὴν ἀγάπη μου στοὺς ἄλλους. Μὲ τὰ λόγια αὐτά νομίζω

πὼς σοῦ ἔδωσα ἀπάντηση στὸ γράμμα σου. Θὰ προσεύχομαι γιὰ σένα

καὶ τὰ ἀδέρφια μου.

Τώρα νιώθω τῆς καρδιᾶς τὸ δάκρυ νὰ κυλᾶ γιὰ Σένα,

καὶ θαρρῶ πὼς αναβλύζει τ’ Ἅγιό του αἷμα.

Μὲ ἀγάπη, ἡ ἀδερφή σου Μαρία.

ἐπιστολὴ 19η

Κύριε καθηγητά. Ζητήσατε νὰ σᾶς γράψουμε λίγα πράγματα γιὰ νὰ

μᾶς θυμᾶστε. Εἶναι λίγες οἱ ὧρες ποὺ εἴμαστε κοντά σας. Ὅμως σ’ αὐ-

τὲς τὶς λίγες ὧρες κατάλαβα πόσο καλὸς εἶστε. Ἀπὸ ἐσᾶς κατάλαβα πό-

σο νόημα ἔχει ἡ ζωὴ μὲ τὸ νὰ ἀγαποῦμε τὸν πλησίον μας. Ἀπὸ τότε ποὺ

ἤρθατε καὶ μᾶς διδάξατε, ἔνιωσα πόσο κοντά μου εἶναι ὁ Θεός. Ἔνιω-

σα πὼς ἡ ζωὴ εἶναι γλυκιὰ μὲ τὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας.

Οἱ λίγες στιγμὲς ποὺ μᾶς εἴπατε γιὰ τὸν ἑαυτό σας θὰ μοῦ μείνουν

ἀξέχαστες. Μᾶς εἴπατε γιὰ τὴν παιδική σας ἡλικία, γιὰ τὶς εὐτυχισμένες

καὶ δυσάρεστες μέρες τῆς ζωῆς σας καὶ τὸ πὼς δὲν ξεφύγατε ποτὲ ἀπὸ

τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἴδιο ἐπιχειρεῖτε νὰ κάμετε καὶ σὲ ἐμᾶς.

Ὅλα αὐτὰ καὶ τόσα ἄλλα εἶναι πολὺ ὡραῖα καὶ σᾶς εὐχαριστῶ

πολὺ ποὺ μὲ ὁδηγεῖτε στὸν καλό δρόμο, στὸν σωστό. Τελειώνω μ’ αὐτὰ

τὰ λίγα λόγια. Μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 20ή

Ἀγαπητέ μας ἀδελφέ. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ ἤρθατε στὸ Γυμνάσιό

μας γιὰ νὰ μᾶς μιλήσετε γιὰ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀγάπη του.

Καταλαβαίνω τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐτυχία ποὺ νιώθετε γιὰ μᾶς. Πιστέ-

ψτε με, σᾶς ζηλεύω λίγο, γιατὶ μπορεῖτε καὶ νιώθετε τόσο χαρούμενα

καὶ εὐτυχισμένα.

Μᾶς εἴπατε πὼς ὁ ἄνθρωπος βρίσκει τὴ χαρὰ καὶ τὴν εὐτυχία ἀκο-

λουθώντας τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Θὰ προσπαθήσω κι ἐγὼ νὰ ἀκολου-

θήσω τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, καὶ πιστεύω πώς, μὲ τὴν ἀγάπη του, θὰ τὸ

πετύχω. Θέλω πολὺ νὰ ἑνωθοῦν οἱ καρδιὲς ὅλων μας μὲ τὴν καρδιὰ

τοῦ Θεοῦ. Θὰ προσέχω πολὺ ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς ποὺ προσπαθοῦν μὲ

κάθε τρόπο νὰ μὲ κάνουν νὰ παραστρατήσω ἀπὸ τὸν δρόμο του.

Θὰ προσεύχομαι πάντα στὸν Θεὸ νὰ δίνει δύναμη σὲ μένα καὶ σὲ

ὅλους τοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ μποροῦν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὶς δυ-

σκολίες τῆς ζωῆς. Σᾶς ὑπόσχομαι ὅτι θὰ ἔχω πάντα σὰν ὁδηγό μου τὸ

γράμμα σας καὶ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Σᾶς εὐχαριστῶ καὶ πάλι γιὰ τὸ

γράμμα σας καὶ τὴν ἀγάπη ποὺ δείχνετε γιὰ μᾶς. Μὲ ἀγάπη, ἕνας

ἀδελφός σου.

ἐπιστολὴ 21η

[εἰκόνα 12 - σελ. 121]

ἐπιστολὴ 22α

Ἀδερφέ μου. Ἀπὸ τότε ποὺ ἦρθες στὸ Γυμνάσιό μας, ἔνιωσα τὸν

Πατέρα μας πιὸ κοντά μας, πιὸ κοντὰ μὲς στὴν ψυχή μου. Τὰ ὡραῖα

σου λόγια γιὰ τὸν Χριστό μας, συγκίνησαν τὶς ψυχές τῶν ἀδερφῶν μου

καὶ μὲ βοήθησαν νὰ ἔρθω σὲ ἐπικοινωνία μ’ αὐτοὺς.

Οἱ κίνδυνοι ποὺ παραμονεύουν σὲ κάθε μας βῆμα ἐχάθησαν, γιατὶ

ὁπλίστηκα πνευματικά. Ἡ καρδιά μου εἶναι γεμάτη ἀγάπη καὶ χαρὰ καὶ

τὸ γέλιο δὲν λείπει ποτὲ ἀπὸ τὰ χείλη μου. Προσκυνῶ τὸν Θεὸ καὶ προ-

σεύχομαι γιὰ σένα καὶ γιὰ ὅλους τοὺς συναδέλφους σου. Μὲ ἀγάπη, μιὰ

μαθήτριά σου.

ἐπιστολὴ 23η

Ἀσκὸς 10/10/79

Ἀγαπητέ μου καθηγητή, σᾶς γράφω αὐτὸ τὸ γράμμα γιατὶ θέλω νὰ

σᾶς πῶ πὼς, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ πρωτομπήκατε στὴν αἴθουσά μας, κάτι

ἄλλαξε μέσα μου. Μᾶς φερθήκατε μὲ τὸν καλύτερο τρόπο καὶ μάλιστα

πολὺ καλύτερα ἀπ’ τοὺς ἄλλους καθηγητὲς. Μὲ τὰ λόγια ποὺ μᾶς

εἴπατε μᾶς κάνατε νὰ ἑνωθοῦμε περισσότερο μὲ τὸν Θεό.

Ὅταν ἔχουμε στενοχώριες ἀπὸ τὰ μαθήματα ἤ κάτι ἄλλο, μόλις

μπαίνετε ἐσεῖς μέσα στὴν αἴθουσα, τὰ ξεχνοῦμε ὅλα. Ἂν εἶναι δυνατὸν

νὰ ἔρχεστε περισσότερες ἀπὸ δύο ὧρες τὴν ἑβδομάδα, νὰ μᾶς κάνετε

νὰ ἑνωθοῦμε ἀκόμα περισσότερο μὲ τὸν Θεὸ καὶ νὰ μὴν ἔχουμε

στενοχώριες και προβλήματα. Αὐτὰ ποὺ νιώθω ἐγὼ γιὰ ἐσᾶς εὔχομαι

νὰ τὰ νιώθουν τ’ ἄλλα τὰ παιδιά. Πιστεύω πὼς αὐτὸ ἔγινε γιατὶ ὅλα τὰ

παιδιὰ, ἀπὸ τότε ποὺ ἤρθατε ἐσεῖς, εἶναι διαφορετικά. Αὐτὰ εἶχα νὰ

σᾶς γράψω καὶ εὔχομαι ὅλα τὰ παιδιὰ ποὺ σᾶς ξέρουν νὰ νιώθουν γιὰ

σᾶς ὅ,τι νιὼθουμε κι ἐμεῖς.

ἐπιστολὴ 24η

Ἀγαπητέ μου καθηγητά. Ἀπὸ πολὺ μικρὸ παιδάκι μὲ ἀπασχολοῦ-

σαν προσωπικὰ ζητήματα. Πάντα μὲς στὴν ψυχή μου κυριαρχοῦσε τὸ

ἄγχος καὶ ὁ φθόνος. Τὸ ἄγχος γιὰ τὸ πῶς θὰ περάσει κι αὐτὴ ἡ

μαθητικὴ χρονιὰ καὶ νὰ πάρω ἕνα καλὸ βαθμό. Ἂν καμιὰ φορὰ δὲν

ἤξερα καλὰ μάθημα καὶ καθὼς μὲ ρωτοῦσε ὁ καθηγητὴς δὲν ἤξερα,

πολλὲς φορές, λυπᾶμαι ποὺ τὸ ὁμολογῶ, τὰ ἔβαζα ἀκόμη καὶ μὲ τὸν

Θεό. Ἐπίσης μὲ τὸν Θεὸ τὰ ἔβαζα γιατὶ ῥίχνει ὅλες τὶς κακοτυχίες

πάνω μου καὶ φοβόμουν μήπως κάποτε δὲν μπορέσω νὰ τὶς σηκώσω

καὶ πάθω κάτι κακό.

Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ὅμως ποὺ μπήκατε στὴν τάξη μας, μπήκατε καὶ μέ-

σα στὴν ψυχή μου. Τὰ λόγια μὲ λύτρωσαν, μοῦ ξανάδωσαν ζωή. Στὸ

πρόσωπό σας βλέπω τὸν Χριστό, εἶναι σὰν νὰ μοῦ μιλάει ὁ ἴδιος. Ἡ

μεταχείρισή σας ὁμολογῶ πὼς μὲ ἐκπλήττει. Μᾶς μιλᾶτε σὰν πατέρας

μας καὶ ὄχι μὲ τὴν ψυχρότητα τῶν ἄλλων καθηγητῶν. Αὐτὸ τὸ προνό-

μιο νὰ γίνεσαι τόσο ἀγαπητὸς στοὺς μαθητὲς ὅσο ἐσεῖς εἶναι πολὺ με-

γάλο.

Ἐγὼ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ σᾶς ἔστειλε γιὰ νὰ μοῦ δώσετε τὸν

λυτρωμὸ ποὺ περίμενα. Μὲ ἀγάπη, κάποιος μαθητής σας.

ἐπιστολὴ 25η

Μεγάλε ἀδερφέ. Σᾶς στέλνω κι ἐγὼ ἕνα γράμμα μὲ τὴν σκέψη νὰ

ἐπικοινωνήσω μαζί σας. Διάβασα πολλές φορὲς τὸ γράμμα σας καὶ κά-

θε φορὰ μὲ συγκινοῦσε πάρα πολύ. Κοντά σας δέθηκα πιὸ πολὺ μὲ τὸν

Χριστό.

Προτοῦ σᾶς γνωρίσω, νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, δὲν ἤμουν καὶ τόσο κα-

λός. Πολλὲς φορὲς ξεχνοῦσα νὰ κάνω τὴν προσευχή μου ἢ τεμπέλιαζα.

Ἐπίσης, ἔλεγα καὶ ψεματάκια. Ἀπὸ τότε, ὅμως, ποὺ σᾶς γνώρισα κάτι

ἄλλ-αξε μέσα μου. Τὰ ψέματα σταμάτησαν, τὴν προσευχή μου τὴν

κάνω κάθε πρωῒ καὶ κάθε βράδυ. Μαζί σας βρῆκα τὸν σωστὸ δρόμο·

τὸν δρόμο τῆς πίστεως.

Πόσο ἄλλαξε ἡ ζωή μου, πόσο γλυκιὰ ἔγινε ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ

ἑνώθηκα μαζί σας. Τώρα νιώθω διπλὴ χαρὰ ἀπὸ κάθε ἄλλη φορὰ καὶ

αὐτὸ τὸ χρωστάω σὲ σᾶς. Θὰ προσπαθήσω καὶ ἐγώ, ὅσο μπορῶ, νὰ

βαδίζω στὸν δρόμο τοῦ Κυρίου, στὸν δρόμο τῆς σωτηρίας.

Θὰ ζωστῶ μὲ τὴ ζώνη τῆς χριστιανοσύνης καὶ δὲν θὰ ἀφήσω τὰ

δαιμόνια νὰ μὲ πλησιάζουν. Θὰ παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ σᾶς δίνει

δύναμη νὰ μᾶς διδάσκετε γιὰ τὸν Κύριο. Πάντα θὰ εἴμαστε ἑνωμένοι

μὲ ἀρχηγό μας τὸν Χριστό. Αὐτὰ τὰ λίγα σᾶς γράφω καὶ πιστεύω νὰ μὲ

νιώσετε.

ἐπιστολὴ 27η

15-12-79

Τὸ γράμμα αὐτὸ θὰ εἶναι ἡ ἀπάντηση στὸ δικό σας, γιατὶ ἔτσι θὰ

βρεθοῦμε πιὸ κοντὰ μαζί σας. Εἶναι τώρα δυὸ μῆνες ποὺ γνωριζόμαστε

καὶ μὲ τὰ λόγια σας μὲ κάνατε νὰ νιώθω τὸν Χριστὸ μέσα στὴν ψυχή

μου πιὸ ἔντονα. Οἱ Ὕμνοι σας καὶ τὰ τραγούδια ποὺ μᾶς μάθατε τὰ

τραγουδῶ καὶ διώχνω κάθε θλίψη. Σᾶς λέω ὅτι ὁ Χριστὸς ὑπάρχει μὲς

στὴν ψυχή μου καὶ θὰ ὑπάρχει αἰώνια.

Τὶς λίγες ὥρες ποὺ εἴμαστε μαζί σας νιώθω εὐτυχισμένος, γιατὶ

μᾶς φέρετε πιὸ κοντὰ στὸν Θεό. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μὲ τὰ λόγια σας μὲ

κάνετε νὰ νιώθω σιγουριὰ ὅτι ἔχω ἕναν πατέρα, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, καὶ

μεγάλο ἀδερφὸ ἐσᾶς. Ἕνας μαθητὴς του Α ́1.

ἐπιστολὴ 30ή

Θέλω πάρα πολὺ νὰ ἐπικοινωνήσω καὶ μὲ τὴν δική σας καρδιά.

Ξέρω πὼς εἶστε κοντὰ στὴ σκέψη μου. Ξέρω ἀκόμη πὼς θέλετε νὰ μὲ

δεῖτε νὰ προοδεύω καὶ νὰ ζῶ εὐτυχισμένα. Θέλω κι ἐγὼ νὰ αἰσθάνεστε

πὼς σᾶς σκέπτομαι. Πολλὲς φορὲς σᾶς βάζω στὸ νοῦ μου καὶ ἀναρω-

τιέμαι πῶς μπορέσατε καὶ γίνατε μαθητής, πιστὸς στὸν Θεό. Θέλω μὲ

ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ πετύχω αὐτὸν τὸν σκοπό.

Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ δίνει δύναμη καὶ ὑγεία. Συμφωνῶ

ἀπόλυτα μὲ τὸ γράμμα σας πὼς πρέπει νὰ ἀγαποῦμε τοὺς ἐχθρούς μας

καὶ ἰδίως αὐτὲς τὶς εὐχάριστες καὶ ἱερὲς μέρες ποὺ ἔρχονται. Ἡ ζωὴ

κοντὰ στὸν Χριστὸ εἶναι γλυκιά καὶ εἰρηνική. Ξέρω πὼς μὲ κυκλώνουν

πολλοὶ ἐχθροί, οἱ ὁποῖοι θέλουν νὰ μὲ βγάλουν ἀπὸ τὸν κύκλο τῶν

πιστῶν, καὶ ἀκόμη θέλουν νὰ μοῦ βγάλουν τὴν ἰδέα νὰ πιστεύω. Ὁ

τρόπος, τὸν ὁποῖο μοῦ συστήσατε γιὰ νὰ τοὺς ἀποφύγω, εἶναι ὁ μονα-

δικός· θὰ μελετάω τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Πιστεύω πὼς μὲ τὸ γράμμα μου

θὰ μὲ καταλάβετε ἐσωτερικά. Ὁ ἀδερφός σας ...

ἐπιστολὴ 32α

Κύριε, τὸ γράμμα σας αὐτὸ ἀποτέλεσε σταθμὸ στὴ ζωή μου, αὐτὴ

τῶν δεκατριῶν χρόνων. Προτοῦ σᾶς γνωρίσω, ὁμολογῶ πὼς ἡ ζωή

μου εἶχε σκαμπανεβάσματα. Δὲν μὲ διέκρινε σταθερότητα καὶ τὸ καλὸ

διαδεχόταν τὸ κακό. Ἔμοιαζα μὲ ἀκυβέρνητο σκάφος, τὸ ὁποῖο ἀμφι-

ταλαντεύεται μὲ τὴν παραμικρὴ φουρτούνα καὶ ἀλλάζει κατεύθυνση.

Ἔτσι, μόλις σᾶς γνώρισα, διέκρινα στὸ πρόσωπό σας τὸν ὁδηγό, τὸν

Χριστό μας θὰ ἔλεγα.

Βλέποντας τὴν καλοσύνη τοῦ προσώπου σας μαγνητίστηκα καὶ

ἔταξα σκοπό μου ἡ γνωριμία μου μαζί σας νὰ γίνει γιὰ μένα ἡμέρα

ἀναγέννησης. Ἀλήθεια τὸ λέω, ξαναγεννήθηκα. Ἄλλαξα τρόπους καὶ

συνήθειες σὲ τέτοιο βαθμὸ ὥστε προκαλῶ τὴν ἔκπληξη τῆς οἰκογενείας

μου. Ἀναρωτιοῦνται: «Μὰ τί συνέβη; Τί ἔγινε καὶ ἄλλαξε ἔτσι;». Καὶ ὁ

φορέας αὐτῶν τῶν ἀλλαγῶν εἶστε ἐσεῖς.

Εὐχαριστῶ πολὺ τὸν Θεὸ ποὺ μᾶς ἔστειλε ἐσᾶς, τὸν ἄνθρωπο ποὺ

μᾶς φώτισε τὸν νοῦ. Τὸν ἄνθρωπο ποὺ μᾶς γέμισε πίστη καὶ

αἰσιοδοξία. Τὸν ἄνθρωπο, ποὺ μόλις τὸν ἀντικρίζω, ξεχνῶ μονομιᾶς

τὰ βάσανά μου καὶ τὶς ἔννοιες μου. Τὰ λόγια σας τὰ σκέφτομαι συνέ-

χεια καὶ σ’ αὐτὰ βρίσκω ὅλες τὶς λύσεις τῶν προβλημάτων μου.

Σὲ σχέση μ’ ἄλλους καθηγητὲς μοιάζετε μὲ ὄαση μέσα στὴν ἔρημο.

Ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ ξεχνοῦμε πὼς εἶστε ὄαση γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Μὲ

τὰ λόγια σας ξεδιψοῦμε ὅλοι μας, γεμίζουμε ἐλπίδες παρ’ ὅλο ποὺ περ-

νοῦμε ἀναμφισβήτητα τοὺς πιὸ δύσκολους καιρούς.

Αὐτὰ τὰ λίγα μπόρεσα νὰ σκεφθῶ γιὰ τὸ πρόσωπό σας Μεγάλε

Ἀδερφέ. Εἶναι αὐτὰ τὰ ὁποῖα νιώθω βαθιὰ χαραγμένα μέσα μου. Ναί,

ἀποτελεῖτε γιὰ μένα τὸ «Φῶς τῆς ζωῆς», τῆς ἀληθινῆς ζωῆς. Τὸν κα-

θοδηγητὴ μιᾶς εὐτυχισμένης καὶ ξένοιαστης ζωῆς. Μὲ αισθήματα σε-

βασμοῦ καὶ ἀγάπης, ὁ ἀδερφός σας ...

ἐπιστολὴ 33η

ΣΕΒΑΣΤΕ πάτερ, σᾶς χαιρετῶ. Προτοῦ σᾶς γνωρίσω ἤμουν πολὺ

διαφορετική. Ἔνιωθα μέσα μου κάτι, σὰν κάποιο πονηρὸ δαιμόνιο νὰ

μὲ κυνηγάει. Μερικὲς φορὲς ξεχνοῦσα νὰ κάνω τὴν προσευχή μου πρὶν

καὶ μετὰ τὸ φαγητό. Ἐπίσης, μάλωνα ἄσκοπα μὲ τὶς διάφορες φίλες

μου καὶ ἔλεγα πολλὰ ψέματα. Καὶ ὄχι μόνο αὐτά, ἀλλὰ καὶ ἄλλα πολλὰ

περιστατικά, γεγονότα τέτοια, μοῦ συνέβησαν.

Ἀπὸ τότε, ὅμως, ποὺ ἑνώθηκα μαζί σας καὶ διάβασα τὴν ἐπιστολή,

κατάλαβα πὼς σὰν κάτι νὰ ἄλλαξε μέσα μου. Καὶ πραγματικά! Ἡ ψυχή

μου εἶναι πλημμυρισμένη ἀπὸ χαρούμενα θρησκευτικὰ πράγματα. Τώ-

ρα νιώθω πὼς ἔφυγε ἀπὸ μέσα ἀπ’ τὴν ψυχή μου κάποιο μεγάλο βά-

ρος. Τὸ πρόσωπό μου λάμπει ἀπὸ χαρὰ καὶ ἡ καρδιά μου χτυπᾶ ἀστα-

μάτητα, ὅταν ἀναφέρω τὸν ἀγαπημένο διδάσκαλό μου, τὸν πατέρα μου

(τὸν ΧΡΙΣΤΟ). Καὶ τώρα σᾶς χαιρετῶ. Μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ εὐγένεια,

ἡ μαθήτριά σας ... Ἀνδρονίκη, τάξη Α ́.

ἐπιστολὴ 34η

Πρὸς τὸν μεγάλο ἀδερφό. Μεγάλε μας ἀδερφὲ· εὔχομαι καὶ ἐλπίζω

νὰ εἶσαι πάντα καλὰ γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ διδάξεις παντοῦ αὐτὰ τὰ ὄμο-

φα καὶ σοφὰ λόγια ὥστε νὰ ριζώνονται βαθιὰ στὶς παιδικὲς καρδοῦλες.

Εἶναι ἀλήθεια, προτοῦ σᾶς γνωρίσω, ξεχνοῦσα πότε-πότε τὸ βράδυ, ἢ

τὸ μεσημέρι τὴν ὥρα τοῦ φαγητοῦ, νὰ κάνω τὸν σταυρό μου. Μὰ τώρα

ὅλα μπῆκαν στὸν σωστὸ τους δρόμο. Σὲ χαιρετῶ μὲ πολὺ ἀγάπη, ἡ μα-

θήτριά σας... Ἀρετή.

ἐπιστολὴ 35η

Κύριε καθηγητά· παίρνοντας τὸ γράμμα σας, μὲ τὰ τόσα εὐχάριστα

καὶ χριστιανικά σας λόγια, ἔνιωσα τὸν Χριστὸ νὰ βρίσκεται κοντά μου.

Μέσα μου πλημμύρισε ἀγάπη γιὰ ὅλους τοὺς συνανθρώπους μου.

Προσεύχομαι σὲ Ἐκεῖνον ποὺ σταυρώθηκε γιὰ μᾶς νὰ φωτίζει ὅλους

τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἰδιαίτερα αὐτοὺς ποὺ διοικοῦν τὸν κόσμο νὰ τοὺς

φωτίζει γιὰ νὰ ὑπάρχει ὁμόνοια καὶ εἰρήνη. Θέλω νὰ μοῦ δίνεις δύνα-

μη γιὰ νὰ μπορῶ νὰ συγχωρῶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀκόμη κι ἐκεί-

νους ποὺ προσπαθοῦν νὰ μοῦ κάνουν κακό.

Μιὰ εὐχὴ δίνω γιὰ τὶς Ἅγιες μέρες τῶν Χριστουγέννων· ὑγεία, χα-

ρὰ καὶ εὐτυχία σὲ κάθε σπίτι νὰ ὑπάρχει, μαζὶ μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Χρι-

στούλη μας [εἰκόνα 13 - σελ. 121]. Τὸ γράμμα σας αὐτό, κύριε καθη-

γητά, θὰ γίνει σταθμὸς στὸν δρόμο τῆς ζωῆς μου. Μὲ χαρὰ θέλω ἡ ἀλ-

ληλογραφία νὰ συνεχιστεῖ γιὰ νὰ ἐπικοινωνῶ περισσότερο μὲ τὸν Χρι-

στό.

ἐπιστολὴ 36η

Ἀγαπητέ μου καθηγητή. Μᾶς ζητήσατε νὰ σᾶς γράψουμε ἕνα γράμ-

μα σὰν ἀπάντηση τοῦ δικοῦ σας. Πράγματι, ἡ ζωὴ κοντὰ στὸν Χριστὸ

καὶ στοὺς ἀδελφούς του εἶναι πιὸ γλυκιά. Κι αὐτὸ τὸ λέω παίρνοντας

παράδειγμα τὸν ἑαυτό μου. Κι ἐγὼ σὰν πολλοὺς ἀνθρώπους παραστρά-

τησα. Μετά γνώρισα ὡς καθηγητή μου ἐσᾶς.

Μὲ τὶς τόσες συμβουλὲς ποὺ μᾶς δώσατε καὶ συνεχίζετε νὰ δίνετε,

ἔνιωσα τὸν ἑαυτό μου νὰ καλυτερεύει, νὰ ἀνεβαίνει ἕνα σκαλοπάτι τῆς

ἀγάπης πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας. Τὰ νεῦρα, οἱ ἔστω καὶ λίγες κα-

κὲς κουβέντες νὰ παραμερίζονται καὶ νἄρχεται ὁ σεβασμὸς καὶ ἡ ἀγά-

πη πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας. Μὲ τὴ συμπεριφορά μου ἔκανα τοὺς

κακοὺς ἐχθροὺς ποὺ μὲ κύκλωναν νὰ φεύγουν ἕνας-ἕνας.

Εἶστε ὁ μόνος καθηγητὴς ποὺ θὰ μποροῦσε ἕνας μαθητὴς νὰ ἀνοί-

ξει τὴν καρδιά του καὶ νὰ σᾶς πεῖ ὅλα τὰ προβλήματά του. Πρώτη φο-

ρὰ στὴ ζωή μου ἔνιωσα τὸν ἑαυτό μου νὰ δένεται μ’ ἕναν καθηγητὴ

καὶ νὰ μὴν τὸν νιώθει σὰν ἕναν ἄνθρωπο μεγαλύτερο ἀπ’ αὐτόν. Κι

αὐτός, γιὰ νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς, εἶστε ἐσεῖς.

Στὴν ἀρχὴ νόμισα πὼς, ὅσα λέγατε, τὰ λέγατε ὄχι γιατὶ σᾶς εἶχαν

συμβεῖ, ἀλλὰ γιὰ νὰ πείσετε ἐμᾶς νὰ δεθοῦμε περισσότερο μαζί σας καὶ

νὰ πραγματοποιηθοῦν ὅλα αὐτά. Ἀργότερα, ὅμως, κατάλαβα τὸ λάθος

μου.

Ἐπίσης, τὸ μάθημά σας πρῶτα δὲν γινόταν τόσο κατανοητὸ σὲ

μᾶς, γιατὶ δὲν μᾶς λέγατε τίποτε, οὔτε ποὺ τὸ διαβάζαμε. Ἔλεγα μὲ τὸν

νοῦ μου πώς, ἂν θὰ συνεχιζόταν κάπως ἔτσι, δὲ θὰ καταλάβαινα τίποτε

ἀπ’ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Τώρα, δόξᾳ τῷ Θεῷ, ὅλα πᾶνε μέ-

λι γάλα.

Εὔχομαι νὰ πᾶνε καλύτερα. Μὲ ἀγάπη, μιὰ μαθήτριά σας.

Ἀπαντητικὲς ἐπιστολὲς

τῶν παιδιῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

(Γυμνάσια πόλεως Θεσσαλονίκης)

____________________

(ἀνθολόγηση ἐκ τῶν 14 ἐπιστολῶν)

ἐπιστολὴ 1η

Γιὰ τὸν ἀδελφὸ καὶ καθηγητὴ Θεολόγο μου, ἀπὸ μιὰ καρδιὰ τοῦ

Β ́1. Ἀγαπητὲ ἀδελφέ μου. Θέλω καὶ ἐγὼ μ’ αὐτὸ τὸ γράμμα νὰ ἐπικοι-

νωνήσω μαζί σου.

Τὶς λιγοστὲς ὧρες ποὺ βρίσκομαι κοντά σου νιώθω παράξενα. Ἀ-

κούω τὴν καρδιά μου νὰ χτυπᾶ μὲ διαφορετικοὺς χτὺπους. Εὐχαριστῶ

τὸν Θεὸ ποὺ σὲ ἔφερε κοντά μου. Νιώθω μιὰ ἀπέραντη γαλήνη καὶ

εὐχαρίστηση ὅταν ἀκούω τὰ λόγια σου καὶ καταλαβαίνω ὅτι προσπα-

θεῖς νὰ μὲ προστατέψεις ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς ποὺ μὲ καραδοκοῦν.

Προσεύχομαι μὲ τὴν καρδιά μου γιὰ ὅλο τὸν κόσμο καὶ ἔρχομαι σὲ

ἐπικοινωνία μὲ τὸν αἰώνιο καὶ οὐράνιο Πατέρα μου. Προσπαθῶ νὰ

ἀγγίζω καὶ νὰ ζῶ μὲ τὸν Πατέρα μου, ὅπως μοῦ ζητᾶς. Θυμᾶμαι καὶ

τοὺς συναδέλφους σου καὶ προσεύχομαι γι’ αὐτούς. Καὶ ἐλπίζω ὅλοι

μαζὶ, πάντα ἀδελφωμένοι καὶ ἑνωμένοι, μ’ ἕνα στόμα νὰ τραγουδᾶμε

αἰώνια ἐκεῖνον ποὺ τόσο μᾶς ἀγάπησε καὶ ἔδωσε τὸν ἑαυτό Του γιὰ νὰ

εἴμαστε εὐτυχισμένοι παντοτινά.

Μὲ ἀγάπη μιὰ ἀδελφή, μαθήτρια τοῦ Β ́1, τοῦ 6ου Γυμνασίου

Θεσ/νίκης.

ἐπιστολὴ 2α

Ἀγαπητέ μου καθηγητὴ καὶ πατέρα. Εὐχαριστῶ καὶ ὑμνῶ τὸν Θεὸ

ποὺ σᾶς ἔστειλε ἐδῶ κοντά μας. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ ἤρθατε, ἡ ζωὴ μοῦ

χάραξε ἕναν καινούριο δρόμο.

Ἔχω καταλάβει ποιὰ εἶμαι, τί θέλω. Κανένας καθηγητὴς δὲν μᾶς

ἔχει πλησιάσει ὅπως ἐσεῖς. Μᾶς πλησιάσατε καὶ μᾶς ἀγαπήσατε σὰν

παιδιά σας. Εἶμαι πολὺ εὐτυχισμένη ποὺ μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ ἔχω καὶ

σᾶς μαζί μου. Τώρα εἶμαι ἀκόμη πιὸ σίγουρη πὼς ἡ ζωή μου δὲν θὰ

εἶναι μιὰ κόλαση. Καὶ αὐτό, βέβαια, γιατὶ μὲ προστατεύουν δύο «ἄγγε-

λοι», ἐσεῖς καὶ ὁ Χριστός.

Ἡ ζωή μου κυλοῦσε πολὺ κουραστική. Οὔτε ἐκκλησία οὔτε προ-

σευχὴ οὔτε νὰ ἔχω γνωρίσει τὸν ἄνθρωπο ποὺ σταυρώθηκε γιὰ μᾶς.

Ὥσπου ἤρθατε ἐσεῖς. Σᾶς ὁμολογῶ, καὶ θέλω νὰ μὲ πιστέψετε, πώς,

ἀπὸ τότε ποὺ ἤρθατε ἐσεῖς καὶ μᾶς μιλήσατε γιὰ τὸν πάνσοφο δημι-

ουργό καὶ γιὰ τὸν Χριστὸ, ἡ ψυχή μου γέμισε λουλούδια.

Ποτέ μου δὲν εἶχα νιώσει ἔτσι. Τώρα δὲν ὑπάρχει οὔτε ἄγχος οὔτε

στεναχώριες. Ὅλα τὰ κόμπλεξ ποὺ ὑπῆρχαν μέσα σ’ ἐκεῖνο τὸ σακὶ τὰ

ἔχω πετάξει. Στὴ ζωή μου δὲν ὑπάρχει πιὰ φόβος. Προχωρῶ πάντα

μπροστά, γιατὶ τώρα εἶμαι σίγουρη.

Ὅμως δὲν ἔχω ξεχάσει ποτὲ μιὰ συμβουλὴ ποὺ μᾶς είχατε δώσει,

νὰ προφυλαγόμαστε ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς μας. Αὐτὸ δὲν τὸ εἶχα πιστέψει

ποτέ, δηλαδὴ ὅτι ἕνας καλός μου φίλος ἢ φίλη θὰ μποροῦσαν νὰ μὲ

ἐχθρεύονταν. Κι ὅμως ἦταν πραγματικότητα. Ἀκόμα καὶ οἱ καλύτεροι

φίλοι μου ἦταν συμφεροντολόγοι. Ἤμουν φιλότιμη, καὶ ἴσως αὐτὸ ἦταν

τὸ σφάλμα μου.

Στὴν ἀρχὴ ἀπογοητεύτηκα. Εἶχα βρεθεῖ σὲ ἕνα ἀδιέξοδο. Τὸ μόνο

ποὺ μποροῦσα ἦταν νὰ τῆς μιλήσω. Καὶ αὐτὸ ἔκανα. Ἐγὼ τὸ ἔχω ἤδη

ξεχάσει καὶ ἂς ἐλπίσω κι αὐτὴ ἡ φίλη μου δὲν θὰ ἀρχίσει πάλι τὰ ἴδια.

Θὰ μποροῦσα νὰ σᾶς γράψω κι ἄλλα, ποὺ θὰ γέμιζαν καὶ ἕνα βι-

βλίο, ὅμως δὲ θέλω νὰ σᾶς κουράσω. Μὲ ἀγάπη, μιὰ μαθήτρια τοῦ Β ́2

σχολείου Σταυρουπόλεως Θεσσαλονίκης.

ἐπιστολὴ 3η

Πρὸς τὸν ἀδελφό μου καὶ καθηγητὴ Θεολόγο. Μὲ μεγάλη ἀνακού-

φιση κάθομαι καὶ διαβάζω τὸ γράμμα σας. Ὅταν μᾶς εἴπατε νὰ σᾶς

γράψουμε, αἰσθάνθηκα μιὰ ἀνακούφιση, γιατὶ εἶχα βρεῖ τρόπο νὰ σᾶς

πῶ τὸ τί αἰσθάνθηκα μετὰ τὴν ἄφιξή σας στὸ 6

Γυμνάσιο Θεσ/νίκης.

Κύριε, κάποτε μᾶς εἴπατε πὼς τὸ μεγάλο σας ὄνειρο εἶναι νὰ βλέ-

πετε πὼς ἀγαπᾶμε καὶ συνδεόμαστε μὲ τὸν Κύριο καὶ δημιουργό μας.

Σᾶς βεβαιώνω ὅτι τὸ ὄνειρό σας ἔχει πραγματοποιηθεῖ πάνω στὸ ἄτο-

μό μου. Ἡ ἀλλαγὴ ποὺ νιώθω ψυχικὰ καὶ πνευματικὰ εἶναι μεγάλη.

Ὅταν μᾶς μιλᾶτε, τὰ λόγια σας ἔχουν τόσο μεγάλη ἐπίδραση ἐπάνω

μου, ποὺ μοῦ μιλάει ἡ διπλανή μου καὶ δὲν τὴν καταλαβαίνω.

Σᾶς ἀκούω μὲ ἀπέραντο θαυμασμό. Στὸ πρόσωπό σας βλέπω τὸ

πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Τὸ βράδυ, πρὶν πέσω νὰ κοιμηθῶ, πάντα ἀφιε-

ρώνω στὸν Χριστούλη λίγα λεπτά. Εὐχαριστῶ Ἐκεῖνον ποὺ μὲ φυλάει

μακριὰ ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς μου. Τὸν εὐχαριστῶ ποὺ ἔστειλε ἐσᾶς καὶ

κάνατε νὰ αἰσθάνομαι τὴν παρουσία του πιὸ ζωντανὴ μέσα μου. Ὅ,τι

καὶ νὰ τοῦ ζητήσω, μὲ ἔκπληξη βλέπω πὼς πραγματοποιεῖται. Ριζικὰ

ἔχει ἀλλάξει καὶ ἡ συμπεριφορά μου στὸ οἰκογενειακό μου περιβάλλον.

Πολλὲς φορὲς φέρνω στὸ μυαλό μου κάποιο στίχο τῆς Καινῆς Δια-

θήκης καὶ δὲν μαλώνω μὲ τὴν ἀδερφή μου. Ὅλα γύρω μου γίνονται πιὸ

γλυκά, πιὸ γαλήνια. Καὶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι πολλὲς φορὲς θαυμάζω καὶ

’γὼ ἡ ἴδια τὸν ἑαυτό μου ποὺ νικῶ τὸν διάβολο.

Ἔχω στὸ μυαλό μου εἰκόνες τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ προσπαθῶ

νὰ μοιάσω αὐτοὺς ποὺ μετανόησαν, Κύριε. Ὅπως καὶ σεῖς μᾶς κάνατε

τὸ δικό σας καρδιογράφημα, ἔτσι καὶ ’γὼ προσπάθησα νὰ σᾶς κάνω τὸ

δικό μου. Εὐχαριστῶ ποὺ διαβάσατε τὸ μικρὸ αὐτὸ χειρόγραφό μου.

ἐπιστολὴ 4η

Θεσ/νίκη 17-4-81

Ἀγαπητέ μου καθηγητή· μέρες τώρα ἤθελα νὰ σᾶς γράψω τί αἰσθά-

νομαι γιὰ σᾶς καὶ γιὰ τὰ ὄμορφα λόγια ποὺ μᾶς λέτε. Μὰ αὐτὰ ποὺ

αἰσθάνομαι, δυστυχῶς, δὲν μποροῦν νὰ γραφοῦν γιατὶ εἶναι πάρα πολ-

λά. Πάντως, γιὰ νὰ σᾶς ξεπληρώσω τὴν ἐπιθυμία σας, ἀποφάσισα νὰ

σᾶς γράψω.

Ποτὲ ὡς τώρα δὲν ἔνιωσα τὸν Χριστὸ τόσο κοντά μου. Φυσικὰ καὶ

πρῶτα τὸν ἀγαποῦσα, ἀλλὰ τώρα χάρῃ σὲ σᾶς καὶ τὴ βοήθειά σας νιώ-

θω νὰ τὸν ἀγαπῶ ἀκόμα περισσότερο. Καταλαβαίνω ὅτι κάθε μέρα

καρδιοχτυπᾶτε γιὰ μᾶς καὶ γιὰ τὴν πρόοδό σας, καὶ γι’ αὐτὸ καὶ μεῖς

σᾶς ἐκτιμοῦμε πάρα πολύ. Ὅταν βρίσκομαι κοντά σας ξεχνῶ ὅλες τὶς

σκοτοῦρες, τὰ προβλήματα καὶ ὅλα τὰ κόμπλεξ, ὅπως μᾶς λέτε καὶ

σεῖς, ποὺ πλημμυρίζουν τὴν παιδικὴ ψυχή μας.

Μοιάζετε σὰν τὸν καλὸ βοσκὸ ποὺ φυλάει καὶ καθοδηγεῖ τ’ ἀρνά-

κια του στὸν σωστὸ δρόμο. Πόσο λυπᾶμαι ἐκείνους τοὺς ἀνθρώπους

ποὺ δὲν ἔχουν κάποιον σὰν καὶ σᾶς νὰ τοὺς καθοδηγεῖ στὸν σωστὸ

δρόμο καὶ στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Ὅταν μιλᾶτε σὰν τὶς μέλισσες κρε-

μόμαστε ἀπ’ τὰ χείλη σας γιὰ νὰ ἀκούσουμε τὶς ἱστορίες ἢ τὶς συμ-

βουλὲς ποὺ μᾶς δίνετε. Καταλαβαίνουμε ὅτι ζοῦμε μέσα στὴν ψευτιά,

γιατὶ ἡ σημερινὴ κοινωνία μας εἶναι βουτηγμένη μέσα στὸ ψέμα καὶ

στὴν κακία.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γύρω μας εἶναι συμφεροντολόγοι, ἐγωϊστὲς και

ψεῦτες. Ὅλοι κάνουν πὼς μᾶς ἀγαποῦν, μὰ στὴν πραγματικότητα τίπο-

τα δὲν αἰσθάνονται γιὰ μᾶς. Ἀλλὰ ἐμᾶς μᾶς φτάνει μόνο ποὺ μᾶς ἀγα-

πάει ὁ Χριστούλης. Καὶ αὐτή του τὴν ἀγάπη ἤρθατε νὰ μᾶς τὴ δείξετε

ἐσεῖς. Πιστεύω ὅτι καὶ σεῖς μᾶς ἀγαπᾶτε, ὅπως σᾶς ἀγαπᾶμε καὶ μεῖς.

Εὔχομαι ὁ Θεὸς νὰ σᾶς ἔχει πάντα καλὰ ἔτσι ὥστε νὰ συνεχίσετε νὰ

κηρύττετε τὸν λόγο του. Αὐτὰ εἶχα νὰ σᾶς γράψω. Μὲ πολλὴ ἀγάπη

στὸν μεγάλο μας ἀδερφὸ καὶ καθοδηγό μας. Μιὰ μαθήτρια τοῦ Β ́2 Γυ-

μνασίου.

ἐπιστολὴ 5η

Πάτερ· εἶναι ἀρκετοὶ μῆνες ποὺ ἤσαστε κοντά μας. Ἐσεῖς ἀνοίξατε

τὴν καρδιά σας σὲ μᾶς μὲ ἕνα σας γράμμα. Ὅπως ὅμως εἴπατε καὶ

σεῖς, ὅταν στέλνουμε γράμμα παίρνουμε ἀπάντηση, γι’ αὐτὸ κι ἐγὼ, κά-

πως ἀργοπορημένα, σᾶς γράφω λίγα λόγια γιὰ νὰ σᾶς πῶ τί νιώθω.

Νομίζω πὼς ἔγινε μιὰ ἀλλαγὴ μέσα μου, ἴσως ὄχι μεγάλη, ἀλλὰ

ἀρκετὴ γιὰ νὰ ἀλλάξω τὸ χαρακτήρα μου. Ὅταν μιλᾶτε δὲν ξέρω ποῦ

βρίσκομαι. Σᾶς μιλῶ εἰλικρινά, μᾶς μαγεύετε μὲ τὰ λόγια σας. Εἶχα

πρῶτα νεῦρα περισσότερα ἀπὸ τώρα, ἀλλὰ ὅσο περνάει ὁ καιρός μαζί

σας φυσικὰ ἐλαττώνονται. Προσπαθῶ νὰ φέρω τὸν Χριστὸ πιὸ κοντά

μου. Νὰ τὸν τραβήξω ἀπὸ τὸν χιτώνα, ὅπως λέτε καὶ σεῖς.

Ζητάω περισσότερη πίστη καὶ λίγη βοήθεια στὰ μαθηματικά. Καὶ

σεῖς εἴπατε πὼς μποροῦμε νὰ ζητήσουμε κάτι, ἀρκεῖ φυσικὰ νὰ μὴν εἶ-

ναι κάτι ἄδικο ἢ ὑπερβολικό. Δὲ νομίζω νὰ ζητάω κάτι μεγάλο, ζη-

τώντας λίγο περισσότερο μυαλὸ νὰ καταλαβαίνω τὰ μαθηματικά. Τώ-

ρα δὲ φοβᾶμαι ὅπως πρῶτα νὰ ζητήσω κάτι. Ξέρω ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν

εἶναι ἄγριος, ἀλλὰ γαληνεύει μὲ τὴν ἤρεμη μορφή του. Ξέρω πώς, ἂν

κάνω κάτι ποὺ δὲν πρέπει, θὰ τὸν δῶ νὰ κλαίει. Πραγματικὰ ὑπάρχει

ἀλλαγὴ μέσα μου.

Θἄθελα νὰ μᾶς μιλᾶτε κι ἄλλο γιὰ τὸν Χριστό, γιὰ νὰ τὸν πλησιά-

σω ὅσο μπορῶ πιὸ πολὺ. Μὲ αὐτὰ τὰ λίγα λόγια θέλω νὰ σοῦ πῶ τί

νιώθω. Εἶσθε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ποὺ μαθαίνει τί νιώθω. Ἐλπίζω νὰ

μὲ καταλάβετε.

ἐπιστολὴ 6η

Πρὸς τὸν καθηγητὴ τῶν Θρησκευτικῶν. Πάτερ, ἀρχίζοντας τὸ

γράμμα αὐτὸ θέλω νὰ σ’ εὐχαριστήσω πρῶτα ποὺ ἦρθες στὸ σχολεῖο

μας, στὴν τάξη μας, καὶ μᾶς δίδαξες τόσα πολλὰ πράγματα. Πρὶν ἀκό-

μα ἔρθεις ἤμουν ἕνα νευρικὸ κορίτσι. Μὲ κάθε τί ποὺ γινόταν καὶ μ’

ἐνοχλοῦσε μάλωνα, νευρίαζα. Μάλωνα συχνὰ μὲ τὸν ἀδερφό μου καὶ

ζοῦσα μὲ μιὰ ἄσχημη ψυχολογικὴ κατάσταση. Ἤθελα κάποιον γιὰ νὰ

πιαστῶ, νὰ βγάλω τὰ νεῦρα, τὸ ἄγχος καὶ τὸ μίσος.

Καὶ νά, ἦρθες ἐσὺ καὶ μ’ ἔδωσες τὸ χέρι γιὰ νὰ πιαστῶ. Στάθηκες

κοντά μου σὰν τὴ σωτήρια σανίδα στὸν ναυαγό. Σὰν τὸν ἄνθρωπο ποὺ

μὲ βοήθησε νὰ βγῶ ἀπὸ τὸ βοῦρκο τῆς ἀνησυχίας, τοῦ ἄγχους. Τώρα

δὲν νευριάζω ποτὲ σχεδόν, συμπεριφέρομαι ἥρεμα καὶ εὐγενικὰ σ’

ὅλους τοὺς ἄλλους συνανθρώπους μου. Κάθομαι νὰ διαβάσω χωρὶς τὸ

ἄγχος τῶν βαθμῶν, γιατὶ ξέρω ὅτι ἂν διαβάσω ὁ Θεὸς θὰ μ’ ἀνταμεί-

ψει ὅσο χρειάζεται μέσῳ τοῦ ἀνάλογου καθηγητῆ.

Θεωρῶ ὅλο τὸν κόσμο γνωστὸ σὲ μένα· τοὺς θεωρῶ ὅλους φίλους

καὶ ἀδερφούς. Τώρα, στὴ βραδινὴ προσευχὴ ποὺ κάνω, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν

κανονικὴ προσευχὴ προσεύχομαι καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Σὲ εὐχαριστῶ ποὺ ἦρθες κοντά μου· μοῦ δίδαξες τὴν ἀλήθεια τοῦ

Θεοῦ, ποῦ βαδίζουμε καὶ τί πρέπει νὰ κάνουμε. Παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ

σοῦ δίνει δύναμη γιὰ νὰ λὲς ὅλα αὐτὰ τὰ καλὰ λόγια καὶ στοὺς ἄλλους

μαθητές σου. Ἔτσι, ὅταν ἔρθει τὸ τέλος τῆς ζωῆς σου ὅπως ὅλοι οἱ ἄν-

θρωποι, νὰ θυμηθεῖ τί ἔκανες καὶ νὰ σὲ πάρει κοντά του. Μὲ ἀγάπη,

μιὰ μαθήτριά σου.

ἐπιστολὴ 7η

Σεβαστέ μου καθηγητά. Εἶμαι πολὺ συγκινημένη ποὺ ἀπαντῶ στὸ

γράμμα σας μὲ εἰλικρίνεια καὶ κατανόηση. Νιώθω τὸν ἑαυτό μου ἀλ-

λαγμένο ἀπὸ τότε ποὺ ἤρθατε σὰν ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ νὰ μᾶς δι-

δάξετε τὴν ἀλήθεια, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ταπείνωση ποὺ εἶναι ὁ Χριστός.

Σὰν ἕνας ἄγγελος μᾶς ὁδηγῆτε ἀπὸ τὸ σπασμένο γεφύρι, κάθε φο-

ρὰ ποὺ σᾶς βλέπουμε, γιὰ νὰ μὴν πέσουμε μέσα στὸ βοῦρκο καὶ λερω-

100

θοῦμε. Προσπαθῆτε νὰ μᾶς φέρετε στὸ δρόμο τῆς ἀρετῆς, καὶ εἰλικρινὰ

σᾶς λέω ὅτι σὲ μένα τουλάχιστον τὸ πετύχατε. Νιώθω πὼς σιγά-σιγὰ ὁ

λευκὸς χιτῶνας μου ἀρχίζει νὰ λευκαίνει, νὰ φεύγουν τὰ στίγματα καὶ

οἱ λεκέδες καὶ νὰ παραμένει ἄσπρος καὶ ὄμορφος.

Σᾶς εὐχαριστῶ ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου ποὺ μοῦ κάνατε αὐτὸ

τὸ καλὸ καὶ μοῦ δείξατε τὸ στενὸ μονοπάτι μὲ τὶς λακοῦβες καὶ τὶς

ἀνηφοριές, τὸ μονοπάτι ποὺ θὰ μὲ βγάλει σὲ ἕναν ἀνθοστολισμένο

κῆπο ποὺ νοῦς ἀνθρώπου δὲν φαντάστηκε. Θὰ μὲ βγάλει στὸν

γλυκύτατο Χριστό μας ποὺ θὰ μὲ στεφανώσει καὶ θὰ μὲ ἀνταμείψει γιὰ

τοὺς κόπους καὶ τοὺς μόχθους ποὺ πέρασα, ὥσπου νὰ φτάσω στὴν

βασιλεία του γιὰ νὰ μὲ φιλοξενήσει.

Κάθε φορὰ ποὺ πάω νὰ κάνω κάτι ποὺ θὰ στεναχωροῦσε τὸν Χρι-

στό, ἀμέσως σκέφτομαι καὶ φέρνω μπροστά μου τὴν μορφή σας, τὴν

ἀγάπη καὶ τὴν γαλήνη τοῦ προσώπου σας, καὶ ἀμέσως ἀλλάζω γνώμη

καὶ στὴν θέση τῆς κακῆς πράξης τοποθετῶ τὴν καλή, γιατὶ σκέφτομαι

καὶ λέω: «Ὁ καθηγητής μου καὶ προστάτης μου θὰ τὸ ἔκανε αὐτό; Ὄ-

χι. Τότε πῶς θὰ τὸ κάνω κι ἐγώ;».

Τέλος, θὰ ἤθελα νὰ σᾶς πῶ πὼς δὲν θὰ σᾶς ξεχάσω ποτὲ καὶ τὰ

ὄμορφα λόγια σας θὰ τὰ ριζώσω βαθιὰ μέσα στὴν καρδιά μου. Σὰν

πρότυπο καλωσύνης καὶ ἀγάπης θὰ παίρνω πάντα ἐσᾶς καὶ θὰ παρα-

καλέσω τὸν Θεὸ νὰ σᾶς μοιάσω. Μὲ ὅλο μου τὸ σεβασμὸ σᾶς φιλῶ τὸ

χέρι· μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 9η

Ἀγαπητὲ καθηγητά. Πρῶτα-πρῶτα θὰ ἤθελα νὰ σᾶς εὐχαριστήσω

γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὰ καλὰ λόγια ποὺ μοῦ διδάξατε. Τώρα βλέπω τὸν

ἑαυτό μου πολὺ ἀλλαγμένο, ἀφοῦ ὅλοι ἀποροῦν μαζί μου καὶ δοξάζουν

τὸν Θεὸ ποὺ μὲ φώτισε.

Αὐτὴν τὴν ἀλλαγή μου τὴν χρωστάω σὲ σᾶς ποὺ μὲ βοηθήσατε καὶ

μοῦ διδάξατε τὸν γλυκύτατο Χριστό. Πρὶν εἶχα πολλὰ ἐλαττώματα· μά-

λωνα, ἔλεγα ψέματα. Τώρα, ὅμως, τὰ ἔχω κόψει χάρῃ σὲ σᾶς.

Τώρα πιὰ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ στὴν προσευχή μου ποὺ μᾶς ἔστειλε

ἕναν ἄγγελο σὰν κι ἐσᾶς γιὰ νὰ μᾶς φέρει στὸν σωστὸ δρόμο τῆς ἀρε-

τῆς καὶ τῆς ἀγάπης. Τώρα νιώθω τὸν Χριστὸ πολὺ κοντά μου καὶ τὸν

ὑμνῶ μὲ τὰ ὄμορφα τραγούδια ποὺ μᾶς μάθατε.

Κατάλαβα πὼς οἱ ντισκοτὲκ καὶ οἱ ξενομανίες θὰ μὲ φέρουν στὴν

+++++

Ἀ γ α π η τ ό μ ο υ π α ι δ ί

Ἐπιστολὴ πρὸς μαθητὲς/μαθήτριες τοῦ Κυρίου

____________________

Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου αὐτὸ νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σου. Εἶμαι κοντά σου μὲ τὴ σκέψη. Εἶμαι μερικὲς ὧρες τῆς ἑβδομάδος μαζί σου. Μὲ ψυχολογεῖς. Πιστεύω ν’ ἀκοῦς τὴν καρδιά μου ποὺ χτυπάει γιὰ τὴν πρόοδό σου, τὴν προκοπή σου, τὴν εὐτυχία σου. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ γιατὶ μοῦ δίνῃς δύναμη καὶ ὑγεία. Νιώθω πιὸ ζωντανὸ τὸν Θεό μου κοντά σου. Μὲ πλημμυρίζεις ἀπὸ αἰσθήματα ποὺ ἀδυνατῶ νὰ ἐκφράσω. Πόση ἀνάπαυση αἰσθάνομαι, ὅταν εἶμαι κοντά σου. Γεμίζει ἡ καρδιά μου. Ἔτσι πλαστήκαμε, παιδί μου, νὰ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας. Εἶναι γλυκιὰ ἡ ζωὴ μὲ τὸν ΧΡΙΣΤΟ καὶ τοὺς ἀδελφούς Του - συνανθρώπους μας. Τώρα θέλω παιδί μου ἰδιαίτερα νὰ μὲ προσέξῃς, ἐπειδὴ πολλοὶ ἐχθροὶ σὲ κυκλώνουν. Πολλοὶ καραδοκοῦν νὰ σοῦ ἀφαιρέσουν ὅ,τι καλὸ ἔχεις μέσα σου, ὥστε στὸ τέλος νὰ μείνης ἄδειος πνευματικὰ, κουρέλι πραγματικό. Ἄκουσέ με. Φυλάξου, σὲ παρακαλῶ, καὶ ὁπλίσου πνευματικά γιὰ νὰ μπορέσῃς ν’ ἀντιμετωπίσεις τοὺς ἐχθρούς σου. Ἐνώσου μὲ τὸν αἰώνιο καὶ ἀσάλευτο βράχο, τὸν Πατέρα σου τὸν Παντοδύναμο, ποὺ δὲν ντράπηκε νὰ γίνῃ γιὰ σένα ἄνθρωπος ταπεινός, ἄσημος. Ἀκόμα, νὰ γίνῃ κατάρα, γιατὶ καταδέχτηκε νὰ καρφωθῇ ἐπάνω στὸν Σταυρό. Προσεύχου μὲ τὴν καρδιά σου, ἐρχόμενος σὲ ἐπικοινωνία μαζί του. Συζήτα τὰ προβλήματά σου μαζί Του. Ζήτα μὲ ἐπιμονὴ τὶς εὐλογίες Του, τὰ ἀγαθά Του. Μελέτα ἀκόμα τὸν αἰώνιο Λόγο Του καὶ τὰ συγγράμματα σοβαρῶν καὶ πραγματικῶν ἐπιστημόνων. Θέλω, παιδάκι μου, ἡ καρδιά σου καὶ τὸ πρόσωπό σου νὰ γελοῦν σ’ ὅλη σου τὴ ζωή. Ὑπάρχει ἕνας τρόπος, μοναδικός. Εἶναι αὐτὸς ποὺ μᾶς χάραξε ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη, ὁ Οὐράνιος Πατέρας σου. Θέλω νὰ τὸν αἰσθάνεσαι, νὰ τὸν ἀγγίζῃς, νὰ τὸν ζῇς. Δὲν εἶναι μακριά· εἶναι δίπλα μας, μέσα στὴν καρδιά μας. Ζήτα νὰ γίνῃ μέσα σου αὐτὴ ἡ ἀνακάλυψή Του. Θέλω ἀκόμα, παιδάκι μου, αὐτή ἡ ἐπιστολή μου νὰ βρίσκεται στὴν ἀρχὴ τῶν σημειώσεών σου. Νὰ θυμᾶσαι τὸν ἀδελφό σου καθηγητὴ καὶ τοὺς συναδέλφους του καὶ νὰ προσεύχεσαι γι’ αὐτούς. Νὰ θυμᾶσαι ἀκόμα ὅτι πολὺ ἐπιθυμῇ νὰ σὲ γνωρίσῃ ὁ Πατέρας σου καὶ νὰ ἑνωθῇς μαζί Του. Τελειώνω, ἀλλὰ δὲ σὲ ἀποχαιρετῶ. Θέλω νὰ εἶμαι κοντά σου. Νὰ σὲ καμαρώνω, νὰ προοδεύῃς. Ἑνωμένος πάντα μὲ τὴν πηγὴ κάθε καλοῦ. Τέλος, ὅλοι μαζί, ἀδελφωμένοι καὶ ἑνωμένοι, μὲ ἕνα στόμα νὰ τραγουδοῦμε αἰώνια Ἐκεῖνον, ποὺ τόσο μᾶς ἀγάπησε, καὶ ἔδωσε τὸν Ἑαυτό Του, γιὰ νὰ εἴμαστε εὐτυχισμένοι πάντοτε. Μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ πρώτου Ἀδελφοῦ μας, ὁ ἀδελφός σου.

κ α θ η γ η τ ή ς - Θ ε ο λ ό γ ο ς

Ἀπαντητικὲς ἐπιστολὲς παιδιῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

(Γυμνάσιο Βασιλικῶν Θεσσαλονίκης)

____________________

(ἀνθολόγηση ἐκ τῶν 61 ἐπιστολῶν)

ἐπιστολὴ 1η

Πάτερ, τὸ γράμμα σας αὐτὸ μὲ ὡφέλησε πνευματικὰ καὶ ψυχολογικά. Χάρη σ’ αὐτὸ τὸ γράμμα κατάφερα νὰ ψυχολογήσω τὸν ἑαυτό μου. Μ’ αὐτὸ τὸ γράμμα νιώθω ἀκόμα πιὸ κοντά μου τὸν Θεό, τὸν Πατέρα ὅλων μας. Εὐχαριστῶ μὲ τὴ σειρά μου τὸν Θεό, γιατὶ μοῦ δίνει δύναμη καὶ ὑγεία νὰ εἶμαι κοντά σας ἔστω καὶ τὰ τριάντα αὐτὰ λεπτὰ ποὺ ἐπιτρέπει ἡ ὥρα καὶ ποὺ ἀφιερώνετε γιὰ μᾶς. Ὅταν βρίσκομαι μαζί σας αἰσθάνομαι νὰ μὲ πλημμυρίζουν αἰσθήματα χαρᾶς κι εὐτυχίας. Τώρα καταλαβαίνω πόσο ὄμορφη εἶναι ἡ ζωὴ κοντὰ στὸν ΧΡΙΣΤΟ. Θ’ ἀκούσω τὶς συμβουλές σας καὶ θὰ προσπαθήσω νὰ γίνω καλύτερη καὶ νὰ ὁπλιστῶ πνευματικὰ καὶ ψυχικὰ γιὰ ν’ ἀντιμετωπίσω τοὺς ἐχθρούς μου. Θὰ προσπαθήσω νὰ γελῶ σ’ ὅλη μου τὴ ζωή, ἀφοῦ θὰ εἶναι κοντά μου ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ ποὺ κάνει εὐτυχισμένο κάθε ἄνθρωπο. Θὰ ὑμνῶ πάντοτε Ἐκεῖνον ποὺ σταυρώθηκε γιὰ μένα. Σᾶς ὑπόσχομαι πὼς δὲ θὰ ξεχάσω τὰ σοφὰ γιὰ μένα λόγια τοῦ γράμματός σας. Μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 2α

Ἀγαπητὲ μου κύριε καθηγητά. Σᾶς γράφω αὐτὸ τὸ γράμμα σὰν ἀπάντηση πρὸς τὸ δικό σας. Θέλω οἱ καρδιές μας νὰ ἑνωθοῦν καὶ νὰ ἔχουν τὸ ἴδιο χτὺπημα. Πολλὲς φορές, ὅταν σκέφτομαι μόνη μου, τριγυρνᾶτε στὸ μυαλό μου. Λυπᾶμαι πάρα πολὺ ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ συναντιόμαστε πάνω ἀπὸ μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα. Τὸ γράμμα σας αὐτὸ μὲ ἐκπλήσσει. Πρώτη φορὰ ἔχω λάβει ἕνα τέτοιο γράμμα. Κανείς, μὰ κανείς, δὲν μοῦ ἔχει ξαναστείλει. Οὔτε καθηγητὴς οὔτε δάσκαλος οὔτε φίλος οὔτε γονέας. Πιστεύω νὰ εἶστε καλὸς ψυχολόγος καὶ νὰ ξέρετε τί κρύβω ἐγὼ ἢ οἱ συμμαθητές μου μέσα μας. Κάθε φορὰ ποὺ βλέπω τὸ πρόγραμμα λέω: «Τί καλὰ ποὺ θὰ ἤτανε ἂν εἶχα θρησκευτικά!». Μέσα στὴν καρδιά μου τὴν ὥρα τοῦ μαθήματος νιώθω μιὰ γαλήνη. Τὶς λίγες φορὲς ποὺ ἐπικοινωνοῦμε, ὁ Θεὸς μὲ πλησιάζει ὅλο καὶ περισσότερο. Τὰ συναισθήματα ποὺ νιώθω εἶναι τόσα ποὺ δὲν ξέρω ποιὸ νὰ πρωτοεκφράσω. Σωστὰ λέτε: «Ἔτσι πλαστήκαμε, ν’ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας». Σᾶς καταλαβαίνω ἀπόλυτα, κύριε καθηγητά. Τὸ νιώθω ὅτι πάρα πολλοὶ θέλουν νὰ μὲ βλάψουν, νὰ μὲ διαφθείρουν. Θὰ προσπαθήσω πάντως νὰ διαφύγω ἀπὸ ὅλους τοὺς κινδύνους, ἔχοντας πάντα στὴ σκέψη μου ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι βοηθός μου. Εὐγνωμονῶ τὸν Θεὸ ποὺ λύτρωσε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ὅσο γιὰ τὰ συγγράμματα ποὺ λέτε, θὰ κάνω τὸ καθετὶ νὰ βρῶ βιβλία, περιοδικὰ σοβαρῶν ἐπιστημόνων καὶ νὰ τὰ διαβάζω γιὰ ψυχαγωγία. Ἡ ζωή, ὅπως ξέρω, εἶναι πολὺ δύσκολη. Ἔχει καὶ χαρὲς καὶ λύπες. Τὸ γράμμα σας μοῦ ἔδωσε νὰ καταλάβω ὅτι ἡ ζωὴ εἶναι σὰν ἕνα τρακτὲρ ποὺ τὸ πᾶμε ὅπου θέλουμε, ὅταν εἴμαστε καλοὶ ὁδηγοί. Τώρα νομίζω πὼς ἡ ἐπικοινωνία μαζί Του θὰ μὲ σώσει!Ἡ ἐπιθυμία σας ἐκτελέστηκε. Ἡ ἐπιστολή σας εἶναι στὴν πρώτη σελίδα τοῦ τετραδίου μου. Ποτὲ δὲ θὰ χάσω αὐτὸ τὸ τετράδιο καὶ θὰ τὸ διαβάζω (τὸ γράμμα) ὥσπου νὰ τὸ μάθω ἀπ’ ἔξω. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μοῦ διδάξατε τόσα πράγματα! Θὰ προσπαθήσω νὰ τὰ ἐφαρμόσω. Μὲ ἀγάπη καὶ εὐγνωμοσύνη, μιά σας μαθήτρια τῆς Β ́ τάξης.

ἐπιστολὴ 3η

Πάτερ ..., διάβασα τὸ γράμμα σου καὶ μὲ ἐπηρέασε πολύ. Κατάλαβα τὴν πραγματικὴ σημασία τῆς πίστης. Νιώθω πὼς ἔχω ἕναν ἄνθρωπο δίπλα μου ποὺ μὲ καταλαβαίνει καὶ μὲ σκέπτεται. Δὲν τὸν φοβᾶμαι σὰν καθηγητή. Νιώθω κάτι νὰ μὲ συνδέει μ’ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο ποὺ θέλει τὸ καλό μου. Γνωρίζω ὅτι ὁ κόσμος εἶναι κακός. Στὰ λιγοστά μου χρόνια κατάλαβα πὼς οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εἶναι κακοί, ὑποκριτές, ἐγωιστές, δόλιοι, πονηροί. Λίγες εἶναι οἱ ἀληθινὲς ψυχές, οἱ ἀληθινοὶ ἄνθρωποι, οἱ καλοί, οἱ ταπεινοί. Ὅλους τοὺς ἔχει διαφθείρει ἡ κακὴ χρήση τοῦ πολιτισμοῦ. Δὲν θέλω νὰ παρασυρθῶ καὶ προσπαθῶ νὰ μὴν παρασυρθῶ. Πιστεύω στὸν Θεὸ ὅσο μπορῶ καὶ τὸν παρακαλῶ νὰ μὲ εὐλογεῖ καὶ νὰ μοῦ δίνει εὐτυχία, εἰρήνη καὶ ὁμόνοια. Τὸν παρακαλῶ νὰ χαρίσει εἰρήνη σ’ ὅλο τὸν κόσμο, ἀπ’ τὸν πιὸ μικρὸ καὶ ἀσήμαντο ἄνθρωπο μέχρι τὸν πιὸ μεγάλο. Θέλω νὰ πιστεύω πὼς οἱ προσπάθειές μου θ’ ἀνταμειφθοῦν. Γι’ αὐτὸ παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ μὲ φωτίζει γιὰ νὰ γίνω ἕνας σωστός, χρήσιμος καὶ καλὸς ἄνθρωπος στὴν κοινωνία. Μὲ σεβασμὸ καὶ ἐκτίμηση, ἡ ἀνώνυμη μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 4η

Κύριε καθηγητά. Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου κι ἐγὼ νὰ σοῦ ἀποδείξω ὅτι δέχομαι μὲ εὐχαρίστηση τὰ λόγια σου, ποὺ τὰ ἀκούω μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα μέσα σὲ πολὺ λίγο χρόνο. Δέχομαι τὰ λόγια σου μὲ εὐχαρίστηση, γιατὶ μ’ αὐτὰ προσπαθεῖς νὰ μὲ φέρεις κοντὰ στὸν Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ μόνη ἀστείρευτη πηγὴ ἀγάπης. Κοντά Του ἡ ζωή μας ἀποκτᾶ νόημα, καὶ μᾶς ἑνώνει μὲ τοὺς συνανθρώπους μας. Ἐπίσης θέλω νὰ σὲ εὐχαριστήσω γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον ποὺ δείχνεις γιὰ μένα. Προσπαθεῖς νὰ μὲ προστατέψεις ἀπὸ τοὺς πολλούς μου ἐχθρούς, ποὺ προσπαθοῦν νὰ διώξουν ὅ,τι καλὸ καὶ ἀνθρώπινο ὑπάρχει στὴν καρδιά μου. Καταλαβαίνω ὅτι γιὰ νὰ τὰ ἀποφύγω ὅλα αὐτὰ θὰ πρέπει νὰ πιστέψω εἰλικρινὰ καὶ μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ στὸν Κύριο. Νὰ Τὸν ὑμνῶ σὲ ὅλη μου τὴ ζωή. Νὰ δέχομαι μὲ εὐχαρίστηση ὅ,τι καλὸ καὶ κακὸ μοῦ δίνει. Νὰ τὸν δοξολογῶ καὶ νὰ κρατῶ μέσα μου ἄσβηστη τὴ φλόγα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς πίστεώς μου γι’ Αὐτόν. Θὰ πρέπει ἀκόμα νὰ διαβάζω τὸν Λόγο Του, ὁ ὁποῖος θὰ μὲ ὁδηγήσει στὴν αἰώνια ζωὴ μαζί Του. Διαβάζοντας τὸν Λόγο Του νιώθω μέσα μου πιὸ ἔντονο τὸ συναίσθημα τῆς ἀγάπης γιὰ ὅλο τὸν κόσμο, γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀκόμη καὶ γιὰ τοὺς ἐχθρούς μου. Εὐχαριστῶ τὸν Κύριο ποὺ μὲ ἀξίωσε νὰ ζῶ μέσα σ’ αὐτὸν τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο, ἀπ’ τὸν ὁποῖο προσπάθησε νὰ μᾶς ἀπαλάξει, ἀφοῦ δέχτηκε νὰ γίνει ἄνθρωπος καὶ νὰ θυσιαστῇ πάνω στὸν Σταυρὸ καὶ νὰ μᾶς φέρει στὸν σωστὸ κόσμο τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀλήθειας. Ἐδῶ τελειώνω τὸ γράμμα μου γιὰ σένα. Ἐλπίζω μὲ τὰ λιγοστά μου λόγια νὰ σοῦ ἔδειξα ὅτι δὲν χάνεις τὰ λόγια σου καὶ τὸν καιρό σου μαζί μου καὶ δὲν προσπαθεῖς ἄδικα νὰ μὲ ὁδηγήσεις κοντὰ στὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. Σὲ χαιρετῶ μὲ ἀγάπη, ὁ ἀδελφός σου.

ἐπιστολὴ 5η

Κύριε καθηγητά. Κάνουμε μαζὶ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν μόνο μία ὥρα τὴν ἑβδομάδα. Αὐτὴ ἡ ὥρα, ὅμως, εἶναι ἀρκετὴ γιὰ νὰ καταλάβουμε τί πραγματικὰ θέλετε νὰ πάρουμε ἀπὸ σᾶς. Ἀπὸ τὰ λόγια σας, τὰ γεμάτα πίστη πρὸς τὸν Χριστό, καταλαβαίνουμε ὅτι εἶστε ἄνθρωπός Του καὶ σᾶς παρακαλοῦμε αὐτὴ τὴν πίστη νὰ τὴ σπείρετε καὶ στὴν δική μας καρδιά. Κοντά σας ἔχουμε ξεπεράσει τὸν φόβο τοῦ καταλόγου καὶ τὸ μάλωμα τῶν καθηγητῶν, γιατὶ δὲν ἤρθαμε διαβασμένοι. Ἐσεῖς ὅμως διαφέρετε ἀπὸ τοὺς ἄλλους καθηγητές. Μᾶς δίνετε τὴν καρδιά σας καὶ μᾶς ἀγαπᾶτε ὅλους σὰν πραγματικά σας παιδιά. Κι ὅταν κανένας ἔρχεται ἀδιάβαστος, τοῦ δίνετε μὲ τρόπο καὶ μὲ καλωσύνη νὰ καταλάβει τὸ σφάλμα του καὶ (αὐτὸ δὲν ξαναγίνεται) δὲν ξανάρχεται ἀδιάβαστος πιά. Τὴν μία ὥρα αὐτὴ τῆς ἑβδομάδας τὴν περνᾶμε εὐχάριστα μαζί σας καὶ εἶναι σὰν νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό. Μᾶς φωνάζετε μὲ τὰ μικρά μας ὀνόματα καὶ εἶναι σὰν νὰ μᾶς γνωρίζετε ἀπὸ καιρό. Σᾶς εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν καρδιὰ ποὺ μᾶς δώσατε.

ἐπιστολὴ 6η

Πάτερ, ὅλα αὐτὰ ποὺ λέτε εἶναι πολὺ ὡραῖα καὶ μ’ ἀρέσει νὰ τ’ ἀκούω. Μιλᾶτε γιὰ τὸν Χριστὸ ποὺ τὸν αἰσθάνεστε μέσα σας καὶ θέλετε νὰ τὸν αἰσθανθοῦμε κι ἐμεῖς. Τὰ ὄμορφα τραγούδια καὶ οἱ ὕμνοι εἶναι ὡραῖα. Ὅμως, νὰ πῶ καὶ μιά μου ἐπιθυμία. Νὰ ἀφιερώνετε πέντε μὲ δέκα λεπτὰ γιὰ νὰ μᾶς παραδίδετε τὸ μάθημα. Τὸ βιβλίο τὸ ἀποδίδει ξερὰ καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ ἤρθατε στὸ σχολεῖο μας, γιατὶ κανένας ἄλλος καθηγητὴς δὲν μᾶς φέρεται ὅπως ἐσεῖς. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἀρχίσατε νὰ μᾶς λέτε γιὰ τὸν Χριστὸ, ποὺ σᾶς πλημμυρίζει, χάρηκα καὶ τὸ ἴδιο πιστεύω νὰ γίνει καὶ μὲ μᾶς. Μὲ σεβασμό.

Υ.Γ. Στὴν ἀρχὴ μᾶς φανήκατε, μ’ αὐτὰ ποὺ λέγατε, ὅτι δὲν τὰ πιστεύατε. Τώρα ἀλλάζω γνώμη.

ἐπιστολὴ 7η

Ἀγαπητὲ κυρίῳ ἀδελφέ. Χαίρε ἐν Κυρίῳ καὶ Πατέρα ἡμῶν.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ κοινωνία μας παρουσιάζει πολλοὺς σκοπέλους εἰς τὴν ζωή μας. Ὁ διάβολος, ποὺ κύριο ἔργο του ἔχει νὰ διαβάλλει καὶ νὰ συκοφαντεῖ τὸ ἔργο τοῦ Πατέρα καὶ Θεοῦ μας, ὡς λύκος ὠρύεται καὶ καιροφυλαχτεῖ νὰ μᾶς ἔβρει κοιμώμενους γιὰ νὰ μᾶς κατασπαράξει. Οἱ κίνδυνοι γύρω μας παρουσιάζονται μὲ πολλοὺς τρόπους καὶ μορφές. Αἰσθανόμαστε ἀνήμποροι νὰ παρουσιαστοῦμε νικητές, ἐὰν βρεθοῦμε μακριὰ ἀπ’ τὸ βλέμμα καὶ τὴν προστασία τοῦ Ἐσταυρωμένου μας Ἰησοῦ. Ὁ πατέρας καὶ Θεός μας ἀπὸ τὰ οὐράνια σκηνώματά του δὲν ἄντεχε νὰ βλέπει τὸ δημιούργημά του – τὸν ἄνθρωπο – νὰ τυραννιέται ἀπὸ τὸν μισόκαλον διάβολο, κατεδέχθη νὰ μᾶς στείλει τὸν μονάκριβο γιό Του μὲ μορφὴ ἀσφαλῶς ἀνθρώπου, κατεδέχθη νὰ ἀφήσει τὴ δόξα ποὺ εἶχε, πρὶν δημιουργηθῇ ὁ κόσμος πλησίον στὸν Πατέρα, καὶ νὰ ἔλθει γιὰ νὰ ἐλευθερώσῃ τὸ ἀνθρώπινο γένος ποὺ τυραννιόταν ἀπὸ τὸν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου. Καὶ ἦρθε καὶ μᾶς ἔσωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ μᾶς ἔδωσε ὅπλο κατὰ τοῦ ἄσπονδου ἐχθροῦ μας τὸν Σταυρό του, ὥστε νὰ ἀπομακρύνουμε κάθε κακό. Ἀλλά, ἀδύνατη καθὼς εἶμαι, νιώθω τὴν ἀνάγκη καὶ νὰ δυναμωθῶ γιὰ νὰ ἀποφύγω κάθε κακό. Θαρρήσασα στὴν ἀγαθὴ προαίρεσή σας θέλω νὰ μὲ βοηθήσετε στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς ἡλικίας ποὺ περνῶ. Ἐλπίζω ὅτι μὲ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν θὰ βρῶ ἀπάντηση στὰ πολλὰ ἐρωτήματα καὶ ἀνησυχίες ποὺ γεννιῶνται μέσα μου. Θὰ ἔχετε τὴν καλωσύνη, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν μαθημάτων, νὰ βρίσκετε τὴν εὐκαιρία νὰ μᾶς ἀπαντᾶτε στὰ διάφορα προβλήματά μας, ποὺ εἶναι σὲ σᾶς γνωστὰ ἀπὸ τὴν ψυχολογία τῆς ἡλικίας μας. Ἔτσι, νὰ εἶστε βέβαιος πὼς οἰκοδομεῖτε σταθερὰ στὰ θεμέλια τῆς νεότητος γιὰ μιὰ εὐγενικὴ καὶ θρησκεύουσα κοινωνία καὶ αὐτὸ θὰ ὀφείλεται στὶς δικές σας καλὲς διαθέσεις πρὸς δόξα τοῦ Οὐρανίου Πατέρα. Σᾶς εὐχαριστοῦμε πάρα πολύ. Ἡ μαθήτρια Παναγιώτα Γ...

ἐπιστολὴ 10η

ΑΓΑΠΗΜΕΝΕ μου ἀδερφὲ καθηγητή, φίλε, σὲ εὐχαριστῶ ποὺ μὲ τόση ἀγάπη ἔσκυψες ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς χρονιᾶς ἐπάνω μου νὰ μὲ βοηθήσεις νὰ ξεπεράσω τοὺς κινδύνους καὶ τὰ προβλήματα ποὺ ἔχω. Συμφωνῶ μαζί σου μὲ αὐτὰ ποὺ διδάσκεις καὶ πιστεύεις. Πραγματικά, ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ μόνος φίλος ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει ὅσο κανεὶς ἄλλος. Πολλοὶ ἐχθροὶ μὲ κυκλώνουν ὅπως λές, ἀλλὰ μὲ τὴν πίστη στὸν Θεὸ τοὺς κάνω κάθε μέρα νὰ φεύγουν καὶ νὰ φοβοῦνται νὰ ξανάρθουν. Τὴν θέση τους παίρνουν ἡ ἀγάπη, ἡ φιλία, ἡ εὐτυχία. Προσπαθῶ νὰ τηρῶ τὶς συμβουλές σου ὅλο καὶ περισσότερο καὶ κάθε μέρα λίγο-λίγο τὶς κάνω κανόνα στὴ ζωή μου. Θὰ σὲ θυμᾶμαι πάντοτε σὰν τὸν μεγάλο μου ἀδερφό, ποὺ τόσα πολλὰ μὲ δίδαξε γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ γιὰ ἄλλα θέματα στὴ ζωή μου, ὥστε νὰ τὴν κάνει πολὺ καλύτερη. Σὲ χαιρετῶ μὲ ἀγάπη, ὁ μαθητής σου, φίλος σου καὶ ἀδερφός σου.

ἐπιστολὴ 11η

Σεβαστὲ κ. Καθηγητά. Τὸ γράμμα σας αὐτὸ πλησίασε τὴν καρδιά μου καὶ τὴν ἔκανε νὰ πλημμυρίσει ἀπὸ λύπη, γιατὶ τόσον καιρὸ δὲν βρεθήκατε στὸν δρόμο μου νὰ μὲ κάνετε νὰ νιώσω τὸν Χριστὸ μέσα μου. Μὰ πάλι εἶμαι εὐχαριστημένη ποὺ βρεθήκατε τώρα μπροστά μου (γιατὶ κάλλιο ἀργὰ παρὰ ποτέ). Μὲ τὸ γράμμα σας αὐτὸ αἰσθάνθηκα πιὸ δυνατὴ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα μου. Ἀπὸ τὴν πρώτη κιόλας μέρα ποὺ μᾶς τὸ δώσατε, ἄρχισα νὰ βελτιώνομαι. Ἔφυγαν στὴν ἀρχὴ τὰ νευράκια ποὺ εἶχα. Καὶ ὅσο περνᾶν οἱ μέρες, φεύγει καὶ τὸ πεῖσμα, ὁ ἐγωισμὸς ἀπὸ μέσα μου. Κάθε μέρα αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγκη νὰ προσευχηθῶ στὸν Παντοδύναμο Θεὸ καὶ δημιουργό μου (καὶ τὸ κάνω). Ὅσο γιὰ τοὺς ἐχθροὺς ποὺ ἀναφέρετε στὴν ἐπιστολή σας, ἔχω πιὰ ξεπεράσει τὸν φόβο ποὺ εἶχα πρὸς αὐτούς. Καὶ αὐτὸ γιατὶ ἔχω τὸν Χριστὸ μέσα μου, αὐτὸν ποὺ γιὰ τὸ καλό μας δέχτηκε νὰ ταπεινωθῇ καὶ νὰ σταυρωθῇ. Καθημερινά, ὅταν βρίσκομαι σὲ δύσκολη θέση καὶ ἔχω κουραστεῖ (πνευματικὰ βέβαια) ἀπὸ τὰ μαθήματα τοῦ σχολείου, ἀπευθύνομαι πρὸς Αὐτόν μὲ τοὺς ὕμνους ποὺ ἐσεῖς μᾶς μαθαίνετε. Καὶ ξεκουράζομαι κάνοντας αὐτὸ τὸ πράγμα καὶ ἔχω πάλι ὄρεξη γιὰ διάβασμα ἢ γιὰ ὁποιαδήποτε ἄλλη δουλειά. Μὲ πολὺ σέβας πρὸς ἐσᾶς, μιὰ ταπεινὴ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 12η

14/11/79

Εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὰ καλά σας λόγια καὶ γιὰ τὶς συμβουλὲς ποὺ δίνετε σὲ ὅλα τὰ παιδιά. Ὅπως ἀκριβῶς αἰσθάνεστε καὶ ἐσεῖς κοντά μας τὸν Χριστὸ πιὸ ζωντανό, ἔτσι καὶ ἐγώ, ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα τοῦ δικοῦ σας μαθήματος, αἰσθάνομαι ἐντελῶς διαφορετικὰ τὸν ἑαυτό μου ἀπὸ ὅτι ἦταν τὶς ἄλλες ὥρες. Νιώθω τὸν Χριστὸ πιὸ κοντά μου καὶ ἡ ψυχή μου ἀγαλλιάζει. Τώρα πιὰ εἶμαι σίγουρη πὼς θὰ μπορέσω νὰ ἀντιμετωπίσω τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ θὰ ὑπάρξουν ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα. Αὐτὸ τὸ χρωστάω σὲ σᾶς, γιατὶ χάρις σ’ αὐτὰ ποὺ μᾶς λέτε ζωντάνεψε πιὸ πολὺ μέσα μου ὁ Χριστὸς καὶ νιώθω πὼς εἶναι δίπλα μου τὴν κάθε στιγμή. Δὲν σᾶς κρύβω πὼς ζητῶ πολλὰ πράγματα ἀπὸ τὸν Πατέρα μας κάθε βράδυ στὴν προσευχή μου. Αὐτὰ ὅμως ποὺ ζητῶ δὲν ἀφοροῦν μόνο ἐμένα, ἀλλὰ τὴν οἰκογένειά μου καὶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἀλλὰ θὰ κάνω ὅτι θὰ μοῦ συμβουλεύετε, δηλαδὴ δὲν θὰ πάψω νὰ τὰ ζητῶ αὐτὰ ποὺ θέλω, ἂν καὶ δὲν ἔχω παράπονο ἀπὸ τὸν ΠΑΤΕΡΑ μας. Ὅ,τι τοῦ ἔχω ζητήσει ὡς τώρα, ὅλα μοῦ τὰ ἔχει δώσει· καὶ τὸν εὐχαριστῶ πολύ. Ἀλλὰ τὸν παρακαλῶ νὰ ἀκούσει καὶ τὰ ἄλλα μου προβλήματα καὶ νὰ μὲ βοηθήσει. Χωρὶς νὰ θέλω νὰ σᾶς κολακέψω (δὲν εἶμαι καθόλου κόλαξ ξέρετε, δὲν κολακεύω τοὺς ἄλλους) θὰ ’θελα νὰ σᾶς πῶ πὼς εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ ἔστειλε ἐσᾶς γιὰ θεολόγο μας καὶ ἤδη μᾶς ἔχετε ἀλλάξει πολύ. Εὔχομαι νὰ μείνετε ἐδῶ γιὰ πολλὰ χρόνια γιὰ νὰ μάθουν καὶ ἄλλα παιδιὰ αὐτὰ τὰ χαρίσματα ποὺ ἔχετε καὶ μπορεῖτε νὰ τὰ δώσετε καὶ στοὺς ἄλλους. Νὰ τοὺς μάθετε πολλὰ πράγματα γιὰ τὸν Χριστό, ὅπως μᾶς ἔχετε μάθει πολλὰ ἐμᾶς. Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὸ γράμμα καὶ γι’ αὐτὰ τὰ πράγματα, τὶς συμβουλὲς ποὺ μᾶς δίνετε. Νὰ εἶστε σίγουρος πὼς ἀπὸ δῶ καὶ πέρα ὅλα θὰ πᾶνε καλύτερα, γιατὶ θἄχουμε τὸν ΧΡΙΣΤΟ μαζί μας. Μὲ ἀγάπη, κάποια μαθήτριά σας τῆς Β ́ τάξεως Γυμνασίου, τμῆμα 2ο

ἐπιστολὴ 13η

Ἀγαπημένε μας καθηγητή. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σας διέκρινα σ’ αὐτὸ ὅλα ὅσα θὰ μποροῦσε νὰ μάθῃ καὶ νὰ πραγματοποιήσῃ κανεὶς σὲ πολὺ μικρὸ ἢ σὲ πολὺ μεγάλο χρονικὸ διάστημα. Διαβάζοντάς το νιὼθει κανεὶς μιὰ πραγματικὴ ἀγαλλίαση νὰ πλημμυρίζῃ τὴν καρδιά του, καὶ νὰ τὸν διαπερνοῦν ρίγη χαρᾶς καὶ εὐτυχίας. Ἔνιωσα μὲ τὸ γράμμα σας νὰ ξεπηδάει μέσα μου ἕνας καινούριος ἑαυτὸς, ποὺ ἔρχεται πιὸ κοντὰ στὸν Θεὸ καὶ τὸν αἰσθάνεται πιὸ ἔντονα ἀπὸ ποτὲ μέσα του. Μέσ’ ἀπὸ αὐτὸ τὸ γράμμα σας ξεπηδάει ὅλη ἡ ἀγάπη, ἡ πίστη ποὺ πρέπει νὰ ἔχουμε γιὰ τὸν Θεό· ἡ ἀγάπη γιὰ τοὺς συνανθρώπους μας, ἡ προφύλαξή μας ἀπὸ μερικοὺς ἀνθρώπους ποὺ ζητοῦν τὸ κακό μας, καὶ ὅλος ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ μας. Διαβάζοντας κανεὶς μόνο μιὰ φορὰ τὶς μαγικὲς αὐτὲς σειρὲς ξεπηδάει ἕνας ὁλόκληρος κόσμος μπροστά του. Αὐτὸ τὸ γράμμα εἶναι πάντα γιὰ μένα μιὰ πηγὴ ἀντλήσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ποὺ θὰ τὸν κρατῶ πάντα σὰν ἕνα ἀπὸ τὰ πολυτιμότερα καὶ ἀκριβότερα πράγματα ποὺ ἔχω. Μὲ τὴ λίγη ἀγάπη, ποὺ μοῦ χάρισε ὁ Κύριος, μιὰ ἀπὸ τὶς μαθήτριές σας τῆς τάξεως Β ́2 Γυμνασίου.

ἐπιστολὴ 14η

Κύριε καθηγητά. Μὲ τὴν ἀπάντηση αὐτὴ στὸ γράμμα σας θέλω νὰ σᾶς δώσω νὰ καταλάβετε τὰ συναισθήματά μου ἀπέναντι στὸν Χριστό. Πράγματι, σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ζωῆς μας μᾶς συντροφεύει ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ. Περισσότερο ἀπ’ ὅλους νοιάζεται γιὰ μᾶς, ὅπως π.χ. γιὰ τὴν πρόοδό μας. Ἀλήθεια εἶναι ὅτι πλαστήκαμε γιὰ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ὁ Θεούλης περισσότερο μᾶς ἔπλασε γιὰ νὰ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ὅσοι ἔχουν μέσα στὴ ζεστὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ψυχῆς τὸν Χριστό, καταλαβαίνουν φυσικὰ ὅτι ἡ ζωὴ εἶναι πιὸ γλυκιὰ μὲ τὴ συντροφιά του. Τοῦ ἀνθρὼπου οἱ ἐχθροὶ συμφωνῶ ὅτι εἶναι πολλοὶ καὶ συμπληρώνω ὅτι σοῦ ’ρχονται ἀπὸ ’κεῖ ποὺ δὲν τοὺς περιμένεις. Πρέπει, λοιπόν, γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε τὴν γλυκιὰ παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη καὶ προστασία, νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν αἰώνιο Βράχο, τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Αὐτὸς ποὺ μᾶς δίνει τὴν πραγματικὴ χαρὰ τῆς ζωῆς εἶναι ἕνας καὶ μοναδικός, ὁ Ἰησοῦς. Μὲ αὐτὲς τὶς φράσεις τελειώνω τὴν ἀπάντησή μου. Μὲ πολλὴ ἀγὰπη καὶ χαρὰ ποὺ μοὔδωσες μὲ τὰ λόγια σου. Μιὰ ἀπὸ τὶς πολλὲς μαθήτριές σου.

ἐπιστολὴ 16η

Ἀπάντηση στὸ γράμμα τοῦ θεολόγου Καθηγητῆ μου. Πάτερ, εὐχαριστῶ γιὰ τὶς τόσο πολύτιμες συμβουλὲς ποὺ μοῦ δίνετε. Εἶμαι σίγουρη ὅτι οἱ συμβουλὲς θ’ ἀνθίσουν σὲ λίγο, ἂν καὶ μέσα μου νιώθω πὼς ὁ σπόρος ποὺ σπείρατε μὲ τὰ λόγια σας βγάζει βλαστό. Οἱ συμβουλές σας γιὰ ἕνα παιδὶ δεκατεσσάρων χρονῶν, ποὺ εἶναι στὴν ἀρχὴ τῆς καριέρας του ἂς ποῦμε, εἶναι ἡ καταπάτηση τοῦ φόβου. Πόσο μ’ ἀρέσει νὰ σᾶς ἀκοὺω νὰ μᾶς μιλᾶτε γιὰ τὸν Χριστό. Ὁ τρόπος ποὺ χρησιμοποιεῖτε γιὰ νὰ μᾶς μεταφυτέψετε τὶς γνώσεις σας καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου, μὲ κάνῃ νὰ αἰσθάνομαι κάπως διαφορετικά. Τὶς ἡμέρες ποὺ ἔχουμε μαζὶ μάθημα ἀνυπομονῶ νὰ ’ρθῇ ἡ ὥρα σας νὰ μπῆτε στὴν τάξη, νὰ μᾶς μιλήσετε γιὰ τὸν Χριστό, νὰ τραγουδήσουμε καὶ νὰ ψάλουμε γιὰ νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε. Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ σᾶς ἔστειλε γιὰ θεολόγο στὸ Γυμνάσιο Βασιλικῶν. Μὲ σεβασμό, μιὰ μαθήτρια τῆς Β ́ τάξεως Γυμνασίου, τμῆμα 2ο

ἐπιστολὴ 17η

Κύριε Καθηγητά. Θέλω μὲ τὸ γράμμα μου νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας. Τὶς ὥρες ποὺ συναντιόμαστε τὶς βρίσκω κι ἐγὼ πολὺ λίγες. Γι’ αὐτὸ παρακαλῶ τὸν Θεό νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ συναντιόμαστε περισσότερες φορὲς καὶ νὰ προσευχόμαστε μαζὶ γιὰ ἐμᾶς καὶ ὅλο τὸν κόσμο. Δέχομαι καὶ ἐγὼ μὲ εὐχαρίστηση τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ καὶ προσεύχομαι σ’ Αὐτόν. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ ἐνδιαφέρεστε γιὰ μένα καὶ μοῦ λέτε νὰ προσέχω τοὺς κακοὺς ποὺ θέλουν νὰ μὲ πὰρουν ἀπὸ τὸν σωστὸ δρόμο καὶ νὰ μὲ πᾶνε στὸν δρόμο τοῦ κακοῦ. Διαβάζω τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νιώθω νὰ μὲ πλημμυρίζει τὸ οὐράνιο φῶς. Σᾶς εὐχαριστῶ, ἐπίσης, ποὺ ἐνδιαφέρεστε γιὰ τὴν πρόοδό μου καὶ σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι θὰ προσπαθήσω περισσότερο γιὰ νὰ μὴν πᾶνε χαμένες οἱ ἐλπίδες σας γιὰ μένα. Καὶ κλίνω τὸ γράμμα μου ἐλπίζοντας ὅτι θὰ σᾶς εὐχαρίστησε ἡ προσπάθειά μου νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας καὶ μαζὶ μὲ τὸν Χριστό μας. Ὁ ἀδελφός σου.

ἐπιστολὴ 20ή

[εἰκόνα 6 - σελ. 119]

ἐπιστολὴ 22α

Ἀγαπητὲ ΑΔΕΡΦΕ. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σου ἔνιωσα νὰ ἀνεβαίνω ψηλά-ψηλά, τόσο ὥστε νόμισα πὼς ἔφτασα στὰ οὐράνια, δίπλα στὸν Πανάγαθο Πατέρα μας. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ ξέχασα ὅλα τὰ προβλήματά μου καὶ ἄφησα τὸν ἑαυτό μου νὰ σκέφτεται Ἐκεῖνον. Ἐνῶ ἤμουνα θυμωμένη μὲ μιὰ συμμαθήτριά μου, τὸ ξέχασα ἀμέσως καὶ σκέφτηκα πὼς ἦταν ἀπερισκεψία μου νὰ τὴ στεναχωρήσω, καὶ τὴν ἄλλη μέρα τῆς ζήτησα ἀμέσως συγγνώμη. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ μὲ μιὰ προσευχὴ ζήτησα συγγνώμη ἀπὸ τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος δὲ ντράπηκε νὰ γίνει ἄνθρωπος καὶ νὰ σταυρωθῇ γιὰ τὴ σωτηρία μας. Ἀπὸ τότε καὶ κάθε βράδυ ἄρχισα νὰ προσεύχομαι καὶ νὰ συνομιλῶ μὲ τὸν Θεό. Ἔτσι κάθε μέρα μοῦ φεύγει ἕνα μεγάλο βάρος ἀπὸ τὴν καρδιά μου. Ὅσα βιβλία ἔχω, τὰ ὁποῖα μιλᾶνε γιὰ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἄρχισα καὶ τὰ διαβάζω μὲ πολὺ μεγάλο ἐνδιαφέρον. Ἀπὸ τότε εἶμαι πολὺ χαρούμενη καὶ οἱ γονεῖς μου εὐχαριστήθηκαν πολὺ μ’ αὐτὴ τὴν ἀλλαγή. Μάλιστα τοὺς εἶπα τὸν τρόπο τὸν ὁποῖο ἐφάρμοσα· εὐχαριστήθηκαν ἀκόμα πιὸ πολὺ καὶ μοῦ εἶπαν πὼς θὰ τὸν ἀκολουθήσουν κι αὐτοί. Πολὺ συχνὰ τραγουδῶ τραγούδια ποὺ μᾶς ἔμαθες «ἐσὺ» γιὰ τὸν Πανάγαθο Θεὸ καὶ προσεύχομαι γιὰ σένα ποὺ τόσο μᾶς ἀγαπᾶς ὅλους μας σὰν νὰ εἴμαστε πραγματικὰ μικρὰ ἀδερφάκια σου. Μὲ ἀγάπη, μιὰ μικρή σου ἀνώνυμη ἀδερφή.

ἐπιστολὴ 24η

Ἐν Ἁγίᾳ Παρασκευῇ τῇ 26-12-79

Μεγάλε μας ἀδελφέ. Χαίρομαι πραγματικὰ ποὺ ὁ μεγάλος Πατέρας μας, ποὺ βρίσκεται στοὺς οὐρανούς, μᾶς χάρισε ἐσᾶς, ἕναν πνευματικὸ ἀδελφό, ποὺ βρίσκεται ἐδῶ στὴ γῆ καὶ μᾶς καθοδηγεῖ μὲ ἀγάπη. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μᾶς ἀγαπᾶτε ὅλους ἀληθινὰ σὰν Ἐκεῖνον καὶ νοιάζεστε γιὰ τὴν πρόοδό μας καὶ τὴν εὐτυχία μας. Σᾶς εὐχαριστῶ γιατὶ προσπαθεῖτε νὰ μᾶς φέρετε κοντὰ στὸν Χριστό, γιὰ νὰ τὸν νιώσουμε, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουμε τὰ χνάρια τῆς ἐσταυρωμένης του ἀγάπης καὶ νὰ γίνουμε πραγματικοὶ χριστιανοί. Διαβάζοντας τὸ γράμμα σας βλέπω πόσο μεγάλη εἶναι ἡ πίστη σας καὶ ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Χριστό, πόσο προσπαθεῖτε νὰ τοῦ μοιάσετε καὶ νὰ μᾶς φέρετε καὶ μᾶς κοντά του. Πράγματι, ἔχετε δίκιο ποὺ μᾶς προειδοποιεῖτε γιὰ τοὺς ἔχθροὺς ποὺ ὑπάρχουν γύρω μας καὶ ὕπουλα προσπαθοῦν νὰ μᾶς καταστρέψουν. Εἶναι ἀλήθεια τόσοι πολλοί, καὶ μοῦ φαίνονται τόσο ἀθῶοι καὶ καλοὶ ποὺ οὔτε κἄν μποροῦμε νὰ τοὺς φανταστοῦμε. Καὶ πραγματικὰ ἐπιθυμοῦν πολὺ νὰ μᾶς δοῦν νὰ μένουμε ἄδειοι πνευματικά. Σᾶς ὑπόσχομαι ὅμως, ὅπως νομίζω καὶ ὅλα τὰ παιδιά, πὼς θὰ φυλαχτῶ ἀπ’ αὐτοὺς καὶ πιστεύω ὁ Κύριος νὰ μὲ βοηθήσει. Στὴ ζωὴ πραγματικά, μεγάλε μου ἀδελφέ, ὑπάρχει μόνο ἕνας μοναδικὸς καὶ παντοτινὸς τρόπος γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ εἶναι κανένας πάντα εὐτυχισμένος, χαρούμενος, καὶ νὰ μπορεῖ νὰ ἀγαπᾶ τοὺς πάντες. Εἶναι ὁ δρόμος αὐτὸς ποὺ χάραξε ὁ Χριστὸς πάνω στὴ γῆ καὶ μᾶς εἶπε νὰ τὸν ἀκολουθήσουμε. Κι ὅμως, πόσες φορὲς ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ξεφεύγουμε ἀπ’ αὐτὸν τὸν δρόμο. Βέβαια, ὕστερα πάντα τὸ μετανιώνουμε, ὅμως συχνά ξεφεύγουμε καὶ πάλι. Κι ἐγὼ πολλὲς φορὲς κάνω ἄσχημα πράγματα, ὕστερα ὅμως μετανιώνω. Κι ἀλήθεια, πόση ἀνακούφιση νιώθω! Εἶναι πραγματικὰ μεγάλη ἀνακούφιση, γιὰ μένα τουλάχιστον, νὰ τραγουδῶ κάποιον ἀπὸ τοὺς χριστιανικοὺς ὕμνους ποὺ ἔμαθα. Φεύγουν ἀπὸ πάνω μου ὅλες μου οἱ ἔγνοιες καὶ οἱ στενοχώριες! Τώρα πιὰ πιστεύω πὼς θὰ μπορέσω νὰ γίνω καλύτερος ἄνθρωπος ἔχοντας ἐσᾶς καὶ τὸν Χριστό. Τελειώνοντας, ἀγαπητὲ μεγάλε μου ἀδελφέ, θὰ ἤθελα νὰ σᾶς εὐχαριστήσω καὶ γιὰ τὴν συμβουλὴ ποὺ μᾶς δίνετε, τὴν ἀνάγνωση συγγραμμάτων σοβαρῶν καὶ πραγματικῶν ἐπιστημόνων. Πράγματι, μέσα ἀπὸ τέτοια συγγράμματα, πηγάζουν πολλὰ καλὰ ποὺ διαμορφώνουν τὸν χαρακτήρα μας. Σᾶς ἀποχαιρετῶ, λοιπόν, καὶ εὔχομαι πάντα νὰ χαρίζετε ἀγάπη σὲ ὅλους. Ἀγγελικὴ Κ..., τάξη Α ́, τμήμα Α ́1

ἐπιστολὴ 25η

Ἀγαπητέ μου Ἀδερφέ. Πολλὰ πράγματα ἔμαθα ἀπὸ τότε ποὺ εἴμαστε μαζὶ μιὰ ὥρα τὴν ἑβδομάδα καὶ κάνουμε αὐτὸ τὸ τόσο εὐχάριστο μάθημα. Ἀπ’ αὐτὰ ποὺ μοῦ εἶπες, ἀλλὰ πιὸ πολὺ ἀπ’ αὐτά ποὺ μοῦ ἔγραψες στὴν ἐπιστολή σου, πολλὰ διδάχτηκα καὶ ἔβαλα πολλοὺς σκοποὺς στὴ ζωή μου. Κατάλαβα πὼς ἡ ζωὴ ἔχει νόημα μόνο ὅταν ζοῦμε ἀγαπημένοι καὶ εὐτυχισμένοι μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, ἀφοσιωμένοι στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου. Κατάλαβα πὼς ἡ εὐτυχία βρίσκεται μόνο κοντὰ στὸν Θεό· πὼς ὅταν εἴμαστε δυστυχισμένοι μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ μᾶς παρηγορήσει, γιατὶ ὁ Θεὸς θέλει νὰ εἴμαστε χαρούμενοι καὶ νὰ τὸν δοξολογοῦμε. Κατάλαβα ἀκόμα πόσοι ἐχθροὶ ὑπάρχουν γύρω μου ποὺ θέλουν τὸ κακό μου. Θὰ προσπαθήσω νὰ τοὺς ἀποφύγω μὲ πνευματικὸ ὁπλισμό, ὅπως μοῦ γράφεις κι ἐσὺ στὸ γράμμα σου. Σκέφτομαι τὸν Χριστὸ ποὺ θυσιάστηκε γιὰ νὰ μᾶς σώσει. Καὶ τὸν αἰσθάνομαι κοντά μου νὰ μοῦ παραστέκει καὶ νὰ χαράσσει τὴν ἀγάπη στὴν καρδιά μου. Σοῦ ὑπόσχομαι πὼς θὰ προσπαθήσω νὰ προοδεύσω καὶ νὰ ζήσω εὐτυχισμένη κοντὰ στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου. Εὔχομαι, μέχρι νὰ βγάλω τὸ Γυμνάσιο, νὰ εἶσαι ἐσὺ ὁ καθηγητὴς θεολογίας ποὺ θὰ κάνει μάθημα στὸ τμῆμα μου καὶ νὰ μοῦ διδάσκει τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Καὶ εἶμαι σίγουρη πὼς δὲ θὰ σὲ ξεχάσω ποτέ. Μὲ ἀγάπη, μιὰ μαθήτριά σου τῆς Α ́ τάξης τοῦ Γυμνασίου Βασιλικῶν.

ἐπιστολὴ 26η

[εἰκόνα 7 - σελ. 119]

ἐπιστολὴ 27η

1/1/80

Ἀγαπητέ μου ΑΔΕΛΦΕ. Θέλω τὸ γράμμα μου αὐτὸ νὰ εἶναι μία ἀπάντηση πρὸς τὸ δικό σου. Πρὶν ἀποφασίσω νὰ σοῦ γράψω, διάβασα πολλὲς φορές τὸ γράμμα σου ποὺ μὲ συγκίνησε βαθύτατα. Μελέτησα καὶ ἀκολούθησα προσεχτικὰ τὶς συμβουλές σου. Τώρα νιώθω περισσότερο τὸν Θεὸ κοντά μου. Ἔδιωξα ἀπὸ μέσα μου τὸν διάβολο. Ἄρχισα νὰ Τοῦ φορτώνω τὰ προβλήματά μου καὶ νιώθω πιὸ χαρούμενη. Τώρα νιώθω πὼς πάντα ὁ Θεὸς εἶναι κοντά μου καὶ δίπλα μου. Ἡ ζωή μου γεμίζει ἀπὸ χαρά. Ἐπίσης, ἐκτέλεσα τὴν ἐπιθυμία σου. Τὸ γράμμα σου βρίσκεται στὴν πρώτη σελίδα τοῦ τετραδίου μου. Τώρα θὰ κλείσω μὲ τὴν ἀγάπη μου πρὸς αὐτόν. Τελειώνοντας δὲν σ’ ἀποχαιρετῶ, γιατὶ ξέρω πὼς τὸ γράμμα μου αὐτὸ θὰ εἶναι πάντοτε στὰ χέρια σου. Κατερίνα ..., Σχολεῖο Βασιλικῶν,

Γυμνάσιο, τάξις Α ́, τμῆμα Α ́3.

ἐπιστολὴ 28η

Εἶμαι κι ἐγὼ ἄνθρωπος, καὶ σὰν ἄνθρωπος ἔχω κι ἐγὼ τὰ ἐλαττώματά μου. Τὸ μεγαλύτερο ἀπ’ ὅλα εἶναι πὼς πρὶν δὲν ἔδινα σημασία στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Φέτος ὅμως... Φέτος ἔγινε κάτι ξεχωριστὸ μέσα μου. Σὰν νὰ εἶχα χαθεῖ πρὶν μέσα στὸ πλῆθος καὶ τώρα νὰ ξαναβρίσκω τὸν δρόμο. Δὲν ξέρω, ἴσως ἀπὸ τὴν παράδοση στὴν τάξη, ἄρχισα νὰ μ’ ἀρέσουν τα Θρησκευτικά. Τώρα τὸ ξέρω, βρίσκομαι κοντὰ στὸν Θεὸ κι αὐτὸς μὲ προστατεύει. Αὐτὸ τὸ ἔχω καταλάβει ἀπὸ διάφορα περιστατικά. Ἀρχίζω νὰ νιώθω τὸν Θεὸ δίπλα μου καὶ νὰ συνομιλᾶμε μαζί. Ὄχι πὼς πρὶν δὲν πίστευα στὸν Θεό! Ὄχι, ποτέ, ἀλλὰ δὲν τὸν ἔνιωθα τόσο μέσα μου. Ἔχοντας τὸν Θεὸ μέσα σου, τί ἄλλο θέλεις; Αὐτὸς σὲ ζωογονεῖ, σὲ πλουτίζει μὲ γνώσεις κι ἕνα σωρὸ ἄλλα πράγματα ποὺ τὰ δημιουργεῖ ὁ Θεὸς γιὰ μένα, γιὰ τὸ δημιούργημά του. Τὸν αἰσθάνομαι σὰν μητέρα, πατέρα κι ἀδερφό. Ἀλλὰ ὄχι μόνον Αὐτόν. Ὅλους τοὺς συνανθρώπους μου· καὶ τώρα καταλαβαίνω τὸ βαθὺ νόημα ἀγάπης καὶ στοργῆς τῶν συνανθρώπων, ποὺ τόσα χρόνια δίδασκε ὁ Χριστός κι οἱ προφῆτες καὶ τόσοι ἄλλοι Ἅγιοι. Κι ὅλοι μαζὶ ἀδελφωμένοι προχωρᾶμε τὸν δρόμο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς ἀγάπης. Ἀλλὰ στὸ θέμα αὐτό – τῆς ἀγάπης τῶν συνανθρώπων – ἀκόμη δὲν ἔχω γίνει τέλεια, ὅπως ἔπρεπε. Γιατὶ ὑπάρχουν στιγμὲς ποὺ θυμώνω καὶ νευριάζω μαζί τους, ἀλλὰ γρήγορα ξεθυμώνω καὶ μετανοῶ. Κι ἂς ξανάρθουμε στὸν Πατέρα μας Χριστό, ποὺ ὅλα σ’ Αὐτὸν τὰ χρωστᾶμε (λύτρωση). Αὐτὸς ἦρθε στὴ γῆ καὶ σταυρώθηκε γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴ λύτρωσή του. Εἶναι δυνατὸν ὅλοι μας νὰ τοῦ δείξουμε τὴν ἀγάπη μας καὶ νὰ βρεθῇς ἑνωμένος μαζί του. Αὐτὸς τὸ θέλει καὶ τὸ χαίρεται. Ἀκόμη, διαβάζοντας τὰ συγγράμματά του, Αὐτὸς εὐχαριστιέται βλέποντάς μας νὰ μελετᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε περισσότερα πράγματα γι’ Αὐτόν. Κι ἐδῶ, λοιπόν, ἤμουν πίσω. Ἐνῶ τώρα μὲ εὐχαρίστηση διαβάζω διάφορα συγγράμματά του. Ὅλα αὐτὰ τὰ χρωστάω στὸν καλό μας καθηγητὴ θεολόγο ποὺ κάνει πολὺ σκληρὴ προσπάθεια γιὰ νὰ μᾶς διδάξει τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸν θὰ εὐλογῶ σ’ ὅλη μου τὴ ζωή. Αὐτὸς μᾶς ἔδωσε τὸ πρῶτο γράμμα ποὺ μὲ ὠφέλησε πάρα πολὺ καὶ μὲ ὠφελεῖ. Καὶ νὰ πῶς. Μερικὲς φορές, ὅταν εἶμαι ἀπογοητευμένη ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, διαβάζω ἐκεῖνο καὶ ξαφνικὰ μοῦ φεύγει ἕνα βάρος ἀπὸ τὴν ψυχή μου κι ἠρεμῶ. Τελειώνοντας, θἄθελα νὰ εὐχηθῶ νὰ γίνω πιὸ τέλεια κι εὐχαριστῶ πολὺ τὸν καλό μας καθηγητὴ θεολόγο ποὺ μοῦ δίδαξε τὸν σωστὸ δρόμο.

ἐπιστολὴ 29η

Γράμμα πρὸς τὸν ἀγαπημένο μου ἀδερφό. Χαίρομαι πολὺ ποὺ μοῦ δίνεται ἡ εὐκαιρία νὰ συνδεθῶ ψυχικῶς μαζί σου. Ἀπὸ τὴν πρώτη φορὰ ποὺ σ’ ἀντίκρισα, κατάλαβα πόσο πολὺ ἀγαπᾶτε τὰ παιδιὰ καὶ θὰ θέλατε νὰ τὰ βλέπετε κοντὰ στὸν οὐράνιο «Πατέρα». Προτοῦ νὰ σᾶς γνωρίσω ἤμουν νευρικὸς καὶ ἄτακτος. Ὅταν ὅμως διάβασα τὸ γράμμα σας, ἀμέσως ἦρθα σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν Θεό μου, κι ὅλα αὐτὰ τὰ χρωστῶ σὲ σένα μεγάλε μου ἀδερφέ. Ἀπὸ σένα ἄκουσα πράγματα ποὺ δὲν τὰ εἶχα κἄν φανταστῇ καὶ πολλὰ πράγματα ποὺ μοῦ εἶχαν κάνει ἐντύπωση. Τὸ παράδειγμα ποὺ μᾶς δώσατε μὲ τὸ κλῆμα [εἰκόνα 8 - σελ. 119] τὸ σκέφτηκα πολύ, μέχρι ποὺ κατάλαβα τὴ μεγάλη δόξα τοῦ Κυρίου. Μὲ ἀγάπη, ὁ μικρός σου ἀδερφὸς Ἀχιλλέας Κ.

ἐπιστολὴ 30ή

Μὲ τὸ γράμμα σας ποὺ διάβασα, στὸ λεπτὸ ἐπικοινώνησα μαζί σας. Ψυχολογοῦμαι μὲ τὴ σκέψη ποὺ κάνω πρὸς τὸν Θεό. Πόση ἀνάπαυση αἰσθάνομαι ὅταν εἶμαι κοντὰ στὸν Παντοδύναμο Πατέρα! ὅταν συνεννοοῦμαι μὲ τὸν Θεὸ εἶναι σὰν νὰ μοῦ λέει: «Γεμίζει ἡ καρδιά μου ὅταν σὲ βλέπω νὰ εἶσαι χαρούμενη. Ἔτσι πλαστήκαμε, παιδί μου, νὰ ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὁπότε ἔχει νόημα ἡ ζωή μας. Εἶναι γλυκιὰ ἡ ζωὴ μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς ἀδερφούς μας, τοὺς συνανθρώπους». Αὐτὰ μοῦ λέει ὅταν ἐπικοινωνῶ μαζί του. Προσέχω, ὅμως, πολύ. Ἐπειδὴ μὲ κυκλώνουν πολλοὶ ἐχθροὶ, ἐπιχειροῦν νὰ μοῦ ἀφαιρέσουν ὅ,τι καλὸ ἔχω μέσα μου, ὥστε στὸ τέλος νὰ μείνω ἄδεια πνευματικά, σὰν κουρέλι πραγματικό. Φυλάγομαι, ὅσο μπορῶ, καὶ ὁπλίζομαι πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἀντιμετωπίσω τοὺς ἐχθρούς μου. Καὶ ἑνώνομαι μὲ τὸν αἰώνιο Πατέρα, ποὺ δὲν φοβᾶμαι τίποτε. Συζητῶ τὰ προβλήματά μου μαζί του καὶ νιώθω μιὰ ἀγαλλίαση. Τοῦ ὑπόσχομαι ὅτι θὰ εἶμαι γιὰ πάντα μαζί του γελαστὴ καὶ χαρούμενη. Αὐτὰ εἶχα νὰ πῶ στὸ γράμμα μου καὶ τὸ κλείνω μὲ ἀγάπη πρὸς τὸν πάτερ καὶ τὸν ἴδιο τὸν Θεό. Ἡ ἄγνωστή σας ἀδερφή.

ἐπιστολὴ 32^α

Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Ἀδερφό μου, τὸν Θεολόγο. Διάβασα τὸ γράμμα σας καὶ μὲ συγκίνησε ἀρκετά. Μπήκατε βαθιὰ μὲς στὸ νοῦ μου καὶ παρακαλοῦσα τὸν Θεὸ νὰ σᾶς ἔχει γερὸν νὰ ἔρχεστε κάθε Πέμπτη στὸ σχολεῖο νὰ μᾶς ἀνοίγετε τὴν καρδιά μας. Μοῦ ἄρεσε πολὺ νὰ ἀκούω τὰ ὡραῖα σας λόγια γιὰ τὸν Θεό. Μοῦ ἄρεσε πολὺ τὸ παράδειγμά σας, ποὺ φέρατε προχθὲς μὲ τὸ κλῆμα, γιατὶ πραγματικὰ μοιάζουμε μὲ κλῆμα. Ὅταν σᾶς ἀκούω νὰ μιλᾶτε αἰσθάνομαι μέσα μου μιὰ σιγουριά. Νομίζω πὼς βρίσκομαι «ἀντιμέτωπος» μὲ τὸν Θεό. Γιατὶ νομίζω πὼς ὁ Θεὸς εἶναι τόσο ἁγνὸς καὶ γλυκομίλητος. Τὸ ἴδιο νομίζω καὶ γιὰ τὸν Χριστό. Νομίζω πὼς συγκέντρωσα ὅλες μου τὶς ἰδέες για σᾶς.

ἐπιστολὴ 33η

Α ́2 Γυμνασίου Βασιλικῶν

Εἰς τὸν Ἀγαπημένο μου Θεολόγο. Καλέ μου ἀδελφὲ, Θεολόγε. Ἦρθε ἡ σειρά μου νὰ σοῦ ἀπαντήσω καὶ ἐγὼ στὸ γράμμα ποὺ πῆρα. Νὰ ξέρῃς μὲ πόση λαχτάρα περιμένουμε τὴν ὥρα τῶν Θρησκευτικῶν, ὄχι μόνο ἐγὼ ἀλλὰ ὅλα τὰ παιδιά, νὰ καθήσουμε ἥσυχα καὶ νὰ γεμίσουμε τὴν ἄδεια ψυχή μας ἀπὸ τὴν τροφὴ ποὺ μόνο ὁ καλὸς Θεὸς ξέρη νὰ δίνῃ στὰ παιδιά του. Ὁλόκληρη τὴν ἑβδομάδα, σὰν ἀδύναμα καὶ ἁμαρτωλὰ πλάσματα ποὺ εἴμαστε, πέφτωμε σὲ χίλια παραπτώματα. Ἀλλὰ εὐτυχεῖς, ποὺ τὰ δικά σας καλὰ λόγια καὶ οἱ συμβουλὲς ποὺ μᾶς δίνετε μᾶς κάνουν νὰ κρατιόμαστε σταθερὰ στὴν πίστη καὶ στὴν ἀγάπη τοῦ καλοῦ μας Θεοῦ. Ἐκεῖνα γιὰ τὰ ὁποῖα, μεγαλύτερος ὅλων, ταπεινώθηκε καὶ κατέβηκε στὴ γῆ γιὰ νὰ σώσῃ ὅλους τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ὁπωσδήποτε θὰ ὑπάρχει ἄφεσις ἁμαρτιῶν καὶ γιὰ ἐμᾶς τὰ ἁμαρτωλὰ πλάσματα, ἀρκεῖ νὰ τὸ θελήσωμε πραγματικὰ, καὶ κάτι ποὺ τὸ κάνουμε νὰ μὴν τὸ ξανακάνουμε καὶ νὰ μετανοήσουμε. Θέλω μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ μὲ κάνῃς, μιὰ καὶ εἶμαι μικρὸς ἀκόμα, νὰ γίνω καλὸς ἄνθρωπος καὶ καλὸς χριστιανός. Ἐγὼ μὲ τὴν προσευχή μου καὶ ἐσὺ μὲ τὰ καλά σου λόγια, καλέ μου καθηγητά, θὰ εὔχομαι νὰ σᾶς ἔχει ὅλους τοὺς καθηγητές μας γεροὺς γιὰ νὰ κάνετε τὸ ἔργο σας σωστὰ καὶ μὲ πολλὴ ἀγάπη. Ἔτσι κλείνω τὸ γράμμα, σεβαστέ μου Θεολόγε.

ἐπιστολὴ 34η

Καλέ μου δάσκαλε καὶ πατέρα. Τὸ πόση δύναμη καὶ χαρὰ μοῦ ἔδωσε τὸ γεμάτο ἀγάπη καὶ καλωσύνη γράμμα σου, δὲν μπορῶ νὰ τὸ ἐκφράσω σ’ αὐτὲς τὶς λίγες γραμμὲς τοῦ ἀσήμαντου γράμματός μου. Τὸ διάβασα, τὸ ξαναδιάβασα καὶ δὲν χόρταινα νὰ τὸ διαβάζω. Τί ὄμορφα λόγια, τί ὑψηλὰ νοήματα· ἡ μικρὴ παιδική μου ψυχὴ πλημμύρισε ἀπὸ αἰσθήματα ἀγάπης, καλωσύνης, εὐγνωμοσύνης. Σκέφτηκα! Πόσο καλὸς εἶσαι Θεέ μου, ποὺ ἔδωσες στοὺς ἀνθρώπους τέτοιους πατέρες γιὰ νὰ μᾶς διδάξουν τὴ Δύναμή Σου, τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ μας, τοῦ Μεγάλου μας Πατέρα καὶ Προστάτη, τοῦ Μεγάλου Ὁδηγοῦ τῆς ζωῆς μας, ποὺ σὰν φάρος μᾶς φωτίζει τὸν δρόμο. Καί, καλέ μου δάσκαλε, ὑπάρχουν στὴ ζούγκλα αὐτὴ ποὺ ζοῦμε σήμερα, ποὺ λέγεται κοινωνία, ἄνθρωποι μικροί, τιποτένιοι, ἀσήμαντοι, ποὺ ἡ μόνη τους σκέψη καὶ ἐπιθυμία εἶναι πῶς νὰ ζήσουν εἰς βάρος τῶν ἄλλων, καὶ πῶς νὰ μπορέσουν νὰ βλάψουν τοὺς συνανθρώπους τους. Ἄνθρωποι χωρὶς ἰδανικά, ἄδειοι, κούφιοι. Ὄχι, δὲν πρέπει αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους οὔτε νὰ τοὺς ἀγνοήσουμε οὔτε νὰ τοὺς περιφρονήσουμε. Πρέπει μὲ τὸ καλὸ παράδειγμά μας, μὲ τὰ σωστὰ ἔργα μας νὰ τοὺς δώσουμε νὰ καταλάβουν ὅτι στὴ ζωὴ ὑπάρχουν μεγάλες ἀξίες, ποὺ γι’ αὐτὲς πρέπει νὰ ζοῦμε καὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε. Νὰ προσπαθήσουμε νὰ τοὺς φέρουμε στὸν σωστὸ δρόμο τοῦ Μεγάλου μας Θεοῦ καὶ Εὐεργέτη ὅλου τοῦ Κόσμου. Ναί, καλέ μου δάσκαλε, προσεύχομαι μὲ δύναμη καὶ ἀγάπη, ὑγεία, καλωσύνη γιὰ νὰ γίνω ἕνας καλὸς καὶ χρήσιμος ἄνθρωπος στὴν κοινωνία. Προσεύχομαι γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, γιατὶ κοινωνία χωρὶς καλοὺς ἀνθρώπους εἶναι χάος, εἶναι ζούγκλα. Προσπαθῶ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸ καλὸ παράδειγμα τῶν δασκάλων μου νὰ γίνω ἄνθρωπος ὠφέλιμος στὴν κοινωνία. Τέλος, ἐγώ ὁ μικρός σου μαθητής, σ’ εὐχαριστῶ ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου, καλέ μου δάσκαλε καὶ πατέρα, ποὺ μοῦ ἔδωσες τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ τὸ ὡραῖο σου γράμμα βαθύτερα καὶ καλύτερα μὲ τὸν Μεγάλο μας Πατέρα. Σ’ εὐχαριστῶ. Ὁ μικρός σου μαθητὴς Μόσχος Λ...

ἐπιστολὴ 35η

Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδερφό. Ἀγαπητὲ ἀδερφέ, ἡ καρδιά μου γεμίζει ἀπὸ χαρὰ ὅταν σᾶς βλέπω καὶ σᾶς ἀκούω μέσα στὴν τάξη. Τέτοιοι ἄνθρωποι σὰν κι ἐσᾶς δὲν ὑπάρχουν πολλοί, γιατὶ οἱ περισσότεροι παρασύρονται καὶ κάνουν τὸ θέλημα τοῦ διαβόλου. Ἐσεῖς εἶστε γιὰ μᾶς σὰν ἥλιος γιατί, ὅπως ὁ ἥλιος φωτίζοντας τὴ γῆ μεγαλώνει τὰ λουλούδια, τὰ δέντρα καὶ ἄλλα πράγματα, ἔτσι κι ἐσεῖς, μιλώντας σὲ μᾶς κάθε Πέμπτη γιὰ τὸν Χριστὸ ἢ τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι Πατέρας μας, κάνετε τὴν καρδιά μου νὰ πλουταίνει ἀπὸ αἰσθήματα γιὰ τοὺς συνανθρώπους μου. Παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ σᾶς ἔχει καλά, γιατὶ μόνο ἐσεῖς μπορεῖτε νὰ μᾶς ὁδηγήσετε στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εἴμαστε ἐμεῖς παιδιά του κι αὐτὸς Πατέρας μας. Προτοῦ συναντηθῶ μὲ σᾶς ἔκανα πολλὰ ἄπρεπα πράγματα, π.χ. μάλωνα, κορόϊδευα τοὺς φίλους μου, δὲν διάβαζα εὐαγγέλιο, ἀλλὰ ἀπὸ τότε ποὺ συναντήθηκα μὲ σᾶς καὶ σᾶς ἄκουσα νὰ μιλᾶτε, σὰν νὰ εἶδα τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ μέσα σας. Καὶ γι’ αὐτὸ ἀποφάσισα νὰ τὰ κόψω αὐτὰ καὶ νὰ γίνω ἕνα καλὸ καὶ ἀγαθὸ παιδὶ τοῦ Πατέρα ὅλου τοῦ κόσμου, μὲ τὸν ὁποῖο θὰ συνομιλῶ μαζί του καὶ θὰ τοῦ λέω τὰ προβλήματά μου. Τώρα ποὺ ἔχω ἐσᾶς κοντά μου δὲν φοβᾶμαι τίποτε καὶ οὔτε πρόκειται νὰ φοβηθῶ, γιατὶ ξέρω πὼς, ἂν χρειαστεῖ, ἐσεῖς θὰ μὲ βοηθήσετε. Καλύτερα θὰ ’ταν ἂν σᾶς εἴχαμε δυὸ καὶ τρεῖς φορὲς τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ, τί νὰ κάνουμε, ὑπάρχουν κι ἄλλα παιδιὰ ποὺ περιμένουν νὰ σᾶς δοῦν καὶ νὰ σᾶς ἀκούσουν. Ὁ μικρὸς ἀδερφός σας..., ἕνας μαθητὴς τοῦ τμήματος Α ́2, ποὺ σᾶς ἀγαπᾶ καὶ σᾶς σκέφτεται κάθε στιγμή.

ἐπιστολὴ 36η

Πρὸς τὸν διδάσκαλό μου. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὂν ποὺ κυβερνᾶ μεγαθήρια μὲ τὴ γνώση του, ἕνα ὂν ἀνώτερο ἀπὸ τὰ ζῶα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ ζῇ μαζί του καὶ νὰ ἀκολουθῇ τὸν δρόμο τῆς ἀγάπης, ἕνας δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν πραγματικὴ εὐτυχία, ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ. Μά, σὰν ἄνθρωπος ποὺ εἶναι, ξεφεύγει μερικὲς φορὲς ἀπὸ τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ κάνει λάθη τρομερά. Ὅμως Ἐκείνου ἡ ἀγάπη δὲν τελείωσε ποτέ. Δέχεται ὅλους ὅσους ἔρχονται σ’ Αὐτὸν καὶ συγχωρεῖ, χτυπάει πάντα τὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς καὶ περιμένει νὰ Τοῦ ἀνοίξουμε, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο Του. Καὶ ἐγὼ εἶμαι ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶναι στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐγὼ πότε-πότε ἔφευγα ἀπὸ τὸν δρόμο τοῦ Κυρίου μά, ἀπὸ τότε ποὺ μοῦ δίδαξες τὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίου, εἶμαι πάντοτε στὸν σωστὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Τὸν Κύριο πρέπει νὰ τὸν δοξάζουμε, γιατὶ Αὐτὸς μᾶς ἔδωσε τὴ ζωή, καὶ νὰ τὸν ἀγαπᾶμε. Ἔτσι, Αὐτὸς θὰ μᾶς προστατεύει στὶς δύσκολες στιγμές, ὅπως ἐσᾶς διδάσκαλε, ποὺ τὸν πιστεύετε, καὶ γι’ αὐτὸ σᾶς ἔσωσε τὴ ζωή σας μὲ ἐκεῖνο τὸ περιστατικὸ ποὺ σᾶς συνέβη ἔξω ἀπὸ τὸ χωριὸ Ἅγιος Ἀντώνιος. Σ’ εὐχαριστῶ, καλέ μου δάσκαλε, ποὺ μὲ τὴ διδασκαλία σου μπῆκα στὸν σωστὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Σὲ χαιρετῶ, ὁ ἀνώνυμος μαθητής Σου.

ἐπιστολὴ 37η

Ἀγαπημένε μου καθηγητὴ καὶ θεολόγε. Ἀκόμα οὔτε τὸ ὄνομά σας δὲν ξέρω, κι ὅμως σᾶς ἀγάπησα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή. Τὴ λίγη ὥρα ποὺ περνᾶμε μαζί, τὴν περνᾶμε τόσο εὐχάριστα διαβάζοντας τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ μαθαίνοντας πολλὰ τραγούδια Του. Θὰ ἤθελα νὰ ἦταν περισσότερες οἱ ὧρες ποὺ περνᾶμε μαζὶ, ἀλλὰ μιὰ ποὺ δὲν γίνεται ἂς κάνουμε μιὰ προσπάθεια γιὰ νὰ περνάει, ὅσο πιὸ πολὺ μποροῦμε, εὐχάριστα ὁ λίγος χρόνος ποὺ εἴμαστε μαζί. Μὲ μεγάλη ἀνυπομονησία περιμένω κάθε Τρίτη ποὺ ἔχουμε μαζὶ μάθημα. Ἀλλά, γιατὶ λέω μάθημα, ἀφοῦ εἶναι σωστὴ διασκέδαση. Προτοῦ σᾶς γνωρίσω ἔκανα πολλὲς ἀταξίες, θύμωνα μὲ τὸ παραμικρό, ἔλεγα ψέμματα. Τώρα ὅμως ὅλα τελείωσαν. Καὶ ἡ αἰτία ποὺ τελείωσαν ὅλα αὐτὰ εἶστε ἐσεῖς πάτερ, ποὺ μὲ τὰ λόγια σας, καὶ προπαντὸς μὲ τὸ γράμμα σας, μὲ κάνατε νὰ συμμορφωθῶ. Ὅποτε ἔχω ἐλεύθερο χρόνο, παίρνω καὶ διαβάζω τὸ γράμμα σας κι ὅσο πιὸ πολλὲς φορὲς τὸ διαβάζω τόσο πιὸ κοντὰ ἔρχομαι στὸν Χριστό. Νιώθω τὴν ψυχή μου νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ ἀγάπη, χαρά, ἐλπίδα. Ἄλλες φορὲς σκέφτομαι τοὺς ἀνθρὼπους ποὺ εἶναι ἐγωιστὲς καὶ δὲν πιστεύουν στὸν ἀληθινὸ Θεό. Πόση ἀσέβεια, Θεέ μου! Γιὰ χάρη μας ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε, κι ἐμεῖς γιὰ τὸ εὐχαριστῶ κάνουμε τόσες ἄπρεπες πράξεις ἐναντίον του. Σᾶς ὑπόσχομαι, πάτερ, νὰ εἶμαι ἀπὸ δῶ καὶ στὸ ἐξῆς καλή, δὲν θὰ καυγαδίζω πιὰ οὔτε θὰ λέω ψέμματα. Διαβάζοντας τὴν Καινὴ Διαθήκη, μαθαίνω τόσα πράγματα γιὰ τὸν Χριστό μας. Μὰ καὶ μὲ σᾶς δὲν τὰ περνᾶμε ἄσχημα. Ἀντίθετα, μάλιστα, περιμένουμε κάθε Τρίτη μὲ μεγάλη ἀνυπομονησία γιὰ νὰ μάθουμε κάτι καινούριο ποὺ θὰ μᾶς πεῖτε. Σᾶς χαιρετῶ, μὲ μεγάλη ἀνυπομονησία, μιὰ μαθήτριά σου τοῦ Α ́3 Γυμνασίου Βασιλικῶν.

ἐπιστολὴ 38η

Γράμμα στὸν Χριστό. Πατέρα μου, ὅταν ἡ ψυχή μου βαραίνει ἀπὸ διάφορες αἰτίες, μοναδικὴ ξαλάφρωση ποὺ βρίσκω εἶναι τὸ νὰ ψάλλω ὅ,τι ὕμνους ξέρω. Καὶ εἶμαι βέβαιη ὅτι θὰ βρεθῶ κοντά σου γιὰ νὰ σὲ εὐχαριστήσω, Σωτήρα μου. Ἐπειδὴ πολλοὶ ἐχθροί μου προσπαθοῦν νὰ πάρουν ὅ,τι καλὸ ἔχω μέσα μου γιὰ σένα, φυλάγομαι ὅσο μπορῶ καὶ παλεύω δυνατὰ γιὰ νὰ μὴ μείνω ἄδεια πνευματικά. Ἐσὺ γιὰ μένα, Παντοδύναμε, σταυρώθηκες γιὰ νὰ σωθῶ. Δὲν εἶναι δύσκολο, λοιπόν, κι ἐγὼ νὰ ἀφιερώνω μερικὲς ὥρες ἀπὸ τὸ ἐλεύθερο χρονικό μου διάστημα καὶ νὰ διαβάζω τὸν λόγο σου. Αὐτὰ εἶναι τὰ λίγα λόγια ποὺ μπόρεσα νὰ συντάξω γιὰ σένα, Χριστέ μου. Ἐδὼ κλείνω τὸ γράμμα μου. Ἕνα ἀπὸ τὰ ΑΡΝΑΚΙΑ σου.

ἐπιστολὴ 39η

Σεβαστέ μου δάσκαλε. Θέλω μὲ τὴν ἀπάντησή μου στὸ γράμμα σας νὰ σᾶς πῶ πόσο μὲ βοηθήσατε, ἀκόμα περισσότερο, νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἀγαπητό του Υἱό. Πιστεύω πὼς πρέπει νὰ εἴμαστε πάντοτε πιστοὶ στὸν Θεό. Σ’ αὐτὸν ποὺ τόσο πολὺ μᾶς ἀγάπησε, σ’ αὐτὸν ποὺ θυσίασε τὸν ἴδιο του τὸν Υἱὸ γιὰ μᾶς. Γιὰ μᾶς ποὺ δὲν τὸν πιστέψαμε. Μὲ τὸν Θεὸ μὲς στὴν ψυχὴ ἡ ζωὴ εἶναι πιὸ ὄμορφη, πιὸ ὡραία, πιὸ γλυκιά, γεμάτη ὑγεία καὶ χαρά. Μὲ τὸ γράμμα αὐτὸ κατάλαβα ὅτι δὲν πρέπει νὰ λέμε ψέμματα, γιατὶ μ’ αὐτὰ δὲν κοροϊδεύουμε τοὺς ἄλλους ἀλλὰ τοὺς ἴδιους μας τοὺς ἑαυτούς. Ἀκόμα κατάλαβα πόσο χρήσιμος εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴ σημερινὴ ζωή, μιὰ ζωὴ γεμάτη κινδύνους ποὺ μᾶς περικυκλώνουν κάθε μέρα.Ὅμως ὁ Θεὸς βρίσκεται πάντοτε δίπλα μας, μαζί μας, μᾶς βοηθάει πάντοτε σὲ κάθε δύσκολη στιγμή. Δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ παίρνουμε τὸν στραβὸ δρόμο οὔτε νὰ ἔχουμε μέσα μας, βαθιὰ μὲς στὴν ψυχή μας, σχέδια δόλια ποὺ νὰ κάνουν κακὸ στὸν συνάνθρωπό μας. Ἀλλά, πρέπει νὰ ἀγαπᾶμε ὄχι μόνο τὴν ψυχή μας ἀλλὰ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας. Νὰ τοὺς βοηθᾶμε νὰ βρίσκουν τὸν σωστὸ δρόμο, νὰ βοηθᾶμε, ὅσους εἶναι χαμένοι, νὰ πιστέψουν στὸν πραγματικὸ Θεό, τὸν ἕνα καὶ μοναδικό. Μόνο μὲ τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεὸ τὸν ἀγγίζουμε, τὸν ζοῦμε, γιατὶ βρίσκεται πάντοτε μέσα στὴν ψυχή μας. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μὲ βοηθήσατε νὰ βρῶ τὸν σωστὸ δρόμο, νὰ ἔρθω πιὸ κοντὰ στὸν αἰώνιο Πατέρα μας, σ’ αὐτὸν ποὺ ἔδωσε τὸν ἴδιο Του τὸν ἑαυτὸ γιὰ μᾶς, γιὰ νὰ εἴμαστε πάντα εὐτυχισμένοι καὶ χαρούμενοι. Μὲ σεβασμό, μιὰ μαθήτριά σας.

ἐπιστολὴ 40ή

Καλέ μας πάτερ ... Πέρσι, ὅταν κάναμε Θρησκευτικά, δὲν διάβαζα καὶ πολύ, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν εἶχα καὶ καλὸ βαθμό. Φέτος ὅμως, ποὺ ἤρθατε ἐσεῖς, ὅλα ἄλλαξαν μὲ τὸν λόγο σας. Τὰ τόσο πειστικά λόγια σας μὲ κάνανε καὶ ἄλλαξα. Τώρα διαβάζω καὶ πάω πιὸ συχνὰ στὴν ἐκκλησία, ἐνῶ πρῶτα δὲν πήγαινα πολύ. Ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα ποὺ θὰ κάνουμε μάθημα, χαίρομαι πάρα πολὺ καί, ὅταν ἀρχίζετε νὰ μιλᾶτε, ἡ καρδιά μου πετᾶ μακριά, ψηλὰ στὸν καλό μας Θεούλη. Ὅταν πάλι λέτε τὶς τόσο ὡραῖες ἱστορίες μὲ τοὺς ἀγγέλους, ὁ καημένος ὁ Χριστὸς πόσο χαίρεται καὶ πόσο μᾶς ἀγαπᾶ πολύ. Πόσο θὰ ’θελα νὰ μὴν ὑπάρχουν κακίες στὸν κόσμο, νὰ μὴ μαλώνουμε καὶ νὰ εἴμαστε ὅλοι μαζὶ μιὰ οἰκογένεια. Ὅλοι μας πρέπει νὰ τρεφόμαστε μὲ «Λίγο μάννα κάθε μέρα ἀπ’ τὸν Λόγο τοῦ Πατέρα». Καὶ ὅλοι πρέπει νὰ πηγαίνουμε κάπου-κάπου στὸν οἶκο τοῦ Χριστοῦ νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε, ὅπως ἐκεῖνος, ποὺ πάντα στὶς δύσκολές μας ὧρες, μπαίνει στὸν δικό μας οἶκο, στὴν καρδιά μας, καὶ μᾶς ξεκουράζει ἀπὸ τὶς στεναχώριες μας. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀγαποῦμε καὶ νὰ σκεφτόμαστε τὸν Χριστό μας, γιατὶ αὐτὸς θυσιάστηκε γιὰ μᾶς, καὶ ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ κάνουμε μιὰ μικρὴ θυσία. Γι’ αὐτὸ, ὅπως εἶπε καὶ Ἐκεῖνος «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ ἀγαπᾶμε.

ἐπιστολὴ 41η

12-3-80

Ἀγαπημένε μου ἀδελφέ. Μέρες τώρα θέλω νὰ σᾶς ἀπαντήσω στὸ ἐξαίσιο αὐτὸ γράμμα σας, ἀλλὰ ὑπάρχουν πολλὰ ἐμπόδια μπροστά μου κι ἔτσι μὲ κάνουν νὰ μὴ μπορῶ νὰ σᾶς γράψω. Ὅμως θέλω νὰ σᾶς πῶ τὴν ἀλήθεια. Ὅλη τὴν ἀλήθεια, αὐτὴν τὴν ὄμορφη ἀλήθεια. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ ἤρθατε στὰ Βασιλικὰ γιὰ νὰ διδάξετε τὴν ἀληθινὴ κι ὄχι τὴν κουκουλωμένη μὲ καταχνιὰ ἀλήθεια, νιώθω πιὸ ἔντονο μέσα μου τὸν Θεό. Ἄλλαξα ριζικά. Δὲν μπορῶ νὰ πῶ πὼς δὲ μάλωνα μὲ πολλὰ ἀγαπητά μου πρόσωπα, ἀλλὰ, μόλις διδάξατε τὴν ἀλήθεια ποὺ πρέπει, σᾶς θαύμασα. Εἶστε ἕνας πολὺ καλὸς ἄνθρωπος. Ὅλοι πιστεύω νὰ σᾶς ἔχουν ἀγαπήσει. Μιλᾶτε τόσο ὄμορφα, ὥστε νομίζω πὼς μοῦ μιλάει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ζῶ πολύ, μὰ πάρα πολὺ κοντὰ στὸν Χριστό: «Ὁπλίζομαι πνευματικὰ γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἀντιμετωπίσω τοὺς ἐχθρούς μου». Κάνω τὴν προσευχή μου κάθε βράδυ. Μὲ δύο λόγια νιώθω γαλήνια. Ὅταν μιλᾶτε, ἔτσι ποὺ σᾶς βλέπω, νομίζω πὼς ἐμεῖς πρέπει μόνο νὰ σᾶς ἀκοῦμε· μόνο ἐσεῖς πρέπει νὰ μιλᾶτε. Ὅλα γελοῦν στὴ ζωή μου, ἡ καρδιά μου, τὸ πρόσωπό μου καὶ ἀκόμα καὶ ὁ ἴδιος μου ὁ ἑαυτός. Ἑνὼθηκα πολὺ μὲ τὸν Οὐράνιο Πατέρα μου. Ἡ ζωή μου εἶναι γλυκιὰ μὲ τὸν Οὐράνιο Πατέρα Λυτρωτὴ Θεό. Μὲ τὰ λόγια σας αὐτὰ τὰ ἅγια θὰ μπορέσω νὰ προχωρήσω καὶ νὰ προκόψω στὴ ζωή, σὲ μιὰ ζωὴ ποὺ εἶναι βουτηγμένη ἀπὸ τὰ νύχια ὡς τὴν κορφὴ στὸν βοῦρκο. Στὸν βοῦρκο ποὺ δὲν ξεπλένεται οὔτε θὰ ξεπλυθῇ ποτέ, γιατὶ ὅλοι μας πρὸς ἐκεῖ πᾶμε. Δὲν ἀκολουθοῦμε τὴν τακτικὴ ποὺ πρέπει νὰ ἔχει κάθε ἄνθρωπος: «Νὰ ἀγαπᾷ, νὰ ἐκτιμᾷ καὶ προπάντων νὰ σέβεται τὸν Πλαστουργὸ Παντοκράτορα Θεό». Αὐτὰ τὰ λόγια εἶναι πολὺ λίγα γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἐκφράσω ἕναν ἀπέραντο θαυμασμὸ ποὺ δὲν γράφεται οὔτε σὲ μυριάδες φύλλα. Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ καθίσατε καὶ διαβάσατε αὐτὸ τὸ μικρὸ χειρόγραφο ἀπὸ ἕνα μικρὸ πλάσμα ποὺ σᾶς σέβεται καὶ σᾶς ἐκτιμᾶ πολύ ἀπὸ τὸ Γυμνάσιο Βασιλικῶν.

Προσευχὴ πρὸς τὸν Παντοκράτορα Θεό

«Παντοκράτορα, ἄραγε πρέπει νὰ μᾶς ἀγαπᾷς τόσο ὅσο ἀγαποῦσες τὴν Παναγία, τοὺς Ἀγγέλους; Ἐσὺ ποὺ εἶσαι τόσο δυνατὸς μπορεῖς νὰ τὸ κρίνεις. Ἐσὺ εἶσαι τὸ Οὐράνιο ἀληθινὸ φῶς ποὺ φωτίζει τὴν ἀνθρωπότητα. Ὁδήγησέ μας ἐκεῖ ποὺ πρέπει νὰ πᾶμε, στὸν καλὸ ἅγιο δρόμο. Βοήθα ὅλους τοὺς ἀνθρώπους κι ἀγάπα τους ὅλους ἐξίσου σὰν παιδιά σου. Ἀμήν.»

Σᾶς εὐχαριστῶ πάρα πολύ.

ἐπιστολὴ 42^α

6-2-80

Ἀγαπημένε μου πάτερ. Μὲ τὸ γράμμα μου αὐτὸ θὰ ἤθελα νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας. Θά ’θελα νὰ πιστέψετε πὼς, ἂν ὄχι σωματικὰ τότε ψυχικά, βρίσκομαι κάθε μέρα, κάθε ὥρα, κάθε στιγμή κοντά σας. Ζητῶ τὴ γνώμη σας πρὶν ἀπὸ κάθε βῆμα μου σ’ ἕναν διάπλατο δρόμο ποὺ ἀνοίγεται μπροστά μου. Πόσες σοφὲς εἶναι οἱ ἀπαντήσεις σας. Μὲ κάνουν νὰ βλέπω τὸν δρόμο ἀπὸ δύο πλευρές, τὴν καλὴ καὶ τὴν ἄσχημη. Ὅταν σᾶς ἀκούω νιώθω ἕνα δυνατὸ χέρι δίπλα μου ποὺ νὰ μοῦ δείχνει το σωστό. Τότε κάποιος μιλάει μέσα μου καὶ μοῦ λέει: «Ναί, Μαρία, αὐτὸ εἶναι τὸ σωστό. Ἀκολούθησέ το πιστά». Ἀκολουθώντας το περνῶ ἀπὸ ἕνα λουλουδᾶτο κῆπο γεμάτο ὄμορφα καὶ γεμάτα ζωντάνια λουλούδια ποὺ σκορποῦν γύρω τὴ μυρωδιά τους. Ἀκούγεται τὸ ἁπαλὸ θρόϊσμα τῶν φύλλων καὶ τὰ γλυκὰ κελαηδήματα πουλιῶν. Ὅταν ὅμως πάω ἀντίθετα στὶς συμβουλές σας, τότε περνῶ ἀπὸ ἕνα δάσος μὲ ἀγκάθια καὶ ζῶα ποὺ εἶναι ἕτοιμα νὰ πέσουν πάνω μου γιὰ νὰ γελάσουνε μαζί μου. Ὅμως, ἀκούγοντας τὶς γλυκές σας ψαλμωδίες, ποὺ φέρνουν κοντά μου τὸν Χριστό, βρίσκω καὶ πάλι τὸν σωστό μου δρόμο. Γαντζώνομαι γερὰ πάνω του γιὰ νὰ μὴν πέσω στὸν γκρεμό. Τότε μοῦ δίνει τὸ χέρι του καὶ μὲ τραβᾶ ψηλά. Καὶ νὰ ποὺ βρίσκομαι καὶ πάλι στὸν δρόμο μου καὶ περπατῶ δίπλα του τὸν δρόμο ποὺ δὲν ξέρω πότε θὰ τελειώσει. Κάνουμε παρέα καὶ μοῦ διηγεῖται γιὰ τὶς διάφορες ἱστορίες τῆς ζωῆς του. Μοῦ λέει γιὰ τὰ παθήματά του. Τὸν κοιτῶ παράξενα, μ’ ἕναν τρόπο ἀνεξήγητο. Ἀπὸ τὴ μιά, μοῦ φαίνονται ἀπίστευτα γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ἢ μᾶλλον γιὰ ἕναν Θεὸ πού, γιὰ τὴν ἀγάπη του στὰ δημιουργήματά του, ἔγινε ἄνθρωπος, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη τόσο σωστά. Μοῦ μιλάει μὲ μιὰ ἁπλότητα ποὺ σήμερα εἶναι τόσο δύσκολο νὰ τὴ βρῇς. Ὅμως ἐγὼ τὴν βρῆκα. Ναί, τὴν βρῆκα σὲ ἕνα πρόσωπο ποὺ πρὶν ἀπὸ λίγο καιρὸ οὔτε κἄν τὸ ἤξερα. Σ’ ἐσᾶς. Καὶ θὰ ἤθελα νὰ πιστέψετε πὼς εἶμαι τόσο εὐτυχισμένη ποὺ δυὸ τόσο καλοὺς προστάτες. Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ, γιατὶ κοντά σας ἔνιωσα ὅτι ὁ Χριστὸς ζεῖ στὶς καρδιὲς ὅλων μας καὶ μᾶς προστατεύει ἀπὸ κάθε κίνδυνο· γιατί, ἂν καὶ ἐμεῖς τὸ ξεχνοῦμε, δὲν παύουμε νὰ εἴμαστε δημιουργήματά του. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

ἐπιστολὴ 43η

Ἀγαπημένε καθηγητά. Μὲ μιὰ αὐθόρμητη σκέψη πῆρα τὸ θάρρος γιὰ νὰ γράψω δυὸ λόγια γιὰ σᾶς. Βέβαια, οἱ ὧρες ποὺ βρισκόμαστε κοντὰ εἶναι λίγες. Ἀπ’ αὐτὲς ὅμως μπόρεσα καὶ ἔβγαλα ἕνα συμπέρασμα, μιὰ εἰκόνα γιὰ τὸ ἄτομό σας. Κοντά σας μπόρεσα νὰ καταλάβω τὸν ἐσωτερικό μου κόσμο. Μπόρεσα νὰ μαζέψω καὶ νὰ συνδέσω τὶς σκόρπιες ἰδέες μου ποὺ τριγύριζαν γύρω μου. Νομίζω ὅτι κατάφερα νὰ διώξω ἀπὸ μέσα μου τὸν διάβολο, ποὺ σὲ κάθε βῆμα μου μὲ παραμόνευε προκειμένου νὰ μὲ πάρῃ μαζί του. Καὶ ὅλα αὐτὰ βέβαια δὲν τὰ κατάφερα μόνος μου. Ἄλλωστε κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὸ πεῖ αὐτό, ἀλλὰ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ πραγματικοῦ Κυρίου μας, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός. Φυσικά, δὲ λέω ὅτι δὲν πίστευα στὸν Χριστό. Πίστευα, ἀλλὰ δὲν μποροῦσα νὰ πῶ ὅτι ὁ Χριστὸς ρίζωσε βαθιὰ μέσα μου. Πάντα κάποιες σκέψεις στὸ ἀνθρώπινο μυαλό μου μὲ ἔκαναν νὰ ἀμφιβάλλω καὶ νὰ εἶμαι δύσπιστος καὶ μὲ τὸν ἑαυτό μου καὶ μὲ τοὺς συνανθρώπους μου ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἴδια τὴν πίστη μου. Καὶ ὅλα αὐτὰ μοῦ ἔφυγαν μὲ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ποὺ θὰ μποροῦσα νὰ τὸ χαρακτηρίσω μὲ κήρυγμα γιὰ τὸν Χριστό, παρὰ συνηθισμένο μάθημα μὲ κατάλογο καὶ βαθμό. Ὁ μαθητής σου.